Sytuacja materialna rodziny

Sytuacja materialna rodziny

w okresie zmiany

w okresie zmiany

systemowej

systemowej

Co powoduje zaburzenia w

Co powoduje zaburzenia w

funkcjonowaniu rodziny w

funkcjonowaniu rodziny w

obecnej sytuacji rynkowej w

obecnej sytuacji rynkowej w

Polsce?

Polsce?



Bezrobocie - niemożność znalezienia

Bezrobocie - niemożność znalezienia

pracy

pracy



niestabilna sytuacja na rynku pracy

niestabilna sytuacja na rynku pracy



dyskryminacja matek pracujących

dyskryminacja matek pracujących



Zła sytuacja ekonomiczna (brak

Zła sytuacja ekonomiczna (brak

środków do życia)

środków do życia)



Problemy mieszkaniowe

Problemy mieszkaniowe

Skutki zmiany systemowej

Skutki zmiany systemowej

dla rodziny polskiej

dla rodziny polskiej



Lęk o dezaktualizacje wiedzy, umiejętności

Lęk o dezaktualizacje wiedzy, umiejętności

zawodowych

zawodowych



Trudności w przystosowaniu się do nowych wymagań

Trudności w przystosowaniu się do nowych wymagań

w sferze instytucjonalnej i pozainstytucjonalnej

w sferze instytucjonalnej i pozainstytucjonalnej



Zanikanie wartości prorodzinnego życia

Zanikanie wartości prorodzinnego życia



Osłabienie więzi międzypokoleniowej

Osłabienie więzi międzypokoleniowej



Niemożność skonstruowania tożsamości grupy

Niemożność skonstruowania tożsamości grupy

rodzinnej

rodzinnej



Nieumiejętność rozwiązywania konfliktów wewnątrz

Nieumiejętność rozwiązywania konfliktów wewnątrz

rodzinnych

rodzinnych



Samotność w rodzinie i poza nią

Samotność w rodzinie i poza nią



Lęk przed odpowiedzialnością a drugą osobę

Lęk przed odpowiedzialnością a drugą osobę

(partnera, małżonka, dziecko)

(partnera, małżonka, dziecko)

Skutki działania czynników

Skutki działania czynników

destabilizujących

destabilizujących



Pogorszenie standardu życia

Pogorszenie standardu życia



Powstawanie patologii społecznych

Powstawanie patologii społecznych

(napady, rozboje, kradzieże)

(napady, rozboje, kradzieże)



Rozpad rodziny

Rozpad rodziny



Agresja

Agresja



Uzależnienia

Uzależnienia



Napięcia i konflikty społeczne oraz

Napięcia i konflikty społeczne oraz

rodzinne

rodzinne

Dochody gospodarstw domowych

Dochody gospodarstw domowych

Przeciętny miesięczny dochód rozporządzalny na osobę

Przeciętny miesięczny dochód rozporządzalny na osobę

w 2003 r.

w 2003 r.

w zł

w zł

Gospodarstwa ogółem

Gospodarstwa ogółem

680

680

I grupa kwintylowa (20% osób o najniższych

I grupa kwintylowa (20% osób o najniższych

dochodach)

dochodach)

226

226

V grupa kwintylowa (20% osób o najwyższych

V grupa kwintylowa (20% osób o najwyższych

dochodach)

dochodach)

1455

1455

Małżeństwa bezdzietne

Małżeństwa bezdzietne

1064

1064

Małżeństwa z 1 dzieckiem

Małżeństwa z 1 dzieckiem

817

817

Małżeństwa z 2 dzieci

Małżeństwa z 2 dzieci

607

607

Małżeństwa z 3 dzieci

Małżeństwa z 3 dzieci

447

447

Małżeństwa z 4 i więcej dzieci

Małżeństwa z 4 i więcej dzieci

309

309

Matka z dziećmi na utrzymaniu

Matka z dziećmi na utrzymaniu

563

563

Źródło: Badanie budżetów gospodarstw domowych 2003 r. GUS

Źródło: Badanie budżetów gospodarstw domowych 2003 r. GUS

Wydatki gospodarstw domowych

Wydatki gospodarstw domowych

Przeciętne miesięczne wydatki na osobę w 2003 r.

Przeciętne miesięczne wydatki na osobę w 2003 r.

w zł

w zł

Gospodarstwa ogółem

Gospodarstwa ogółem

644

644

I grupa kwintylowa (20% osób o najniższych

I grupa kwintylowa (20% osób o najniższych

dochodach)

dochodach)

298

298

V grupa kwintylowa (20% osób o najwyższych

V grupa kwintylowa (20% osób o najwyższych

dochodach)

dochodach)

1264

1264

Małżeństwa bezdzietne

Małżeństwa bezdzietne

1022

1022

Małżeństwa z 1 dzieckiem

Małżeństwa z 1 dzieckiem

778

778

Małżeństwa z 2 dzieci

Małżeństwa z 2 dzieci

579

579

Małżeństwa z 3 dzieci

Małżeństwa z 3 dzieci

445

445

Małżeństwa z 4 i więcej dzieci

Małżeństwa z 4 i więcej dzieci

304

304

Matka z dziećmi na utrzymaniu

Matka z dziećmi na utrzymaniu

588

588

Źródło: Badanie budżetów gospodarstw domowych 2003 r. GUS

Źródło: Badanie budżetów gospodarstw domowych 2003 r. GUS

Różnica pomiędzy przeciętnymi

Różnica pomiędzy przeciętnymi

miesięcznymi

miesięcznymi

dochodami a

dochodami a

wydatkami gospodarstw domowych na osobę w 2003r. w zł.

wydatkami gospodarstw domowych na osobę w 2003r. w zł.

Gospodarstwa ogółem

Gospodarstwa ogółem

36

36

I grupa kwintylowa (20% osób o najniższych

I grupa kwintylowa (20% osób o najniższych

dochodach)

dochodach)

-72

-72

V grupa kwintylowa (20% osób o najwyższych

V grupa kwintylowa (20% osób o najwyższych

dochodach)

dochodach)

191

191

Małżeństwa bezdzietne

Małżeństwa bezdzietne

42

42

Małżeństwa z 1 dzieckiem

Małżeństwa z 1 dzieckiem

39

39

Małżeństwa z 2 dzieci

Małżeństwa z 2 dzieci

28

28

Małżeństwa z 3 dzieci

Małżeństwa z 3 dzieci

2

2

Małżeństwa z 4 i więcej dzieci

Małżeństwa z 4 i więcej dzieci

5

5

Matka z dziećmi na utrzymaniu

Matka z dziećmi na utrzymaniu

-25

-25

Źródło: Badanie budżetów gospodarstw domowych 2003 r. GUS

Źródło: Badanie budżetów gospodarstw domowych 2003 r. GUS

Odsetek osób w gospodarstwach domowych

Odsetek osób w gospodarstwach domowych

zagrożonych ubóstwem wg typu gospodarstwa

zagrożonych ubóstwem wg typu gospodarstwa

w 2002 r

w 2002 r

Trudności w tworzeniu

Trudności w tworzeniu

polityki społecznej i

polityki społecznej i

rodzinnej w latach 90.

rodzinnej w latach 90.

Słabość władzy

Słabość władzy

ustawodawczej

ustawodawczej

i wykonawczej

i wykonawczej

bezpośrednio

bezpośrednio

wynikała ze

wynikała ze

zmiany

zmiany

systemowej

systemowej

Na pogarszającą się

Na pogarszającą się

sytuację wpływ miał

sytuację wpływ miał

następujące czynniki

następujące czynniki



Brak koordynacji działań i współpracy

Brak koordynacji działań i współpracy

na poziomie ministerialnym

na poziomie ministerialnym



Przewaga gier politycznych i partyjnych

Przewaga gier politycznych i partyjnych

nad interesami ogólno społecznymi

nad interesami ogólno społecznymi



Poddanie się w początkowym okresie

Poddanie się w początkowym okresie

transformacji systemowej przez rządy

transformacji systemowej przez rządy

naciskom społecznym

naciskom społecznym



Częsta zmiana składu osobowego i

Częsta zmiana składu osobowego i

partyjnego parlamentu

partyjnego parlamentu

Rządowe programy polityki

Rządowe programy polityki

rodzinnej

rodzinnej



1997 Rządowy Program Polityki

1997 Rządowy Program Polityki

Rodzinnej: rodzina traktowana jako

Rodzinnej: rodzina traktowana jako

kapitał społeczny w który trzeba

kapitał społeczny w który trzeba

inwestować (szczególnie w młode

inwestować (szczególnie w młode

pokolenie)

pokolenie)



Program polityki rodzinnej nastawiony był

Program polityki rodzinnej nastawiony był

na: wspieranie rodziny w sprawowaniu

na: wspieranie rodziny w sprawowaniu

funkcji wychowawczej, zwiększenie

funkcji wychowawczej, zwiększenie

uczestnictwa dzieci w kulturze narodowej

uczestnictwa dzieci w kulturze narodowej

Rządowe programy polityki

Rządowe programy polityki

rodzinnej

rodzinnej



1999 Program Polityki Prorodzinnej

1999 Program Polityki Prorodzinnej

Państwa

Państwa



Był on wynikiem prac Międzyresortowego

Był on wynikiem prac Międzyresortowego

Zespołu do Spraw Opracowywania

Zespołu do Spraw Opracowywania

Polityki Rodzinnej Państwa powołanego

Polityki Rodzinnej Państwa powołanego

przez Prezesa Rady Ministrów

przez Prezesa Rady Ministrów



miał on charakter polityki interwencyjnej

miał on charakter polityki interwencyjnej

i uzupełniającej ponieważ był skierowany

i uzupełniającej ponieważ był skierowany

do ludzi znajdujących się w trudnej

do ludzi znajdujących się w trudnej

sytuacji materialnej

sytuacji materialnej

Program polityki prorodzinnej

Program polityki prorodzinnej

wyznaczał następujące

wyznaczał następujące

kierunki działań

kierunki działań



Zmiana sytuacji demograficznej i struktury rodzin

Zmiana sytuacji demograficznej i struktury rodzin



Poprawa sytuacji finansowej

Poprawa sytuacji finansowej



Poprawa warunków mieszkaniowych

Poprawa warunków mieszkaniowych



Dostosowanie polityki państwa do potrzeb rodziny

Dostosowanie polityki państwa do potrzeb rodziny



Poprawa stanu zdrowia oraz pomoc rodzinom z

Poprawa stanu zdrowia oraz pomoc rodzinom z

osobami niepełnosprawnymi

osobami niepełnosprawnymi



Kompleksowa pomoc rodzinom zagrożonym

Kompleksowa pomoc rodzinom zagrożonym

dysfunkcjami

dysfunkcjami



Zmiana systemu ochrony praw rodziny

Zmiana systemu ochrony praw rodziny

Realizacja polityki rodzinnej państwa

Realizacja polityki rodzinnej państwa

Polityka rodzinna jest podatna na

Czynniki demograficzne

Czynniki

społeczno-ekonomiczne

Czynniki kulturowe

Polityka rodzinna

Polityka rodzinna

zorientowana jest na:

zorientowana jest na:

Podmiotowość

Rodziny

Polityka

Społeczna

Podmiotowość

Jednostki

Podmioty kreujące politykę

Podmioty kreujące politykę

społeczna w Polsce

społeczna w Polsce

Na początku roku 2001 w ramach projektu IPROSEC

Na początku roku 2001 w ramach projektu IPROSEC

przeprowadzone zostały wywiady z politykami,

przeprowadzone zostały wywiady z politykami,

pracodawcami.

pracodawcami.

Badaczy interesowała kwestia kształtowania i

Badaczy interesowała kwestia kształtowania i

odpowiedzialności za wdrażanie polityki społecznej

odpowiedzialności za wdrażanie polityki społecznej

w Polsce w latach 90.

w Polsce w latach 90.

Uzyskane informacje pozwoliły między innymi

Uzyskane informacje pozwoliły między innymi

odpowiedzieć jakie instytucje społeczne są

odpowiedzieć jakie instytucje społeczne są

zaangażowane w proces formułowania zasad

zaangażowane w proces formułowania zasad

polityki rodzinnej.

polityki rodzinnej.