Struktura rynku

Udział i znaczenie

poszczególnych podmiotów
występujących na rynku.

Struktura rynkowa może być opisana

kategoriami takimi jak:

– rozmiar danego rynku,
– rozmiar i liczba przedsiębiorstw

działających w ramach danej struktury,

– system dystrybucji dóbr,
– system ustalania cen na rynku,
– zachowanie przedsiębiorstw na rynku.

Struktura rynku

Strukturę rynku kształtują:

– przewaga w sferze kosztów

produkcji

– korzyści skali
– malejące koszty krańcowe
– specyfika prowadzonej

działalności

– przepisy prawa
– fuzje i akwizycje

Modele struktur rynkowych

• Konkurencja doskonała
• Monopol
• Oligopol
• Konkurencja

monopolistyczna

Konkurencja doskonała

Model konkurencji doskonałej:

• jednorodny – taki sam produkt u

wszystkich sprzedawców

• zbliżone metody wytwarzania
• duża liczba sprzedawców oraz

nabywców

• pełna mobilność zasobów
• doskonała informacja rynkowa
• postęp techniczny nie różnicuje

producentów

• sprzedający dążą do

maksymalizacji zysku

• kupujący dążą do maksymalizacji

użyteczności

Konkurencja doskonała

Rynek doskonale

konkurencyjny:

– brak barier wejścia i

wyjścia

– pełna przejrzystość
– krzywa popytu

przedsiębiorstwa jest

płaska

– przedsiębiorstwo jest

cenobiorcą

Monopol

Sytuacja, w której cały rynek

danego wyrobu jest

kontrolowany przez jednego

producenta-sprzedawcę.

Monopol:

– produkowany wyrób nie ma

bliskich substytutów

– istnieje wyłączność produkcji lub

sprzedaży

– producent ma doskonałą wiedzę o

rynku

– celem działania jest

maksymalizacja zysku

Monopol

Rynek monopolisty:

– istnieją istotne bariery

wejścia na rynek

– cena nie jest parametrem do

którego monopolista musi się

dostosować

– krzywa popytu ma normalne

– ujemne nachylenie

Monopol

Źródła siły monopolu:

– opanowanie źródeł i zasobów

podstawowego czynnika

niezbędnego do produkcji danego

wyrobu

– opłacalna skala produkcji

(zaspokaja popyt rynkowy)

– wysokie zapotrzebowanie na

kapitał niezbędny do rozpoczęcia

produkcji

– opanowanie kanałów dystrybucji

– patenty, licencje, prawa własności

– czas niezbędny do wejścia na

rynek

Oligopol

Struktura rynkowa, w której:

– produkuje się/sprzedaje

produkty jednorodne lub

bliskie substytuty

– występuje mała liczba

producentów/sprzedawców

– duże udziały rynkowe
– istnieją bariery wejścia

Oligopol

Rynek oligopolistyczny:

– układ się zróżnicowany tj. od

dominacji jednej firmy do

zrównoważenia pozycji

wszystkich

– pozycja firmy zależy od

różnic w minimalnych

efektywnych skalach

produkcji

– decyzje dotyczące cen,

wielkości produkcji i

sprzedaży są współzależne

Oligopol

Konkurencja niecenowa
Konkurencja wirtualna

Konkurencja monopolistyczna

Sytuacja, w której:

– na rynku działa wiele firm
– przedmiotem obrotu

rynkowego są zróżnicowane

produkty lub usługi mające

bliskie substytuty

– udziały rynkowe firm są

bardzo małe

– brak jest barier wejścia i

wyjścia