RAK TRZONU MACICY

Rak trzonu macicy (endometrium) jest jednym z najczęstszych
nowotworów złośliwych u kobiet. W Polsce w roku 2002 zachorowało
na niego 3796 pań. Na szczęście ten rodzaj nowotworu rośnie
stosunkowo wolno i można go z powodzeniem wyleczyć. Rak trzonu
macicy wywodzi się z komórek wyściełających trzon - główną, górną
część macicy. Z dolnej jej części, szyjki macicy, rozwija się inny

nowotwór - rak szyjki macicy

.

Jak powstaje rak trzonu
macicy?

Kobiety w wieku przedmenopauzalnym

Rozpoznanie RTM w wieku przedmenopauzalnym jest trudne i nierzadko ma
charakter przypadkowy. Podejrzliwość lekarza i świadomość faktu, że RTM może
wystąpić w wieku poniżej 40 lat może przyczynić się do wcześniejszego wykrycia
tego groźnego nowotworu.

Kobiety w wieku pomenopauzalnym

Najczęstszym objawem RTM w wieku pomenopauzalnym są plamienia i
krwawienia. Objawy te występują u ponad 80% chorych. Bóle miednicy, obrzęki
niesymetryczne kończyn dolnych najczęściej wskazują na zaawansowany proces
nowotworowy.  Niepodjęcie leczenia skutkuje nieuchronną progresją procesu
nowotworowego – zarówno miejscową jak i w postaci przerzutów odległych. RSM
może wytworzyć przerzuty odległe szerząc sie zarówno drogami chłonnymi jak i
krwionośnymi.

Podstawową metodą diagnostyki krwawień z dróg rodnych jest wyłyżeczkowanie
macicy z badaniem mikroskopowym wyskrobi. Wykorzystanie histeroskopii jako
narzędzia diagnostycznego podnosi czułość i specyficzność diagnostyki.

Jak leczyć raka trzonu

macicy?

Podstawową metodą leczenia raka endometrium jest leczenie chirurgiczne – polegające na usunięciu
macicy z przydatkami.
Należy pamiętać, że przeprowadzenie tego typu rozległej operacji nie może być zalecane jako postępowanie
standardowe z uwagi na często współtowarzyszące ogólnoustrojowe choroby i ciężkie zmiany chorobowe. W
przypadku braku możliwości całkowitego usunięcia zmian nowotworowych stosuje się:
Leczenie skojarzone: chirurgia + radioterapia przed (bądź) pooperacyjna
– co wyraźnie poprawia miejscową kontrolę raka i przyczynia się do zmniejszenie odsetka wznów
nowotworowych w pochwie, ale nie ma znaczącego wpływu na przeżycia 5-letnie. Leczenia skojarzone
stosowane jest w formie teletrapii i brachyterapii. (Teleterapia – to napromienianie z zewnątrz, zaś
brachyterapia – to napromienianie przez bezpośredni kontakt śródpochwowy lub środmaciczny z substancją
radioaktywną) Leczenie promieniami jonizującymi stosowane jest u chorych, u których stwierdzono
przeciwskazania do leczenia chirurgicznego, bądź u chorych, które na leczenie chirurgiczne nie wyrażają zgody
( nie jest to liczna grupa).
Wyniki leczenia wyłącznie promieniami jonizującymi (brachy-teleterapią) są znacznie gorsze od wyników
uzyskiwanych stosując leczenie chirurgiczne lub skojarzone. Należy jednak pamiętać, że istnieje taka
możliwość leczenia, o czym chora powinna być dokładnie poinformowana.
Leczenie hormonalne wysokimi dawkami progestagenów
może być stosowane u chorych ze stwierdzonymi przerzutami raka lub wznów, zwłaszcza jeśli znany jest
pozytywny wynik badań receptorów hormonalnych.
Rozwój i znaczenie chemioterapii bywa hamowane przez wiele czynników, a przede wszystkim przez
niedostatek skutecznych leków - cytostatyków.
Ważnym jest, aby sposób postępowania diagnostyczno-terapeutyczny był zawsze opracowany na
podstawie znajomości czynników rokowniczych, a leczenie przeprowadzane w ośrodkach
wyspecjalizowanych stosujących zarówno standardowe jak również indywidualizowane metody
leczenia.

Jak zapobiegać rakowi

trzonu macicy

Jak do tej pory nie wynaleziono badania
przesiewowego wykrywającego raka
endometrium. Najważniejszym sposobem jego
zapobieganiu są więc regularne wizyty u
lekarza połączone z badaniem ginekologicznym
i USG przezpochwowym (zwłaszcza kobiet, u
których występują czynniki ryzyka). To właśnie
dzięki regularnym badaniom można wykryć
raka endometrium we wczesnym stopniu
zaawansowania.

RAK

JAJNIKA

Rak jajnika to schorzenie, polegające na obecności komórek nowotworowych w
jednym lub dwu jajnikach. Nieumiarkowane i nieprawidłowe rozmnażanie się tych
komórek prowadzi do powstania guza nowotworowego, którego dalszy rozwój
może zagrażać innym tkankom i doprowadzać do przerzutów.
    Istnieją czynniki zwiększające ryzyko zachorowania na raka jajnika. Są to:
predyspozycje genetyczne, zachorowanie w rodzinie na raka piersi lub jelita
grubego, podeszły wiek lub bezdzietność. Oczywiste, że nie można mówić o nich,
jak o bezwzględnie warunkujących chorobę. W przypadku tego schorzenia, jak i
innych nowotworów, nie są znane wszystkie przyczyny jego powstawania.

JAK POWSTAJE RAK

JAJNIKA?

Przyczyny powstawania raka jajnika
Do chwili obecnej wciąż nie wiadomo dlaczego powstaje rak jajnika. Wiadomo jednak, że
niektóre czynniki hormonalne i rozrodcze sprzyjają jego powstawaniu. Są to czynniki takie
jak niepłodność i mała liczba ciąż. Czynnik genetyczny determinuje jedynie w  10-15%
przypadków. Przypadki te związane są z zachorowaniami na raka piersi lub jajnika w
rodzinie, czy nawet u tej samej osoby.

Podejrzewa się, ze pewne czynniki środowiskowe, takie jak dieta, niektóre infekcje
bakteryjne, czy nawet stosowanie talku w pudrze mogą mieć znaczenie w pojawieniu się tej
choroby.

Rodzaje guzów jajnika
Z reguły nazwa guzów jajnika wywodzi się od typu komórek z których one pochodzą i czy
mają charakter łagodny, czy złośliwy. Istnieją trzy główne typy guzów jajnika:

• Guzy z komórek rozrodczych - pochodzą z komórek wytwarzających jajeczka.

• Guzy z komórek podścieliska - pochodzą z komórek tkanki łącznej, tworzącej zrąb
wspierający jajnik i wytwarzającej estrogen i progesteron.

• Guzy nabłonkowe - pochodzą z komórek nabłonka pokrywającego zewnętrzną
powierzchnię jajników.

JAK LECZYĆ RAKA

JAJNIKA?

W leczeniu wykorzystuje się zwykle zabiegi operacyjne
w połączeniu z chemioterapią. Tylko we wczesnych
przypadkach można zachować zdolność kobiety do
zajścia w ciążę, usuwając zajęty przez nowotwór jajnik.
Zwykle usuwa się jednak dwa jajniki, macicę, jajowody,
węzły chłonne w tamtej okolicy, a często także część jelit.
W chemioterapii najbardziej skuteczna okazała się
kombinacja karboplatyny z paklitakselem. Bada się
obecnie wykorzystanie metod terapii biologicznych, np.
specjalnych szczepionek, a także terapii genowej
i nowszych chemioterapeutyków. Jedynie co trzecia chora
przeżywa 5 lat od chwili rozpoznania. Jest to wynik
dużego zaawansowania choroby w momencie
rozpoznania.

JAK ZAPOBIEGAĆ RAKOWI

JAJNIKA?

    Nie odnaleziono jeszcze w pełni skutecznego sposobu profilaktyki
raka jajnika. Wskazywane są jednak pewne metody, które zmniejszają
ryzyko zachorowania. Wymienia się:

•

doustną antykoncepcję - udowodniono, że kilkuletnie stosowanie
tabletek antykoncepcyjnych znacznie zmniejsza ryzyko zachorowania

•

ciążę i karmienie piersią -mowa o urodzeniu dziecka przed 25
rokiem życia

•

wycięcie macicy z przydatkami - głównie u kobiet po menopauzie lub
u młodszych kobiet, posiadających już potomstwo

•

profilaktyczne wycięcie przydatków (jajników i jajowodów) - ten
sposób poleca się przede wszystkim kobietom, u których
stwierdzono rodzinne predyspozycje do zachorowania na nowotwór
jajników. Jest to bowiem metoda wyraźnie redukująca możliwość
zachorowania