Ostra niedrożność jelit

Ostra niedrożność jelit

Klinika Chirurgii Ogólnej

Klinika Chirurgii Ogólnej

Szpital Wojewódzki im. Biziela

Szpital Wojewódzki im. Biziela

Mariusz Rydzkowski

Mariusz Rydzkowski

Ostra niedrożność jelit

Ostra niedrożność jelit



Def: Jest to stan w którym dochodzi

Def: Jest to stan w którym dochodzi

do ustania fizjologicznego

do ustania fizjologicznego

przesuwania się treści pokarmowej

przesuwania się treści pokarmowej

jelita w kierunku obwodowym od

jelita w kierunku obwodowym od

odżwiernika

odżwiernika

Ostra niedrożność jelit

Ostra niedrożność jelit



Podział:

Podział:



1/.Mechaniczna

1/.Mechaniczna



a/. z zatkania

a/. z zatkania



b/. z zadzieżgnięcia

b/. z zadzieżgnięcia



2/. Porażenna

2/. Porażenna

Ostra niedrożność jelit

Ostra niedrożność jelit

Podział

Podział



Ze względu na umiejscowienie:

Ze względu na umiejscowienie:



1/.Wysokie

1/.Wysokie



2/. Niskie

2/. Niskie



Ze względu na szybkość narastania:

Ze względu na szybkość narastania:



1/. Ostra

1/. Ostra



2/. Przewlekła

2/. Przewlekła



3/. Przewlekła zaostrzająca się

3/. Przewlekła zaostrzająca się

Ostra niedrożność jelit

Ostra niedrożność jelit

mechaniczna z zatkania

mechaniczna z zatkania



Def: Zaciśnięcie światła jelita od

Def: Zaciśnięcie światła jelita od

wewnątrz lub wskutek ucisku z

wewnątrz lub wskutek ucisku z

zewnątrz bez upośledzenia

zewnątrz bez upośledzenia

ukrwienia ściany jelitowej

ukrwienia ściany jelitowej

Ostra niedrożność jelit

Ostra niedrożność jelit

mechaniczna z zatkania

mechaniczna z zatkania



Przyczyny:

Przyczyny:



1/.Przeszkoda ruchoma

1/.Przeszkoda ruchoma



2/. Guz w ścianie jelita

2/. Guz w ścianie jelita



3/. Ucisk z zewnątrz

3/. Ucisk z zewnątrz

Ostra niedrożność jelit

Ostra niedrożność jelit

Patofizjologia zaburzeń

Patofizjologia zaburzeń



1/. Płynowych:

1/. Płynowych:



Zdrowie: ilość płynów wydzielonych

Zdrowie: ilość płynów wydzielonych

= ilości płynów wchłoniętych

= ilości płynów wchłoniętych



Niedrożność: wchłanianie powyżej

Niedrożność: wchłanianie powyżej

przeszkody do 12h ,następnie

przeszkody do 12h ,następnie

spadek wchłaniania przy

spadek wchłaniania przy

zachowanym wydzielaniu

zachowanym wydzielaniu

Ostra niedrożność jelit

Ostra niedrożność jelit

Patofizjologia zaburzeń

Patofizjologia zaburzeń

c.d.

c.d.



Po 48h całkowite zatrzymanie

Po 48h całkowite zatrzymanie

wchłaniania przy podwyższonym

wchłaniania przy podwyższonym

wydzielaniu/ Na,K /

wydzielaniu/ Na,K /



Przesuwanie się treści jelitowej do

Przesuwanie się treści jelitowej do

odcinków proksymalnych, jeszcze

odcinków proksymalnych, jeszcze

wchłaniających

wchłaniających



Wchłanianie do ściany jelita /obrzęk/

Wchłanianie do ściany jelita /obrzęk/



Przesięk do otrzewnej

Przesięk do otrzewnej

Ostra niedrożność jelit

Ostra niedrożność jelit

Patofizjologia zaburzeń

Patofizjologia zaburzeń

c.d.

c.d.



2/. Gazowych

2/. Gazowych



a/. gaz dyfundujący do jelita 22%

a/. gaz dyfundujący do jelita 22%



b/. powietrze połknięte 68%

b/. powietrze połknięte 68%



c/. gaz wytworzony przez bakterie

c/. gaz wytworzony przez bakterie

10%

10%

Ostra niedrożność jelit

Ostra niedrożność jelit

Motoryka jelit

Motoryka jelit



1/. pobudzenie perystaltyki jelit /bóle

1/. pobudzenie perystaltyki jelit /bóle

trzewne/

trzewne/



2/. wyczerpanie mięśni rozciągnięcie

2/. wyczerpanie mięśni rozciągnięcie

ścian jelita ,przy jednoczesnym jego

ścian jelita ,przy jednoczesnym jego

skróceniu /wzdęcie i stały ból/.

skróceniu /wzdęcie i stały ból/.



3/. wzrost ciśnienia w świetle jelita-

3/. wzrost ciśnienia w świetle jelita-

uciśnięcie naczyń- zastój żylny- wzrost

uciśnięcie naczyń- zastój żylny- wzrost

przepuszczalności naczyń -krwisty

przepuszczalności naczyń -krwisty

przesięk-postępujące uszkodzenie ściany

przesięk-postępujące uszkodzenie ściany

jelitowej-PERFORACJA!!!!

jelitowej-PERFORACJA!!!!

Ostra niedrożność jelit

Ostra niedrożność jelit

śmiertelność

śmiertelność



Toksemia

Toksemia



wysoka 5%

wysoka 5%



50%

50%



niska 80%

niska 80%



zaburzenia

zaburzenia

jonowe

jonowe



95%

95%



50%

50%



20%

20%

Ostra niedrożność jelit

Ostra niedrożność jelit

z zadzierzgnięcia

z zadzierzgnięcia



Def: niedrożność z zadzierzgnięcia

Def: niedrożność z zadzierzgnięcia

polega na zamknięciu światła jelita

polega na zamknięciu światła jelita

wraz z zaciśnięciem naczyń

wraz z zaciśnięciem naczyń

jelitowych

jelitowych



Śmiertelność 16.7%

Śmiertelność 16.7%

Ostra niedrożność jelit

Ostra niedrożność jelit

z zadzierzgnięcia

z zadzierzgnięcia



Dominuje:

Dominuje:



1/. wstrząs septyczny / przenikanie

1/. wstrząs septyczny / przenikanie

toksyn przez ścianę jelita/.

toksyn przez ścianę jelita/.



2/. ubytek krwi krążącej do ściany

2/. ubytek krwi krążącej do ściany

jelita

jelita

Ostra niedrożność jelit

Ostra niedrożność jelit

niedrożność z

niedrożność z

zadzierzgnięcia

zadzierzgnięcia



ubytek krwi po uciśnięciu naczyń

ubytek krwi po uciśnięciu naczyń

żylnych >

żylnych >



ubytku krwi przy uciśnięciu jelita i

ubytku krwi przy uciśnięciu jelita i

naczyń >

naczyń >



ubytku krwi przy uciśnięciu tętnic

ubytku krwi przy uciśnięciu tętnic

Ostra niedrożność jelit

Ostra niedrożność jelit

objawy kliniczne

objawy kliniczne



1/. bóle brzucha

1/. bóle brzucha



2/. wymioty

2/. wymioty



3/. wzdęcie

3/. wzdęcie



4/.zatrzymanie gazów i stolca

4/.zatrzymanie gazów i stolca

Ostra niedrożność jelit

Ostra niedrożność jelit

objawy kliniczne c.d.

objawy kliniczne c.d.



ad1/. początek ostry/ objaw

ad1/. początek ostry/ objaw

„ patrzę i słucham”/.

„ patrzę i słucham”/.



a.6-12h ból trzewny -kolka jelitowa

a.6-12h ból trzewny -kolka jelitowa



b. skracanie przerw pomiędzy

b. skracanie przerw pomiędzy

bólami

bólami



c. ból stały

c. ból stały

Ostra niedrożność jelit

Ostra niedrożność jelit

objawy kliniczne c.d.

objawy kliniczne c.d.



ad 2. zależne od wysokości

ad 2. zależne od wysokości

niedrożności

niedrożności



- z żołądka

- z żołądka



- z jelita cienkiego

- z jelita cienkiego



- z jelita grubego/ treść kałowa/

- z jelita grubego/ treść kałowa/

Ostra niedrożność jelit

Ostra niedrożność jelit

objawy kliniczne c.d.

objawy kliniczne c.d.



ad 3/. prawie zawsze występuje :

ad 3/. prawie zawsze występuje :



- w n.wysokich nieznacznie

- w n.wysokich nieznacznie



- w n. jelita cienkiego po 2-6h

- w n. jelita cienkiego po 2-6h

/wzdęta cała j.brzuszna/

/wzdęta cała j.brzuszna/



- w n. jelita grubego / wzdęte boki

- w n. jelita grubego / wzdęte boki

boki j.brzusznej/.

boki j.brzusznej/.

Ostra niedrożność jelit

Ostra niedrożność jelit

objawy kliniczne c.d.

objawy kliniczne c.d.



ad 4/. do 24h objaw niepewny

ad 4/. do 24h objaw niepewny



podczas tzw. wysokiej n. stolec

podczas tzw. wysokiej n. stolec

może odchodzić mimo trwania

może odchodzić mimo trwania

choroby

choroby

Ostra niedrożność jelit

Ostra niedrożność jelit



rozpoznanie radiologiczne

rozpoznanie radiologiczne

Ostra niedrożność jelit

Ostra niedrożność jelit

rozpoznanie różnicowe

rozpoznanie różnicowe



a. okres początkowy/ bez wzdęcia/:

a. okres początkowy/ bez wzdęcia/:



-ostry nieżyt żołądkowo- jelitowy?

-ostry nieżyt żołądkowo- jelitowy?



-zatrucie pokarmowe ?

-zatrucie pokarmowe ?



wrzodziejące zapalenie jelita

wrzodziejące zapalenie jelita

grubego?

grubego?



kolka jelitowa -kolka wątrobowa ?

kolka jelitowa -kolka wątrobowa ?



-kolka nerkowa?

-kolka nerkowa?

Ostra niedrożność jelit

Ostra niedrożność jelit

rozpoznanie różnicowe

rozpoznanie różnicowe



b. okres póżniejszy/ bez kolki , ze

b. okres póżniejszy/ bez kolki , ze

wzdęciem/.

wzdęciem/.



1. niedrożność porażenna

1. niedrożność porażenna



-zapalenie otrzewnej?

-zapalenie otrzewnej?



-po operacjach brzusznych?

-po operacjach brzusznych?



- w mocznicy?

- w mocznicy?



2. zakrzep i zator naczyń krezkowych?

2. zakrzep i zator naczyń krezkowych?

Ostra niedrożność jelit

Ostra niedrożność jelit

rozpoznanie

rozpoznanie



1/. umiejscowienie

1/. umiejscowienie

przeszkody/wysokie, niskie/

przeszkody/wysokie, niskie/



2/.stopień zamknięcia jelita/

2/.stopień zamknięcia jelita/

pełne?. niepełne?/

pełne?. niepełne?/



3/. rodzaj niedrożności / z

3/. rodzaj niedrożności / z

zatkania?, z zadzierzgnięcia?/

zatkania?, z zadzierzgnięcia?/



4/. przyczyna/nowotwór?, zrosty?/

4/. przyczyna/nowotwór?, zrosty?/

Ostra niedrożność jelit

Ostra niedrożność jelit

różnicowanie

różnicowanie

Objawy kliniczne n. z zatkania

n.zzadzierzgnięcia

Stan ogólny

Początkowo dobry

Ciężki wstrząs

Wygląd chorego

Prawidłowy w okresie
zwolnień

Niespokojny, leży w pozycji
zgiętej

Ból

Początkowo kolka, potem
ból stały

Może być kolka ,szybko
silny ,stały

Wymioty

Okresowe

Bardzo częste

Temperatura

Do 37.5C

Powyżej 37.5C

Tętno

Do 100/min

Powyżej 100/min

Stolec i gazy Czasem odchodzą po lewa Od początku ostre za-

Tywie trzymanie

Wzdęcia Są Początkowo brak

Ostra niedrożność jelit

Ostra niedrożność jelit

różnicowanie

różnicowanie

Objawy kliniczne n. z zatkania

n.zzadzierzgnięcia

Bolesność uciskowa

W 60% niezbyt silna, żle
zlokalizowana

W 90% silna dobrze
zlokalizowana

Objaw otrzewnowy

Początkowo brak

Szybko b.wyrażny

Krew w stolcu

Brak

Czasami występuje

Leukocytoza

Nietypowa

Znacznie wzrasta

Szmery perystaltyczne

Przelewające z bólami

Nietypowe, rzadkie

Ostra niedrożność jelit

Ostra niedrożność jelit

przyczyny

przyczyny



1/. do 20r.ż. ,zapalenie otrzewnej,

1/. do 20r.ż. ,zapalenie otrzewnej,

zrosty pooperacyjne

zrosty pooperacyjne



2/. 20-30 r.ż.zrosty

2/. 20-30 r.ż.zrosty

pozapalne,przepukliny uwiężnięte

pozapalne,przepukliny uwiężnięte



3/. 30-40 r.ż. przepukliny uwiężnięte,

3/. 30-40 r.ż. przepukliny uwiężnięte,

zrosty

zrosty



4/.40-60 r.ż. przepukliny uwięż. , Tu

4/.40-60 r.ż. przepukliny uwięż. , Tu



5/. pow.60r.ż.neo, przepukliny uwięż.

5/. pow.60r.ż.neo, przepukliny uwięż.

Ostra niedrożność jelit

Ostra niedrożność jelit

rodzaje

rodzaje



1/. taśmy i zrosty

1/. taśmy i zrosty



2/. skręt

2/. skręt



3/. przepukliny uwięż.

3/. przepukliny uwięż.



4/. wgłobienia

4/. wgłobienia



5/. z zatkania

5/. z zatkania

Ostra niedrożność jelit

Ostra niedrożność jelit

porażenna

porażenna



Def:zatrzymanie perystaltyki

Def:zatrzymanie perystaltyki

całego jelita z następowym

całego jelita z następowym

wzdęciem, zahamowaniem

wzdęciem, zahamowaniem

wchłaniania i zastojem żylnym w

wchłaniania i zastojem żylnym w

ścianie jelitowej,bez wyrażnej

ścianie jelitowej,bez wyrażnej

mechanicznej przyczyny

mechanicznej przyczyny

Ostra niedrożność jelit

Ostra niedrożność jelit

porażenna

porażenna



Powstaje na skutek zaburzeń

Powstaje na skutek zaburzeń

mechanizmu utrzymującego i

mechanizmu utrzymującego i

regulującego normalną

regulującego normalną

perystaltykę i napięcie jelita ,

perystaltykę i napięcie jelita ,

wywołanych porażeniem czynności

wywołanych porażeniem czynności

nerwów i mięśni jelitowych

nerwów i mięśni jelitowych

Ostra niedrożność jelit

Ostra niedrożność jelit

porażenna

porażenna



Zależy od:

Zależy od:



1/. drażnienia zwojów autonomicznych

1/. drażnienia zwojów autonomicznych

ściany jelita/ stan zapalny/

ściany jelita/ stan zapalny/



2/.drażnienia nn.trzewnych/ złamanie

2/.drażnienia nn.trzewnych/ złamanie

kręgosłupa/

kręgosłupa/



3/. działania na splot trzewny/ O.Z.T./

3/. działania na splot trzewny/ O.Z.T./



4/. bodżców z wyższych ośrodków

4/. bodżców z wyższych ośrodków

Ostra niedrożność jelit

Ostra niedrożność jelit

porażenna

porażenna



Objawy:

Objawy:



-wzdęcie bez bólu

-wzdęcie bez bólu



-wymioty

-wymioty



-brak szmerów perystaltycznych

-brak szmerów perystaltycznych



-objaw „pluskania”

-objaw „pluskania”

Ostra niedrożność jelit

Ostra niedrożność jelit

porażenna

porażenna



Leczenie:

Leczenie:



-sonda do żołądka

-sonda do żołądka



-uzupełnianie K i Na

-uzupełnianie K i Na



-leczenie schorzenia

-leczenie schorzenia

podstawowego

podstawowego

Ostra niedrożność jelit

Ostra niedrożność jelit

leczenie operacyjne

leczenie operacyjne



Rodzaje:

Rodzaje:



1/przecięcie zrostu,usunięcie ciała

1/przecięcie zrostu,usunięcie ciała

obcego

obcego



2/.resekcja jelita z zespoleniem

2/.resekcja jelita z zespoleniem



3/.wyłonienie

3/.wyłonienie



4/. zespolenie omijające przeszkodę

4/. zespolenie omijające przeszkodę



5/.wykonanie przetoki j.cienkiego lub

5/.wykonanie przetoki j.cienkiego lub

grubego

grubego