ZATRZYMANIE MOCZU

ZATRZYMANIE MOCZU

STANY NAGŁE UKŁADU

STANY NAGŁE UKŁADU

MOCZOWEGO

MOCZOWEGO

ZATRZYMANIE MOCZU

ZATRZYMANIE MOCZU

•

Zatrzymanie moczu jest to stan, w którym chory

Zatrzymanie moczu jest to stan, w którym chory

nie może oddać moczu, co powoduje

nie może oddać moczu, co powoduje

przepełnienie pęcherza moczowego;

przepełnienie pęcherza moczowego;

•

Przyczyną zatrzymania moczu może być

Przyczyną zatrzymania moczu może być

upośledzenie drożności dolnych dróg moczowych,

upośledzenie drożności dolnych dróg moczowych,

ma ono miejsce w powiększeniu gruczołu

ma ono miejsce w powiększeniu gruczołu

krokowego( łagodny przerost, zapalenie, rzadziej

krokowego( łagodny przerost, zapalenie, rzadziej

rak), zwężeniu cewki moczowej, w obecności ciała

rak), zwężeniu cewki moczowej, w obecności ciała

obcego w cewce moczowej, w stulejce, w

obcego w cewce moczowej, w stulejce, w

zadzierzgnięciu napletka, w uszkodzeniu

zadzierzgnięciu napletka, w uszkodzeniu

urazowym cewki moczowej;

urazowym cewki moczowej;

ZATRZYMANIE MOCZU

ZATRZYMANIE MOCZU

•

Obraz kliniczny: opóźnienie w

Obraz kliniczny: opóźnienie w

rozpoczęciu mikcji, częstomocz, nocne

rozpoczęciu mikcji, częstomocz, nocne

oddawanie moczu, potrzeba pilnego

oddawanie moczu, potrzeba pilnego

oddania moczu, zmniejszenie objętości i

oddania moczu, zmniejszenie objętości i

siły strumienia moczu, powodujące,

siły strumienia moczu, powodujące,

„kroplowe jego oddawanie”, narastający

„kroplowe jego oddawanie”, narastający

ból przy opukiwaniu okolicy nadłonowej i

ból przy opukiwaniu okolicy nadłonowej i

stłumienie przy opukiwaniu ok..

stłumienie przy opukiwaniu ok..

przepełnionego, rozdętego pęcherza;

przepełnionego, rozdętego pęcherza;

ZATRZYMANIE MOCZU

ZATRZYMANIE MOCZU

•

Rozpoznanie różnicowe musi uwzględnić:

Rozpoznanie różnicowe musi uwzględnić:

przyczyny neurogenne, zatrzymanie moczu

przyczyny neurogenne, zatrzymanie moczu

spowodowane lekami lub bólem, przyczyny

spowodowane lekami lub bólem, przyczyny

psychogenne, niewydolność nerek, tętniak

psychogenne, niewydolność nerek, tętniak

aorty brzusznej, niedrożność jelit,

aorty brzusznej, niedrożność jelit,

powiększenie macicy w ciąży;

powiększenie macicy w ciąży;

•

Rozpoznanie ustala się badaniem

Rozpoznanie ustala się badaniem

przedmiotowym(przez odbyt sprawdza się czy

przedmiotowym(przez odbyt sprawdza się czy

gruczoł krokowy jest powiększony w całości, co

gruczoł krokowy jest powiększony w całości, co

stanowi objaw łagodnego przerostu czy są w

stanowi objaw łagodnego przerostu czy są w

nim obecne guzki co sugeruje raka stercza;

nim obecne guzki co sugeruje raka stercza;

ZATRZYMANIE MOCZU

ZATRZYMANIE MOCZU

badanie zalegania moczu (po

badanie zalegania moczu (po

zacewnikowaniu stwierdza się ponad

zacewnikowaniu stwierdza się ponad

300ml moczu zalegającego po mikcji

300ml moczu zalegającego po mikcji

potwierdza rozpoznanie); badania

potwierdza rozpoznanie); badania

laboratoryjne (badanie ogólne moczu) i

laboratoryjne (badanie ogólne moczu) i

badania oceniające czynność nerek i

badania oceniające czynność nerek i

stężenie elektrolitów we krwi( mocznik,

stężenie elektrolitów we krwi( mocznik,

kreatynina, elektrolity w surowicy krwi);

kreatynina, elektrolity w surowicy krwi);

ZATRZYMANIE MOCZU

ZATRZYMANIE MOCZU

•

Leczenie doraźne: wprowadzenie do pęcherza

Leczenie doraźne: wprowadzenie do pęcherza

moczowego cewnika Foleya umożliwia

moczowego cewnika Foleya umożliwia

opróżnienie pęcherza likwidację ostrych

opróżnienie pęcherza likwidację ostrych

objawów; w razie gdy wprowadzenie miękkiego

objawów; w razie gdy wprowadzenie miękkiego

cewnika jest niemożliwe założyć należy

cewnika jest niemożliwe założyć należy

przetokę nadłonową (cystofix);

przetokę nadłonową (cystofix);

•

Leczenie ostateczne polega na usunięciu

Leczenie ostateczne polega na usunięciu

przyczyny niedrożności dolnych dróg

przyczyny niedrożności dolnych dróg

moczowych;

moczowych;

•

Wielu chorych można zwolnić do domu z

Wielu chorych można zwolnić do domu z

cewnikiem pozostawionym na stałe;

cewnikiem pozostawionym na stałe;

ZATRZYMANIE MOCZU

ZATRZYMANIE MOCZU

•

Przyczyny neurologiczne zatrzymania moczu:

Przyczyny neurologiczne zatrzymania moczu:

uraz lub ucisk rdzenia kręgowego, neuropatia

uraz lub ucisk rdzenia kręgowego, neuropatia

(w przebiegu stwardnienia rozsianego,

(w przebiegu stwardnienia rozsianego,

cukrzycy, wiądu rdzenia), zapalenie wirusowe

cukrzycy, wiądu rdzenia), zapalenie wirusowe

rdzenia kręgowego;

rdzenia kręgowego;

•

Obraz kliniczny: ostry uraz rdzenia kręgowego

Obraz kliniczny: ostry uraz rdzenia kręgowego

jest przyczyną szoku rdzeniowego,

jest przyczyną szoku rdzeniowego,

powodującego atonię pęcherza(jeśli uraz jest

powodującego atonię pęcherza(jeśli uraz jest

na poziomie L2 lub niżej) lub objawy pęcherza

na poziomie L2 lub niżej) lub objawy pęcherza

hipertonicznego(jeśli uraz dotyczy poziomu

hipertonicznego(jeśli uraz dotyczy poziomu

powyżej L2);

powyżej L2);

ZATRZYMANIE MOCZU

ZATRZYMANIE MOCZU

•

Ucisk rdzenia kręgowego manifestuje

Ucisk rdzenia kręgowego manifestuje

się: bólem okolicy krzyżowej,

się: bólem okolicy krzyżowej,

zaburzeniami chodu, hiperrefleksją

zaburzeniami chodu, hiperrefleksją

( objawy te w połączeniu z zatrzymaniem

( objawy te w połączeniu z zatrzymaniem

moczu sugerują ucisk rdzenia kręgowego

moczu sugerują ucisk rdzenia kręgowego

przez guz, dysk lub ropień); w przebiegu

przez guz, dysk lub ropień); w przebiegu

innych chorób neurologicznych stwierdza

innych chorób neurologicznych stwierdza

się typowe dla nich zaburzenia odruchów

się typowe dla nich zaburzenia odruchów

oraz zaburzenia czuciowe i ruchowe;

oraz zaburzenia czuciowe i ruchowe;

ZATRZYMANIE MOCZU

ZATRZYMANIE MOCZU

•

Rozpoznanie różnicowe jest analogiczne jak w

Rozpoznanie różnicowe jest analogiczne jak w

przypadku mechanicznego zatrzymania moczu;

przypadku mechanicznego zatrzymania moczu;

•

Rozpoznanie ustala się ostatecznie badaniem

Rozpoznanie ustala się ostatecznie badaniem

tomografii komputerowej lub rezonansu

tomografii komputerowej lub rezonansu

elektromagnetycznego, co pozwala dokonać

elektromagnetycznego, co pozwala dokonać

oceny stopnia uszkodzenia urazowego lub

oceny stopnia uszkodzenia urazowego lub

stopnia zmian uciskowych;

stopnia zmian uciskowych;

•

Leczenie w ostrej fazie choroby: atonia

Leczenie w ostrej fazie choroby: atonia

pęcherza(okresowe cewnikowanie, podawanie

pęcherza(okresowe cewnikowanie, podawanie

urocholiny), pęcherz hipertoniczny( okresowe

urocholiny), pęcherz hipertoniczny( okresowe

cewnikowanie i podanie oksybutyniny;

cewnikowanie i podanie oksybutyniny;

ZATRZYMANIE MOCZU

ZATRZYMANIE MOCZU

•

Leczenie ostateczne zależy od

Leczenie ostateczne zależy od

przyczyny choroby;

przyczyny choroby;

•

Zatrzymanie moczu związane z

Zatrzymanie moczu związane z

przyjmowaniem leków spowodowane

przyjmowaniem leków spowodowane

jest leczeniem lekami

jest leczeniem lekami

przeciwhistaminowymi,

przeciwhistaminowymi,

przeciwdepresyjnymi i alfa-

przeciwdepresyjnymi i alfa-

adrenergicznymi;

adrenergicznymi;

ZATRZYMANIE MOCZU

ZATRZYMANIE MOCZU

•

W rozpoznaniu różnicowym należy uwzględnić:

W rozpoznaniu różnicowym należy uwzględnić:

niedrożność moczowodu, zatrzymanie moczu z

niedrożność moczowodu, zatrzymanie moczu z

przyczyn neurogennych lub psychogennych,

przyczyn neurogennych lub psychogennych,

niewydolność nerek, tętniaka aorty brzusznej,

niewydolność nerek, tętniaka aorty brzusznej,

niedrożność jelit i ciążę;

niedrożność jelit i ciążę;

•

Rozpoznanie ustala się dzięki starannie

Rozpoznanie ustala się dzięki starannie

zebranemu wywiadowi i badaniu fizykalnemu,

zebranemu wywiadowi i badaniu fizykalnemu,

wykluczającemu inne przyczyny dolegliwości;

wykluczającemu inne przyczyny dolegliwości;

•

Leczenie: wprowadzenie cewnika do pęcherza

Leczenie: wprowadzenie cewnika do pęcherza

moczowego zapewnia ustąpienie dolegliwości;

moczowego zapewnia ustąpienie dolegliwości;