Harmonizacja podatków w

UE

Plan wykładu:
1. Krótka „powtórka z podatków”
2. Harmonizacja podatków w UE
3. Harmonizacja polskiego prawa

podatkowego z prawem UE

Rodzaje podatków

• Bezpośrednie (na

dochody i
majątek)

• Pośrednie (VAT,

akcyza)

• Dochodowe (od

dochodów)

• Konsumpcyjne

(od wydatków)

• Majątkowe (od

majątku/kapitału)
i przenoszenia
praw do majątku
(spadkowe)

Podatek dochodowy od osób

fizycznych

• Przedmiotem podatków jest dochód

uzyskiwany przez podatników ze
źródeł wskazanych ustawą

• Dochodem podatkowym jest różnica

pomiędzy przychodami netto a
kosztami ich uzyskania (koszty
uzyskania przychodów - prawo
podatkowe)

• Podstawę opodatkowania stanowi

nadwyżka sumy przychodów nad
kosztami ich uzyskania

Skale i stawki podatkowe ( w

podatku dochodowym)

• W podatku dochodowym od osób

fizycznych skala ma charakter
progresji ciągłej, natomiast stawki
podatkowe są wyrażane w %

• W 2003 i 2004 r. stawki wynoszą 19%,

30% i 40% w zależności od progu
podatkowego w jakim jest podatnik

• W 2003 r.kwota wolna od podatku

wynosiła 580,08 zł tj. dochód w kwocie
2 789,89 zł jest wolny od podatku

• Od 2004 r. ustawa wprowadza

odrębne opodatkowane osób
fizycznych będących
przedsiębiorcami

• Podatek wynosi 19% podstawy

naliczenia podatku

• Przedsiębiorcy mają wybór między

rozliczaniem się według stawki
liniowej (19%) a opodatkowaniem
zgodnie ze skalą progresywną

• Podatku 19% nie mogą płacić:
1. Osoby samodzielnie prowadzące

działalność gospodarczą

2. Lub w formie spółki nie mającej

osobowości prawnej, zamierzające
świadczyć swoje usługi dla byłych lub
obecnych pracodawców

• 19% podatek od zysków giełdowych
• obniżony z 20% do 19% podatek od

zysków z oszczędności (np.. Lokat
bankowych)

Formy opodatkowania p.

dochodowym

• Karta podatkowa, ryczałt od

przychodów ewidencjonowanych
(najmniejsze podmioty)

• Książka przychodów i rozchodów (do

800 tys. euro obrotów)

• Pełna rachunkowość - spółki kapitałowe

(jeżeli obroty przekroczyły 800 tys.
euro)

• Nie ma obowiązku statystycznego -

regon nadaje GUS (gmina załatwia
regon i powiadamia WUS również w
przypadku wy rejestrowania)

Podatek dochodowy od osób

prawnych

• Podstawę opodatkowania ustala się na

podstawie prowadzonych ksiąg
podatkowych (w tym głównie
rachunkowych)

• Podstawa opodatkowania - suma

dochodów

• Stawka posiada charakter liniowy - 27%

podstawy opodatkowania w 2003 r., a w
r. 2004 stawka ulega zmniejszeniu do
19% podstawy jej naliczenia

Podatek od towarów i

usług

• Od 1993 r. - VAT (zastąpił podatki obrotowe)
• Podatkiem sensu stricte jest wartość dodana

(przez kolejnego wytwórcę) czyli obrót netto

• Konstrukcja VAT-u opiera się na zasadzie

naliczania przez każdorazowego sprzedawcę
podatku należnego od dokonanej sprzedaży oraz
odejmowania przez niego podatku zapłaconego
wcześniej (tzw. podatku naliczonego) przy
zakupie u dostawców materiałów i usług.
Powstała pomiędzy podatkiem naliczonym i
należnym różnica podlega wpłacie na konto US

• VAT nie jest podatkiem kosztotwórczym,

nie obciąża dochodów firmy

• VAT ma charakter cenotwórczy (w

zdecydowanej większości obciąża
konsumentów)

• STAWKI:
• 3 stopnie stawek podatkowych:

podstawowa - 22%, ulgowa - 7%,
preferencyjna - 0%

• Stawka 0% nie jest tożsama ze

zwolnieniem z podatku, gdyż jej
zastosowanie umożliwia, w odróżnieniu
od zwolnienia, uzyskanie zwrotu przez
podatnika podatku naliczonego

Zwolnienia z VAT-u

• Dotyczą preferowanych dziedzin

gospodarki (np.. Usługi komunalne,
edukacja, opieka społeczna, obrona
narodowa)

• zwolnienie podatników, u których

sprzedaż towarów i usług < 10 000
euro (w PLN)

• Tendencja na świecie - zmniejszanie

podatku dochodowego na rzecz VAT-u
(czysty podatek, można kupić lub nie)

Pozostałe podatki

• Podatek dochodowy od spadków i

darowizn

• Podatek rolny
• Podatek leśny
• Podatek o nieruchomości
• Podatek od środków transportowych
• Podatek od posiadania psa
• Opłata targowa, miejscowa i

administracyjna

Harmonizacja

• Harmonizacja podatków - jeden z

najtrudniejszych obszarów realizacji
procesów integracyjnych

• systemy podatkowe i poszczególne

podatki w różnych krajach wykazują
daleko idące różnice „ich geneza znajduje
się w zaszłościach historycznych, wynika
również z przyjętych rozwiązań
ustrojowych i fiskalnych”

• olbrzymia różnorodność liczby podatków,

skal podatkowych, przedmiotów i
podmiotów opodatkowania, stawek
podatkowych

• Np.. Udział podatków w PKB w

Niemczech wynosi 27,7%, a w Danii
aż 51,4%

• Brak harmonizacji podatków oznacza:
a) ograniczenie przepływu towarów,

usług i kapitału

b) ograniczenie współpracy pomiędzy

firmami
HARMONIZACJA ROZWIĄZAŃ
PODATKOWYCH OZNACZA ISTOTNE
OGRANICZENIE NARODOWYCH
SUWERENNOŚCI

• Harmonizacja w zakresie rozwiązań

podatkowych jest nierozerwalnie
związana z ujednolicaniem prawa
wewnątrz UE

• Harmonizacja nie ma na celu

ujednolicania narodowych
systemów prawnych, a jedynie
rozbieżności w dziedzinach o
zasadniczym znaczeniu dla
procesów integracyjnych

Harmonizacja podatków

pośrednich w UE

• Podatki pośrednie poddano stosunkowo

ścisłej regulacji (mają wpływ na kształt
wymiany towarowej)

• VAT wprowadzono na przełomie lat 60 i

70

• np.. We Francji wpływy do budżetu

stanowią 45% a w Wlk.Brytanii 25%

• VI dyrektywa Rady (1977) reguluje

podstawowe elementy konstrukcyjne
VATu

• Dyrektywa - stawka VAT-u powinna być

jednolita, nie niższa niż 15%
(podstawowa) + 2 stawki ulgowe np..
Francja 8%, 5%; Szwecja 23%, Polska
jest w górnym przedziale (22%, 7%, 3%)

• Harmonizacja podatków akcyzowych

przebiega powoli

• istnieją duże różnice w strukturze i

poziomie stawek w poszczególnych
krajach

• Akcyza - duża dowolność np.. Niemcy

70% w paliwach, Polska ok.60%

Harmonizacja podatków

pośrednich w Polsce

• Zakres dostosowywania dotyczył:
1) struktury podatku
2) zwrotu podatku podatnikom

zagranicznym

3) prawa odliczenia podatku

naliczonego od usług
międzynarodowych

4) skali zwolnień i wyłączeń z podatku

VAT

Harmonizacja podatków

bezpośrednich

• Najważniejsze - harmonizacja

podatków od spółek w UE

• Planowany efekt - warunki konkurencji

między firmami byłyby identyczne

• Proces ten nie jest daleko

zaawansowany

• Założenie - harmonizacja p.

bezpośrednich nie ma tak dużego
znaczenia dla procesów integracyjnych
jak harmonizacja podatków pośrednich

• Postęp i rezultaty w dziedzinie

podatków bezpośrednich są
zdecydowanie mniejsze niż w
odniesieniu do podatków pośrednich

• Różnice pomiędzy krajami - stosowanie

odmiennych systemów podatku
dochodowego od osób prawnych,
stawek podatków, ulg podatkowych

• np.. Obniżenie stawek w podatku

dochodowym w Finlandii z 60% do
28% (1992-1997) - 6-krotny wzrost
dochodów z tytułu tego podatku

• Polska: udział podatków:
• CIT - 6%
• PIT - 22%
• VAT - 36% i rośnie
• ok.. 7% - p. majątkowe
• ZUS - 22%
• TENDENCJA NA ŚWIECIE -

ZMNIEJSZANIE DOCHODOWEGO
NA RZECZ VAT-U