Główne zagadnienia

epidemiologiczne i

ekologiczne związane z

katastrofami.

Zakład Medycyny Ratunkowej i Medycyny

Katastrof

Definicja katastrofy:



Zdarzenie powodujące śmierć, obrażenia i
zniszczenie mienia o takim nasileniu, że dla
ograniczenia jego skutków nie wystarczą
działania

podejmowane

rutynowo

(wg.

WHO).



Wydarzenie, w wyniku którego liczba ofiar
i problemy medyczne przekraczają zdolności
i możliwości istniejącego systemu ochrony
zdrowia;

Podstawowe cechy

katastrofy:



duże szkody materialne,



duża liczba poszkodowanych
powstająca w krótkim czasie,



dysproporcje między potrzebami,
a możliwościami służb
ratowniczych.

Podział katastrof:

Ze względu na wpływ na otaczającą
społeczność:

•

proste

–

struktura

społeczności

pozostaje nietknięta (np. wypadek
kolejowy),

•

złożone

-

struktura

społeczności

zostaje rozerwana (np. trzęsienie ziemi).

Ze względu na przyczyny:

•

krańcowe lub gwałtowne działanie natury

•

katastrofy wywołane sztucznie,

•

katastrofy morskie,

•

choroby epidemiczne,

•

niedożywienie i głód,

•

działania wojenne lub konflikty zbrojne, w

wyniku których cierpi ludność cywilna.

Ze względu na liczbę ofiar:

•

mniejsza

– liczba ofiar wymagająca leczenia

szpitalnego 10-49 (lub 25-99 ofiar śmiertelnych),

•

umiarkowana

- liczba ofiar wymagająca

leczenia szpitalnego 50-249 (lub 100-999 ofiar
śmiertelnych),

•

duża

- liczba ofiar wymagająca leczenia

szpitalnego

>

250

(lub

>1000

ofiar

śmiertelnych).

Ekologiczne

skutki katastrofy:



Zanieczyszczenie powietrza:



Erupcje wulkanów, wybuchy,



Pożary,



Zanieczyszczenie wody:



Powodzie,



Tsunami,



Lawiny błotne,



Wojny,



Ataki terrorystyczne,

Ekologiczne

skutki katastrofy:



Zanieczyszczenie gleby:



Powodzie,



Tsunami,



Lawiny błotne,



Wojny,



Zniszczenie siedlisk zwierzęcych:



Powodzie,



Pożary,



Trzęsienia ziemi,



Erupcje wulkanów,

Ekologiczne

skutki katastrofy:

Pozostawione odpady

medyczne !

Epidemiologiczne

skutki katastrofy:



Zniszczenia zabudowań,



Uszkodzenie sieci kanalizacyjnej,



Uszkodzenie sieci wodociągowej,



Skażenie wód gruntowych i gleby,



Zniszczenia upraw i zapasów żywności,



Niedobór leków i środków medycznych,



Pozostawione szczątki ludzkie i zwierzęce,



Pozostawione odpady medyczne,

Epidemiologiczne

skutki katastrofy:



Migracje ludności i zwierząt,



Głód,



Obniżenie odporności psychofizycznej,



Spadek odporności,



Duże skupiska poszkodowanych,



Zwiększone rozprzestrzenianie się
drobnoustrojów chorobotwórczych,



Epidemie, epizoocje.

Choroby zakaźne:



Cholera

(Vibro cholerae)



Objawy: bezobjawowo, bądź gwałtowne wymioty

i biegunka powodujące znaczne odwodnienie,

a nawet zgon,



Droga zakażenia: pokarmowa,



Źródło zakażenia: chory człowiek, nosiciel,

zakażony kał i inne wydaliny, skażona woda,



Okres wylęgania: kilka godzin–5 dni (śr. 2-3

dni),



Postępowanie: izolacja osób ze styczności

bezpośredniej, osoby ze styczności pośredniej –

6 dniowy nadzór, ograniczenie ruchów ludności,

dezynfekcja bieżąca.

Choroby zakaźne:



Dur brzuszny

(Salmonella typhi)



Objawy: bakteriemia, zmiany w układzie
chłonnym jelit, wysoka gorączka, długotrwały
przebieg



Źródło zakażenia: woda, żywność i mleko,
kontakt

bezpośredni

z

chorym

bądź

nosicielem,



Okres wylęgania: 7-21 dni,



Postępowanie:

szczepienia

ochronne,

nadzór sanitarno-epidemiologiczny, izolacja
chorych i ich obserwacja przez 3 miesiące,

Choroby zakaźne:



Czerwonka bakteryjna

(Shigella)



Objawy: stan zapalny jelita grubego,



Droga zakażenia: pokarmowa,



Źródło zakażenia: chory człowiek lub
nosiciel, zakażone kałem lub wydalinami
pokarmy, woda pitna, przedmioty,



Okres wylęgania: średnio 3 dni,



Postępowanie: mycie rąk, nadzór nad
zakładami zajmującymi się żywnością.

Pasożyty:



Wszy,

Pasożyty:



Świerzb.

Postępowanie
zapobiegawcze:



Szczepienia ochronne i zapobiegawcze

podawanie leków ludności dotkniętej

katastrofą i ratownikom,



Nadzór nad wydobyciem, dystrybucją,

oczyszczaniem i odkażaniem wody,



Kontrola nad magazynowaniem i

rozdziałem żywności w punktach

wydawania,



Przeprowadzanie bieżącej i

zapobiegawczej dezynfekcji, dezynsekcji i

deratyzacji w magazynach,

Postępowanie
zapobiegawcze:



Likwidowanie zwierzęcych
rezerwuarów chorób zakaźnych,



Zabezpieczenie ruchów migracyjnych
ludności przez stworzenie zapór
epidemiologicznych z punktami
diagnostyczno-kontrolnymi,



Jak najszybsze usuwanie ze środowiska
zwłok ludzkich i zwierzęcych,



Izolacja chorych.