Biologia



Gatunek nicienia. Miejscem bytowania jest organizm psa
(Canis familiaris) i innych ssaków z rodziny psowatych
(Canidae) – np. lis, wilk, kojot, ale występuje rónież u
kotów (Toxocara cati).



Postać dorosła występuje w jelicie cienkim, a larwy w
tkankach narządowych



Występuje głównie w krajach azjatyckich



U ludzi wywołuje chorobę zwaną toksokarozą. Człowiek
jest żywicielem nieswoistym. Zakażenie przenoszą na
niego najczęściej psy i koty. Gatunki toxocara wywołują
także chorobę zwaną Zespołem larwy wędrującej, dającą
charakterystyczne objawy.



Zarażonych może być nawet do 80% psów na świecie.

Morfologia



Otwór gębowy drobnoząbkowany



Wargi



Dwa boczne skrzydełka oskórkowe znajdujące się na
przednim końcu ciała



Gardziel zakończona jest kulistym „żołądeczkiem”



Samiec mierzy od 9 do13 cm długości i 2 – 2,6 mm
średnicy, jego tylni koniec jest zaostrzony. Ogon
zakrzywiony z palczastym wyrostkiem. Występują także
dwie szczecinki kopulacyjne



Samica może mieć do 20 cm długości i 3 mm średnicy.
Ogon tępo zaostrzony, szpara sromowa znajduje się w
przedniej części ciała. Samica jest w stanie złożyć 200 tys.
jaj na dobę. Są kuliste, z grubą gładką osłonką.

Toxocara canis

Samica (u góry, większa), samiec – u
dołu.

Cykl rozwojowy

Jaja

N. Krwionośne – > wątroba, płuca, gałki oczne, mózg,
śledziona

Płuca –> oskrzeliki –>

tchawica

–> gardło

Jelito

Dojrzałość płciowa

Inne narządy

Otorbienie, przejście do
życia przetrwalnikowego
(utajonego), oczekiwanie
na odpowiedniego
żywiciela.

Cykl rozwojowy

Drogi zakażenia



Doustna – m.in. przez głaskanie psów, przytulanie zwierząt
do twarzy, całowanie szczeniąt,



Niedostateczna obróbka spożywcza psiego mięsa
(niedogotowane, niedosmażone) – głównie w krajach
azjatyckich i niektórych afrykańskich.



W Polsce głównie przez trawniki i piaskownice
zanieczyszczone odchodami zwierząt (przede wszystkim
dzieci).



Spożyty skażony pokarm.

Obraz kliniczny choroby u
człowieka

Zależy od lokalizacji larw przetrwalnikowych organizmie:

1.

Objawy ogólne( występujące z dużym nasileniem typowo w

postaci trzewnej): nudności, wymioty, brak apetytu, ogólne
osłabienie, gorączka, zaburzenia snu, kaszel, bóle w okolicach
wątroby, śledziony, wysypka skórna (pokrzywka); eozynofilia,
podwyższone OB i gammaglobuliny w badaniu krwi.

2.

Gałka oczna: widoczne larwy w tkankach gałki ocznej, wysięk,

pogorszenie widzenia, zez, zaćma, stopniowa utrata wzroku,
bóle głowy.

3.

Rdzeń kręgowy, mózg: Objawy neurologiczne (drgawki, bóle,

porażenie) oraz objawy psychiczne.

4.

Płuca: stany zapalne i nacieki Löfflera.

Ponadto czynnikiem zakażenia jest brak odpowiedniej higieny
rąk. Zakażeniu sprzyja także osłabienie organizmu,
niedożywienie, przemęczenie.

Postacie toksokarozy

Toksokaroza w większości przypadków przebiega bezobjawowo.
Larwy cechują się dużą żywotnością – nawet do kilku lat.
Wyróżniamy postacie:

1.

Oczną

2.

Mózgową (Neurotoksokaroza)

3.

Uogólnioną (Zespół larwy wędrującej trzewnej)

4.

Utajoną

5.

Skórną (Zespół larwy wędrującej skórnej)

Diagnostyka

Rozpoznanie jest trudne. Zasadniczo dokonuje się go na
podstawie



Stwierdzonej tkliwości i powiększenia wątroby (np. wstępnie

w badaniu fizykalnym)



Podwyższenia poziomu immunoglobulin klasy IgE, IgM, IgG



Obciążającego wywiadu epidemiologicznego

Potwierdzenie stanowią badania:



Immunoserologiczne (testy ELISA [immunoenzymatyczne])



Ogólne badania krwi



RTG, USG, TK narządów dotkniętych inwazją



Rzadziej NMR i biopsja

Leczenie i profilaktyka

Leczenie jest długotrwałe i zależy od postaci choroby:

1.

Postacie trzewne – przede wszystkim glikokortykosteroidy,

2.

Postać oczna – glikokortykosteroidy, leczenie chirurgiczne,

koagulacja laserowa lub krioterapia

3.

Postać utajona – leczenie zależy od przypadku, wieku pacjenta,

ogólnego stanu organizmu, ciężkości i nasileniu objawów oraz

pewności rozpoznania.

Profilaktyka:

1.

Higiena rąk – szczególnie po kontakcie ze zwierzętami, glebą.

2.

Unikanie kontaktu brudnych rąk z pokarmem, błonami śluzowymi

3.

Okresowe odrobaczanie zwierząt

4.

Mycie owoców i warzyw

5.

Zabezpieczanie placów zabaw, piaskownic przed dostępem

zwierząt

6.

Okresowa zmiana piasku w piaskownicach (nawet bardzo niska

temperatura w zimie, nie niszczy przetrwalnikowych form larw

Toxocara spp.)

Bibliografia

1.

www.pasożyty.com.pl

2.

Wojewódzka Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna w
Gorzowie Wlkp. www.wsse.gorzow.pl

3.

www.resmedica.pl

4.

www.parazytologia.pl