Międzynarodowe stosunki
gospodarcze
Polityka produktu na
rynkach zagranicznych
(konwersatorium 3)
©dr Ryszard MILER, AMW
2
Plan wykładu
• Pojęcie oraz klasyfikacja produktów na
rynkach zagranicznych (europrodukt i
produkt globalny).
• Międzynarodowy cykl życia produktu.
• Kreowanie marki produktu na obszarze
eurorynku - eurobranding i
europozycjonowanie.
• Koncepcja europroduktu - mix;
euroasortyment i euromerchandising.
• Polityka produktu na obszarze eurorynku -
standaryzacja, adaptacja i innowacyjność.
3
Pojęcie
euro(mega)produktu
Produkt - wszystko co można
zaoferować nabywcom do konsumpcji,
użytkowania lub dalszego przerobu
(rzecz fizyczna, usługa, idea) w
ramach wybranej strategii
produktowej (produkt, marka,
opakowanie) na eurorynku
(europrodukt) i megarynku (produkt
globalny - megaprodukt)
4
Poziomy
euro(mega)produktu
• istota (rdzeń) produktu – produkt
fizyczny, jego cechy funkcjonalne i
zastosowane rozwiązania techniczne
• produkt rzeczywisty – postrzeganie
produktu przez nabywcę
• produkt poszerzony – dodatkowe
korzyści dla nabywcy, zaspokojenie
potrzeb wyższego rzędu; estetycznych,
wyróżniania się
• produkt potencjalny – (wg Kotler’a)
przewidywany rozwój dotychczasowego
produktu i jego stan w przyszłości
5
Poziomy euro(mega)produktu
Str 22
6
Podstawowa klasyfikacja
euro(mega)produktów
(wg Copeland’a)
•
produkty konsumpcyjne – dobra i usługi
przeznaczone dla finalnego konsumenta do
użytku osobistego bądź w gospodarstwie
domowym
(art. żywnościowe, sprzęt RTV/AGD,
komputer PC, samochód, lokata/kredyt bankowy,
wycieczka)
•
produkty przemysłowe – pierwotne w
stosunku do produktów konsumpcyjnych,
wykorzystywane w procesach produkcji
innych (finalnych) dóbr i usług dobra
inwestycyjne i półprodukty
(hale produkcyjne i
magazynowe, maszyny i narzędzia, surowce np. ropa
naftowa, blacha walcowana, łożyska toczne, usługi
leasingowe, outsourcing, badania marketingowe)
7
Euro(mega)produkty
konsumpcyjne
produkty konsumpcyjne
powszednie
wybieralne
luksusowe
nie
postrzegane
podstawowe
impulsywne
nagłej
potrzeby
homogeniczne
heterogeniczne
8
Euro(mega)produkty konsumpcyjne
• powszednie: (zakupy i decyzje rutynowe)
–
podstawowe
( art. żywnościowe pierwszej potrzeby –
niewielki, niezróżnicowany marketing, usługi bankowe –
marketing intensywny w okresie poprzedzającym wybór-
duża potrzeba informacyjna )
–
impulsowe
(guma do żucia, słodycze, używki, kolorowe
czasopisma – bardzo silny marketing – lokalizacja-
dogodność sprzedaży, specjalne stoiska przy kasach)
–
nagłej potrzeby
( lekarstwa, środki opatrunkowe i
higieny – reklama, uświadomienie istnienia, rozbudzenie
popytu np. paraleki z aptek bez recepty)
9
Euro(mega)produkty konsumpcyjne
• wybieralne:
( duże zapotrzebowanie na
informację marketingową)
– homogeniczne
( jednorodnie postrzegane np.
materiały budowlane – marketing niezróżnicowany)
– heterogeniczne
( postrzegane odmiennie ze względu
na zróżnicowany gust – meble, tekstylia, odzież,
samochody – konieczność dywersyfikacji i
zróżnicowanego silnego marketingu)
• luksusowe
(brak substytutów w świadomości
konsumenta, duże znaczenie marki, niewrażliwość na
cenę, luksusowe marki samochodów, topowe kreacje
znanych projektantów mody)
• nie postrzegane
( absolutne nowości, dobra i usługi
nie potrzebne bądź nie akceptowalne – pióro laserowe,
polisa na życie dla nastolatka, alkohol dla abstynenta -
agresywna reklama)
10
Euro(mega)produkty
przemysłowe
produkty przemysłowe
dobra
inwestycyjne
produkty
wyposażenia
dodatkowego
surowce materiały
półprodukty
produkty
zaopatrze-
niowe
usługi
profesjonal
ne
standardowe
niestandardowe
mineralne
roślinne
zwierzęce
własne
obce
produkty utrzymania
ciągłości procesów
wytwórczych
produkty wspierające
proces produkcji
części zamienne
11
Euro(mega)produkty
przemysłowe
• dobra inwestycyjne:
(główne wyposażenie
organizacji gospodarczych, decyzje na najwyższych
szczeblach zarządzania, silny marketing
skoncentrowany)
– standardowe
( standardowe maszyny i urządzenia,
krótsze negocjacje, częsty leasing)
– niestandardowe
( urządzenia, maszyny,
infrastruktura dopasowana do potrzeb konkretnego
odbiorcy, usługi dodatkowe, marketing
skoncentrowany, sprzedaż osobista)
• produkty wyposażenia dodatkowego
( narzędzia do produkcji np. wiertarki i wyposażenie
biur np. kserokopiarki, duża standaryzacja w
poszczególnych segmentach – marketing zróżnicowany)
• surowce
(mineralne – ropa naftowa, roślinne – zboże,
zwierzęce – mięso, wahania sezonowe, konieczność
zachowania ciągłości, umowy długoterminowe, często na
wyłączność, kontrola surowca u producenta)
12
Euro(mega)produkty
przemysłowe
• materiały
(dobra zużywane w jednym cyklu
produkcyjnym np. blacha walcowana, tkanina
krawiecka)
• półprodukty
(przeznaczone do dalszej obróbki np.
odlewy żeliwne lub montażu np. części do silnika od
różnych podwykonawców)
• produkty zaopatrzeniowe
( utrzymujące
ciągłość procesów np. energia, paliwo, papier,
dodatkowe produkty wspierające procesy produkcyjne
np. farby konserwacyjne, żarówki oświetleniowe, części
zamienne i eksploatacyjne np. filtry, paski klinowe)
• usługi profesjonalne
(gwarancyjne, doradcze,
konsultingowe, prawne np. zarządzanie, budowa
strategii, badania marketingowe, obsługa księgowa i
prawna
13
Klasyfikacja euro(mega)produktów
metodą BCG
(macierz BCG)
14
Fazy życia
euro(mega)produktu
(dla wejścia na rynek wg modelu „zraszacza”)
wprowadze
nia
wzrostu
dojrzałości spadku
sprzeda
ż
zys
k
15
Charakterystyka faz cyklu życia
euro(mega)produktu
Str 71
16
Koncepcja międzynarodowego cyklu życia
produktu
(wg etapów internacjonalizacji – dla modelu
„kaskady”)
I.
Produkcja i sprzedaż na rynku krajowym
innowatora
II.
Nasycenie rynku krajowego, eksport do krajów
wysoko rozwiniętych, podjęcie produkcji (filie,
joint ventures) w krajach rozwiniętych oraz przez
konkurencję (imitacje) w kraju innowatora
III. Nasycenie rynków w krajach wysoko rozwiniętych,
eksport na rynki trzecie, silna standaryzacja
IV. Przeniesienie produkcji do krajów trzecich (niskie
koszty produkcji) i eksport do krajów wysoko
rozwiniętych, w tym do kraju innowatora, który
staje się importerem. Wymuszenie kolejnych
działań innowacyjnych w kraju innowatora.
17
Fazy życia
euro(mega)produktu
(dla wejścia na rynek wg modelu „kaskady”)
wprowadze
nia
wzrostu dojrzałoś
ci
spadku
kraj
innowatora
wprowadzenia
wzrostu
dojrzałoś
ci
spadku
wprowadzenia wzrostu dojrzałościspadku
kraje rozwinięte
kraje trzecie
18
Pojęcie euro(mega)marki
Marka (brand) - charakterystyczne
oznaczenie produktu, linii produktowej lub
całego asortymentu w celu odróżnienia od
produktów konkurencji, utożsamiane ze
znakiem towarowym (logo)i stanowiące
euro(mega)rynkowy wizerunek produktu
(bądź organizacji) wartościowany przez
nabywców wg kryterium zaspokojenia ich
potrzeb.
19
Kreacja
euro(mega)produktu/marki
• euro(mega)branding – stworzenie i
wprowadzenie produktu na
ero(mega)rynek i opatrzenie go marką:
– standaryzacja/dyferencjacja ze względu na
stosunek produkt/marka
– pozycjonowanie produktu/marki
• sponsoring marki – wybór sponsora i
strategii euro(mega)marki
• timing – wybór odpowiedniego czasu,
miejsca i sposobu komercjalizacji
produktu/marki
20
Istota procesu kreacji nowego
euro(mega)produktu/marki
punkt.2 rys 4.12
21
Macierz standaryzacji
euro(mega)produktu/marki
marka
produkt
dyferencjonowana
standaryzowana
dyferencjonowany
standaryzowany
Nestlè
(snacki Suchard, Sarotti,
kawa Jakobs,
prod.spożywcze Kraft)
lody Unilever
(Lagnese, Algida, Eskimo)
proszki Henkel
(Perwoll, Persil, Omo)
Danone
(snacki, jogurty, napoje)
Dr.Oetker
(ciasta,
półprodukty cukiernicze)
Sony
(sprzęt RTV)
Agfa
(sprzęt i materiały foto)
22
Pozycjonowanie
euro(mega)produktu/marki
• podstawowe cele:
• uzyskanie dominującej pozycji na eurorynku bądź
w jego segmencie, zdobycie przewagi
strategicznej w pozycji produktu na danym rynku
• poprawa i rozbudowa goodwillu
• ograniczenie wpływu konkurencji
• brak możliwości standaryzowania
strategii pozycjonowania na całym
obszarze eurorynku
(efekt akwizycyjny „country
– of – origin”, made in…/ made in UE – np. samochody
z Niemiec, moda z Francji, piwo z Irlandii, sery z
Holandii)
• konieczność stosowania zróżnicowanych
strategii pozycjonowania na eurorynku
23
Strategie pozycjonowania produktu na
eurorynku
3 rysIV.7
24
Przegląd decyzji dotyczących
euro(mega)marki
53
25
Strategie euro(mega)marki
• nieoznaczanie marką
(no names, no label, generics,
no frills – hipermarkety (molls) w USA ~75% towarów)
• oznaczanie marką producenta
( family branding,
blanket branding - jeden znak towarowy dla wszystkich
produktów – producenci o dobrym goodwillu marki -
Kodak, Sony, Levis, IBM, BMW, Mercedes –Benz, Nivea,
Bayer )
• oznaczenie marką dystrybutora
( own label,
disttributor brand, store brand – towary od różnych
producentów sprzedawane pod marką jednego
dystrybutora – Marks & Spencer, Harrods, Ikea, Aldi,
Quelle, C&A)
• rozciągnięcie marki (pokrycie)
(cross branding -
użycie istniejącej marki do firmowania nowych produktów
– BiC (długopisy → maszynki do golenia), Adidas (obuwie
sportowe → odzież), Harley – Davidson (motory →
kosmetyki)
26
Macierz strategii
euro(mega)marki
P 3 rys IV.4
WYCOFANI
E SIĘ
Strategia
pokrycia (rozciągania)
marki
Strategia
rodziny marek
liczba produktów
liczba marek
jeden
wiele
jedna
wiele
Strategia
pojedynczej marki
Strategia
wielu marek
27
Typologia euromarki na obszarze
eurorynku
(wg stopnia standaryzacji i „europeizacji)
• pełna euromarka –
najwyższy poziom
standaryzacji dla high – tech (Swiss Watches) i high
– touch (Colgate), pełna rozpoznawalność, duży
zasięg wpływu, europrodukt, np. proszki do prania
Persil, sprzęt AGD Bosch’a
• rozwijająca się euromarka –
jednolite
pozycjonowanie, nazwa i opakowanie, dyferencjacje
w doborze marketingu-mix – cena, promocja np.
karty płatnicze Deutche Bank
• półstandaryzowana euromarka –
spore
zróżnicowanie, podobieństwa w zakresie
pozycjonowania i reklamy np. czekolada Nestle →
Sarotti i batonik Twix → Raider w Niemczech
• marka narodowa –
marka typowa i
charakterystyczna tylko dla kraju pochodzenia np.
Ja!
28
Typologia euromarki na obszarze
eurorynku
pełna
euromar
ka
rozwijają
ca się
euromar
ka
półstand
ary-
zowana
euromar
ka
marka
narodow
a
pozycjonowa
nie
j
j
j,p
z
reklama
j
j,p
j,p
z
nazwa
marki
j
j
z
z
design
opakowania
j
wielojęzycz
ne
j
j,p
z
receptura
j
j,p
j,p
z
cena
p
z
z
z
promocja
p,z
z
z
z
Legenda: j - jednakowe; p –podobne; z -
zróżnicowane
typ
instrument
29
Koncepcja europroduktu-mix
• ustalenie euroasortymentu w linii
produktów
• ustalenie optymalnego wariantu produktu-
mix
• wybór właściwych elementów
euromerchandisingu do sprzedaży
detalicznej na eurorynku
30
Asortyment produktów na
eurorynku
• poziomy hierarchii produktów:
(rodzina
potrzeb /odżywianie się/ – rodzina produktów
/żywność/ – klasa produktów /słodycze/ – linia
produktów /czekolada/ – typ produktu /czekolada
nadziewana/ – marka /Stolwerck/ – produkt tzw.
PLU product line unit /czekolada z nadzieniem
truskawkowym w op. 100g/)
• elementy asortymentu:
• szerokość asortymentu – liczba różnych linii
produktów
• głębokość asortymentu – liczba typów
produktów oferowana w linii produktowej
31
Macierz europroduktu-mix
WYCOFANI
E SIĘ
niewiele marek
w dużej liczbie
różnych linii produktów
wiele marek
w dużej liczbie
różnych linii produktów
szerokość
asortymentu
głębokość
asortymentu
wąski
szeroki
płytki
głęboki
niewiele marek
w kilku pokrewnych
liniach produktów
wiele marek
w kilku pokrewnych
liniach produktów
32
Elementy
euromerchandisingu
• (właściwy) rodzaj towaru
– polaryzacja sklepów –
specjalistyczne i wielobranżowe, Bata – obuwie, HIT -
supermarket
• (właściwa) ilość towaru –
właściwa ilość
europroduktu-mix dostępnego „od ręki”, koszty
magazynowania / dostępność
• (właściwa) cena towaru
– uzależniona od
możliwości nabywczych i miejsca sprzedaży Harrods / Aldi
• (właściwa) jakość towaru –
główne kryterium
zakupu na eurorynku ~65%
• (właściwy) czas i sposób dostawy –
sklepy 24h,
dostawy elastyczne
• (właściwe) miejsce –
„tanie” i „drogie –
ekskluzywne” sklepy, dzielnice, centra zakupów i usług,
lokalizacja towaru
33
Polityka
euro(mega)produktu/marki
• standaryzacja
- IBM, Dr.Oetker
• dyferencjacja (adaptacja) –
instalacje
220/110 V, różne wtyczki i gniazda elektr.-
uniwersalne zasilacze, kpl. wtyczek na wyposażeniu;
zróżnicowana szerokość torów i systemów
kierowania - Pendolino, TGV; miary, wagi i rozmiary
– Wlk. Brytania; rozmiary typowego sprzętu AGD –
wycofanie butelek C-C pow. 2l z Hiszpanii
• innowacyjność
- wybór strategii
innowacyjności (przewodnictwa innowacyjnego-
Philips, Sony; imitacji: kreatywnej, wczesnej,
późnej)
34
Pytania
1.Dokonaj podziału i krótko scharakteryzuj
produkty na euro(mega)rynku wg
kryterium podziału Copeland’a .
2.Wymień i krótko scharakteryzuj różnice w
międzynarodowym cyklu życia produktu
dla modelu wprowadzenia na rynek typu
„kaskada” i „zraszacz”.
3.Jakie główne elementy determinują proces
kreowania marki produktu na obszarze
eurorynku?
35
Pytania
4.Wymień główne kroki we właściwym
doborze produktu-mix na eurorynku.
5. Dokonaj analizy wpływu standaryzacji,
dyferencjacji (adaptacji) oraz
innowacyjności na politykę
europroduktu i stosowanie
odpowiedniej kombinacji elementów
europroduktu-mix.
36
Literatura
(wg wykazu)
• poz. 1 str. 124-138
• poz. 2 str. 19-40
• Mruk H., Rutkowski I., „Strategia
produktu”, PWE, Warszawa 1999, str.
13-53
• Altkorn J., „Strategia marki”, PWE,
Warszawa 1999, str. 83-89, 158-183
• http:// republika.pl/rmiler