Rak trzonu

macicy

Carcinoma

endometrii

Epidemiologia

•

szósty co do częstości nowotwór u kobiet w Polsce

•

zachorowalność systematycznie, ale nieznacznie

rośnie

•

standaryzowany współczynnik zachorowalności

wynosi ok. 11 na 100 000 kobiet

•

Umieralność na raka trzonu nieznacznie maleje

•

Standaryzowany współczynnik zgonów wynosi ok.3

na 100 000 kobiet

•

Wśród przyczyn zgonów rak endometrium znajduje

się w Polsce na 14 miejscu

•

Najczęściej chorują na ten nowotwór kobiety w VII

dekadzie życia

Czynniki ryzyka

• wiek ( powyżej 50 r.ż.)
• niepłodność lub małodzietność
• otyłość
• cukrzyca
• nadciśnienie
• wczesne pokwitanie i późne przekwitanie
• zespół Stein-Lewenthala
• estrogeny egzogenne stosowane w sposób niewłaściwy
• wysoki status ekonomiczny
• zamieszkiwanie w mieście
• czynniki genetyczne – występowanie rodzinne
• obniżenie odporności ustroju

Diagnostyka i

profilaktyka

• Każde nieprawidłowe krwawienie z dróg rodnych

w okresie menopauzalnym i po tym okresie
powinno być zweryfikowane badaniem
histopatologicznym.

• Badanie skryningowe w tym nowotworze nie jest

przeprowadzane ze względu na wysokie koszty.

• Z badań dodatkowych znaczenie diagnostyczne

ma USG miednicy mniejszej i histeroskopia.

• Podstawą rozpoznania jest badanie

patomorfologiczne materiału pobranego przez
dokładne wyłyżeczkowanie jamy macicy.

Klasyfikacja kliniczna

Międzynarodowej

Federacji Ginekologów i

Położników.(FIGO)

Zdefiniowana w 1971 roku.
Zaktualizowana w 1995 roku

Klasyfikacja chirurgiczna

raka trzonu macicy

• Stopień I – rak ograniczony do trzonu

– I a –rak ograniczony do endometrium
– I b – naciekanie myometrium nie przekracza 1/2

jego grubości

– I c – naciekanie myometrium przekracza 1/2

grubości

• Stopień II – naciek raka przechodzi na

szyjkę macicy

– II a – naciek raka tylko w gruczołach szyjkowych
– II b – naciek raka w podścielisku szyjki macicy

• Stopień III – rak przechodzi poza macicę

– III a – rak nacieka surowicówkę macicy i/lub

przydatki albo stwierdza się dodatni wynik badania

cytologicznego otrzewnej

– III b – ogniska przerzutowe w pochwie
– III c – ogniska przerzutowe w węzłach chłonnych

miednicy mniejszej i/lub przyaortalnych

• Stopień IV – rak przechodzi poza miednicę mniejszą

– IV a – rak nacieka śluzówkę pęcherz moczowego i/lub

jelita

– IV b – odległe przerzuty i/lub w węzłach chłonnych

pachwinowych

Badania diagnostyczne

• Morfologia i biochemia krwi
• USG jamy brzusznej i miednicy mniejszej
• TK miednicy mniejszej
• Rezonans magnetyczny miednicy mniejszej
• Rtg klatki piersiowej
• Rektoskopia i kolposkopia
• Ewentualne potwierdzenie lub wykluczenie

odległych przerzutów /TK głowy,

scyntygrafia kości/

Stany

przednowotworowe

• Hyperplasia endometrii simplex.
• Hyperplasia endometrii

glandularis.

• Hyperplasia endometrii atypica.
• Polip endometrioidalny

Patomorfologia

• Adenocarcinoma – ok.80 %
• Adenoacanthoma carcinoma –ok.10%
• Adenosquamosum carcinoma – ok.5%
• Carcinoma clarocellulare – ok.2%
• Carcinoma mucinosum- ok.1%
• Carcinoma solidum – ok.1%
• Carcinoma planoepitheliale – ok.1%

Patomorfologia c.d.

• G 1 – rak wysokodojrzały (<5% utkania

raka niezróżnicowanego)

• G 2 – rak średniodojrzały (<50%

utkania raka niezróżnicowanego)

• G 3 – rak lity lub

niezróżnicowany(>50% utkania raka
niezróżnicowanego)

Formuła rozpoznań

histopatologicznych

• T G S :
-typing /np. adenocarcinoma/
-grading / np.G1/
-staging /naciekanie mięśniówki,

szyjki i innych narządów/

Drogi szerzenia się

nowotworu

1. przez ciągłość
2. przez wszczepianie się komórek

nowotworowych

3. przerzuty drogami chłonnymi
4. przerzuty drogami krwionośnymi

Naciekanie miejscowe

• w kierunku ściany macicy, mięśnia

aż do błony surowiczej.

• w kierunku szyjki macicy z

następowym zajęciem sklepień i
pochwy.

Przerzuty drogami

chłonnymi

• węzły chłonne miednicze:podbrzuszne,

biodrowe, zasłonowe, krzyżowe

• węzły chłonne paraaortalne
• węzły chłonne śródpiersia
• węzły chłonne pachwinowe
• węzły chłonne nadobojczykowe lewe
• przerzuty do pochwy
• przerzuty do jajowodów i jajników

Przerzuty drogami

krwionośnymi

• Przerzuty tą drogą występują

znacznie częściej niż w przypadku
raka szyjki macicy.

• Najczęściej stwierdza się metastazy

w płucach, wątrobie, przydatkach,
mózgu, pochwie, jelicie grubym
oraz kościach.

Przerzuty przez

implantację

• rozwijają się w najbliższych

narządach

• w sieci i otrzewnej
• w bliźnie pooperacyjnej
• w powłokach brzusznych
• w sklepieniu pochwy

Objawy

• Upławy –niekiedy o wyglądzie

„popłuczyn mięsnych”

• Krwawienie z dróg rodnych – u ok.90%

są to krwawienia pomenopauzalne

• Bóle –podbrzusza i okolicy krzyża
• UWAGA!!! W początkowym okresie

choroby badanie ginekologiczne
może nie odbiegać od normy !

Czynniki prognostyczne

• stopień kliniczny nowotworu
• typ histopatologiczny nowotworu
• stopień zróżnicowania histopatologicznego
• wielkość zmiany nowotworowej
• głębokość naciekania mięśniówki
• przerzuty do węzłów chłonnych
• cytologia z otrzewnej
• obecność komórek nowotworowych w świetle

naczyń