CHIRURGICZNE

ZAOPATRZENIE RAN W

SZPITALNYM ODDZIALE

RATUNKOWYM

PODSTAWY LECZENIA
RAN
- Typowy schemat
postępowania podczas
zaopatrywania ran.
- Znieczulenie i materiały
szewne.
- Podstawowe techniki
szycia.
- Rana zaopatrzona — i co
dalej?

PRIORYTETY W
LECZENIU
RAN
- Zmniejszyć ból
- Zapobiec infekcji
- Ułatwić gojenie
- Osiągnąć jak najlepszy
efekt kosmetyczny

Skutek działania sił
urazowych:

- miejscowy,
- regionalny,
- ogólnoustrojowy,
Każda rana powoduje
reakcję ogólnoustrojową
poprzez uruchomienie
mechanizmów
odpornościowych!!!

JAK OCENIAĆ RANĘ?

- Brzegi rany
- Dno rany
- Zawartość rany
- Mechanizm urazu
- Czas powstania urazu
Czynniki te, wpływają na sposób
postępowania chirurgicznego,
pozwalają określić
prawdopodobieństwo infekcji

RANA POWAŻNA CZY TYLKO

SKALECZENIE?

Oceniając ranę należy zawsze

pamiętać o możliwych

konsekwencjach

ogólnoustrojowych doznanego

urazu wynikających z

upośledzenia wydolności

mechanizmów obronnych

organizmu (cukrzyca,

sterydoterapia, niedobory

białkowe, wyniszczenie,

podeszły wiek). Priorytetem jest

postępowanie ABC.

OGÓLNY PODZIAŁ
RAN
- Otarcia
- Cięte
- Tłuczone
- Szarpane
- Kłute
- Miażdżone
- Kąsane
- Oparzenia i odmrożenia

KLASYFIKACJA RAN ZE

WZGLĘDU NA RYZYKO

INFEKCJI

- I - czyste (ryzyko l -5%)

- II - czyste - skażone (ryzyko

5 - 10%)

- III - skażone (ryzyko 10-

15%)

- IV - brudne (ryzyko 30-

50%) Większość ran

zaopatrywanych w SOR to

rany typu III lub

KLASYFIKACJA RAN ZE

WZGLĘDU NA CZYSTOŚĆ

Typ I (czyste)

- nieurazowe,

- bez stanu zapalnego,

- bez zwłoki w

zaopatrzeniu,

- np. planowa operacja

przepukliny pachwinowej

KLASYFIKACJA RAN ZE

WZGLĘDU NA CZYSTOŚĆ

Typ II (czyste - skażone)

- przerwanie tkanek w

okolicach ciała będących

siedliskiem drobnoustrojów

potencjalnie

chorobotwórczych (przewód

pokarmowy, układ moczowo-

płciowy, układ oddechowy)

- niewielka zwłoka w

zaopatrzeniu

KLASYFIKACJA RAN ZE

WZGLĘDU NA CZYSTOŚĆ

Typ III (zakażone)

- późno zaopatrywane

- znaczna kontaminacja z

przewodu pokarmowego

(jelita, drogi żółciowe,

układ moczowy)

- świeże rany urazowe

KLASYFIKACJA RAN ZE

WZGLĘDU NA CZYSTOŚĆ

Typ IV (rany brudne)

- rany penetrujące do trzewi,

- rany urazowe z ciałem

obcym, lub po kontakcie z

fekaliami

- rany stare tzn.: powyżej 12-

24 godz. od urazu na twarzy

i głowie lub powyżej 6 godzin

w każdej innej okolicy

PRZYGOTOWANIE POLA
OPERACYJNEGO

- Odsłoń całą okolicę rany tak by
ukazać
dokładnie jej brzegi.
- Usuń powierzchowne
zanieczyszczenia
głębiej wbite ciała obce mogą
wymagać
usunięcia w warunkach sali
operacyjnej.
- Oczyść okolicę rany.
- Kiedy tylko to możliwe unikaj
golenia!!!

c.d.
- Przemyj raną pod niewielkim
ciśnieniem -redukuje to ilość
bakterii w ranie. Wysokie ciśnienie
może zagłębiać mechaniczne
zanieczyszczenia.
- Opracuj brzegi rany.
- Uwolnij raną - nie zamykaj tkanek
pod
napięciem!
- Zeszyj ranę.
- Załóż opatrunek.
- Poinstruuj pacjenta jak dbać o
ranę.

PRZYGOTOWANIE RANY

- Unikaj wprowadzania środków
odkażających do wnętrza rany;
większość z nich działa
denaturujące na białko i opóźnia
gojenie.
- Dobrym, bo tanim i mało
traumatyzujacym tkanki
środkiem jest sól fizjologiczna z
dodatkiem 3% jodyny (2-3
krople na litr soli)

PRZYGOTOWANIE RANY

C.D.

- Ewidentnie zły wpływ na

tkanki w ranie mają: sterylna

woda (bo hipertoniczna),

betadyna (bo denaturuje

tkankę i WBC), Hibitan

(toksyczny dla rogówki i

ucha środkowego), 10-30%

woda utleniona (niszczy

tkanką i WBC).

CZYM ZESZYĆ RANĘ?

Należy pamiętać, że

szycie chirurgiczne

również jest zadawaniem

urazu. Dobieranie

właściwego materiału do

zaopatrzenia rany pozwala

ten uraz zminimalizować.

RANA PRZYGOTOWANA. CZYM
JĄ
ZESZYĆ?
-NICI
• NIEWCHŁANIALNE (NYLON,
POLIPROPYLEN, JEDWAB)
• WCHŁANIALNE (GŁÓWNIE
SYNTETYCZNE OPARTE NA
POLIGLIKOLACH I
POLISACHARYDACH)
• JEDNOWŁÓKNOWE
• WIELOWŁÓKNOWE (PLECIONE)

IDEALNY WYBÓR NICI?

- NIE MA JEDNEGO,

UNIWERSALNEGO

MATERIAŁU SZEWNEGO.

WŁAŚCIWOŚCI NICI, CZYLI COŚ
ZA
COŚ.

- MONOFILAMENTY GŁADKO
PRZECHODZĄ PRZEZ TKANKĘ ALE
TRUDNIEJ O PEWNY WĘZEŁ.
- PLECIONKI „SZARPIĄ" TKANKI ALE
ICH WĘZEŁ JEST PEWNIEJSZY
- MONOFILAMENT ŁATWIEJ SIĘ
ROZWIĄZUJE ALE TEŻ ŁATWIEJ GO
ZAWIĄZAĆ
- PLECIONKA DOBRZE TRZYMA ALE
TRUDNIEJ ZAPANOWAĆ NAD NIĄ W

TRAKCIE WIĄZANIA

IGŁA Z NITKĄ, CZYLI CO DO

CZEGO.

- Do szycia skóry - nić

jednowłóknowa,

niewchłanialna, z ostrą i

tnącą igłą 3/8 lub 1/2 koła.

- Do szycia tkanki podskórnej -

nić pleciona, wchłanialna, z

ostrą i okrągłą igłą 3/8 lub 1/2

koła.

GRUBOŚĆ NICI
Grubość nici określana jest w
systemie USP (United States
Pharmacopeia). Im wyższa cyfra
obok zera tym nitka jest cieńsza.
- NA TWARZ 6-0
- NA RĘKĘ 5-0
- CAŁA RESZTA 4-0 LUB 3-0
- W praktyce można zastosować
rozmiary o l grubsze.

KIEDY USUNĄĆ SZWY?

Są od tych reguł wyjątki:

- cukrzyca insulinozależna

- terapia sterydami

- terapia

immunosupresyjna,

- wyniszczenie organizmu,

- wiek powyżej 70 lat.

ALTERNATYWNE

METODY

- Plastry zbliżające (Steri-

strips)

- Szew śródskórny

- Staplery skórne

ZASADY HOLLIMANA

- Rana najlepiej goi się jeśli jej
przebieg jest zgodny z liniamii
Langnera
- Dopasuj brzegi rany
- Daj sobie czas
- Użyj bardzo dużo bardzo
małych szwów-w połączeniu z
doświadczeniem daje to efekt
kosmetyczny zbliżony do
procedur chirurgii plastycznej.