Toxocara canis

Wernar , 1782    Jahnston ,

1916

Glista psia

 

 

Charakterystyka T. 

canis

• Najczęściej występujący pasożyt psów
   (3-81% populacji psów jest 

zarażonych)

• Kosmopolityczny
• Nicień
• Wywołuje toksokarozę zwaną 

syndromem wędrującej larwy 

trzewnej

 

 

Charakterystyka T. 

canis

• Pasożytuje również u innych 

ssaków przede wszystkim 

drapieżnych, synantropijnych 

gryzoni ale i u ptaków hodowlanych

• Występuje również u człowieka, 

który jest żywicielem 

paratenicznym, u którego nicienie 

nigdy nie osiągają dojrzałości 

płciowej

 

 

Budowa T. canis

• Dorosły samiec T. canis ma 28-125 

mm    a samica 45-190 mm długości

• Na końcu ciała pasożytów znajdują 

się dwa wydłużone, boczne 
skrzydełka oskórkowe

• Tylny koniec ciała samca jest 

zakrzywiony, wyposażony w pięć 
par brodawek zastekowych

 

 

Budowa T. canis

• Występują dwie równe 

szczecinki kopulacyjne, które 
mają 1 mm długości i 
zaopatrzone są w skrzydełka

• Szpara sromowa samicy 

znajduje się   w przedniej 
części ciała

 

 

Samiec i samica T. canis

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Budowa jaja T. canis

• Prawie kuliste 
• Otoczone brązową skorupką 

(otoczką wewnętrzną i 
zewnętrzną)

• W skorupce znajdują się okrągłe 

wgłębienia

• Wymiary jaja to 66-85 x 64-77 μm

 

 

 

 

 

 

Cykl rozwojowy T. canis

Jaja (ok.200000) składane są 

przez samicę do jelita i 

wydalane razem          z kałem. 

Zapłodnione jaja pasożyta 

wydostając się do środowiska 

zewnętrznego są w stadium 

przedpodziałowym lub 

zawierają zarodek w stadium 

dwóch blastomerów. 

 

 

Cykl rozwojowy T. canis

Dzięki osłonkom zarodek jest 

chroniony przed szkodliwym 

działaniem czynników 

środowiskowych i może przez 

wiele tygodni utrzymywać się 

przy życiu, nie tylko wtedy, gdy 

jaja zalegają w glebie, ale i 

wówczas, kiedy rozsiane są 

wewnątrz mieszkań.

 

 

Cykl rozwojowy T. canis

W środowisku 

zewnętrznym       w czasie 

6-15 dni w jajach rozwija 

się larwa II stadium, 

będąca formą inwazyjną.

 

 

Zarażenie psa może odbywać się 3 

głównymi sposobami:

• Przez połknięcie larw inwazyjnych 

znajdujących się w środowisku 

zewnętrznym

• Przez pożarcie drobnych ssaków np. 

gryzonia, w mięśniach którego znajdują 

się otorbione larwy

• W wyniku zarażenia 

wewnątrzmacicznego płodu

• Istnieje również możliwość zarażenia 

się drogą laktogenną z mlekiem matki 

 

 

Cykl życiowy u młodych 

psów

W ciele młodych psów ( do 5 

tygodnia życia) odbywa się 

pełny rozwój jaj inwazyjnych i 

wędrówka larw 

charakterystyczna dla 

Ascarididae (jelito-płuca-

jelito)przez wątrobę, płuca i 

tchawicę do przewodu 

pokarmowego.

 

 

Cykl życiowy u 

starszych psów

U starszych zwierząt część larw II 

stadium wędruje do płuc i dostaje 

się do dużego krwioobiegu, skąd 

zostaje zaniesiona do różnych 

tkanek i narządów (np. wątroba, 

mózg, nerki), gdzie ulega 

otorbieniu. Niektóre larwy nawet 

u dorosłych psów odbywają 

typową wędrówkę i lokalizują się 

w jelicie, gdzie osiągają dojrzałość 

płciową.

 

 

Cykl życiowy u 

starszych psów

Jeżeli larwy osadzą się w 

tkankach psów, to ich dalszy 

rozwój jest możliwy tylko 

wtedy, gdy zostaną zjedzone 

przez innego żywiciela 

mięsożernego, u którego 

następuje zakończenie cyklu. 

 

 

Cykl życiowy u samic w 

ciąży

U samic część otorbionych larw 

zostaje pobudzona do wędrówki 

pod koniec ciąży, co prowadzi 

do zarażenia śródmacicznego 

płodów.

 

 

 

 

Inwazja u człowieka

Inwazje T. canis występują 

również                u ludzi. Dla 

człowieka głównym źródłem 

inwazji są młode psy. W 

organizmie człowieka larwy 

wędrują do różnych tkanek i 

narządów, głównie do wątroby, 

płuc, mózgowia, mięśnia 

sercowego             i węzłów 

chłonnych. 

 

 

Objawy toksokarozy

   

Zależą od:

• Liczby larw
• Lokalizacji larw
• Częstości inwazji
• Reakcji obronnej organizmu 

 

 

Objawy toksokarozy

Objawy są rezultatem 

uszkodzeń tkanek przez 

immunomediatory 

towarzyszące odczynowi 

zapalnemu oraz przez 

czynniki aktywne 

biologicznie np. proteazy 

uwalniane przez larwy.

 

 

Kliniczne postacie 

toksokarozy:

• Trzewna (uogólniona) - 

visceral larva migrans (VLM)

• Oczna - ocular larva migrans 

(OTM)

• Utajona (bezobjawowa) - 

covert toxocarosis

 

 

Objawy toksokarozy 

trzewnej

• Powiększenie wątroby
• Eozynofilia
• Hipergammaglobulinemia
• Bóle brzucha z nudnościami            

             i wymiotami

• Wysoka temperatura ciała
• Zmiany zapalne płuc
• Nawracające bóle głowy

 

 

Objawy toksokarozy 

trzewnej

• Zaburzenia równowagi
• Infekcje dróg oddechowych
• Zapalenie węzłów chłonnych

 

 

Objawy toksokarozy 

ocznej

• Obniżenie ostrości wzroku
• Pojawiający się zez
• Zmiany wewnątrz gałki ocznej
• Utrata zdolności widzenia 

zarażonym okiem

 

 

Na badania w kierunku 

rozpoznania toksokarozy kieruje się 

osoby:

• Z hipereozynofilią
• Z alergiami o niewyjaśnionej 

etiologii

• Ze zmianami w wątrobie 
• Ze zmianami w płucach
• Ze zmianami w narządzie wzroku
• Z zaburzeniami neurologicznymi

 

 

Wykrywanie T. canis

• Metody immunologiczne np. test 

ELISA (IgG - ELISA lub IgE - ELISA), 

w którym używa się antygenu 

wydalniczo -wydzielniczego larw 

pasożyta hodowanych in vitro

• Materiał z biopsji
• Tomografia komputerowa (CT)
• Ultrasonografia (USG)
• Rezonans magnetyczny (NMR)

 

 

Leczenie toksokarozy

• Albendazol

 w dawce 400 mg do 

żucia         w czasie posiłku, przez 
3 dni

• Mebendazol

 w dawce 200-400 mg 

przez 5 dni

• Tiabendazol

 w dawce 50 mg na 

kilogram ciężaru ciała przez 3-7 
dni w czasie posiłków

 

 

Leczenie toksokarozy

• Lewamizol

 w inwazjach 

nawracających                 w ilości 3 
mg na kilogram ciężaru ciała, podczas 
posiłku, przez 2-3 dni                     w 
tygodniu, przez okres 6 tygodni

• Diethylcarbamazyna, albendazol, 

thiabendazol

 – w przypadku 

toksokarozy ocznej  

 

 

Zapobieganie

• Odrobaczanie psów
• Utrzymywanie czystości w 

miejscach w których bawią się 
i przebywają dzieci, ponieważ 
przypadki toksokarozy u dzieci 
są przede wszystkim „ chorobą 
brudnych rąk ”