Zewnętrzne narządy

płciowe męskie



Łukasz Giermasiński Fiz1Z1

Do narządów płciowych

zewnętrznych u mężczyzny

należą:



moszna,



prącie,



cewka moczowa.

Moszna (scrotum)

Worek skórny mieszczący się w kroczu. Wewnątrz znajduje

się przegroda moszny (septum scroti) dzieląca mosznę

na dwa przedziały, przeznaczone dla jąder. Na

powierzchni zewnętrznej znajduje się szew moszny

(raphe scroti). W ścisłym znaczeniu worek mosznowy

składa się ze szczególnie zbudowanej skóry oraz

warstwy gładkiej tkanki mięśniowej podskórnej –

mięśnia kurczliwego (musculus septum tunica dartos).

W szerszym znaczeniu do worka mosznowego zaliczamy

również osłonki obustronnie obejmujące jądra, najądrze

i powrózek nasienny.

Znaczenie osłonek jądra

Poprzecznie prążkowany mięsień dźwigacz jądra powoduje

szybkie odruchowe uniesienie jąder, pozostała mięśniówka

gładka - mięsień dźwigacz jądra wewnętrzny współpracują z

mięśniem dźwigaczem zewnętrznym kurcząc osłonki, a tym

samym zmniejszając ich powierzchnię. Błona kurczliwa

wybitnie reaguje na wahania temperatury. Moszna uchodzi

też za narząd regulujący ciepło. Wrażliwa na temperaturę

błona

kurczliwa

rozluźniając

się

może

powiększać

powierzchnię worka mosznowego, a tym samym zwiększać

oddawanie ciepła lub też kurcząc się może marszczyć skórę

moszny i zmniejszać powierzchnię oddającą ciepło. Brak

tkanki tłuszczowej w skórze moszny wpływa również na

ochłodzenie jąder. W worku mosznowym temp. jest o 2,5 do

4 stopni Celcjusza niższa niż w jamie brzusznej.

Powrózek nasienny

Obły, nieco spłaszczony twór który zawiera zewnątrzbrzuszną

część nasieniowodu i towarzyszące jej naczynia krwionośne i

limfatyczne oraz nerwy zaopatrujące jądro, najądrze i

nasieniowód. Ciągnie się on przez mosznę i kanał

pachwinowy. W odcinku mosznowym powrózek nasienny

otaczają osłonki jądra i powrózka nasiennego. W przejściu

przez kanał pachwinowy powrózek stopniowo traci swe

osłonki. Powrózek nasienny oprócz nasieniowodu zawiera

także: tętnicę jądrową, tętnicę nasieniowodu, tętnicę

dźwigacza jądra, żyły wytwarzające splot wieńcowaty,

naczynia chłonne, gałąź płciową nerwu płciowo-udowego

oraz splot nerwowy jądrowy. Grubość powrózka odpowiada

mniej więcej grubości małego palca. Długość zależna od

położenia wynosi między 15-20 cm.

Unaczynienie i unerwienie

moszny

Oprócz naczyń zaopatrujących powrózek nasienny mosznę

unaczyniają także większe gałęzie mosznowe tylne z t.

sromowej wewnętrznej (od tętnicy biodrowej wewnętrznej)

oraz mniejsze gałęzie mosznowe przednie tętnic sromowych

zewnętrznych (od tętnicy udowej). Żyły uchodzą częściowo

do żyły sromowej wewnętrznej, częściowo do żyły

podskórnej odpiszczelowej. Naczynia chłonne prowadzą do

węzłów pachwinowych.

Nerwy zaopatrujące skórę moszny to: od przodu gałąź

pachwinowa nerwu płciowo-udowego oraz nerwy mosznowe

przednie (z nerwu biodrowo-pachwinowego), od tyłu nerwy

mosznowe tylne (z nerwu sromowego). Autonomiczne

unerwienie pochodzi ze splotu podbrzusznego dolnego.

Prącie (penis)

Męski narząd kopulacyjny, kształtu walcowatego, pokryty skórą bez

podściółki tłuszczowej. Organ moczowo-płciowym, w którym

odcinek początkowy cewki moczowej należy wyłącznie do dróg

moczowych. Część dalsza, poczynając od ujścia przewodów

wytryskowych, jest wspólnym odcinkiem dróg moczowo-

płciowych.

W prąciu wyróżnić można 3 odcinki:

- korzeń,

- trzon,

-żołądź.

Napletek (preputium) - fałd skórny, w którym wyróżnić można

blaszkę zewnętrzną i wewnętrzną. Blaszka wewnętrzna jest

wilgotna i pokryta wydzieliną łojową gruczołów Tysona. Obficie

wydzielane są tu także feromony. Złuszczony naskórek i

wydzielina tworzą razem mastkę. Napletek pełni funkcje

ochronne.

Unaczynienie prącia

Prącie otrzymuje krew tętniczą z dwóch źródeł: od tętnicy

sromowej wewnętrznej oraz od tętnic sromowych

zewnętrznych. Ciała jamiste i ciała gąbczaste otrzymują

krew tętniczą wyłącznie z t. sromowej wewnętrznej.

Krew żylna odpływa trzema drogami:

- żyła grzbietowa prącia (nieparzysta),

- Żyła grzbietowa powierzchowna prącia (parzysta),

- żyły głębokie prącia.

Unerwienie prącia

Prącie zaopatrują zarówno nerwy rdzeniowe, jak i autonomiczne.

Pierwsze pochodzą ze splotu krzyżowego i drogą nerwu

sromowego wiodą włókna ruchowe do mięśnia kulszowo-

jamistego

i opuszkowo-gąbczastego oraz włókna czuciowe ze skóry prącia

i błony śluzowej cewki.

Drugi rodzaj nerwów prącia, nerwy autonomiczne, wiodą

włókna współczulne i przywspółczulne, regulują one

mechanizm wzwodu prącia. Włókna współczulne pochodzą ze

splotu podbrzusznego dolnego, włókna przywspółczulne są

gałęziami I - III nerwu krzyżowego. Jedne i drugie dochodzą do

zwojów

miednicznych

i stąd jako nerwy jamiste prącia, zaopatrują mięśniówkę

gładką prącia.

Cewka moczowa męska

(urethra masculina)

Długi przewód, ciągnący się z dna pęcherza moczowego do

przedniego końca prącia. Jej długość wynosi między 17,5 – 20

cm.

W związku z przebiegiem cewka moczowa dzieli się na trzy części:

sterczową, błoniasta, gąbczastą. Ściany cewki moczowej są

zbudowane z błony śluzowej, tkanki podśluzowej i błony

mięśniowej.

Do cewki moczowej uchodzą dwa rodzaje gruczołów:
- gruczoły cewki moczowej – zwilżają i chronią błonę śluzową cewki
- gruczoły, które opróżniają się tylko okresowo w czasie wytrysku

nasienia (ich wydzielina stanowi istotny składnik nasienia) są to

np. gruczoł krokowy oraz parzyste gruczoły opuszkowo-

cewkowe.

Gruczoł krokowy, stercz

(prostata)

Nieparzysty narząd mięśniowo-gruczołowym, położony na

wysokości części początkowej cewki moczowej męskiej.

Leży w miednicy mniejszej, poniżej pęcherza i powyżej

przepony moczowo-płciowej, ku tyłowi od dolnej części

spojenia łonowego i ku przodowi od bańki odbytu. Stercz

jest w większej części zbudowany z miąższu gruczołowego,

w mniejszej przeniknięty pasmami mięśniówki gładkiej,

która wraz z tkanką łączną nieregularnie przenikają istotę

gruczołową. W drobnych pęcherzykach tworzących gruczoł

krokowy wytwarzana jest wydzielina o mętnym kolorze,

zbudowana z ziarenek lipidowych. Stanowi ona 15-30 %

nasienia.

Naczynia i nerwy gruczołu

krokowego

Tętnice pochodzą głównie z tętnic pęcherzowych dolnych,

częściowo również z tętnicy odbytniczej dolnej. Biegną one

między żyłami splotu sterczowego i dochodzą do powięzi

oraz do miąższu gruczołu. Żyły miąższu sterczowego

przechodzą

przez

powięź

i uchodzą do splotu sterczowego , z tyłu łączą się również z

żyłami przestrzeni odbytniczo-sterczowej, odbytnicy i

pęcherzyków nasiennych.

Nerwy ruchowe i wydzielnicze elementy autonomiczne , jak

również

włókna

czuciowe,

pochodzą

ze

splotu

sterczowego.

Gruczoły opuszkowo-

cewkowe (glandulae

bulbourethrales)

Parzyste gruczoły wielkości ziarna grochu, leżące na tylnym końcu

opuszki członka, na dnie miednicy. Główny przewód o średnicy szpilki i

długości 5 cm uchodzi do cewki moczowej. Gruczoły opuszkowo-

cewkowe wydzielają jasną i lepką wydzielinę ułatwiającą

przemieszczanie się nasienia.

Naczynia i nerwy gruczołów

opuszkowo-cewkowych

Gruczoł ten zaopatrują gałązki tętnicy opuszki prącia , włókna

nerwowe dochodzą przypuszczalnie ze splotu podbrzusznego

dolnego.

Unaczynienie i unerwienie

cewki moczowej

Naczynia i nerwy cewki moczowej są te same, które

omówione zostały przy prąciu. Błona śluzowa jest

szczególnie bogato wyposażona w naczynia chłonne i w

czuciowe zakończenia nerwowe, jest ona niezmiernie

wrażliwa na ból.

Dziękuję za uwagę!