TOXOCARA CANIS

TOXOCARA CANIS

WYSTĘPOWANIE

WYSTĘPOWANIE



Kosmopolityczny nicień bytujący w

Kosmopolityczny nicień bytujący w

jelicie cienkim

jelicie cienkim



Są najczęściej spotykanymi pasożytami

Są najczęściej spotykanymi pasożytami

psów i kotów

psów i kotów



Człowiek jest żywicielem

Człowiek jest żywicielem

niespecyficznym (nie osiąga on w

niespecyficznym (nie osiąga on w

organizmie ludzkim dojrzałości)

organizmie ludzkim dojrzałości)



Migracja larw u człowieka kończy się w

Migracja larw u człowieka kończy się w

wątrobie, rzadziej przejście przez płuca

wątrobie, rzadziej przejście przez płuca

do układu krążenia a następnie do

do układu krążenia a następnie do

różnych narządów

różnych narządów

BUDOWA

BUDOWA



Przedni koniec ciała zaopatrzony jest

Przedni koniec ciała zaopatrzony jest

w dwa wydłużone boczne skrzydełka

w dwa wydłużone boczne skrzydełka

oskórkowe

oskórkowe



Gardziel zakończona jest częścią

Gardziel zakończona jest częścią

kulistą wyodrębnioną przewężeniem,

kulistą wyodrębnioną przewężeniem,

zwaną „żołądeczkiem”

zwaną „żołądeczkiem”



Glista kocia może osiągać długość

Glista kocia może osiągać długość

6-10 cm, natomiast psia - 12-18 cm.

6-10 cm, natomiast psia - 12-18 cm.



Tylny koniec ciała samca jest

Tylny koniec ciała samca jest

zakrzywiony, tworzy palczasty

zakrzywiony, tworzy palczasty

wyrostek z 5 parami brodawek

wyrostek z 5 parami brodawek

zastekowych, szczecinki kopulacyjne

zastekowych, szczecinki kopulacyjne

są zaopatrzone w skrzydełka

są zaopatrzone w skrzydełka



W przedniej części ciała samicy leży

W przedniej części ciała samicy leży

szpara sromowa

szpara sromowa

BUDOWA

BUDOWA

Odcinek głowowy T. canis Odcinek głowowy T.
cati

Rozwój

Rozwój



Szczenięta mogą zarażać się larwami glist już w życiu płodowym, a

Szczenięta mogą zarażać się larwami glist już w życiu płodowym, a

po przyjściu na świat larwami, które mogą znajdować się w mleku

po przyjściu na świat larwami, które mogą znajdować się w mleku

suki lub w inwazyjnych jajach w środowisku zewnętrznym

suki lub w inwazyjnych jajach w środowisku zewnętrznym



Kocięta rodzą się wolne od glist i po raz pierwszy mogą zarażać się

Kocięta rodzą się wolne od glist i po raz pierwszy mogą zarażać się

z mlekiem kotki

z mlekiem kotki



Dorosłe psy i koty zarażają się wyłącznie inwazyjnymi larwami,

Dorosłe psy i koty zarażają się wyłącznie inwazyjnymi larwami,

które wykształcają się w jajach glist

które wykształcają się w jajach glist



Jaja składane są do światła jelita, są lekko owalne, prawie kuliste, o

Jaja składane są do światła jelita, są lekko owalne, prawie kuliste, o

grubej, brązowej skorupce, maja na powierzchni oczkowate

grubej, brązowej skorupce, maja na powierzchni oczkowate

wgłębienia

wgłębienia



Rozwój larwy w jaju odbywa się w środowisku zewnętrznym w

Rozwój larwy w jaju odbywa się w środowisku zewnętrznym w

warunkach optymalnych w czasie 10-15 dni oznacza to, że świeży

warunkach optymalnych w czasie 10-15 dni oznacza to, że świeży

kał, pochodzący nawet od zarażonych glistami psów i kotów, nie

kał, pochodzący nawet od zarażonych glistami psów i kotów, nie

stanowi zagrożenia dla innych zwierząt i ludzi. Sprzątając go

stanowi zagrożenia dla innych zwierząt i ludzi. Sprzątając go

właściciel zwierzęcia nie naraża się więc na inwazję, a jedynie

właściciel zwierzęcia nie naraża się więc na inwazję, a jedynie

usuwa jaja pasożytów, które z czasem mogą stać się bardzo

usuwa jaja pasożytów, które z czasem mogą stać się bardzo

niebezpieczne. Inwazyjne jaja glist są oporne na niekorzystne

niebezpieczne. Inwazyjne jaja glist są oporne na niekorzystne

warunki środowiska zewnętrznego i mogą w nim przetrwać nawet

warunki środowiska zewnętrznego i mogą w nim przetrwać nawet

do kilku lat.

do kilku lat.



Inwazyjne jajo zawiera larwę drugiego stadium

Inwazyjne jajo zawiera larwę drugiego stadium



Dojrzała samica glisty jest w stanie złożyć 20-50 tys. jaj dziennie,

Dojrzała samica glisty jest w stanie złożyć 20-50 tys. jaj dziennie,

które z kałem są wydalane do środowiska

które z kałem są wydalane do środowiska

Rozwój

Rozwój

Jajo inwazyjne T. canis

Jajo inwazyjne T. cati

Rozwój

Rozwój



W przypadku psów larwy Toxocara canis przenikają

W przypadku psów larwy Toxocara canis przenikają

przez łożysko ciężarnych suk zarażając płody w ich

przez łożysko ciężarnych suk zarażając płody w ich

łonie

łonie

(transmisja transplacentalna)

(transmisja transplacentalna)



Szczenięta rodzą się więc zarażone glistami i przez

Szczenięta rodzą się więc zarażone glistami i przez

około 6 miesięcy, do momentu uzyskania

około 6 miesięcy, do momentu uzyskania

naturalnej odporności stanowią źródło jaj

naturalnej odporności stanowią źródło jaj

pasożytów

pasożytów



Szczenięta, a także kocięta zarażają podczas

Szczenięta, a także kocięta zarażają podczas

ssania, z mlekiem, do którego przenikają larwy z

ssania, z mlekiem, do którego przenikają larwy z

organizmu suki, czy kotki

organizmu suki, czy kotki

(transmisja

(transmisja

laktogenna)

laktogenna)

DROGI ZARAŻENIA

DROGI ZARAŻENIA



Źródłem zarażenia Toxocara jest

Źródłem zarażenia Toxocara jest

skażona gleba, skażony pokarm (np.

skażona gleba, skażony pokarm (np.

warzywa), zarażone zwierzęta oraz ich

warzywa), zarażone zwierzęta oraz ich

odchody

odchody



Najczęściej chorują dzieci

Najczęściej chorują dzieci



Do zarażenia przyczynia się brak

Do zarażenia przyczynia się brak

nawyku mycia rąk

nawyku mycia rąk



Przypuszcza się, że wiele przypadków

Przypuszcza się, że wiele przypadków

tej choroby zostaje niewykrytych,

tej choroby zostaje niewykrytych,

ostatnio obserwuje się tendencję

ostatnio obserwuje się tendencję

wzrostową liczby zachorowań

wzrostową liczby zachorowań

DROGI ZARAŻENIA

DROGI ZARAŻENIA

OBJAWY INWAZJI U

OBJAWY INWAZJI U

ZWIERZĄT

ZWIERZĄT



U szczeniąt i kociąt z połkniętych z pokarmem jaj inwazyjnych

U szczeniąt i kociąt z połkniętych z pokarmem jaj inwazyjnych

w dwunastnicy wylęgają się larwy, które po wniknięciu do

w dwunastnicy wylęgają się larwy, które po wniknięciu do

naczyń krwionośnych ściany jelita z krwią przez wątrobę i

naczyń krwionośnych ściany jelita z krwią przez wątrobę i

serce wędrują do płuc, oskrzeli i tchawicy, skąd po wykasłaniu

serce wędrują do płuc, oskrzeli i tchawicy, skąd po wykasłaniu

trafiają do gardła

trafiają do gardła



Po przełknięciu osiedlają się w jelicie cienkim, gdzie dojrzewają

Po przełknięciu osiedlają się w jelicie cienkim, gdzie dojrzewają



Dorosłe pasożyty produkują jaja, które wydalane są z kałem

Dorosłe pasożyty produkują jaja, które wydalane są z kałem

zwierzęcia

zwierzęcia



Objawy inwazji o niewielkiej intensywności nie są u szczeniąt

Objawy inwazji o niewielkiej intensywności nie są u szczeniąt

widoczne

widoczne



Silne zarażenie powoduje utratę apetytu, wymioty występujące

Silne zarażenie powoduje utratę apetytu, wymioty występujące

bezpośrednio po jedzeniu oraz śluzowatą biegunkę. Stopniowo

bezpośrednio po jedzeniu oraz śluzowatą biegunkę. Stopniowo

występuje wychudzenie, zahamowanie wzrostu, apatia oraz

występuje wychudzenie, zahamowanie wzrostu, apatia oraz

nastroszenie i zmatowienie sierści. We wczesnej fazie inwazji

nastroszenie i zmatowienie sierści. We wczesnej fazie inwazji

mogą występować objawy zapalenia oskrzeli i płuc, kaszel oraz

mogą występować objawy zapalenia oskrzeli i płuc, kaszel oraz

wyciek z nosa. Charakterystycznym objawem u szczeniąt

wyciek z nosa. Charakterystycznym objawem u szczeniąt

zarażonych dużą liczbą glist jest rozdęty i napięty brzuch

zarażonych dużą liczbą glist jest rozdęty i napięty brzuch

PRZEBIEG CHOROBY U

PRZEBIEG CHOROBY U

CZŁOWIEKA

CZŁOWIEKA



W organizmie człowieka (w dwunastnicy) z połkniętych jaj

W organizmie człowieka (w dwunastnicy) z połkniętych jaj

inwazyjnych wychodzą larwy o długości około 0,4 mm.

inwazyjnych wychodzą larwy o długości około 0,4 mm.

Przedostają się przez ściany jelita do krwiobiegu, wraz z krwią

Przedostają się przez ściany jelita do krwiobiegu, wraz z krwią

migrują do różnych narządów organizmu, gdzie się osiedlają

migrują do różnych narządów organizmu, gdzie się osiedlają



Pozostająć w tkankach powodują stan zapalny i niszczenie

Pozostająć w tkankach powodują stan zapalny i niszczenie

okolicznych tkanek

okolicznych tkanek



Większość larw zatrzymuje się w wątrobie - i w tym narządzie

Większość larw zatrzymuje się w wątrobie - i w tym narządzie

większość z nich ginie. Część larw kontynuuje wędrówkę do

większość z nich ginie. Część larw kontynuuje wędrówkę do

różnych narządów wewnętrznych (płuc, mięśnia sercowego,

różnych narządów wewnętrznych (płuc, mięśnia sercowego,

ośrodkowego układu nerwowego, czy gałki ocznej)

ośrodkowego układu nerwowego, czy gałki ocznej)



Larwy cechuje duża żywotność - pozostają żywe w organizmie

Larwy cechuje duża żywotność - pozostają żywe w organizmie

człowieka nawet przez kilka lat

człowieka nawet przez kilka lat



Toksokaroza w większości przypadków przebiega w sposób

Toksokaroza w większości przypadków przebiega w sposób

bezobjawowy. Jedynym wskaźnikiem inwazji larw jest

bezobjawowy. Jedynym wskaźnikiem inwazji larw jest

eozynofilia

-

podwyższona

liczba

granulocytów

eozynofilia

-

podwyższona

liczba

granulocytów

kwasochłonnych we krwi. Komórki te emitują szereg

kwasochłonnych we krwi. Komórki te emitują szereg

mediatorów powodujących kumulację innych komórek układu

mediatorów powodujących kumulację innych komórek układu

odpornościowego,

które

posiadają

zdolność

zabijania

odpornościowego,

które

posiadają

zdolność

zabijania

pasożytów. W trakcie inwazji liczba eozynofilów wzrasta do 30-

pasożytów. W trakcie inwazji liczba eozynofilów wzrasta do 30-

40%

40%

POSTACI

POSTACI

TOKSOKAROZY

TOKSOKAROZY



postać trzewna

postać trzewna

, charakteryzująca się:

, charakteryzująca się:

bólami brzucha, bólami głowy, wysypką,

bólami brzucha, bólami głowy, wysypką,

kaszlem, powiększeniem węzłów chłonnych,

kaszlem, powiększeniem węzłów chłonnych,

wątroby i śledziony, niedokrwistością

wątroby i śledziony, niedokrwistością



postać oczna

postać oczna

, której towarzyszy pogorszenie

, której towarzyszy pogorszenie

widzenia, zez, zaćma, ślepota i bóle głowy

widzenia, zez, zaćma, ślepota i bóle głowy



postać mózgowa

postać mózgowa

(neurotoksokaroza),

(neurotoksokaroza),

podczas której stwierdza się: bóle brzucha,

podczas której stwierdza się: bóle brzucha,

zmiany w zachowaniu, drgawki

zmiany w zachowaniu, drgawki



postać utajona

postać utajona

, wykrywana przypadkowo w

, wykrywana przypadkowo w

trakcie badań laboratoryjnych (stwierdzenie

trakcie badań laboratoryjnych (stwierdzenie

eozynofilii)

eozynofilii)

POSTACI

POSTACI

TOKSOKAROZY

TOKSOKAROZY

Larwa wędrująca trzewna: w na
błonku twardówki oka widoczne
przekroje przez skręconą lar
wę nicienia (nieoznaczony gat
unek)

LECZENIE

LECZENIE



Toksokarozę powinno leczyć się w

Toksokarozę powinno leczyć się w

specjalistycznych ośrodkach

specjalistycznych ośrodkach



Leczenie jest długotrwałe. Proces resorpcji

Leczenie jest długotrwałe. Proces resorpcji

zabitych larw, likwidacja stanów zapalnych

zabitych larw, likwidacja stanów zapalnych

wokół tych larw oraz proces naprawczy tkanek

wokół tych larw oraz proces naprawczy tkanek

trwa kilka tygodni, a nawet miesięcy

trwa kilka tygodni, a nawet miesięcy



Zaniedbanie choroby (np. późne wprowadzenie

Zaniedbanie choroby (np. późne wprowadzenie

leczenia) może spowodować groźne

leczenia) może spowodować groźne

następstwa - nieodwracalne uszkodzenia

następstwa - nieodwracalne uszkodzenia

tkanek, w których doszło do inwazji larw

tkanek, w których doszło do inwazji larw



W leczeniu pewne znaczenia ma albendazol,

W leczeniu pewne znaczenia ma albendazol,

mebendazoloraz tiabendazol, dobre efekty

mebendazoloraz tiabendazol, dobre efekty

uzyskano stosując lewamizol

uzyskano stosując lewamizol

ZAPOBIEGANIE

ZAPOBIEGANIE



odrobaczanie psów i kotów - co najmniej 4 razy do roku przy

odrobaczanie psów i kotów - co najmniej 4 razy do roku przy

pomocy preparatów zalecanych przez lekarzy weterynarii

pomocy preparatów zalecanych przez lekarzy weterynarii



nie dopuszczanie do kontaktów dzieci z nieznanymi zwierzętami

nie dopuszczanie do kontaktów dzieci z nieznanymi zwierzętami



zabezpieczenie piaskownic (plandeki) i placów zabaw dla dzieci

zabezpieczenie piaskownic (plandeki) i placów zabaw dla dzieci

(ogrodzenia) przed kontaktem ze zwierzętami

(ogrodzenia) przed kontaktem ze zwierzętami



sprzątanie odchodów zwierząt z terenów publicznych i

sprzątanie odchodów zwierząt z terenów publicznych i

prywatnych przez właścicieli,

prywatnych przez właścicieli,



okresowa wymiana piasku w piaskownicach,

okresowa wymiana piasku w piaskownicach,



mycie rąk przed jedzeniem, po zabawie na placu zabaw lub w

mycie rąk przed jedzeniem, po zabawie na placu zabaw lub w

piaskownicy, pracach ogrodniczych i kontakcie ze zwierzętami,

piaskownicy, pracach ogrodniczych i kontakcie ze zwierzętami,



używanie gumowych rękawic przy wykonywaniu prac w ziemi,

używanie gumowych rękawic przy wykonywaniu prac w ziemi,



obcinanie paznokci dzieciom,

obcinanie paznokci dzieciom,



mycie jarzyn i owoców pod bieżącą wodą,

mycie jarzyn i owoców pod bieżącą wodą,



unikanie karmienia dzieci na placach zabaw i w piaskownicach

unikanie karmienia dzieci na placach zabaw i w piaskownicach