Rola pielęgniarki w
żywieniu chorego z
choroba
nowotworową

Młodszy asystent
pielęgniarstwa
Anna Gumińska - maj 2009rok

• Naszym obowiązkiem jest

zapewnienie pacjentowi

takiego odżywiania, by

podtrzymać jego życie w

czasie wędrówki poprzez

meandry choroby”

John Hunter 1794

Przesiewowa i dokładna

ocena żywieniowa

• 1. wszyscy chorzy przyjmowani do

szpitala powinni być poddani
przesiewowej ocenie stanu odżywienia

• 2. u których stwierdzono zwiększone

ryzyko związane ze stanem odżywienia,
powinni być poddani ocenie
żywieniowej. Wynik tej oceny powinien
być udokumentowany i dostępny w
historii choroby

• 3. celem oceny żywienia jest określenie

aktualnego stanu żywieniowego chorego i

jego zapotrzebowanie na substancje

odżywcze oraz podstawowych

subiektywnych wskaźników

identyfikujących niedobory żywieniowe,

ryzyko związane z zaburzeniami stanu

odżywienia chorego oraz czynniki medyczne

i psychosocjalne, które mogą wpływać na

planowanie i stosowanie leczenia

• 4.ocena żywieniowa powinna być

przeprowadzona przez osobę

wykwalifikowana lub pod jej nadzorem –

dietetyk, pielęgniarka, lekarz

•

5. ocena subiektywna powinna zawierać

wywiad żywieniowy i badania kliniczne.

Należy ją przeprowadzić na podstawie

dostępnych skal

•

6. obiektywna ocena stanu odżywienia

opiera się na wynikach badań

antropometrycznych i badań dodatkowych-

a. wiek, wzrost, aktualna masa ciała,
morfologia krwi obwodowej stężenie
elektrolitów, mocznika, kreatyniny, glukozy,

albumin, triglicerydów i cholesterolu

b. W uzasadnionych przypadkach stosuje się

dodatkowo – obwód ramienia, pomiar

grubości fałdu skórnego nad mięśniem

trójgłowy ramienia testy skórne opóźnionej

nadwrażliwości , stężenie transferyny i

prealbuminy, bilans azotowy, współczynniki

oddechowe, badanie składu ciała oraz

badania bilnsowe poszczególnych substancji

odżywczych.

• 7.Wyniki zarówno subiektywnej jak i

obiektywnej oceny żywieniowe
powinny być udokumentowane i
zakończone wnioskiem określającym
ryzyko żywieniowe.

• 8. ocena żywieniowa powinna

uwzględniać czynniki
psychosocjalne i socjoekonomiczne
a także czynniki wpływające na
wybór drogi dostępu do układu
żylnego lub przewodu pokarmowego

Sposób prowadzenia

leczenia żywieniowego

• 1. należy wybrać

najbezpieczniejszą i najbardziej

skuteczną drogę żywienia

• 2. wraz z postępem leczenia,

poprawą stanu chorego droga

podania substancji odżywczych

powinna się zmieniać z

pozajelitowej na dojelitowa lub

doustną.

• 3. dostęp do układu żylnego
-cewnik lub port do długotrwałych

wlewów dożylnych wprowadzony

do żyły głównej górnej przez żyły

szyjne, żyłę podobojczykową,

-cewnik do żyły głównej górnej

przez żyłę obwodową-

wprowadzenie odbywa się w

sposób aseptyczny z zachowaniem

wszystkich zasad

PORT

4. Dostęp do przewodu

pokarmowego

- Zgłębnik nosowo-żołądkowy

(pielęgniarka, lekarz, przeszkolona

osoba)

- Zgłębnik nosowo-dwunastniczy lub

nosowo-jelitowy (lekarz,

przeszkolona pielęgniarka)

- Przezskórne przetoki odżywcze

wytwarzane podczas operacji lub

endoskopowo (lekarz)

Monitorowanie leczenia

żywieniowego

pozajelitowego i

dojelitowego

-stan ogólny
-objawy kliniczne
-mocowanie, położenie, drożność cewnika
-szczelność połączeń
-miejsce wprowadzenia cewnika
-metabolizm
-stan odżywienia
-drożności zgłębnika
-zaleganie treści żołądkowo-jelitowej

Program kontroli zalegania treści

żołądkowej

• -podać do żołądka 200-400 ml wody

• -zatkać zgłębnik na 2 godziny

• -po 2 godzinach podłączyć zgłębnik do

pojemnika

• -odzyskanie ponad połowy podanej

objętości oznacza złe opróżnianie żołądka

• zaleca się powtarzać przed każdym

podaniem nowej porcji
lub raz na dobę

Program kontroli

położenia zgłębnika

• -zaznaczyć na zgłębniku miejsce

wyprowadzenia do nosa

• -kontrola położenia co 8 godzin
• -zaglądanie do gardła

Kontrola i nadzór leczenia

żywieniowego

• -codzienna dobowa zbiórka moczu i bilans

płynów

• -dwukrotny pomiar temperatury ciała
• -codzienna inspekcji opatrunku na cewniku

centralnym

• -codzienna kontrola linii żylnej
• -codzienne badania kliniczne
• -codzienna korekta zleceń
• -codzienne prowadzenie dokumentacji
Takie postępowanie pozwala na wczesne

wychwytywanie niepokojących objawów i

zapobiegania rozwojowi powikłań

ZALETY ŻYWIENIA DOJELITOWEGO-

FIZJOLOGICZNE

•

wykorzystuje przewód pokarmowy – naturalną drogę

– dzięki naturalnemu trawieniu i wchłanianiu organizm sam

reguluje ilość składników odżywczych pobieranych ze światła
jelita–

możliwe jest stosowanie mało inwazyjnego dostępu

do przewodu pokarmowego

•

stymuluje prawidłowe funkcje przewodu pokarmowego:–
utrzymuje wydzielanie hormonów przewodu pokarmowego

•

zapewnia odżywianie komórek nabłonka jelitowego: –
zapobiega zanikowi kosmków jelitowych będącego wynikiem
głodzenia

– wzmacnia barierę jelitową

–

zapobiega translokacji bakteryjnej

Do zadań pielęgniarki w
utrzymaniu prawidłowego
żywienia enteralnego przez
zgłębnik żołądkowy

• Wykonanie toalety jamy ustnej

• Zmiana położenia zgłębnika w jamie nosowej

• Regularne płukanie zgłębnika przed i po karmieniu

• Sprawdzenie położenia zgłębnika w żołądku

• Kontrola treści zalegającej w żołądku

• Wymiana zestawu do żywienia raz na dobę

• Przed podanie leków przez zgłębnik wstrzymanie

karmienia oraz przepłukanie zgłębnika wodą-50 ml

• W pierwszej dobie żywienia szybkość wlewu nie

powinna przekraczać 10-40ml/godz. Przy dobrej

tolerancji zwiększamy o kolejne 30 ml/godz. Aż do

maksymalnej dawki 100-150 ml/godz w trzeciej

dobie

Zgłębnik

• Nieoperacyjny dostęp do przewodu

pokarmowego - założony przez nos

do żołądka, dwunastnicy lub

pierwszej pętli jelita czczego.

• Do żywienia z wykorzystaniem

zmiksowanej diety używa się grubych

zgłębników gumowych lub

lateksowych, jednak długotrwałe ich

utrzymywanie grozi wystąpieniem

• odleżyn w martwicy skrzydełek nosa,

• gardle i przełyku,

• refluksem przełykowym.

• Zdecydowanie nowocześniejsze

postępowanie wykorzystuje zgłębniki

specjalne, cienkie, o niewielkim

działaniu traumatycznym, wykonane

z silikonu lub poliuretanu.

• W przypadku planowanego okresu

żywienia przekraczającego 30 dni

zaleca się wykonanie

• przezskórnej endoskopowej

gastrostomii (PEG)

• lub jejunostomii odżywczej (PEJ)

PREPARATY STOSOWANE

W NIEDOBORACH

ŻYWIENIOWYCH W

NASZYM SZPITALU

Zasady racjonalnego żywienia

1. Dbaj o różnorodność spożywanych produktów
2. Strzeż się nadwagi i otyłości, bądź aktywny

ruchowo

3. Produkty zbożowe powinny być dla Ciebie
4. głównym źródłem kalorii
5. Spożywaj codziennie co najmniej 2 duże szklanki

chudego mleka.

6. Mleko można zastąpić jogurtem, kefirem a także

częściowo serem

7. Mięso spożywaj z umiarem
8. Spożywaj codziennie dużo warzyw i owoców
9. Ograniczaj spożycie tłuszczów, a w szczególności

zwierzęcych, a także wszystkich produktów

zawierających cholesterol

10. Zachowaj umiar w spożyciu cukru i słodyczy
11. Ograniczaj spożycie soli
12. Unikaj alkoholu

Piramida żywieniowa

WARZYWA I

WARZYWA I

OWOCE

OWOCE

TŁUSZCZE, SŁODYCZE,

TŁUSZCZE, SŁODYCZE,

ALKOHOL

ALKOHOL

6-11

porcji

3-5 porcji

3-4

porcj

e

2-3

porcje

sporadyczni

e

PRODUKTY ZBOŻOWE

PRODUKTY ZBOŻOWE

Copyright by KN
Dietetyków®

MLEKO i

MLEKO i

PRZETWORY

PRZETWORY

MIĘSO,

MIĘSO,

DRÓB I

DRÓB I

WĘDLINY

WĘDLINY

Zgodna z zaleceniami

żywieniowymi

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ

ŻYCZĘ PRZYJEMNEJ

ZABAWY