Katedra Medycyny Sądowej

Katedra Medycyny Sądowej

Akademii Medycznej we Wrocławiu

Akademii Medycznej we Wrocławiu

Prof. dr hab. n. med. Barbara

Prof. dr hab. n. med. Barbara

Świątek

Świątek

Źródła i rodzaje konfliktów

Źródła i rodzaje konfliktów

między lekarzami.

między lekarzami.

Rywalizacja i współpraca we

Rywalizacja i współpraca we

wzajemnych stosunkach

wzajemnych stosunkach

między lekarzami.

między lekarzami.



Konflikt

Konflikt

– niezgodność,

– niezgodność,

sprzeczność interesów,

sprzeczność interesów,

poglądów, kolizja, spór,

poglądów, kolizja, spór,

zatarg.

zatarg.



Rywalizacja

Rywalizacja

– ubieganie

– ubieganie

się o pierwszeństwo, o

się o pierwszeństwo, o

zdobycie czegoś,

zdobycie czegoś,

współzawodnictwo.

współzawodnictwo.



Współpraca

Współpraca

– praca

– praca

wykonywana wspólnie z

wykonywana wspólnie z

kimś, w porozumieniu z

kimś, w porozumieniu z

kimś, pomoc, udział we

kimś, pomoc, udział we

wspólnej pracy,

wspólnej pracy,

działalność.

działalność.

Wymogi prawne:

Wymogi prawne:

Ustawa o zawodzie lekarza:

Ustawa o zawodzie lekarza:

Art. 5.

Art. 5.

1. Okręgowa rada lekarska przyznaje

1. Okręgowa rada lekarska przyznaje

(...) prawo wykonywania zawodu

(...) prawo wykonywania zawodu

lekarza albo prawo wykonywania

lekarza albo prawo wykonywania

zawodu lekarza dentysty osobie, która:

zawodu lekarza dentysty osobie, która:

(...)

(...)

5) wykazuje nienaganną postawę

5) wykazuje nienaganną postawę

etyczną.

etyczną.

Kodeks Etyki Lekarskiej

Kodeks Etyki Lekarskiej

, Rozdział III:

, Rozdział III:

Stosunki wzajemne między lekarzami –

Stosunki wzajemne między lekarzami –

opis idealnego modelu zawodowego

opis idealnego modelu zawodowego

współżycia:

współżycia:

Lekarze powinni okazywać sobie wzajemny

Lekarze powinni okazywać sobie wzajemny

szacunek. Nie powinni wypowiadać wobec

szacunek. Nie powinni wypowiadać wobec

chorego i jego otoczenia, a także wobec

chorego i jego otoczenia, a także wobec

personelu asystującego lub publicznie,

personelu asystującego lub publicznie,

niekorzystnej oceny działalności

niekorzystnej oceny działalności

zawodowej innego lekarza lub

zawodowej innego lekarza lub

dyskredytować go w jakikolwiek inny

dyskredytować go w jakikolwiek inny

sposób. Wszelkie uwagi o dostrzeżonych

sposób. Wszelkie uwagi o dostrzeżonych

błędach w postępowaniu innego lekarza

błędach w postępowaniu innego lekarza

powinni przekazać przede wszystkim temu

powinni przekazać przede wszystkim temu

lekarzowi.

lekarzowi.

Rywalizacja:

Rywalizacja:



merytoryczna

merytoryczna



osobowościowa

osobowościowa



organizacyjna

organizacyjna

Rywalizacja pozytywna:

Rywalizacja pozytywna:



merytoryczna, „formalna” – udział w

merytoryczna, „formalna” – udział w

szkoleniach, praca naukowa, uzyskiwanie

szkoleniach, praca naukowa, uzyskiwanie

tytułów, stopni naukowych itp.

tytułów, stopni naukowych itp.



merytoryczna „sensu stricte” – większa

merytoryczna „sensu stricte” – większa

wiedza, intuicja, „sztuka lekarska”,

wiedza, intuicja, „sztuka lekarska”,



osobowościowa – umiejętność

osobowościowa – umiejętność

nawiązywania kontaktów, życzliwość itp.

nawiązywania kontaktów, życzliwość itp.



organizacyjna – czynny udział w

organizacyjna – czynny udział w

rozwiązywaniu problemów Służby Zdrowia,

rozwiązywaniu problemów Służby Zdrowia,

działalność społeczna.

działalność społeczna.

Przeciwieństwo rywalizacji

Przeciwieństwo rywalizacji

pozytywnej:

pozytywnej:



brak rozwoju zawodowego

brak rozwoju zawodowego



nieprawidłowe kontakty

nieprawidłowe kontakty

międzyludzkie

międzyludzkie



bierność

bierność

Różne style wykonywania zawodu –

Różne style wykonywania zawodu –

potencjalna przyczyna konfliktów.

potencjalna przyczyna konfliktów.

Czy skuteczność leczenia może mieć znaczenie

Czy skuteczność leczenia może mieć znaczenie

w rywalizacji?

w rywalizacji?

Konflikty:

Konflikty:



związane z rywalizacją

związane z rywalizacją



związane z cechami charakteru

związane z cechami charakteru

Zespołowa działalność

Zespołowa działalność

medyczna:

medyczna:



diagnostyczna, lecznicza, organizacyjna,

diagnostyczna, lecznicza, organizacyjna,

rehabilitacyjna, opiniodawcza

rehabilitacyjna, opiniodawcza



jednoczasowa, stała

jednoczasowa, stała

↔

↔

rozciągnięta w

rozciągnięta w

czasie, rozdzielona

czasie, rozdzielona



dobrowolna

dobrowolna

↔

↔

nakazana prawem

nakazana prawem



wspólny cel

wspólny cel

↔

↔

rozdzielność zadań

rozdzielność zadań



personalna

personalna

↔

↔

poprzez dokumentację

poprzez dokumentację



organizacja wewnętrzna

organizacja wewnętrzna

↔

↔

organizacja

organizacja

narzucona przez prawo

narzucona przez prawo

Warunki współpracy:

Warunki współpracy:



zależność zawodowa (podległość),

zależność zawodowa (podległość),



gotowość psychiczna,

gotowość psychiczna,



zaufanie,

zaufanie,



umiejętność współżycia z ludźmi,

umiejętność współżycia z ludźmi,



zakres obowiązków,

zakres obowiązków,



organizacja pracy.

organizacja pracy.

Zaufanie:

Zaufanie:



pełne (bezkrytyczna),

pełne (bezkrytyczna),



ograniczone,

ograniczone,



obowiązek

weryfikowania

np.

obowiązek

weryfikowania

np.

rozpoznań,

rozpoznań,



reguła umiarkowanego posłuszeństwa.

reguła umiarkowanego posłuszeństwa.

Nakaz współpracy:

Nakaz współpracy:

Ustawa o zawodzie lekarza:

Ustawa o zawodzie lekarza:



art. 33 pkt. 2 – konsultowanie (w miarę

art. 33 pkt. 2 – konsultowanie (w miarę

możliwości) z innym lekarzem, przy

możliwości) z innym lekarzem, przy

niemożności wyrażenia zgody na świadczenie

niemożności wyrażenia zgody na świadczenie

zdrowotne pacjenta.

zdrowotne pacjenta.



art. 35 – zasięgnięcie (o ile to możliwe)

art. 35 – zasięgnięcie (o ile to możliwe)

opinii drugiego lekarza w nieprzewidzianej, a

opinii drugiego lekarza w nieprzewidzianej, a

niebezpiecznej dla pacjenta, sytuacji w

niebezpiecznej dla pacjenta, sytuacji w

trakcie zabiegu operacyjnego.

trakcie zabiegu operacyjnego.



art. 37 – zasięgnięcie „opinii właściwego

art. 37 – zasięgnięcie „opinii właściwego

lekarza specjalisty”, jeśli lekarz uzna to za

lekarza specjalisty”, jeśli lekarz uzna to za

uzasadnione.

uzasadnione.



art. 40 – prawne zezwolenie na ujawnienie

art. 40 – prawne zezwolenie na ujawnienie

tajemnicy lekarskiej innemu lekarzowi.

tajemnicy lekarskiej innemu lekarzowi.

Rola dokumentacji lekarskiej dla

Rola dokumentacji lekarskiej dla

prawidłowej współpracy

prawidłowej współpracy

pomiędzy lekarzami.

pomiędzy lekarzami.

Współpraca specjalistyczna,

Współpraca specjalistyczna,

rozdzielno-zadaniowa:

rozdzielno-zadaniowa:



transplantacja

transplantacja



przerwanie ciąży

przerwanie ciąży



wystawienie karty zgonu

wystawienie karty zgonu

Szczególne sytuacje:

Szczególne sytuacje:



rozpoznanie wstępne postawione przez

rozpoznanie wstępne postawione przez

lekarza Pogotowia Ratunkowego,

lekarza Pogotowia Ratunkowego,



decyzje ordynatora

decyzje ordynatora

→

→

zmiana sytuacji

zmiana sytuacji

zawodowej

zawodowej



rola konsultantów

rola konsultantów



rola lekarza prowadzącego

rola lekarza prowadzącego

↔

↔

lekarzy

lekarzy

dyżurnych

dyżurnych



tzw. „własny” pacjent

tzw. „własny” pacjent



przypadkowy, nieformalny konsultant

przypadkowy, nieformalny konsultant



prawidłowy system informacyjny

prawidłowy system informacyjny

Sytuacje „nietypowe” stwarzają

Sytuacje „nietypowe” stwarzają

konflikty:

konflikty:



zawiadomienie o popełnieniu

zawiadomienie o popełnieniu

przestępstwa, udział lekarza w

przestępstwa, udział lekarza w

postępowaniu prokuratorskim i

postępowaniu prokuratorskim i

sądowym,

sądowym,



zawiadomienie o popełnieniu błędu

zawiadomienie o popełnieniu błędu

medycznego,

medycznego,



nietrzeźwość.

nietrzeźwość.

Zarówno współpraca jak i

Zarówno współpraca jak i

rywalizacja, a także sytuacje

rywalizacja, a także sytuacje

„nietypowe” –stwarzają konflikty.

„nietypowe” –stwarzają konflikty.

Konflikty prowokują sytuacje

Konflikty prowokują sytuacje

sprzyjające możliwości

sprzyjające możliwości

popełnienia błędów medycznych.

popełnienia błędów medycznych.

Rezultatem tego jest

Rezultatem tego jest

odpowiedzialność karna, cywilna i

odpowiedzialność karna, cywilna i

zawodowa lekarza.

zawodowa lekarza.