Przewlekła
Przewlekła
obturacyjna
obturacyjna
choroba płuc
choroba płuc
Elżbieta Kulińska
Elżbieta Kulińska
Gr. 3
Gr. 3
Przewlekła obturacyjna
Przewlekła obturacyjna
choroba płuc (POChP)
choroba płuc (POChP)
zespół chorobowy charakteryzujący
zespół chorobowy charakteryzujący
się postępującym i niecałkowicie
się postępującym i niecałkowicie
odwracalnym ograniczeniem
odwracalnym ograniczeniem
przepływu powietrza przez drogi
przepływu powietrza przez drogi
oddechowe
oddechowe
1.
1.
Przewlekłe zapalenie oskrzeli.
Przewlekłe zapalenie oskrzeli.
2.
2.
Rozedma płuc.
Rozedma płuc.
Przewlekła obturacyjna
Przewlekła obturacyjna
choroba płuc
choroba płuc
Czynniki ryzyka
Czynniki ryzyka
Palenie tytoniu
Palenie tytoniu
Zanieczyszczenie powietrza i narażenie
Zanieczyszczenie powietrza i narażenie
zawodowe
zawodowe
Czynniki genetyczne - wrodzonego
Czynniki genetyczne - wrodzonego
niedoboru α1-antytrypsyny
niedoboru α1-antytrypsyny
Zaburzenia rozwoju płuc w okresie
Zaburzenia rozwoju płuc w okresie
płodowym oraz ich wzrostu po urodzeniu i
płodowym oraz ich wzrostu po urodzeniu i
w dzieciństwie
w dzieciństwie
Częste infekcje, zarówno bakteryjne, jak i
Częste infekcje, zarówno bakteryjne, jak i
wirusowe w wieku dziecięcym
wirusowe w wieku dziecięcym
Patogeneza
Patogeneza
Rozwój POChP jest związany z lokalną,
Rozwój POChP jest związany z lokalną,
nieprawidłową reakcją zapalną w tkance
nieprawidłową reakcją zapalną w tkance
płucnej, będącą odpowiedzią organizmu na
płucnej, będącą odpowiedzią organizmu na
działanie szkodliwych substancji
działanie szkodliwych substancji
dostarczanych drogą wziewną i występującą u
dostarczanych drogą wziewną i występującą u
osób predysponowanych (wiek, czynniki
osób predysponowanych (wiek, czynniki
genetyczne i inne czynniki ryzyka). Dochodzi
genetyczne i inne czynniki ryzyka). Dochodzi
do bezpośredniego uszkodzenia płuc z
do bezpośredniego uszkodzenia płuc z
rozwojem rozedmy i zwłóknieniem drobnych
rozwojem rozedmy i zwłóknieniem drobnych
dróg oddechowych, co prowadzi do
dróg oddechowych, co prowadzi do
upośledzenia wymiany gazowej.
upośledzenia wymiany gazowej.
Zmiany dotyczą głównie końcowych odcinków
Zmiany dotyczą głównie końcowych odcinków
dróg oddechowych oraz naczyń płucnych.
dróg oddechowych oraz naczyń płucnych.
Patogeneza
Patogeneza
W efekcie tych reakcji dochodzi do:
W efekcie tych reakcji dochodzi do:
w obrębie dużych dróg oddechowych:
w obrębie dużych dróg oddechowych:
–
zwiększenia ilości komórek kubkowych i gruczołów warstwy
zwiększenia ilości komórek kubkowych i gruczołów warstwy
podśluzówkowej
podśluzówkowej
–
zwiększonego wydzielania śluzu
zwiększonego wydzielania śluzu
–
metaplazji płaskonabłonkowej
metaplazji płaskonabłonkowej
w obrębie obwodowych dróg oddechowych (średnica < 2 mm)
w obrębie obwodowych dróg oddechowych (średnica < 2 mm)
–
pogrubienia ścian
pogrubienia ścian
–
włóknienia tkanki zrębowej
włóknienia tkanki zrębowej
–
tworzenia wysięku
tworzenia wysięku
–
obturacji dróg oddechowych
obturacji dróg oddechowych
w obrębie miąższu płucnego
w obrębie miąższu płucnego
–
niszczenia ścian pęcherzyków płucnych
niszczenia ścian pęcherzyków płucnych
–
rozedmy centralnej zrazików – głównie u palaczy papierosów
rozedmy centralnej zrazików – głównie u palaczy papierosów
–
rozedmy całego zrazika – głównie w niedoborze α1-antytrypsyny
rozedmy całego zrazika – głównie w niedoborze α1-antytrypsyny
w obrębie naczyń płucnych
w obrębie naczyń płucnych
–
pogrubienia błony wewnętrznej
pogrubienia błony wewnętrznej
–
zaburzenia funkcji śródbłonka
zaburzenia funkcji śródbłonka
–
rozwoju nadciśnienia płucnego.
rozwoju nadciśnienia płucnego.
Obraz rozedmy centralnej zrazików
Obraz rozedmy centralnej zrazików
charakterystycznej dla palaczy tytoniu.
charakterystycznej dla palaczy tytoniu.
Widoczne liczne jamy wypełnione złogami
Widoczne liczne jamy wypełnione złogami
węglowymi.
węglowymi.
Patofizjologia
Patofizjologia
Zaburzenia czynności płuc, a także skutki ogólnoustrojowe są
Zaburzenia czynności płuc, a także skutki ogólnoustrojowe są
spowodowane procesami patomorfologicznymi wymienionymi w
spowodowane procesami patomorfologicznymi wymienionymi w
powyższej sekcji. Dochodzi do upośledzenia wymiany gazowej
powyższej sekcji. Dochodzi do upośledzenia wymiany gazowej
głównie na skutek zniszczenia miąższu płucnego przez rozedmę,
głównie na skutek zniszczenia miąższu płucnego przez rozedmę,
a także postępującego spadku FEV1 związanego z zapaleniem i
a także postępującego spadku FEV1 związanego z zapaleniem i
obturacją dystalnych dróg oddechowych. Dodatkowo zwężenie
obturacją dystalnych dróg oddechowych. Dodatkowo zwężenie
obwodowych dróg oddechowych powoduje powstanie tzw.
obwodowych dróg oddechowych powoduje powstanie tzw.
pułapki powietrznej polegającej na uwięzieniu powietrza i
pułapki powietrznej polegającej na uwięzieniu powietrza i
rozdęciu płuc. Skutkiem tego jest zmniejszenie pojemności
rozdęciu płuc. Skutkiem tego jest zmniejszenie pojemności
wdechowej i wzrost czynnościowej pojemności zalegającej.
wdechowej i wzrost czynnościowej pojemności zalegającej.
Zmiany takie występują już we wczesnej fazie choroby i są
Zmiany takie występują już we wczesnej fazie choroby i są
odpowiedzialne za duszność wysiłkową.
odpowiedzialne za duszność wysiłkową.
Późnym powikłaniem POChP jest nadciśnienie płucne, które jest
Późnym powikłaniem POChP jest nadciśnienie płucne, które jest
spowodowane skurczem drobnych tętniczek płucnych na skutek
spowodowane skurczem drobnych tętniczek płucnych na skutek
niedotlenienia. Dochodzi do rozrostu błony środkowej tętnic i
niedotlenienia. Dochodzi do rozrostu błony środkowej tętnic i
przerostu mięśniówki gładkiej oraz utrwalenia nadciśnienia.
przerostu mięśniówki gładkiej oraz utrwalenia nadciśnienia.
Obserwuje się również zaburzenie funkcji śródbłonka oraz
Obserwuje się również zaburzenie funkcji śródbłonka oraz
reakcję zapalną. Efektem nadciśnienia płucnego jest przerost
reakcję zapalną. Efektem nadciśnienia płucnego jest przerost
prawej komory serca i rozwój serca płucnego.
prawej komory serca i rozwój serca płucnego.
Przewlekłe zapalenie
Przewlekłe zapalenie
oskrzeli
oskrzeli
Przewlekłe zapalenie oskrzeli
Przewlekłe zapalenie oskrzeli
definiuje się klinicznie jako
definiuje się klinicznie jako
występowanie kaszlu z produkcją
występowanie kaszlu z produkcją
plwociny przez większość dni w
plwociny przez większość dni w
ciągu 3 miesięcy w roku, przez 2
ciągu 3 miesięcy w roku, przez 2
kolejne lata.
kolejne lata.
Rozedma
Rozedma
Rozedmę definiuje się
Rozedmę definiuje się
histologicznie jako powiększenie
histologicznie jako powiększenie
przestrzeni powietrznych
przestrzeni powietrznych
dystalnych części oskrzelików
dystalnych części oskrzelików
końcowych z destrukcją ich ścian.
końcowych z destrukcją ich ścian.
Rozedma
Rozedma
Objawy
Objawy
tachypnoe
tachypnoe
duszność
duszność
przewlekły kaszel
przewlekły kaszel
świszczący oddech
świszczący oddech
uczucie ciasnoty w klatce piersiowej
uczucie ciasnoty w klatce piersiowej
plwocina zawierająca krew, ropę
plwocina zawierająca krew, ropę
sinicy
sinicy
często serce płucne
często serce płucne
obniżenie tolerancji wysiłku
obniżenie tolerancji wysiłku
Rozpoznanie
Rozpoznanie
Złotym standardem w
Złotym standardem w
rozpoznaniu i
rozpoznaniu i
monitorowaniu choroby
monitorowaniu choroby
jest spirometria.
jest spirometria.
Stwierdzenie
Stwierdzenie
upośledzenia natężonej
upośledzenia natężonej
pojemności życiowej
pojemności życiowej
(FVC) poniżej 80%
(FVC) poniżej 80%
wartości należnej
wartości należnej
(dostosowanej do płci,
(dostosowanej do płci,
wieku, wzrostu i rasy)
wieku, wzrostu i rasy)
oraz zmniejszenie
oraz zmniejszenie
wskaźnika Tiffeneau
wskaźnika Tiffeneau
poniżej 70%,
poniżej 70%,
potwierdzają
potwierdzają
rozpoznanie.
rozpoznanie.
Badania dodatkowe
Badania dodatkowe
Badania dodatkowe
Badania dodatkowe
Spirometryczna
Spirometryczna
klasyfikacja ciężkości
klasyfikacja ciężkości
POChP
POChP
lekka FEV1/FEC< 0,70
lekka FEV1/FEC< 0,70
-przewlekły kaszel
-przewlekły kaszel
-odpluwanie plwociny
-odpluwanie plwociny
umiarkowana FEV1/FEC < 0,70
umiarkowana FEV1/FEC < 0,70
-duszność wysiłkowa
-duszność wysiłkowa
-kaszel
-kaszel
-odksztuszanie plwociny
-odksztuszanie plwociny
ciężka FEV1/FEC < 0,70< 50%
ciężka FEV1/FEC < 0,70< 50%
-nasilenie duszności
-nasilenie duszności
-mniejsza wydolność
-mniejsza wydolność
-nawracające zaostrzenia
-nawracające zaostrzenia
bardzo ciężka FEV1/FEC < 0,70
bardzo ciężka FEV1/FEC < 0,70
-rozwój serca płucnego
-rozwój serca płucnego
-niewydolność oddechowa
-niewydolność oddechowa
-duszność spoczynkowa
-duszność spoczynkowa
-częste zaostrzenia
-częste zaostrzenia
Leczenie
Leczenie
Dziękuję za uwagę.
Dziękuję za uwagę.