Układ pokarmowy

Przewód pokarmowy to zespół narządów

służących do przyjmowania pokarmów,

rozkładania go na substancje proste za

pomocą enzymów trawiennych a następnie

wchłaniania ich do krwi w celu zaopatrzenia

w substancje odżywcze wszystkich żywych

komórek organizmu.

Układ pokarmowy przekształca spożywany

przez człowieka, dostarczając organizmowi

energii i składników odżywczych, których

potrzebuje on do spełnienia różnorodnych

funkcji życiowych. Główną jego rolą jest

trawienie i wchłanianie pokarmu

.

Układ pokarmowy

Układ pokarmowy

Układ pokarmowy rozpoczyna się

od jamy ustnej, potem poprzez

gardło i przełyk pokarm dociera do

żołądka, z niego przechodzi do

jelita cienkiego. Tam też uchodzą

przewody takich gruczołów

trawiennych jak wątroba i

trzustka. Niestrawione resztki

przesuwane są poprzez jelito

grube aż do odbytu. Długość tej

drogi wynosi 8-9 metrów

Jama ustna

W jamie ustnej dochodzi do pierwszej

modyfikacji pokarmu. Tym celom służą

zęby, język i wydzielające ślinę gruczoły -

ślinianki. Pomiędzy wargami a zębami

znajduje się tzw. przedsionek jamy

ustnej, dopiero za zębami rozpoczyna się

jama ustna właściwa.
Dorosły człowiek ma 32 zęby stałe

(zębów mlecznych jest 20). Są to:

siekacze (po dwa z każdej strony), kły (po

jednym

z

każdej

strony),

zęby

przedtrzonowe (po dwa z każdej strony) i

trzonowe (po trzy z każdej strony).

Jama ustna

Jama ustna

Największa ze ślinianek jest położona

bezpośrednio do przodu od małżowiny

usznej

ślinianka

przyuszna

(jej

zapalenie to popularna "świnka"). Jej

ujście leży na policzku na wysokości

drugiego zęba trzonowego górnego.

Następna pod względem wielkości jest

ślinianka

podżuchwowa,

położona

zgodnie ze swoją nazwą na dnie jamy

ustnej. Ostatnim dużym gruczołem

wydzielającym ślinę jest ślinianka

podjęzykowa.

Gardło i Przełyk

Gardło to następny po jamie ustnej odcinek

przewodu pokarmowego. Wyróżniamy jego trzy

części: nosową, ustną i krtaniową. Funkcją tego

mięśniowo-błoniastego przewodu jest transport

pokarmów

i

powietrza.

Gardło

jest

więc

skrzyżowaniem, w którym naprzemiennie pokarm

zstępuje do przełyku, a powietrze kieruje się z jamy

nosowej do krtani.
Kolejnym odcinkiem na drodze pokarmu jest

właśnie przełyk. Stanowi kontynuację gardła i

dlatego możemy go również określić jako przewód

mięśniowo-błoniasty. Pełni wyłącznie transportową

rolę. Przełyk dzielimy na część szyjną, piersiową

oraz krótką część brzuszną. Aby dobrze pełnić

swoją funkcję, przełyk musi być zaopatrzony w

zwieracze.

Przełyk

Łączy gardło z żołądkiem.

W przełyku nie zachodzi proces

trawienia.

Żołądek

Żołądek

-

najobszerniejsza

część

przewodu pokarmowego - leży w lewym

podżebrzu (okolica brzucha znajdująca

się pod lewym łukiem żebrowym). Jego

kształt jest bardzo zmienny i zależy

głównie od pozycji ciała. Ogólnie

wyróżniamy w nim część wpustową (przy

połączeniu z przełykiem), trzon żołądka

(część

środkowa)

oraz

część

odźwiernikową

(przy

przejściu

w

dwunastnicę). Workowate uwypuklenie

żołądka będące jego górnym biegunem

nazywamy dnem tego narządu jest jego

najwyższą częścią. Organ ten posiada

dwie krzywizny: większą po lewej stronie

i mniejszą po stronie prawej

Żołądek

Wątroba

Wątroba jest gruczołem
wchodzącym w skład układu
pokarmowego, ponieważ obok
innych ważnych funkcji niezbędnych
dla metabolizmu, produkuje żółć,
wydzielinę potrzebną do trawienia
tłuszczy. Gromadzi się ona w
pęcherzyku żółciowym,
następnie, po każdym posiłku,
przelewa się do wnętrza jelita
cienkiego poprzez drogi żółciowe

Wątroba

Drogi żółciowe

Drogi żółciowe

Trzustka

Trzustka

Trzustka to gruczoł przyłączony do
układu trawiennego, produkuje bogaty
w enzymy sok trzustkowy, który
rozkłada składniki pokarmowe. Stanowi
również część układu hormonalnego,
produkuje bardzo ważny hormon -
insulinę i glikogen. Trzustka jest
wydłużonym, stożkowatym narządem
umieszczonym poziomo w górnej
części jamy brzusznej. Jej największa
część nosi nazwę głowy i otoczona jest
dwunastnicą

Trzustka

Skład soku trzuskowego:

Składa się przede wszystkim z wody,
wodorowęglanów, elektrolitów oraz enzymów
trawiennych (niektóre w postaci nieaktywnych
proenzymów):
Lipaza – rozkład tłuszczy
Trypsyna – rozkład białek
chymotrypsyna A i B – rozkład białek
α-amylaza – rozkład cukrów
Nukleaza – rozkład kwasów nukleinowych
Elastaza – rozklad białek
karboksypeptydazy A i B – rozkład białek
Esterazy – rozkład tłuszczy

Jelito cienkie

Jelito cienkie jest miejscem
dalszych etapów procesu
trawienia, w jego wnętrzu
składniki są poddawane
działaniu enzymów
pochodzących z wątroby, z
trzustki i własnej śluzówki
jelita, które rozkładają je na
elementy podstawowe

Jelito cienkie

Jelito grube

Jelito grube stanowi końcową część układu
pokarmowego, tu gromadzą się tymczasowo nie
wchłonięte składniki pokarmowe, przygotowywane
do wydalenia. Jelito grube o długości 1,5 - 1,8m
dzieli się na odcinki:

+ okrężnicę, najszerszy odcinek, umieszczony
również wewnątrz jamy brzusznej, dzielący się na
cztery mniejsze odcinki: okrężnicę wstępującą,
poprzeczną, zstępującą i esowatą;

+odbytnicę, która uchodzi do odbytu.

Jelito grube