Powikłania po

Powikłania po

antybiotykoterapii

antybiotykoterapii



Są ściśle związane z działaniami

Są ściśle związane z działaniami

niepożądanymi samych antybiotyków

niepożądanymi samych antybiotyków



Nie ma jednak między nimi znaku

Nie ma jednak między nimi znaku

równości

równości



Najbardziej niebezpieczne są te, które

Najbardziej niebezpieczne są te, które

prowadzą do trwałej niewydolności

prowadzą do trwałej niewydolności

narządu, kalectwa lub zgonu

narządu, kalectwa lub zgonu

Mogą prowadzić do

Mogą prowadzić do

niewydolności narządów:

niewydolności narządów:



przewodu pokarmowego

przewodu pokarmowego



nerek

nerek



wątroby

wątroby



Szpiku a ponad to do

Szpiku a ponad to do



głuchoty, krwotoków,

głuchoty, krwotoków,

zaburzeń w funkcjonowaniu OŚN i

zaburzeń w funkcjonowaniu OŚN i

OUN

OUN

Mechanizmy obronne

Mechanizmy obronne

przewodu pokarmowego

przewodu pokarmowego



śluzówka

śluzówka



perystaltyka jelit - usuwanie

perystaltyka jelit - usuwanie

mechaniczne

mechaniczne



IgA -wiązanie z receptorami

IgA -wiązanie z receptorami

bakteryjnymi

bakteryjnymi



sole kwasów żółciowych - wiążą

sole kwasów żółciowych - wiążą

endotoksynę

endotoksynę



komórki Kupfera - wiążą endotoksynę

komórki Kupfera - wiążą endotoksynę

Rola bakterii w przewodzie

Rola bakterii w przewodzie

pokarmowym

pokarmowym



biofilm -zapobiega kolonizacji

biofilm -zapobiega kolonizacji



kolicyny - substancje

kolicyny - substancje

antybiotyczne

antybiotyczne



wolne kwasy tłuszczowe -

wolne kwasy tłuszczowe -

utrudniają zagnieżdżenie

utrudniają zagnieżdżenie

Zaburzenia w składzie flory

Zaburzenia w składzie flory

fizjologicznej przewodu

fizjologicznej przewodu

pokarmowego prowadzą do:

pokarmowego prowadzą do:



eliminacji naturalnych producentów wit

eliminacji naturalnych producentów wit

B i K

B i K



dysbakteriozy (nadmierne namnażanie

dysbakteriozy (nadmierne namnażanie

wobec braku naturalnej konkurencji

wobec braku naturalnej konkurencji

bakterii patogennych oraz nadkażanie

bakterii patogennych oraz nadkażanie

bakteriami i grzybami

bakteriami i grzybami



poantybiotykowego zapalenia jelit

poantybiotykowego zapalenia jelit

Dysbakterioza

Dysbakterioza



Dekoniugacja kwasów żółciowych -

Dekoniugacja kwasów żółciowych -

upośledzenie wchłaniania tłuszczów

upośledzenie wchłaniania tłuszczów

-wzmożone wydalanie tłuszczów z kałem

-wzmożone wydalanie tłuszczów z kałem



wzrost stężenia kwasów żółciowych - wzrost

wzrost stężenia kwasów żółciowych - wzrost

stężenia niewchłoniętych produktów -

stężenia niewchłoniętych produktów -

podrażnienie śluzówki -biegunka sekrecyjna

podrażnienie śluzówki -biegunka sekrecyjna



zaburzenie wchłaniania białek i

zaburzenie wchłaniania białek i

węglowodanów - wzrost procesów

węglowodanów - wzrost procesów

fermentacyjnych

fermentacyjnych

Poantybiotykowe

Poantybiotykowe

zapalenie jelit

zapalenie jelit



(

(

rzekomobłoniaste zapalenie jelit)

rzekomobłoniaste zapalenie jelit)



wywołane przez Clostridium difficile

wywołane przez Clostridium difficile



objawy kolka, gorączka, ból brzucha,

objawy kolka, gorączka, ból brzucha,

biegunka, może doprowadzić do

biegunka, może doprowadzić do

perforacji i do zgonu

perforacji i do zgonu



leczenie:metronidazol, wankomycyna,

leczenie:metronidazol, wankomycyna,

syntetyczne

syntetyczne

oligosacharydy,immunoglobuliny, wlew

oligosacharydy,immunoglobuliny, wlew

kału osób zdrowych

kału osób zdrowych

Laktobacillus acidophilus

Laktobacillus acidophilus



hamuje procesy gnilne

hamuje procesy gnilne



hydrolizuje laktozę (eliminuje

hydrolizuje laktozę (eliminuje

nietolerancję laktozy)

nietolerancję laktozy)



hamuje rozwój bakterii patogennych

hamuje rozwój bakterii patogennych



neutralizuje aminy toksyczne

neutralizuje aminy toksyczne



stymuluje układ odpornościowy

stymuluje układ odpornościowy

(wzrost aktywności makrofagów i

(wzrost aktywności makrofagów i

limfocytów)

limfocytów)

Uczulenie

Uczulenie

hapten (lek, produkt rozpadu

hapten (lek, produkt rozpadu

leku)

leku)



do wystąpienia reakcji

do wystąpienia reakcji

uczuleniowej predysponuje:

uczuleniowej predysponuje:

1.długość kuracji

1.długość kuracji

2.dawka

2.dawka

3.podawanie pozajelitowe

3.podawanie pozajelitowe

i miejscowe 4.cechy osobnicze

i miejscowe 4.cechy osobnicze

5.niewydolność nerek i

5.niewydolność nerek i

wątroby

wątroby

Uczulenie

Uczulenie



Zapalenie mięśnia serca po

Zapalenie mięśnia serca po

penicylinie - tło alergiczne

penicylinie - tło alergiczne



eozynofilia płucna po penicylinie

eozynofilia płucna po penicylinie

może prowadzić do

może prowadzić do

śródmiąższowego zwłókniającego

śródmiąższowego zwłókniającego

zapalenia płuc

zapalenia płuc



guzkowe zapalenie tętnic po

guzkowe zapalenie tętnic po

penicylinie, tetracyklinach

penicylinie, tetracyklinach

Polekowe odczyny skórne

Polekowe odczyny skórne



Pokrzywka - penicylina sulfonamidy

Pokrzywka - penicylina sulfonamidy



plamice - penicylina

plamice - penicylina



fotodermatozy

fotodermatozy

- sulfonamidy,

- sulfonamidy,

tetracykliny, fluorochinolony

tetracykliny, fluorochinolony

Nerki

Nerki



wpływ antybiotyków na nerki zależy

wpływ antybiotyków na nerki zależy

od: 1. drogi ich wydalania

od: 1. drogi ich wydalania

2. istniejących wcześniej

2. istniejących wcześniej

schorzeń nerek

schorzeń nerek

3.stosowania równocześnie

3.stosowania równocześnie

leków nefrotoksycznych

leków nefrotoksycznych

4.występowania kwasicy,

4.występowania kwasicy,

hipowolemii

hipowolemii

Nerki

Nerki



przez nerki głównie wydalane są:

przez nerki głównie wydalane są:



aminoglikozydy

aminoglikozydy



aztreonam

aztreonam



cefalosporyny (bez cefoperazonu)

cefalosporyny (bez cefoperazonu)



imipenem, ciprofloksacyna

imipenem, ciprofloksacyna



penicyliny, glikopeptydy

penicyliny, glikopeptydy



trimetoprim

trimetoprim

Nerki

Nerki



Wpływ aminoglikozydów na nerki jest

Wpływ aminoglikozydów na nerki jest

związany z mechanizmem ich działania:

związany z mechanizmem ich działania:

receptory fosfolipidowe znajdują się w ścianie komórki

receptory fosfolipidowe znajdują się w ścianie komórki

bakteryjnej jak i w komórkach nabłonkowych kanalików

bakteryjnej jak i w komórkach nabłonkowych kanalików

nerkowych

nerkowych



im wyższe stężenie antybiotyków tym więcej

im wyższe stężenie antybiotyków tym więcej

receptorów zostanie wysyconych

receptorów zostanie wysyconych



Neomycyna !!!!

Neomycyna !!!!

Nerki

Nerki



toksyczne uszkodzenie kanalików

toksyczne uszkodzenie kanalików

nerkowych

nerkowych

- kolistyna, cefalosporyny I

- kolistyna, cefalosporyny I

gen., amfoterycyna B

gen., amfoterycyna B



uszkodzenie kłębuszków

uszkodzenie kłębuszków

- amfoterycyna

- amfoterycyna



ostre śródmiąższowe zapalenie -

ostre śródmiąższowe zapalenie -

penicylina, amfoterycyna, erytromycyna

penicylina, amfoterycyna, erytromycyna



niedokrwienie - penicylina

niedokrwienie - penicylina



zmniejszenie przesączania kłębkowego

zmniejszenie przesączania kłębkowego

wankomycyna, chinolony

wankomycyna, chinolony

Wątroba

Wątroba



Antybiotyki wydalane głównie

Antybiotyki wydalane głównie

przez wątrobę:

przez wątrobę:



cefoperazon

cefoperazon



chloramfenikol

chloramfenikol



klindamycyna

klindamycyna



doksycyklina

doksycyklina



erytromycyna

erytromycyna

Wątroba

Wątroba



żółtaczka cholestatyczna -

żółtaczka cholestatyczna -

erytromycyna

erytromycyna



żółtaczka hemolityczna -

żółtaczka hemolityczna -

(alergiczna lub genetyczna -

(alergiczna lub genetyczna -

niedobór glukozo-6-fosfatazy w

niedobór glukozo-6-fosfatazy w

erytrocytach) sulfonamidy

erytrocytach) sulfonamidy

Wątroba

Wątroba



Martwica wątroby

Martwica wątroby

- dożylne

- dożylne

podanie tetracyklin u pacjentów z

podanie tetracyklin u pacjentów z

chorobami wątroby

chorobami wątroby



niewydolność

niewydolność

- chinolony

- chinolony



wzrost poziomu transaminaz

wzrost poziomu transaminaz

(przejściowe) : penicyliny,

(przejściowe) : penicyliny,

cefalosporyny, klindamycyna

cefalosporyny, klindamycyna

Krwawienia

Krwawienia



Cefamandol, cefoperazon,

Cefamandol, cefoperazon,

cefotetan, moksolaktam

cefotetan, moksolaktam



antybiotyk wydalany z żółcią

antybiotyk wydalany z żółcią

powoduje zaburzenia flory jelitowej

powoduje zaburzenia flory jelitowej

(hamuje syntezę wit K)

(hamuje syntezę wit K)



zaburzenia agregacji płytek

zaburzenia agregacji płytek



zaburzenia w syntezie protrombiny

zaburzenia w syntezie protrombiny

Krwawienia

Krwawienia



małopłytkowość :

małopłytkowość :



toksyczna - chloramfenikol,

toksyczna - chloramfenikol,

sulfonamidy

sulfonamidy



na tle immunologicznym - penicylina,

na tle immunologicznym - penicylina,

ampicylina, linkomycyna, cefalotyna

ampicylina, linkomycyna, cefalotyna

Niedokrwistość

Niedokrwistość



aplastyczna - ?

aplastyczna - ?

chloramfenikol,tetracykliny,penicylina

chloramfenikol,tetracykliny,penicylina



megaloblastyczna - trimetoprim,

megaloblastyczna - trimetoprim,

neomycyna

neomycyna



syderoblastyczna - chloramfenikol

syderoblastyczna - chloramfenikol

Niedokrwistość

Niedokrwistość



hemolityczna

hemolityczna

1.cytotoksyczna - sulfonamidy

1.cytotoksyczna - sulfonamidy

2.immunohemoliza - penicylina,

2.immunohemoliza - penicylina,

amfoterycyna B, cefalosporyny

amfoterycyna B, cefalosporyny

3.mikroangiopatyczna -

3.mikroangiopatyczna -

metronidazol, penicylina

metronidazol, penicylina

Ośrodkowy układ nerwowy

Ośrodkowy układ nerwowy



ototoksyczność

ototoksyczność

- aminoglikozydy,

- aminoglikozydy,

wankomycyna

wankomycyna



drgawki - penicyliny, cefalosporyny,

drgawki - penicyliny, cefalosporyny,

karbapenemy

karbapenemy



reakcje encefaliczne (objawy rzekomego

reakcje encefaliczne (objawy rzekomego

guza mózgu) - penicylina>20mln,

guza mózgu) - penicylina>20mln,

tetracykliny (dzieci)

tetracykliny (dzieci)



objawy psychopatyczne, halucynacje -

objawy psychopatyczne, halucynacje -

chinolony nowej generacji

chinolony nowej generacji

Obwodowy układ nerwowy

Obwodowy układ nerwowy



neuropatie polekowe

neuropatie polekowe

-

-

sulfonamidy,kolistyna,

sulfonamidy,kolistyna,

polimyksyna B,metronidazol

polimyksyna B,metronidazol



zaburzenia mięśniowe, miopatie -

zaburzenia mięśniowe, miopatie -

aminoglikozydy, polimyksyna B,

aminoglikozydy, polimyksyna B,

kolistyna , chinolony ?

kolistyna , chinolony ?

Hamują przewodnictwo

Hamują przewodnictwo

nerwowo-mięśniowe

nerwowo-mięśniowe



klindamycyna

klindamycyna



aminoglikozydy

aminoglikozydy



tetracykliny

tetracykliny

Zaburzenia rytmu

Zaburzenia rytmu



sparafloksacyna - wydłuża QT

sparafloksacyna - wydłuża QT



makrolidy + astemizol lub

makrolidy + astemizol lub

+terfenadyna zaburzenia

+terfenadyna zaburzenia

komorowe

komorowe