Rola pielęgniarki w

profilaktyce i leczeniu

zakażeń szpitalnych

Romuald Krajewski

Epidemiologia

•

Pielęgniarki mają najczęściej bezpośredni i
pośredni (przez często używany sprzęt)
kontakt z pacjentami

•

Większość zakażeń szpitalnych przenosi
się na zasadzie bezpośredniego kontaktu –
przede wszystkim na rękach personelu
(>80%)

•

Pielęgniarki mają największy wpływ na
czystość w miejscu pracy

Epidemiologia

•

Pielęgniarki są najbardziej narażone na
infekcje pochodzące od pacjentów

•

Stały kontakt z różnymi
drobnoustrojami może być przyczyną
nosicielstwa

•

Miejscami szczególnie niebezpiecznymi
dla personelu są OIT, oddziały zakaźne,
blok operacyjny, oddziały zabiegowe

Ryzyko dla personelu

•

Nieprzestrzeganie zasad
dotyczących aseptyki/profilaktyki
zakażeń

•

Nieznajomość problemów
infekcyjnych w oddziale

•

Brak informacji o zakażeniach lub o
podejrzeniu zakażenia

Ochrona personelu -
gruźlica

•

Zachorowalność na gruźlicę wynosi 25-
30/100000

•

Mycobacterium jest bardzo zakaźną
bakterią – 1-10 bakterii może spowodować
zakażenie, jeden chory zaraża 10-15 osób

•

Szczególne ryzyko zakażenia gruźlicą
występuje w oddziałach dla chorych na
gruźlicę i w pracowniach bronchoskopowych

Przekazywanie informacji

•

Zgłaszanie zauważonych
nieprawidłowości oraz
dokumentacja

•

Zapisywanie daty założenia kaniul,
cewników, sondy

•

Widoczne informacje o
stwierdzonym zakażeniu

Pielęgniarka
epidemiologiczna

•

opracowanie zasad mycia i dezynfekcji powierzchni
szpitalnych oraz dekontaminacji sprzętu
medycznego

•

opracowanie standardów wykonywania procedur
inwazyjnych

•

postępowanie poekspozycyjnego

•

postępowanie w przypadku wystąpienia ognisk
epidemicznych zakażeń szpitalnych

Zadania pielęgniarki
epidemiologicznej

•

Codzienny raport epidemiologiczny oddziału.

•

Znajomość przez personel oddziału i pielęgniarkę
epidemiologiczną liczby pacjentów z czynnikami
ryzyka (założone wkłucie obwodowe)

•

Znajomość liczby pacjentów wymagających IV
poziomu opieki pielęgniarskiej, a tym samym
zagrożonych zapaleniem płuc.

•

Znajomość liczby pacjentów z temperaturą
powyżej 37,5 st. C., reagowanie na pierwsze
objawy zakażenia.

Zadania pielęgniarki
epidemiologicznej

•

Na oddziałach zabiegowych znajomość liczby pacjentów
po zabiegach operacyjnych i monitorowanie procesu
gojenia się miejsca chirurgicznego.

•

Znajomość stosowania w oddziale antybiotyków drogą
iniekcji i doustną, analiza zasadności stosowania i
kosztów antybiotykoterapii.

•

Znajomość innych czynników, które mają wpływ na
stosowanie antybiotyków (specyfika oddziału).

•

Możliwość prowadzenia analiz porównawczych zakażeń w
poszczególnych kwartałach w ciągu roku i na przestrzeni
lat.

Zadania pielęgniarki
epidemiologicznej

•

Codzienna analiza wyników bakteriologicznych
(porozumiewanie się z Laboratorium mikrobiologicznym).

•

Wizyta w oddziałach (obchód oddziałów), w tym kontrola
pacjentów na podstawie wyników uzyskanych w
Laboratorium mikrobiologicznym oraz pacjentów
pacjenci, którzy predysponowani są do wystąpienia
zakażenia w oddziale. Pacjentów takich przedstawiają
pielęgniarki łącznikowe i umieszczają w codziennej Karcie
monitorowania czynników ryzyka do wystąpienia
zakażenia.

•

Zakładanie Karty Zakażenia Szpitalnego wspólnie z
lekarzem i ustalenie dalszego postępowania- w przypadku
potwierdzenia zakażenia u pacjenta.

Zadania pielęgniarki
epidemiologicznej

•

Sprawdzenie warunków izolacji pacjenta lub organizacja
izolacji.

•

Dokumentowanie podjętych działań w pielęgniarskiej
dokumentacji pacjenta.

•

Udział w wizytach lekarskich w celu obserwacji
wszystkich pacjentów i weryfikacji danych o czynnikach
ryzyka.

•

Przestrzeganie procedury pobierania materiału do
badania bakteriologicznego i wskazań do pobrania
materiału.

•

Prowadzenie dokumentacji pacjentów u których wystąpiło
zakażenie szpitalne, a także dokumentacji pacjentów
izolowanych.

Zadania pielęgniarki
epidemiologicznej

•

Udział w spotkaniach Zespołu ds. Kontroli
Zakażeń Szpitalnych.

•

Edukacja personelu w zakresie zakażeń
szpitalnych (planowa i dodatkowa w przypadku
wystąpienia zakażeń).

•

Nadzór nad przestrzeganiem istniejących
procedur dotyczących redukowania ryzyka
zakażenia, a także współudział w opracowaniu
nowych procedur.

•

Sporządzanie sprawozdań z działalności Zespołu
ds. Kontroli Zakażeń Szpitalnych.

Zadania pielęgniarki
epidemiologicznej

•

Opieka nad 200-250 pacjentami.

•

Aktywna rejestracja zakażeń szpitalnych

−przegląd dokumentacji (historia choroby i

raporty)

−karty gorączkowej
−wyniki badań
−stosowanie antybiotyków
−zakładanie karty zakażenia
−zgłaszanie zakażeń do zespołu kontroli

zakażeń