Badanie
przedmiotowe

Karolina Kubiak

Michalina Serafin

Badanie zewnątrzustne

Skóra twarzy



barwa



zmiany barwnikowe



wykwity, blizny, obrzęki, zmiany łojotokowe

Głowa

Czaszka



zniekształcenia



bolesność

Oczy



stan i zabarwienie spojówek

Uszy

Nos

Węzły chłonne



węzły podżuchwowe przednie

spływ chłonki z okolic:

▪ wargi górnej

▪ skrzydeł nosa

▪ zębów górnych przednich

▪ zębów przedtrzonowych

▪ pierwszego górnego zęba trzonowego

▪ kłów dolnych

▪ zębów przedtrzonowych dolnych



węzły podżuchwowe środkowe

spływ chłonki z okolic:

▪ policzka
▪ pierwszego, drugiego i częściowo trzeciego zęba
trzonowego górnego
▪ pierwszego i drugiego zęba trzonowego dolnego



węzły podżuchwowe tylne

spływ chłonki z okolic:

▪ trzecich zębów trzonowych górnych
▪ drugiego i trzeciego zęba trzonowego dolnego
▪ ustnej części gardła
▪ migdałków



węzły podbródkowe

spływ chłonki z okolic:

▪ wargi dolnej
▪ bródki
▪ zębów siecznych dolnych



W stanie zdrowia są niewyczuwalne i niebolesne na ucisk.



W stanach patologicznych zmienia się ich wielkość,

spoistość i stopień bolesności.

Ostre zapalenia:



miękkie,



bolesne,



nieprzesuwalne w stosunku do podłoża,



przesuwalne w stosunku do skóry.

Przewlekłe zapalenia:



powiększone,



twarde,



niebolesne



przesuwalne w stosunku do podłoża,



nie zawsze przesuwalne w stosunku do skóry.

Badanie wewnatrzustne

Wargi



zabarwienie



ukształtowanie



wykluczenie lub potwierdzenie wad wrodzonych (warga
olbrzymia, przetoki warg i ich spojenia, przemieszczenie
gruczołów ślinowych)



zajady, nadżerki, pęknięcia w okolicy kątów ust

Przedsionek jamy ustnej właściwej



błona śluzowa przedsionka i policzków (prawidłowo:

różowa, lśniąca, gładka)



górne i dolne sklepienie przedsionka jamy ustnej,

obecność przetok



wyrostek zębodołowy



przyczepy wędzidełek



drożność przewodów ślinianek przyusznych (wyniosłość

błony śluzowej na wysokości drugiego trzonowca

górnego)

Język



zabarwienie



kształt powierzchni



wilgotność



czucie



ruchomość

Dno jamy ustnej (uniesienie języka ku górze przez

pacjenta)

ślinianka podżuchwowa



ujście samodzielne lub

(najczęściej) wspólnie z przewodem wyprowadzającym

ślinianki podjęzykowej na tzw. mięsku podjęzykowym (ku

tyłowi od przyśrodkowego siekacza dolnego)

ślinianki podjęzykowe

ujście wzdłuż wolnego brzegu fałdu podjęzykowego

Przyzębie



higiena jamy ustnej



ilość, jakość złogów nazębnych



stan dziąseł



obecność kieszonek patologicznych, wydzielina z
kieszonek



ruchomość zębów



stopień obnażenia szyjek i korzeni zębów



zgryz

Badanie przedmiotowe
uzębienia



Podstawowe



Dodatkowe

BADANIE PODSTAWOWE

(przez oglądanie i zgłębnikowanie )



Barwa zębów :

Prawidłowa:
-mleczna, niebieskawa aż do koloru kości słoniowej

Nieprawidłowa:
- białe plamy na zębach ( zaburzenia mineralizacji )
- żółtobrązowy kolor zębów ( niecałkowity rozwój szkliwa)
- w przebiegu fluorozy
- po stosowaniu tetracyklin u kobiet w ciąży lub u dzieci w

pierwszych miesiącach życia

- „różowa plamka” ( w przebiegu samoistnej resorpcji

wewnętrznej)



Ocena liczby i kształtu zębów

Ustalenie przyczyn braków w uzębieniu:
- uraz
- próchnica
- leczenie ortodontyczne
- choroby przyzębia



Badanie zgłębnikiem wszystkich powierzchni
zębów

- poszukiwanie ubytków próchnicowych (ocena ich

głębokości i wrażliwości na bodźce mechaniczne )

- poszukiwanie próchnicy wtórnej
- ocena prawidłowości wypełnień
- ocena żywotności miazgi zębów pokrytych

koronami



Ból przy zgłębnikowaniu granicy szkliwno- zębinowej –

próchnica powierzchowna



Ból przy zgłębnikowaniu dna ubytku – próchnica głęboka



UWAGA! W przypadku badania zgłębnikiem dna ubytku

należy to robić delikatnie aby niepotrzebnie nie obnażyć

miazgi



W miejscach trudno dostępnych dla zgłębnika oceniamy

stan zębów na podstawie diafanoskopii lub zdjęcia

rentgenowskiego

Badanie miazgi



Wzrokiem i dotykiem –

-ocena dna ubytku
-obnażenie miazgi
-nakłucie igłą Millera



Termodiagnostyka

- reakcja na zimno- chlorek etylu
- reakcja na ciepło- gutaperka, rozgrzane narzędzie
- badamy ząb właściwy i zdrowy po stronie przeciwnej -

określenie osobniczego progu pobudliwości



UWAGA !

- Prawidłowa miazga ma wysoki próg pobudliwości i wraz

z zwiększaniem bodźca narasta jej reakcja, a po jego
ustąpieniu reakcja ustępuje

- W surowiczych zapaleniach miazgi występuje silny i

przedłużający się ból na bodźce zimne

- W ropniach silny przedłużający ból pojawia się przy

bodźcach ciepłych

- W ostrych zapaleniach miazgi próg pobudliwości obniża

się

- W przewlekłych zapaleniach miazgi próg pobudliwości

podwyższa się



Elektrodiagnostyka

-

Jest diagnostycznie mniej skuteczny

-

Wilgotne mas zgorzelinowe mogą dawać reakcje
pozytywną- reakcja ozębnej



Badanie radiologiczne

-

Ograniczone znaczenie w diagnostyce miazgi

-

Wykrycie resorpcji wewnętrznej

-

Wykrycie zębiniaków

-

Ustalenie przyczyny zapalenia w zębach wypełnionych-
brak podkładu

-

Określenie ilości i szerokości kanałów ich zakrzywienia

-

W przyżyciowym leczeniu miazg i- ocena powstawania
zębiny reparacyjnej

Badanie ozębnej



Opukiwanie zęba

- wzdłuż lub w poprzek jego osi długiej
- w stanie prawidłowym brak reakcji
- ból w opukiwaniu pionowym : proces chorobowy w

okolicy wierzchołka korzenia

- ból w opukiwaniu poziomym: brzeżne zapalenie ozębnej
- ból w obu powyższych jednocześnie: zapalenie rozlane.
- przewlekłe zapalenie ozębnej- brak reakcji bólowej
- objaw Smrekera – zniszczenie zewnętrznej blaszki

wyrostka zębodołowego.

Uwaga! Reakcje na opukiwanie danego zęba należy

porównać z

reakcją na opukiwanie innych zębów



Diagnostyka akustyczna

-

Odgłos dźwięczny : blaszka zbita zębodołu zdrowa

-

Odgłos głuchy : zmiany chorobowe



Objaw wierzchołkowo-uciskowy – ucisk kulką
metalową wzdłuż łęku zębodołowego



Badanie radiologiczne

-

Ocena stanu ozębnej

-

Zasięg i charakter zmian

-

Zaplanowanie postępowania terapeutycznego

Badania dodatkowe



Badania bakteriologiczne

– w trakcie leczenia kanałów korzeniowych



W chorobach błony śluzowej jamy ustnej : różne badania
w zależności od obrazu zmian :



Badania hematologiczne : morfologia, OB, stężenie
glukozy w surowicy krwi, stężenie żelaza w surowicy krwi

Badania te pozwalają wychwycić schorzenia takie jak :
-niedokrwistość
-białaczkę
-agranulocytozę
-cukrzycę i inne



Badania mikrobiologiczne

- wykrywanie grzybic



Pobranie wycinka ze zmienionych chorobowo
miejsc

-Leukoplakia
-Liszaj Wilsona
-Decyzja o rodzaju leczenia : zachowawcze / chirurgiczne



Badania cytologiczne

- ocena kształtu , liczby , wielkości, rodzaju komórek i

jąder

- materiał pobieramy z głębszych warstw wykwitu – tam

rozpoczynają się zmiany złośliwe



Badania bakteriologiczne

- Gdy zmiany chorobowe mogą świadczy o kile, gruźlicy,

promienicy

Zmiany na języku w przebiegu kiły



Badania immunologiczne



Badania biochemiczne



Badanie lampą Wooda

- przy podejrzeniu niedoborów witamin z grupy B
- przy podejrzeniu niedoborów żelaza
- przy podejrzeniu zapalenia zanikowego języka

W warunkach prawidłowych :
Powierzchnia grzbietowa języka świeci w ciemności na

pomarańczowo.

W wyżej wymienionych schorzeniach:
Powierzchnia grzbietowa języka świeci w ciemności na

ciemnofioletowo.