Toxocara canis

Wernar , 1782 Jahnston ,

1916

Glista psia

Charakterystyka T.

canis

• Najczęściej występujący pasożyt psów
(3-81% populacji psów jest

zarażonych)

• Kosmopolityczny
• Nicień
• Wywołuje toksokarozę zwaną

syndromem wędrującej larwy

trzewnej

Charakterystyka T.

canis

• Pasożytuje również u innych

ssaków przede wszystkim

drapieżnych, synantropijnych

gryzoni ale i u ptaków hodowlanych

• Występuje również u człowieka,

który jest żywicielem

paratenicznym, u którego nicienie

nigdy nie osiągają dojrzałości

płciowej

Budowa T. canis

• Dorosły samiec T. canis ma 28-125

mm a samica 45-190 mm długości

• Na końcu ciała pasożytów znajdują

się dwa wydłużone, boczne
skrzydełka oskórkowe

• Tylny koniec ciała samca jest

zakrzywiony, wyposażony w pięć
par brodawek zastekowych

Budowa T. canis

• Występują dwie równe

szczecinki kopulacyjne, które
mają 1 mm długości i
zaopatrzone są w skrzydełka

• Szpara sromowa samicy

znajduje się w przedniej
części ciała

Samiec i samica T. canis

Budowa jaja T. canis

• Prawie kuliste
• Otoczone brązową skorupką

(otoczką wewnętrzną i
zewnętrzną)

• W skorupce znajdują się okrągłe

wgłębienia

• Wymiary jaja to 66-85 x 64-77 μm

Cykl rozwojowy T. canis

Jaja (ok.200000) składane są

przez samicę do jelita i

wydalane razem z kałem.

Zapłodnione jaja pasożyta

wydostając się do środowiska

zewnętrznego są w stadium

przedpodziałowym lub

zawierają zarodek w stadium

dwóch blastomerów.

Cykl rozwojowy T. canis

Dzięki osłonkom zarodek jest

chroniony przed szkodliwym

działaniem czynników

środowiskowych i może przez

wiele tygodni utrzymywać się

przy życiu, nie tylko wtedy, gdy

jaja zalegają w glebie, ale i

wówczas, kiedy rozsiane są

wewnątrz mieszkań.

Cykl rozwojowy T. canis

W środowisku

zewnętrznym w czasie

6-15 dni w jajach rozwija

się larwa II stadium,

będąca formą inwazyjną.

Zarażenie psa może odbywać się 3

głównymi sposobami:

• Przez połknięcie larw inwazyjnych

znajdujących się w środowisku

zewnętrznym

• Przez pożarcie drobnych ssaków np.

gryzonia, w mięśniach którego znajdują

się otorbione larwy

• W wyniku zarażenia

wewnątrzmacicznego płodu

• Istnieje również możliwość zarażenia

się drogą laktogenną z mlekiem matki

Cykl życiowy u młodych

psów

W ciele młodych psów ( do 5

tygodnia życia) odbywa się

pełny rozwój jaj inwazyjnych i

wędrówka larw

charakterystyczna dla

Ascarididae (jelito-płuca-

jelito)przez wątrobę, płuca i

tchawicę do przewodu

pokarmowego.

Cykl życiowy u

starszych psów

U starszych zwierząt część larw II

stadium wędruje do płuc i dostaje

się do dużego krwioobiegu, skąd

zostaje zaniesiona do różnych

tkanek i narządów (np. wątroba,

mózg, nerki), gdzie ulega

otorbieniu. Niektóre larwy nawet

u dorosłych psów odbywają

typową wędrówkę i lokalizują się

w jelicie, gdzie osiągają dojrzałość

płciową.

Cykl życiowy u

starszych psów

Jeżeli larwy osadzą się w

tkankach psów, to ich dalszy

rozwój jest możliwy tylko

wtedy, gdy zostaną zjedzone

przez innego żywiciela

mięsożernego, u którego

następuje zakończenie cyklu.

Cykl życiowy u samic w

ciąży

U samic część otorbionych larw

zostaje pobudzona do wędrówki

pod koniec ciąży, co prowadzi

do zarażenia śródmacicznego

płodów.

Inwazja u człowieka

Inwazje T. canis występują

również u ludzi. Dla

człowieka głównym źródłem

inwazji są młode psy. W

organizmie człowieka larwy

wędrują do różnych tkanek i

narządów, głównie do wątroby,

płuc, mózgowia, mięśnia

sercowego i węzłów

chłonnych.

Objawy toksokarozy

Zależą od:

• Liczby larw
• Lokalizacji larw
• Częstości inwazji
• Reakcji obronnej organizmu

Objawy toksokarozy

Objawy są rezultatem

uszkodzeń tkanek przez

immunomediatory

towarzyszące odczynowi

zapalnemu oraz przez

czynniki aktywne

biologicznie np. proteazy

uwalniane przez larwy.

Kliniczne postacie

toksokarozy:

• Trzewna (uogólniona) -

visceral larva migrans (VLM)

• Oczna - ocular larva migrans

(OTM)

• Utajona (bezobjawowa) -

covert toxocarosis

Objawy toksokarozy

trzewnej

• Powiększenie wątroby
• Eozynofilia
• Hipergammaglobulinemia
• Bóle brzucha z nudnościami

i wymiotami

• Wysoka temperatura ciała
• Zmiany zapalne płuc
• Nawracające bóle głowy

Objawy toksokarozy

trzewnej

• Zaburzenia równowagi
• Infekcje dróg oddechowych
• Zapalenie węzłów chłonnych

Objawy toksokarozy

ocznej

• Obniżenie ostrości wzroku
• Pojawiający się zez
• Zmiany wewnątrz gałki ocznej
• Utrata zdolności widzenia

zarażonym okiem

Na badania w kierunku

rozpoznania toksokarozy kieruje się

osoby:

• Z hipereozynofilią
• Z alergiami o niewyjaśnionej

etiologii

• Ze zmianami w wątrobie
• Ze zmianami w płucach
• Ze zmianami w narządzie wzroku
• Z zaburzeniami neurologicznymi

Wykrywanie T. canis

• Metody immunologiczne np. test

ELISA (IgG - ELISA lub IgE - ELISA),

w którym używa się antygenu

wydalniczo -wydzielniczego larw

pasożyta hodowanych in vitro

• Materiał z biopsji
• Tomografia komputerowa (CT)
• Ultrasonografia (USG)
• Rezonans magnetyczny (NMR)

Leczenie toksokarozy

• Albendazol

w dawce 400 mg do

żucia w czasie posiłku, przez
3 dni

• Mebendazol

w dawce 200-400 mg

przez 5 dni

• Tiabendazol

w dawce 50 mg na

kilogram ciężaru ciała przez 3-7
dni w czasie posiłków

Leczenie toksokarozy

• Lewamizol

w inwazjach

nawracających w ilości 3
mg na kilogram ciężaru ciała, podczas
posiłku, przez 2-3 dni w
tygodniu, przez okres 6 tygodni

• Diethylcarbamazyna, albendazol,

thiabendazol

– w przypadku

toksokarozy ocznej

Zapobieganie

• Odrobaczanie psów
• Utrzymywanie czystości w

miejscach w których bawią się
i przebywają dzieci, ponieważ
przypadki toksokarozy u dzieci
są przede wszystkim „ chorobą
brudnych rąk ”