Ekonomia
Determinanty dochodu
Determinanty dochodu
narodowego
narodowego
Funkcja konsumpcji
C= a + bY
Funkcja konsumpcji wprowadzona
Funkcja konsumpcji wprowadzona
została do badań makroekonomicznych
została do badań makroekonomicznych
przez Keynesa.
przez Keynesa.
„
„
a” - konsumpcja autonomiczna,
a” - konsumpcja autonomiczna,
zmienna egzogeniczna. To minimalna,
zmienna egzogeniczna. To minimalna,
niezbędna do przeżycia konsumpcja.
niezbędna do przeżycia konsumpcja.
Finansowana jest z oszczędności i
Finansowana jest z oszczędności i
wyprzedaży zasobów. Jest nie do
wyprzedaży zasobów. Jest nie do
zrealizowania w czasie długim.
zrealizowania w czasie długim.
Krańcowa Skłonność do
Konsumpcji
„
„
b” – współczynnik kątowy, zmienna
b” – współczynnik kątowy, zmienna
endogeniczna, zależna od dochodu.
endogeniczna, zależna od dochodu.
Inaczej:
Inaczej:
krańcowa skłonność do
krańcowa skłonność do
konsumpcji –KSK
konsumpcji –KSK
(ang. MPC).
(ang. MPC).
Wyraża się wzorem:
Wyraża się wzorem:
Δ
Δ
C
C
KSK= --------
KSK= --------
Δ
Δ
Y
Y
Funkcja konsumpcji
Funkcja konsumpcji pokazuje, że istnieje
Funkcja konsumpcji pokazuje, że istnieje
przewidywalna zależność między
przewidywalna zależność między
rozporządzalnym dochodem a konsumpcją. Im
rozporządzalnym dochodem a konsumpcją. Im
wyższy jest rozporządzalny dochód, tym
wyższy jest rozporządzalny dochód, tym
wyższa jest konsumpcja.
wyższa jest konsumpcja.
Funkcja konsumpcji jest różna w czasie długim
Funkcja konsumpcji jest różna w czasie długim
i w czasie krótkim.
i w czasie krótkim.
W długim okresie wydatki konsumpcyjne i PKB
W długim okresie wydatki konsumpcyjne i PKB
rosną w zbliżonym tempie, natomiast w czasie
rosną w zbliżonym tempie, natomiast w czasie
krótkim wahania koniunkturalne wydatków
krótkim wahania koniunkturalne wydatków
konsumpcyjnych są mniejsze niż PKB.
konsumpcyjnych są mniejsze niż PKB.
Rozróżniamy PKB i dochód rozporządzalny. PKB
Rozróżniamy PKB i dochód rozporządzalny. PKB
przewyższa dochód rozporządzalny o około 40%.
przewyższa dochód rozporządzalny o około 40%.
Konsumpcja zależy od dochodu rozporządzalnego.
Konsumpcja zależy od dochodu rozporządzalnego.
Gdy wahania dochodu rozporządzalnego są małe,
Gdy wahania dochodu rozporządzalnego są małe,
małe będą też wahania konsumpcji.
małe będą też wahania konsumpcji.
W okresie recesji maleje różnica między PKB a
W okresie recesji maleje różnica między PKB a
dochodem rozporządzalnym- zmniejszają się
dochodem rozporządzalnym- zmniejszają się
podatki, rosną transfery, maleją zyski nie
podatki, rosną transfery, maleją zyski nie
rozdzielone, gdyż przedsiębiorstwa nie zmniejszają
rozdzielone, gdyż przedsiębiorstwa nie zmniejszają
adekwatnie do koniunktury dywidend. Zatem
adekwatnie do koniunktury dywidend. Zatem
dochód rozporządzalny nie zmniejsza się w takim
dochód rozporządzalny nie zmniejsza się w takim
samym stopniu, co PKB.
samym stopniu, co PKB.
Wyróżniamy trzy rodzaje dóbr
Wyróżniamy trzy rodzaje dóbr
konsumpcyjnych: dobra trwałe, nietrwałe i
konsumpcyjnych: dobra trwałe, nietrwałe i
usługi. Usługi cechuje stały wzrost w czasie i
usługi. Usługi cechuje stały wzrost w czasie i
brak wrażliwości na wahania koniunktury
brak wrażliwości na wahania koniunktury
(patrz: służba zdrowia). Wydatki na dobra
(patrz: służba zdrowia). Wydatki na dobra
nietrwałe podlegają nieco większym wahaniom.
nietrwałe podlegają nieco większym wahaniom.
Najbardziej wrażliwe na wahania koniunktury
Najbardziej wrażliwe na wahania koniunktury
są wydatki na dobra trwałe.
są wydatki na dobra trwałe.
Konsumpcja stanowi około 2/3 wszystkich
Konsumpcja stanowi około 2/3 wszystkich
wydatków, a jej reakcja na zmiany dochodu jest
wydatków, a jej reakcja na zmiany dochodu jest
kluczowym elementem analizy
kluczowym elementem analizy
makroekonomicznej.
makroekonomicznej.
Konsumpcja zależy od wielu innych czynników
Konsumpcja zależy od wielu innych czynników
poza dochodem, takich jak: bogactwo,
poza dochodem, takich jak: bogactwo,
oczekiwany dochód, czy relacja cen bieżących
oczekiwany dochód, czy relacja cen bieżących
do cen oczekiwanych.
do cen oczekiwanych.
Konsument jest istotą bardziej złożoną-
Konsument jest istotą bardziej złożoną-
podejmowane przez niego decyzje
podejmowane przez niego decyzje
konsumpcyjne nie zależą wyłącznie od
konsumpcyjne nie zależą wyłącznie od
rozmiaru dochodu rozporządzalnego (jak
rozmiaru dochodu rozporządzalnego (jak
zakłada model keynesowski). Na jego decyzje
zakłada model keynesowski). Na jego decyzje
silny wpływ wywierają także oczekiwania co do
silny wpływ wywierają także oczekiwania co do
przyszłego dochodu, stanu koniunktury, czy
przyszłego dochodu, stanu koniunktury, czy
sam wiek konsumenta
sam wiek konsumenta
Funkcja konsumpcji
Hipotezy dotyczące
zachowań konsumentów
Hipoteza dochodu absolutnego
Hipoteza dochodu absolutnego
Hipoteza dochodu relatywnego
Hipoteza dochodu relatywnego
Hipoteza dochodu permanentnego
Hipoteza dochodu permanentnego
Oszczędności
S = -a + (1-b)Y
-a
-a
to oszczędności (lub ich ubytek)
to oszczędności (lub ich ubytek)
o charakterze autonomicznym
o charakterze autonomicznym
(1-b)= KSO
(1-b)= KSO
, czyli Krańcowa
, czyli Krańcowa
Skłonność do Oszczędności
Skłonność do Oszczędności
KSO wyraża się wzorem:
KSO wyraża się wzorem:
Δ
Δ
S
S
KSO= --------
KSO= --------
Δ
Δ
Y
Y
KSO jest zawsze ułamkiem i zawiera się w
KSO jest zawsze ułamkiem i zawiera się w
przedziale: 0<KSO<1
przedziale: 0<KSO<1
KSK + KSO = 1 , ponieważ każdą dodatkową
KSK + KSO = 1 , ponieważ każdą dodatkową
jednostkę dochodu możemy przeznaczyć tylko na
jednostkę dochodu możemy przeznaczyć tylko na
konsumpcję lub oszczędności
konsumpcję lub oszczędności
Dla niskich dochodów konsumpcja jest wyższa od
Dla niskich dochodów konsumpcja jest wyższa od
bieżącego dochodu. Gospodarstwa domowe
bieżącego dochodu. Gospodarstwa domowe
finansują część konsumpcji z nagromadzonych
finansują część konsumpcji z nagromadzonych
oszczędności lub pożyczają na poczet przyszłego
oszczędności lub pożyczają na poczet przyszłego
dochodu. W obu przypadkach ich oszczędności są
dochodu. W obu przypadkach ich oszczędności są
ujemne. Dla Y = Y
ujemne. Dla Y = Y
0
0
oszczędności wynoszą zero, cały
oszczędności wynoszą zero, cały
dochód jest konsumowany. Gdy Y > Y
dochód jest konsumowany. Gdy Y > Y
0
0
wtedy S > 0
wtedy S > 0
Inwestycje
Inwestycje = Inwestycje brutto +
Inwestycje = Inwestycje brutto +
zmiana zapasów planowanych +
zmiana zapasów planowanych +
zmiana zapasów nieplanowanych
zmiana zapasów nieplanowanych
I = I
I = I
b
b
+ ∆ I
+ ∆ I
sp
sp
+ ∆ I
+ ∆ I
s up
s up
Cel inwestycji
Cel inwestycji
:
:
powiększanie lub
powiększanie lub
utrzymywanie
zasobów
kapitału
utrzymywanie
zasobów
kapitału
fizycznego w postaci maszyn i urządzeń,
fizycznego w postaci maszyn i urządzeń,
budynków oraz zapasów
budynków oraz zapasów
.
.
Inwestycje:
są częścią agregatowego popytu na towary, a
są częścią agregatowego popytu na towary, a
ich zmiany wpływają zatem na zmiany popytu
ich zmiany wpływają zatem na zmiany popytu
i dochodu narodowego
i dochodu narodowego
stanowią znaczącą i mało stabilną część
stanowią znaczącą i mało stabilną część
wydatków, a ich gwałtowne zmiany mogą
wydatków, a ich gwałtowne zmiany mogą
wywierać znaczący
wywierać znaczący
wpływ na popyt globalny, produkcje i
wpływ na popyt globalny, produkcje i
zatrudnienie
zatrudnienie
przyczyniają się w długim okresie do
przyczyniają się w długim okresie do
rozbudowy
zdolności
wytwórczych
rozbudowy
zdolności
wytwórczych
gospodarki i wzrostu produkcji potencjalnej
gospodarki i wzrostu produkcji potencjalnej
Rozmiary inwestycji
zależą od:
Wielkości stopy procentowej
Wielkości stopy procentowej
Rozróżniamy stopę procentową
Rozróżniamy stopę procentową
nominalną i realną
nominalną i realną
.
.
O
O
rozmiarach
rozmiarach
inwestycji decyduje realna stopa
inwestycji decyduje realna stopa
procentowa.
procentowa.
Zmiany popytu konsumpcyjnego
Zmiany popytu konsumpcyjnego
K
K
osztów i efektywności wyposażenia
osztów i efektywności wyposażenia
kapitałowego
kapitałowego
O
O
czekiwań co do przyszłości
czekiwań co do przyszłości
Inwestycje a stopy
procentowe
Inwestycje mają charakter
Inwestycje mają charakter
autonomiczny względem
autonomiczny względem
dochodu- nie zależą od
dochodu- nie zależą od
wielkości dochodu
wielkości dochodu
narodowego.
narodowego.