Zaburzenia nerwicowe
Zaburzenia nerwicowe
Dla WSF i Z
Dla WSF i Z
dr Stanisław Oziemski
dr Stanisław Oziemski
„
„
NERWICE ”
NERWICE ”
F40, F41, F42, F43, F44, F45, F48
F40, F41, F42, F43, F44, F45, F48
Zaburzenia lękowe
Zaburzenia lękowe
Objawy są powszechne w ogólnej populacji
Objawy są powszechne w ogólnej populacji
Częsta jest współchorobowość (inne zaburzenia
Częsta jest współchorobowość (inne zaburzenia
lekowe, depresja, nadużywanie substancji,
lekowe, depresja, nadużywanie substancji,
zaburzenia osobowości)
zaburzenia osobowości)
Objawy mogą często towarzyszyć chorobom
Objawy mogą często towarzyszyć chorobom
somatycznym
somatycznym
Muszą być dobrze rozpoznawane jeżeli mają być
Muszą być dobrze rozpoznawane jeżeli mają być
dobrze leczone
dobrze leczone
Postępowanie zazwyczaj obejmuje podejście
Postępowanie zazwyczaj obejmuje podejście
złożone psychofarmakologiczne i psychologiczne
złożone psychofarmakologiczne i psychologiczne
Występowanie zaburzeń
Występowanie zaburzeń
psychicznych w populacji
psychicznych w populacji
Zaburzenie
Zaburzenie
Częstość
Częstość
występowania(%)
występowania(%)
Ostatnie 6 m-cy
Ostatnie 6 m-cy
Częstość
Częstość
występowania całe
występowania całe
życie
życie
Schizofrenia
Schizofrenia
0,9
0,9
1,5
1,5
Zaburzenie
Zaburzenie
afektywne
afektywne
5,8
5,8
8,3
8,3
Nadużywanie
Nadużywanie
substancji
substancji
6,0
6,0
16,4
16,4
Zaburzenia
Zaburzenia
lękowe
lękowe
8,9
8,9
14,6
14,6
LĘK A STRACH
LĘK A STRACH
Lęk – nastrój, w którym dominuje
Lęk – nastrój, w którym dominuje
odczucie silnego zagrożenia, lub
odczucie silnego zagrożenia, lub
zatrważającej zmiany wywodzącej się
zatrważającej zmiany wywodzącej się
z nieznanego źródła.
z nieznanego źródła.
Strach- odczucie silnego zagrożenia w
Strach- odczucie silnego zagrożenia w
przypadku gdy źródło
przypadku gdy źródło
zagrożenia/zmiany jest znane.
zagrożenia/zmiany jest znane.
Lęk jako stan
Lęk jako stan
Subiektywne, świadomie postrzegane uczucie obawy i
Subiektywne, świadomie postrzegane uczucie obawy i
napięcia, któremu towarzyszy, związana z nim aktywacja
napięcia, któremu towarzyszy, związana z nim aktywacja
autonomicznego układu nerwowego
autonomicznego układu nerwowego
▪
▪
Lęk jako cecha obejmuje
Lęk jako cecha obejmuje
- Stałe wszechogarniające uczucie napięcia
- Stałe wszechogarniające uczucie napięcia
- Częste przeżywanie uczucia zakłopotania, niższości
- Częste przeżywanie uczucia zakłopotania, niższości
- Dominującą potrzebę bycia lubianym i akceptowanym
- Dominującą potrzebę bycia lubianym i akceptowanym
- Nadwrażliwość na krytykę i odrzucenie
- Nadwrażliwość na krytykę i odrzucenie
- Unikanie wchodzenia w bliższe związki z innymi jeśli nie
- Unikanie wchodzenia w bliższe związki z innymi jeśli nie
zapewniają one bezkrytycznej akceptacji
zapewniają one bezkrytycznej akceptacji
- Tendencję do przesady w ocenianiu potencjalnych zagrożeń w
- Tendencję do przesady w ocenianiu potencjalnych zagrożeń w
życiu codziennym i unikanie pewnych sytuacji
życiu codziennym i unikanie pewnych sytuacji
- Pewne ograniczenia w trybie życia wynikające z nadmiernej
- Pewne ograniczenia w trybie życia wynikające z nadmiernej
potrzeby bezpieczeństwa.
potrzeby bezpieczeństwa.
Rozpoznawanie zaburzeń
Rozpoznawanie zaburzeń
lękowych
lękowych
Rozmowa
Rozmowa
która ma dostarczyć jak najwięcej informacji na temat
która ma dostarczyć jak najwięcej informacji na temat
dolegliwości, objawów i cierpień pacjenta,
dolegliwości, objawów i cierpień pacjenta,
okoliczności w których występują i nasilają się objawy,
okoliczności w których występują i nasilają się objawy,
dotychczasowego przebiegu zaburzeń,
dotychczasowego przebiegu zaburzeń,
aktualnej sytuacji pacjenta.
aktualnej sytuacji pacjenta.
•
•
Wywiad
Wywiad
dotyczący dzieciństwa, rodziny, szkoły, pracy, życia
dotyczący dzieciństwa, rodziny, szkoły, pracy, życia
uczuciowego, seksualnego, małżeństwa, relacji z innymi
uczuciowego, seksualnego, małżeństwa, relacji z innymi
ludźmi,
ludźmi,
Zaburzenia lękowe w postaci
Zaburzenia lękowe w postaci
fobii F40
fobii F40
-
-
Agorafobia
Agorafobia
Bez napadów paniki
Bez napadów paniki
Z napadami paniki
Z napadami paniki
-
-
Fobie swoiste
Fobie swoiste
-
-
Fobia społeczna
Fobia społeczna
Agorafobia
Agorafobia
Lęk przed otwartą przestrzenią, przed
Lęk przed otwartą przestrzenią, przed
przebywaniem w sytuacjach których wspólną
przebywaniem w sytuacjach których wspólną
cechą jest to iż wydostanie się z nich może być
cechą jest to iż wydostanie się z nich może być
trudne lub kłopotliwe lub że uzyskanie pomocy w
trudne lub kłopotliwe lub że uzyskanie pomocy w
razie złego samopoczucia może być niemożliwe.
razie złego samopoczucia może być niemożliwe.
Np. przebywanie w tłumie, podróżowanie samemu,
Np. przebywanie w tłumie, podróżowanie samemu,
oddalanie się samemu od swego domu
oddalanie się samemu od swego domu
Kryteria diagnostyczne
Kryteria diagnostyczne
Występowanie co najmniej jednego z objawów ogólnego
Występowanie co najmniej jednego z objawów ogólnego
wzbudzenia autonomicznego
wzbudzenia autonomicznego
-Kołatanie serca
-Kołatanie serca
-Pocenie się
-Pocenie się
-Drżenie suchość w ustach
-Drżenie suchość w ustach
Oraz co najmniej jeden z objawów
Oraz co najmniej jeden z objawów
somatycznych lub psychicznych
somatycznych lub psychicznych
Duszność
Duszność
Ucisk w gardle
Ucisk w gardle
Bóle w klatce piersiowej
Bóle w klatce piersiowej
Nudności
Nudności
Zawroty głowy
Zawroty głowy
Poczucie derealizacji lub depersonalizacji
Poczucie derealizacji lub depersonalizacji
Obawa przed utratą kontroli, „zwariowaniem”
Obawa przed utratą kontroli, „zwariowaniem”
Lęk przed śmiercią
Lęk przed śmiercią
Uderzenia gorąca lub zimna
Uderzenia gorąca lub zimna
Mrowienia kończyn
Mrowienia kończyn
Fobie swoiste
Fobie swoiste
Różnorodne, nadmierne, irracjonalne lęki
Różnorodne, nadmierne, irracjonalne lęki
przed
przed
określonymi sytuacjami
określonymi sytuacjami
Fobia zwierząt
Fobia zwierząt
–
–
najczęściej zaczyna się w dzieciństwie i najczęściej
najczęściej zaczyna się w dzieciństwie i najczęściej
dotyczy pająków, węży
dotyczy pająków, węży
Fobia środowiska naturalnego-
Fobia środowiska naturalnego-
obawy przed przebywaniem na
obawy przed przebywaniem na
wysokości, lęk przed burzą, powodzią.
wysokości, lęk przed burzą, powodzią.
Fobia typu krew - iniekcja-rana-
Fobia typu krew - iniekcja-rana-
lęk który wywołany jest
lęk który wywołany jest
widokiem krwi lub zranienia u innej osoby, albo pojawia się podczas
widokiem krwi lub zranienia u innej osoby, albo pojawia się podczas
pobierania krwi lub wykonywania iniekcji. W wyniku nasilonego lęku
pobierania krwi lub wykonywania iniekcji. W wyniku nasilonego lęku
może dojść do omdlenia. Często występuje rodzinnie.
może dojść do omdlenia. Często występuje rodzinnie.
Fobie sytuacyjne-
Fobie sytuacyjne-
lęk wywołują określone sytuacje np. przebywanie
lęk wywołują określone sytuacje np. przebywanie
na moście, w windzie, w samolocie. Mogą powstawać w różnym okresie
na moście, w windzie, w samolocie. Mogą powstawać w różnym okresie
życia i często wiążą się z przeżyciem określonej sytuacji związanej z
życia i często wiążą się z przeżyciem określonej sytuacji związanej z
zagrożeniem lub informacjami o niej
zagrożeniem lub informacjami o niej
Przykłady fobii swoistych
Przykłady fobii swoistych
Pająki –Arachnophobia
Pająki –Arachnophobia
Węże –Ophidiophobia
Węże –Ophidiophobia
Robaki- Herpetophobia
Robaki- Herpetophobia
Krew- Haematophobia
Krew- Haematophobia
Zastrzyki- Trypanophobia
Zastrzyki- Trypanophobia
Dentyści- Dentophobia
Dentyści- Dentophobia
Latanie- Aviatophobia
Latanie- Aviatophobia
Ciemność- Nyctophobia
Ciemność- Nyctophobia
Mosty- Gephyrophobia
Mosty- Gephyrophobia
Zamknięte pomieszczenia- Claustrophobia
Zamknięte pomieszczenia- Claustrophobia
Zanieczyszczenie, brud - Mysophobia
Zanieczyszczenie, brud - Mysophobia
Fobia społeczna
Fobia społeczna
Znaczna i utrwalona obawa przed sytuacjami
Znaczna i utrwalona obawa przed sytuacjami
związanymi z ekspozycją na nieznajomych
związanymi z ekspozycją na nieznajomych
ludzi, lub oceny przez innych
ludzi, lub oceny przez innych
W sytuacjach tych występują objawy
W sytuacjach tych występują objawy
:
:
-zaczerwienienie (objaw nie występujący w innych zespołach
-zaczerwienienie (objaw nie występujący w innych zespołach
lękowych),
lękowych),
-drżenie- zwłaszcza rąk,
-drżenie- zwłaszcza rąk,
-kołatanie serca,
-kołatanie serca,
-silne pocenie się,
-silne pocenie się,
-trudności w wysławianiu się.
-trudności w wysławianiu się.
Fobia społeczna swoista
Fobia społeczna swoista
-
-
lęk przed występem publicznym
lęk przed występem publicznym
Fobia społeczna uogólniona
Fobia społeczna uogólniona
-
-
lęk przed wszystkimi sytuacjami
lęk przed wszystkimi sytuacjami
kontaktów
kontaktów
społecznych
społecznych
Inne zaburzenia lekowe F41
Inne zaburzenia lekowe F41
-Zaburzenie lękowe z napadami lęku (lęk
-Zaburzenie lękowe z napadami lęku (lęk
paniczny)
paniczny)
-Zaburzenia lękowe uogólnione
-Zaburzenia lękowe uogólnione
-Zaburzenia depresyjne i lękowe
-Zaburzenia depresyjne i lękowe
mieszane
mieszane
Zaburzenia lękowe z napadami
Zaburzenia lękowe z napadami
lęku
lęku
Nagły wyraźnie ograniczony w czasie napad silnego leku
Nagły wyraźnie ograniczony w czasie napad silnego leku
(paniki), nie związany z określoną sytuacją czy przedmiotem
(paniki), nie związany z określoną sytuacją czy przedmiotem
ani wysiłkiem fizycznym czy zagrożeniem zewnętrznym.
ani wysiłkiem fizycznym czy zagrożeniem zewnętrznym.
Czas trwania co najmniej klika minut
Czas trwania co najmniej klika minut
Napadowi lęku towarzyszą objawy wegetatywne
Napadowi lęku towarzyszą objawy wegetatywne
przyspieszenie akcji serca lub uczucie ciężaru w okolicy serca,
przyspieszenie akcji serca lub uczucie ciężaru w okolicy serca,
ból w klatce piersiowej, uczucie duszności, pocenie się,
ból w klatce piersiowej, uczucie duszności, pocenie się,
zawroty głowy, parcie na pęcherz,
zawroty głowy, parcie na pęcherz,
poczucie zagrożenia życia lub utraty kontroli nad sobą,
poczucie zagrożenia życia lub utraty kontroli nad sobą,
często występuje hiperwentylacja, drżenie mięśniowe.
często występuje hiperwentylacja, drżenie mięśniowe.
▪
▪
Napady lęku mają tendencję do szybkiego łączenia się ze
Napady lęku mają tendencję do szybkiego łączenia się ze
zjawiskiem unikania sytuacji, w których pojawił się pierwszy
zjawiskiem unikania sytuacji, w których pojawił się pierwszy
napad lęku (najczęściej ma to postać agorafobii)
napad lęku (najczęściej ma to postać agorafobii)
Zaburzenie lękowe z napadami lęku
Zaburzenie lękowe z napadami lęku
umiarkowane
umiarkowane
Co najmniej cztery napady paniki w okresie 4 tyg.
Co najmniej cztery napady paniki w okresie 4 tyg.
•
•
Zaburzenie lękowe z napadami lęku
Zaburzenie lękowe z napadami lęku
ciężkie
ciężkie
Co najmniej cztery napady paniki tygodniowo w okresie 4 tyg.
Co najmniej cztery napady paniki tygodniowo w okresie 4 tyg.
Zaburzenia lękowe
Zaburzenia lękowe
uogólnione
uogólnione
Obraz kliniczny
Obraz kliniczny
Kilkumiesięczny (co najmniej 6 m-cy) okres niepokoju,
Kilkumiesięczny (co najmniej 6 m-cy) okres niepokoju,
uczucia zagrożenia, zamartwiania się, lęku przed
uczucia zagrożenia, zamartwiania się, lęku przed
trudnościami dnia codziennego
trudnościami dnia codziennego
Napady lęku (sporadyczne o niezbyt dużym nasileniu)
Napady lęku (sporadyczne o niezbyt dużym nasileniu)
Bóle napięciowe (głowy, kręgosłupa, mięśni kończyn)
Bóle napięciowe (głowy, kręgosłupa, mięśni kończyn)
Trudności w koncentracji uwagi
Trudności w koncentracji uwagi
Przewlekle utrzymujące się zaburzenia wegetatywne
Przewlekle utrzymujące się zaburzenia wegetatywne
(biegunki, pocenie się, przyspieszona akcja serca)
(biegunki, pocenie się, przyspieszona akcja serca)
Zaburzenia snu (przede wszystkim trudności w
Zaburzenia snu (przede wszystkim trudności w
zasypianiu, koszmarne sny)
zasypianiu, koszmarne sny)
Zaburzenia obsesyjno –
Zaburzenia obsesyjno –
kompulsyjne F 42
kompulsyjne F 42
-Zaburzenia z przewagą myśli
-Zaburzenia z przewagą myśli
natrętnych
natrętnych
-Zaburzenia z przewagą czynności
-Zaburzenia z przewagą czynności
natrętnych
natrętnych
-Myśli i czynności natrętne mieszane
-Myśli i czynności natrętne mieszane
Zaburzenia obsesyjno-
Zaburzenia obsesyjno-
kompulsyjne
kompulsyjne
Charakteryzują się nawracającymi
Charakteryzują się nawracającymi
uporczywymi myślami natrętnymi lub/oraz
uporczywymi myślami natrętnymi lub/oraz
czynnościami przymusowymi
czynnościami przymusowymi
Myśli natrętne-
Myśli natrętne-
pojawiają się w świadomości w sposób
pojawiają się w świadomości w sposób
stereotypowy, przeżywane są w sposób przykry, pacjent
stereotypowy, przeżywane są w sposób przykry, pacjent
często próbuje się im przeciwstawiać, pojawiają się wbrew woli
często próbuje się im przeciwstawiać, pojawiają się wbrew woli
ale są uznawane za swoje myśli.
ale są uznawane za swoje myśli.
Czynności przymusowe-
Czynności przymusowe-
stereotypowe i wielokrotnie
stereotypowe i wielokrotnie
powtarzane zachowania mające zapobiegać jakimś mało
powtarzane zachowania mające zapobiegać jakimś mało
prawdopodobnym wydarzeniom, które według pacjenta
prawdopodobnym wydarzeniom, które według pacjenta
mogłyby nastąpić gdyby zaniechał wykonania tych czynności.
mogłyby nastąpić gdyby zaniechał wykonania tych czynności.
Zachowanie to pacjent zwykle postrzega jako bezsensowne
Zachowanie to pacjent zwykle postrzega jako bezsensowne
lub niepotrzebne i często próbuje się mu opierać. To niemal
lub niepotrzebne i często próbuje się mu opierać. To niemal
zawsze łączy się z lekiem nasilającym się przy próbach
zawsze łączy się z lekiem nasilającym się przy próbach
zaniechania czynności przymusowej.
zaniechania czynności przymusowej.
Rozpowszechnienie OCD – zaburzenie dotyczy
Rozpowszechnienie OCD – zaburzenie dotyczy
ok. 2,5% populacji
ok. 2,5% populacji
Występuje równie często u kobiet jak i u
Występuje równie często u kobiet jak i u
mężczyzn
mężczyzn
Schorzenie przewlekłe, bardzo często zaburzające
Schorzenie przewlekłe, bardzo często zaburzające
w sposób znaczny funkcjonowanie pacjenta
w sposób znaczny funkcjonowanie pacjenta
Czynniki dające niekorzystne rokowanie
Czynniki dające niekorzystne rokowanie
wczesny początek zachorowania, konieczność
wczesny początek zachorowania, konieczność
hospitalizacji, towarzyszące objawy depresyjne, obecność
hospitalizacji, towarzyszące objawy depresyjne, obecność
nastawienia urojeniowego, nasilone zaburzenia
nastawienia urojeniowego, nasilone zaburzenia
osobowości.
osobowości.
Najczęściej obserwowane myśli natrętne
Najczęściej obserwowane myśli natrętne
Obawa przed chorobą, zabrudzeniem, zakażeniem
Obawa przed chorobą, zabrudzeniem, zakażeniem
(ok. ½ chorych)
(ok. ½ chorych)
Obawa przed zrobieniem komuś krzywdy np. zranieniem,
Obawa przed zrobieniem komuś krzywdy np. zranieniem,
zakażeniem chorobą (ok. ¼ chorych)
zakażeniem chorobą (ok. ¼ chorych)
Myśli o charakterze seksualnym, często bluźniercze, dotyczące
Myśli o charakterze seksualnym, często bluźniercze, dotyczące
obiektów kultu religijnego, obawa przed niewłaściwym
obiektów kultu religijnego, obawa przed niewłaściwym
zachowaniem w towarzystwie
zachowaniem w towarzystwie
▪
▪
Najczęściej obserwowane kompulsje
Najczęściej obserwowane kompulsje
Wielokrotne sprawdzanie poprzednio wykonanych czynności np.
Wielokrotne sprawdzanie poprzednio wykonanych czynności np.
Zamykanie drzwi, wyłączenie światła, gazu
Zamykanie drzwi, wyłączenie światła, gazu
(powyżej ½ chorych)
(powyżej ½ chorych)
Czyszczenie i mycie rąk, ciała lub odzieży
Czyszczenie i mycie rąk, ciała lub odzieży
(ok. ½ chorych)
(ok. ½ chorych)
Wielokrotne powtarzanie pewnych liczb, słów, zachowań bez
Wielokrotne powtarzanie pewnych liczb, słów, zachowań bez
których niemożliwe jest poruszanie się
których niemożliwe jest poruszanie się
(ok.
(ok.
⅓
⅓
chorych)
chorych)
Stałe aranżowanie układów symetrycznych lub układów w
Stałe aranżowanie układów symetrycznych lub układów w
określonym porządku (ok. ¼ chorych)
określonym porządku (ok. ¼ chorych)
W ciągu nocy kładę się i wstaję z łóżka cztery razy.
W ciągu nocy kładę się i wstaję z łóżka cztery razy.
7.00 rano -wstaję cztery razy, zakładam i wyjmuje
7.00 rano -wstaję cztery razy, zakładam i wyjmuje
szkła kontaktowe cztery razy, potem ścielę łóżko,
szkła kontaktowe cztery razy, potem ścielę łóżko,
składam pościel cztery razy, porządkuję koce i
składam pościel cztery razy, porządkuję koce i
składam je cztery razy. Układam poduszki cztery razy,
składam je cztery razy. Układam poduszki cztery razy,
wygładzam narzutę cztery razy, ściągam i zaciągam
wygładzam narzutę cztery razy, ściągam i zaciągam
zasłony cztery razy. Idę do toalety myje ręce i zęby
zasłony cztery razy. Idę do toalety myje ręce i zęby
cztery razy i szczotkuje włosy cztery razy, idę do
cztery razy i szczotkuje włosy cztery razy, idę do
kuchni licząc po cichu kroki, spoglądam na każdy kąt
kuchni licząc po cichu kroki, spoglądam na każdy kąt
kuchni po cztery razy.
kuchni po cztery razy.
8.00 Śniadanie - przystawiam krzesło do stołu cztery
8.00 Śniadanie - przystawiam krzesło do stołu cztery
razy…..
razy…..
Reakcja na ciężki stres i
Reakcja na ciężki stres i
zaburzenia adaptacyjne F43
zaburzenia adaptacyjne F43
-Ostra reakcja na stres
-Ostra reakcja na stres
-Zaburzenia stresowe pourazowe
-Zaburzenia stresowe pourazowe
-Zaburzenia adaptacyjne
-Zaburzenia adaptacyjne
-Krótka reakcja depresyjna
-Krótka reakcja depresyjna
-Reakcja depresyjna przedłużona
-Reakcja depresyjna przedłużona
-Reakcja mieszana lękowo depresyjna
-Reakcja mieszana lękowo depresyjna
-Głównie z zaburzeniami innych emocji
-Głównie z zaburzeniami innych emocji
-Głównie z zaburzeniami zachowania
-Głównie z zaburzeniami zachowania
-Z mieszanymi zaburzeniami zachowania i emocji
-Z mieszanymi zaburzeniami zachowania i emocji
Ostra reakcja na stres
Ostra reakcja na stres
ICD-10 Ostra reakcja na stres
ICD-10 Ostra reakcja na stres
DSM-IV Ostre zaburzenie stresowe ASD
DSM-IV Ostre zaburzenie stresowe ASD
Krótkotrwałe zaburzenie występujące podczas lub bezpośrednio po
Krótkotrwałe zaburzenie występujące podczas lub bezpośrednio po
urazie
urazie
Trwa co najmniej dwa dni i/albo zanika w ciągu 4 tyg. po zdarzeniu
Trwa co najmniej dwa dni i/albo zanika w ciągu 4 tyg. po zdarzeniu
traumatycznym.
traumatycznym.
Kryteria objawowe są zasadniczo objawami PTSD wraz z co najmniej trzema z 5
Kryteria objawowe są zasadniczo objawami PTSD wraz z co najmniej trzema z 5
objawów dysocjacyjnych
objawów dysocjacyjnych
-Subiektywne poczucie odrętwienia, wyobcowania
-Subiektywne poczucie odrętwienia, wyobcowania
-Zredukowana czujność w stosunku do otoczenia (oszołomienie)
-Zredukowana czujność w stosunku do otoczenia (oszołomienie)
-Derealizacja
-Derealizacja
-Depersonalizacja
-Depersonalizacja
-Amnezja dysocjacyjna (niemożność przypomnienia sobie ważnych aspektów
-Amnezja dysocjacyjna (niemożność przypomnienia sobie ważnych aspektów
urazu
urazu
Przykłady stresorów mogące
Przykłady stresorów mogące
prowadzić do ASD
prowadzić do ASD
Klęska żywiołowa, wypadek, uraz frontowy, napad,
Klęska żywiołowa, wypadek, uraz frontowy, napad,
gwałt, pożar, bycie świadkiem czyjejś śmierci,
gwałt, pożar, bycie świadkiem czyjejś śmierci,
Objawy pojawiają się w ciągu godziny po zadziałaniu
Objawy pojawiają się w ciągu godziny po zadziałaniu
stresora i jeżeli jest on przejściowy lub może zostać
stresora i jeżeli jest on przejściowy lub może zostać
wyeliminowany to zanikają do 8 godz.
wyeliminowany to zanikają do 8 godz.
Jeżeli ekspozycja na stresor się przedłuża to objawy
Jeżeli ekspozycja na stresor się przedłuża to objawy
zmniejszają się po okresie nie dłuższym niż 48 godz.
zmniejszają się po okresie nie dłuższym niż 48 godz.
Postać łagodna
Postać łagodna
Postać umiarkowana
Postać umiarkowana
Postać ciężka
Postać ciężka
Zaburzenie stresowe pourazowe
Zaburzenie stresowe pourazowe
Historia
Historia
Lata 70-te - po raz pierwszy opisano „syndrom traumy
Lata 70-te - po raz pierwszy opisano „syndrom traumy
gwałtu”, pierwsze publikacje dotyczące przemocy wobec
gwałtu”, pierwsze publikacje dotyczące przemocy wobec
kobiet i dzieci w rodzinie.
kobiet i dzieci w rodzinie.
1980 r. zdiagnozowanie PTSD
1980 r. zdiagnozowanie PTSD
•
•
Epidemiologia
Epidemiologia
PTSD występuje u ok. 8-9% populacji ogólnej
PTSD występuje u ok. 8-9% populacji ogólnej
Ok. 61% mężczyzn i 51% kobiet potwierdza obecność
Ok. 61% mężczyzn i 51% kobiet potwierdza obecność
przynajmniej jednego wydarzenia traumatycznego w swoim
przynajmniej jednego wydarzenia traumatycznego w swoim
życiu.
życiu.
Wśród osób ze zdiagnozowanym PTSD istnieje bardzo duża
Wśród osób ze zdiagnozowanym PTSD istnieje bardzo duża
współzachorowalność na inne zaburzenia psychiczne m.in.
współzachorowalność na inne zaburzenia psychiczne m.in.
Depresja, dystymia, zaburzenia lękowe, fobie, zaburzenia
Depresja, dystymia, zaburzenia lękowe, fobie, zaburzenia
zachowania, objawy psychotyczne, uzależnienie od alkoholu.
zachowania, objawy psychotyczne, uzależnienie od alkoholu.
Jak ciężki musi być uraz by
Jak ciężki musi być uraz by
rozwinął się PTSD
rozwinął się PTSD
Szczególnie przerażające lub katastroficzne
Szczególnie przerażające lub katastroficzne
zaburzenie stresujące, takie które
zaburzenie stresujące, takie które
wywołałoby skrajne przerażające przeżycie u
wywołałoby skrajne przerażające przeżycie u
prawie każdego człowieka
prawie każdego człowieka
Zdarzenie zawierające poważne zagrożenie
Zdarzenie zawierające poważne zagrożenie
utratą życia
utratą życia
Śmierć bliskiej osoby, bycie świadkiem czyjejś
Śmierć bliskiej osoby, bycie świadkiem czyjejś
śmierci, wypadek komunikacyjny, napad
śmierci, wypadek komunikacyjny, napad
rabunkowy, gwałt, molestowanie seksualne,
rabunkowy, gwałt, molestowanie seksualne,
klęska
klęska
żywiołowa, atak terrorystyczny, bycie
żywiołowa, atak terrorystyczny, bycie
torturowanym itd…
torturowanym itd…
Kryteria diagnostyczne PTSD
Kryteria diagnostyczne PTSD
Kryterium A-
Kryterium A-
wstępowanie traumatycznego stresora
wstępowanie traumatycznego stresora
Kryterium B-
Kryterium B-
objawy ponownego doświadczania; natrętne
objawy ponownego doświadczania; natrętne
wspomnienia, niepokojące sny, psychologiczny i fizyczny
wspomnienia, niepokojące sny, psychologiczny i fizyczny
dyskomfort związany z przypominaniem zdarzenia
dyskomfort związany z przypominaniem zdarzenia
Kryterium C-
Kryterium C-
unikanie i objawy odrętwienia psychicznego
unikanie i objawy odrętwienia psychicznego
unikanie myśli, uczuć, rozmów związanych z wydarzeniem,
unikanie myśli, uczuć, rozmów związanych z wydarzeniem,
miejsc ,sytuacji, osób które są związane z wydarzeniem
miejsc ,sytuacji, osób które są związane z wydarzeniem
traumatycznym, niemożność przypomnienia sobie ważnych
traumatycznym, niemożność przypomnienia sobie ważnych
okoliczności zdarzenia, unikanie ludzi
okoliczności zdarzenia, unikanie ludzi
Kryterium D-
Kryterium D-
objawy fizjologicznego pobudzenia
objawy fizjologicznego pobudzenia
zaburzenia snu, zaburzenia koncentracji uwagi, wybuchy
zaburzenia snu, zaburzenia koncentracji uwagi, wybuchy
gniewu, wzmożona czujność, wyolbrzymiony odzew na bodziec.
gniewu, wzmożona czujność, wyolbrzymiony odzew na bodziec.
Kryterium E-
Kryterium E-
czas trwania- minimum miesiąc
czas trwania- minimum miesiąc
Kryterium F-
Kryterium F-
objawy wywołują dyskomfort i zaburzenie
objawy wywołują dyskomfort i zaburzenie
funkcjonowania.
funkcjonowania.
Czynniki ryzyka rozwoju
Czynniki ryzyka rozwoju
PTSD
PTSD
Płeć K
Płeć K
>
>
M
M
Cechy osobowości
Cechy osobowości
Podatność genetyczna
Podatność genetyczna
Urazowe doświadczenia w dzieciństwie
Urazowe doświadczenia w dzieciństwie
Poprzedzające ekspozycję urazy lub zmiany
Poprzedzające ekspozycję urazy lub zmiany
życiowe
życiowe
Niedoskonałe systemy oparcia spolecznego
Niedoskonałe systemy oparcia spolecznego
Niedawne nadużywanie alkoholu lub
Niedawne nadużywanie alkoholu lub
narkotyków
narkotyków
Poczucie braku kontroli nad zdarzeniami
Poczucie braku kontroli nad zdarzeniami
stresującymi.
stresującymi.
Rokowanie
Rokowanie
ASD zwykle zaburzenie krótkotrwałe
ASD zwykle zaburzenie krótkotrwałe
ale aż u 70% ofiar pojawiają się w
ale aż u 70% ofiar pojawiają się w
ciągu miesiąca objawy PTSD
ciągu miesiąca objawy PTSD
U 30% objawy zanikają całkowicie u
U 30% objawy zanikają całkowicie u
60% utrzymują się w postaci łagodnej
60% utrzymują się w postaci łagodnej
lub umiarkowanej a u 10% pozostają
lub umiarkowanej a u 10% pozostają
na tym samym poziomie lub się
na tym samym poziomie lub się
zaostrzają
zaostrzają
Zaburzenia
Zaburzenia
dysocjacyjne(konwersyjne)F4
dysocjacyjne(konwersyjne)F4
4
4
-Amnezja dysocjacyjna
-Amnezja dysocjacyjna
-Fuga dysocjacyjna
-Fuga dysocjacyjna
-Osłupienie dysocjacyjne
-Osłupienie dysocjacyjne
-Trans i opętanie
-Trans i opętanie
-Dysocjacyjne zaburzenia ruchu
-Dysocjacyjne zaburzenia ruchu
-Drgawki dysocjacyjne
-Drgawki dysocjacyjne
-Dysocjacyjne znieczulenia i utrata czucia zmysłowego
-Dysocjacyjne znieczulenia i utrata czucia zmysłowego
-Inne zaburzenia dysocjacyjne (konwersyjne
-Inne zaburzenia dysocjacyjne (konwersyjne
)
)
Zespół Gansera
Zespół Gansera
Osobowość mnoga
Osobowość mnoga
Zaburzenia dysocjacyjne
Zaburzenia dysocjacyjne
Utrata normalnej integracji pomiędzy
Utrata normalnej integracji pomiędzy
wspomnieniami z przeszłości, poczuciem
wspomnieniami z przeszłości, poczuciem
tożsamości, wrażeniami czuciowymi i kontrolą
tożsamości, wrażeniami czuciowymi i kontrolą
ruchów ciała.
ruchów ciała.
Mogą pojawiać się nagle lub stopniowo.
Mogą pojawiać się nagle lub stopniowo.
Wszystkie typy zaburzeń dysocjacyjnych maja
Wszystkie typy zaburzeń dysocjacyjnych maja
tendencje do ustępowania po kilku tyg. lub
tendencje do ustępowania po kilku tyg. lub
miesiącach
miesiącach
Amnezja dysocjacyjna
Amnezja dysocjacyjna
Częściowa lub całkowita niepamięć
Częściowa lub całkowita niepamięć
wydarzeń świeżych, swojej przeszłości i
wydarzeń świeżych, swojej przeszłości i
tożsamości, mających związek z
tożsamości, mających związek z
wydarzeniem urazowym możliwym do
wydarzeniem urazowym możliwym do
obiektywnego ustalenia.
obiektywnego ustalenia.
Zakres i rozmiary niepamięci często zmieniają się z dnia na
Zakres i rozmiary niepamięci często zmieniają się z dnia na
dzień i wobec rożnych osób, amnezja zwykle koncentruje się
dzień i wobec rożnych osób, amnezja zwykle koncentruje się
wokół wydarzenia urazowego, może być zachowana pamięć
wokół wydarzenia urazowego, może być zachowana pamięć
informacji emocjonalnie obojętnych np. wiadomości szkolne
informacji emocjonalnie obojętnych np. wiadomości szkolne
Wykluczenie organicznego uszkodzenia
Wykluczenie organicznego uszkodzenia
mózgu, zatrucia lub znacznego wyczerpania
mózgu, zatrucia lub znacznego wyczerpania
Fuga dysocjacyjna
Fuga dysocjacyjna
Występująca okresowo- od kilku godzin do kilku tyg.
Występująca okresowo- od kilku godzin do kilku tyg.
- amnezja dysocjacyjna przedzielona okresami
- amnezja dysocjacyjna przedzielona okresami
pełnego zachowania pamięci.
pełnego zachowania pamięci.
Pozornie celowa podróż poza miejsce zamieszkania
Pozornie celowa podróż poza miejsce zamieszkania
lub pracy
lub pracy
Zachowanie podstawowej troski o siebie (jedzenie,
Zachowanie podstawowej troski o siebie (jedzenie,
mycie się )i prostych interakcji z innymi osobami
mycie się )i prostych interakcji z innymi osobami
(kupowanie biletów, pytanie o drogę)
(kupowanie biletów, pytanie o drogę)
Okres fugi pokryty jest niepamięcią ale zachowanie
Okres fugi pokryty jest niepamięcią ale zachowanie
osoby w czasie jej trwania może wydawać się
osoby w czasie jej trwania może wydawać się
osobom postronnym zupełnie prawidłowe.
osobom postronnym zupełnie prawidłowe.
Osłupienie dysocjacyjne
Osłupienie dysocjacyjne
Bardzo znaczne ograniczenie lub
Bardzo znaczne ograniczenie lub
zupełny brak ruchów dowolnych i brak
zupełny brak ruchów dowolnych i brak
prawidłowej reakcji na takie bodźce
prawidłowej reakcji na takie bodźce
zewnętrzne jak hałas, światło, dotyk.
zewnętrzne jak hałas, światło, dotyk.
Wstępuje całkowity lub niemal całkowity
Wstępuje całkowity lub niemal całkowity
brak wypowiedzi słownych
brak wypowiedzi słownych
Istnieje wyraźna przyczyna
Istnieje wyraźna przyczyna
psychogenna (stresujące wydarzenie,
psychogenna (stresujące wydarzenie,
problemy interpersonalne lub społeczne)
problemy interpersonalne lub społeczne)
Trans i Opętanie
Trans i Opętanie
Zaburzenia, w których występuje przejściowa
Zaburzenia, w których występuje przejściowa
utrata zarówno poczucia własnej tożsamości
utrata zarówno poczucia własnej tożsamości
jak i pełnej orientacji w otoczeniu.
jak i pełnej orientacji w otoczeniu.
W niektórych przypadkach osoba działa tak
W niektórych przypadkach osoba działa tak
jakby była owładnięta przez inną osobowość,
jakby była owładnięta przez inną osobowość,
ducha, bóstwo czy siłę.
ducha, bóstwo czy siłę.
Uwaga i świadomość mogą być zwężone,
Uwaga i świadomość mogą być zwężone,
skoncentrowane jedynie na jednym czy dwóch
skoncentrowane jedynie na jednym czy dwóch
aspektach najbliższego środowiska, często
aspektach najbliższego środowiska, często
występuje ograniczony powtarzający się
występuje ograniczony powtarzający się
schemat ruchów, pozycji ciała wypowiedzi.
schemat ruchów, pozycji ciała wypowiedzi.
Objawy opętania
Objawy opętania
Osoba jest przeświadczona że została owładnięta przez ducha, moc, bóstwo,
Osoba jest przeświadczona że została owładnięta przez ducha, moc, bóstwo,
inną osobę
inną osobę
Zachowanie i afekt są spójne z wypowiedziami osoby opętanej
Zachowanie i afekt są spójne z wypowiedziami osoby opętanej
Afekt może przybierać skrajne formy od rozbawienia, euforii poprzez
Afekt może przybierać skrajne formy od rozbawienia, euforii poprzez
napięcie, niepokój aż do agresji
napięcie, niepokój aż do agresji
Zachowanie osoby opętanej całkowicie odbiega od prezentowanego przez
Zachowanie osoby opętanej całkowicie odbiega od prezentowanego przez
nią na co dzień
nią na co dzień
Charakterystyczna jest utrata kontroli ruchów. Często początek epizodu
Charakterystyczna jest utrata kontroli ruchów. Często początek epizodu
opętania wiąże się z upadkiem na ziemię, pojawiają się dreszcze lub
opętania wiąże się z upadkiem na ziemię, pojawiają się dreszcze lub
uogólnione drgawki.
uogólnione drgawki.
Sposób poruszania się może sprawiać wrażenie automatycznego, występują
Sposób poruszania się może sprawiać wrażenie automatycznego, występują
manieryzmy ruchowe
manieryzmy ruchowe
Występuje zmiana wyglądu osoby opętanej. Wyraz twarzy pozostaje zgodny
Występuje zmiana wyglądu osoby opętanej. Wyraz twarzy pozostaje zgodny
z wyobrażeniami na temat ducha, demona, bóstwa, również mowa odbiega
z wyobrażeniami na temat ducha, demona, bóstwa, również mowa odbiega
od codziennej - Obniżenie bądź podwyższenie tonu głosu, krzyk, glossolalia
od codziennej - Obniżenie bądź podwyższenie tonu głosu, krzyk, glossolalia
Objawy opętania cd.
Objawy opętania cd.
„
„
istota opętująca” mówi o sobie w pierwszej osobie, nowe ”ja”
istota opętująca” mówi o sobie w pierwszej osobie, nowe ”ja”
wypowiada się o zwykłej tożsamości osoby opętanej używając
wypowiada się o zwykłej tożsamości osoby opętanej używając
trzeciej osoby.
trzeciej osoby.
Epizodowi opętania często towarzyszą halucynacje słuchowe lub
Epizodowi opętania często towarzyszą halucynacje słuchowe lub
wzrokowe zawierają one zwykle treść religijną lub kultową spójną z
wzrokowe zawierają one zwykle treść religijną lub kultową spójną z
kulturowymi wyobrażeniami na temat otaczającej rzeczywistości
kulturowymi wyobrażeniami na temat otaczającej rzeczywistości
Większość przypadków opętania pokrytych jest niepamięcią
Większość przypadków opętania pokrytych jest niepamięcią
Czas trwania od kilku minut do kilku godzin.
Czas trwania od kilku minut do kilku godzin.
Może wystąpić jeden raz w życiu, bądź może nawracać.
Może wystąpić jeden raz w życiu, bądź może nawracać.
Dysocjacyjne zaburzenia
Dysocjacyjne zaburzenia
ruchu
ruchu
Utrata bądź utrudnione wykonywanie ruchów dowolnych
Utrata bądź utrudnione wykonywanie ruchów dowolnych
kończyn- może pojawić się częściowy niedowład z osłabieniem
kończyn- może pojawić się częściowy niedowład z osłabieniem
lub ograniczeniem ruchów bądź całkowite porażenie.
lub ograniczeniem ruchów bądź całkowite porażenie.
Najczęściej porażenia wiotkie, niedowład niestały niezgodny z
Najczęściej porażenia wiotkie, niedowład niestały niezgodny z
anatomią brak objawów neurologicznych.
anatomią brak objawów neurologicznych.
Niemożność stania, chodzenia, wyprostowania się.
Niemożność stania, chodzenia, wyprostowania się.
Zaburzenia ruchowe aparatu mowy dysfonia, afonia.
Zaburzenia ruchowe aparatu mowy dysfonia, afonia.
Drgawki dysocjacyjne
Drgawki dysocjacyjne
Przypominają napady padaczkowe
Przypominają napady padaczkowe
Trwają kilka minut
Trwają kilka minut
Bez objawów sinicy twarzy, bezdechu, przygryzienia
Bez objawów sinicy twarzy, bezdechu, przygryzienia
języka, oddania moczu.
języka, oddania moczu.
Nie dochodzi do utraty przytomności i stanu
Nie dochodzi do utraty przytomności i stanu
pomrocznego po napadzie
pomrocznego po napadzie
Napad najczęściej jest reakcją na jakąś sytuację
Napad najczęściej jest reakcją na jakąś sytuację
urazową czy konfliktową
urazową czy konfliktową
Często u osób z wyraźnymi cechami osobowości
Często u osób z wyraźnymi cechami osobowości
histrionicznej.
histrionicznej.
Charakter napadu drgawkowego wyraźnie teatralny i
Charakter napadu drgawkowego wyraźnie teatralny i
intencjonalny.
intencjonalny.
Znieczulenia dysocjacyjne i
Znieczulenia dysocjacyjne i
utrata czucia zmysłowego
utrata czucia zmysłowego
Znieczulenie obszaru skóry odpowiadającego
Znieczulenie obszaru skóry odpowiadającego
wyobrażeniom pacjenta o chorobie i
wyobrażeniom pacjenta o chorobie i
funkcjonowaniu ciała a nie rzeczywistemu
funkcjonowaniu ciała a nie rzeczywistemu
zakresowi unerwienia.
zakresowi unerwienia.
Całkowita utrata wzroku bądź widzenie tunelowe
Całkowita utrata wzroku bądź widzenie tunelowe
Głuchota.
Głuchota.
Zespół Gansera
Zespół Gansera
Udzielanie przez chorego błędnych
Udzielanie przez chorego błędnych
odpowiedzi na najprostrze pytania
odpowiedzi na najprostrze pytania
-Odpowiedzi przybliżone, mówienie obok np.
-Odpowiedzi przybliżone, mówienie obok np.
2
2
+
+
2= 5,
2= 5,
-wykonywanie na opak prostych czynności
-wykonywanie na opak prostych czynności
np. zapalając
np. zapalając
zapałkę pocieranie odwrotnym końcem.
zapałkę pocieranie odwrotnym końcem.
•
•
Objawy przypominają świadome udawanie
Objawy przypominają świadome udawanie
choroby psychicznej często występują jako
choroby psychicznej często występują jako
reakcja na szczególnie trudną sytuację np.
reakcja na szczególnie trudną sytuację np.
uwiezienie, zagrożenie karą.
uwiezienie, zagrożenie karą.
Osobowość mnoga
Osobowość mnoga
Pojawienie się u jednej osoby dwóch lub większej
Pojawienie się u jednej osoby dwóch lub większej
ilości odrębnych osobowości
ilości odrębnych osobowości
Każda z osobowości ma własne odrębne
Każda z osobowości ma własne odrębne
wspomnienia, zachowanie, preferencje każda ma
wspomnienia, zachowanie, preferencje każda ma
własne imię charakterystyczny dla niej zakres
własne imię charakterystyczny dla niej zakres
wspomnień, sposób zachowywania się.
wspomnień, sposób zachowywania się.
Żadna z osobowości nie ma dostępu do wspomnień
Żadna z osobowości nie ma dostępu do wspomnień
osobowości przeciwnej i nie uświadamia sobie jej
osobowości przeciwnej i nie uświadamia sobie jej
istnienia.
istnienia.
Zaburzenia występujące pod
Zaburzenia występujące pod
postacią somatyczną F45
postacią somatyczną F45
-
-
Zaburzenie somatyzacyjne ( z somatyzacją)
Zaburzenie somatyzacyjne ( z somatyzacją)
-Zaburzenie występujące pod postacią somatyczną
-Zaburzenie występujące pod postacią somatyczną
niezróżnicowane
niezróżnicowane
-Zaburzenie hipochondryczne
-Zaburzenie hipochondryczne
-Zaburzenia autonomiczne występujące pod postacią
-Zaburzenia autonomiczne występujące pod postacią
somatyczną
somatyczną
-Uporczywe bóle psychogenne
-Uporczywe bóle psychogenne
Zaburzenia somatyzacyjne z
Zaburzenia somatyzacyjne z
somatyzacją
somatyzacją
Nawracające różnorodne zmienne objawy
Nawracające różnorodne zmienne objawy
somatyczne
somatyczne
Czas trwania co najmniej 2 lata
Czas trwania co najmniej 2 lata
Historia licznych badań diagnostycznych,
Historia licznych badań diagnostycznych,
operacji
operacji
Przewlekły zmienny przebieg, często
Przewlekły zmienny przebieg, często
zakłócone funkcjonowanie społeczne i
zakłócone funkcjonowanie społeczne i
rodzinne.
rodzinne.
Zaburzenie występujące pod
Zaburzenie występujące pod
postacią somatyczna,
postacią somatyczna,
niezróżnicowane
niezróżnicowane
Wielorakie, zmienne, uporczywe skargi
Wielorakie, zmienne, uporczywe skargi
wyrażane w sposób mniej dramatyczny,
wyrażane w sposób mniej dramatyczny,
mniej zaburzające funkcjonowanie
mniej zaburzające funkcjonowanie
społeczne i rodzinne
społeczne i rodzinne
Czas trwania krócej niż 2 lata.
Czas trwania krócej niż 2 lata.
Zaburzenia hipochondryczne
Zaburzenia hipochondryczne
Trwałe zaabsorbowanie pacjenta możliwością
Trwałe zaabsorbowanie pacjenta możliwością
występowania u niego poważnej choroby
występowania u niego poważnej choroby
somatycznej
somatycznej
Nadmierna obserwacja funkcjonowania narządów
Nadmierna obserwacja funkcjonowania narządów
swego ciała i postrzeganiem go jako patologiczne.
swego ciała i postrzeganiem go jako patologiczne.
Poczucie choroby fizycznej, potrzeba badania się i
Poczucie choroby fizycznej, potrzeba badania się i
leczenia.
leczenia.
Występuje rzadko jako odrębny zespół najczęściej
Występuje rzadko jako odrębny zespół najczęściej
wchodzi w skład innych zaburzeń psychicznych
wchodzi w skład innych zaburzeń psychicznych
np. depresja, zespół urojeniowy
np. depresja, zespół urojeniowy
Zaburzenia wegetatywne
Zaburzenia wegetatywne
występujące pod postacią
występujące pod postacią
somatyczną
somatyczną
Objawy zgłaszane przez pacjenta przypominają
Objawy zgłaszane przez pacjenta przypominają
zaburzenia funkcji układu, narządu, który głównie
zaburzenia funkcji układu, narządu, który głównie
jest unerwiony przez układ wegetatywny (ukł.
jest unerwiony przez układ wegetatywny (ukł.
krążenia, pokarmowy, moczowo-płciowy)
krążenia, pokarmowy, moczowo-płciowy)
Dwa typy objawów;
Dwa typy objawów;
-Przyspieszenie akcji serca, wzmożona potliwość,
-Przyspieszenie akcji serca, wzmożona potliwość,
drżenie, zaczerwienienie, uczucie leku przed
drżenie, zaczerwienienie, uczucie leku przed
choroba somatyczną
choroba somatyczną
-Zmienne nieswoiste skargi (wędrujące bóle,
-Zmienne nieswoiste skargi (wędrujące bóle,
wzdęcia, uczucie ściskania, ciężaru) odnoszone
wzdęcia, uczucie ściskania, ciężaru) odnoszone
przez pacjenta do określonego narządu czy układu
przez pacjenta do określonego narządu czy układu
Uporczywe bóle psychogenne
Uporczywe bóle psychogenne
Silny niepokojący ból, którego nie można w
Silny niepokojący ból, którego nie można w
pełni wyjaśnić procesami fizjologicznymi czy
pełni wyjaśnić procesami fizjologicznymi czy
chorobami somatycznymi, który występuje
chorobami somatycznymi, który występuje
w związku z konfliktem emocjonalnym lub
w związku z konfliktem emocjonalnym lub
problemem psychospołecznym.
problemem psychospołecznym.
Inne zaburzenia nerwicowe
Inne zaburzenia nerwicowe
F48
F48
-Neurastenia
-Neurastenia
-Zespół depersonalizacji -derealizacji
-Zespół depersonalizacji -derealizacji
Neurastenia
Neurastenia
Uwarunkowanie psychogenne
Uwarunkowanie psychogenne
Występuje w dwóch wariantach
Występuje w dwóch wariantach
Hiposteniczny
Hiposteniczny
–
–
dominuje poczucie zmęczenia i osłabienia
dominuje poczucie zmęczenia i osłabienia
Osłabienie ma charakter stały, a zwiększona męczliwość
Osłabienie ma charakter stały, a zwiększona męczliwość
dotyczy zarówno sfery fizycznej jak i psychicznej, często
dotyczy zarówno sfery fizycznej jak i psychicznej, często
pojawiają się różne dolegliwości somatyczne, sen nie daje
pojawiają się różne dolegliwości somatyczne, sen nie daje
wypoczynku
wypoczynku
Hipersteniczny-
Hipersteniczny-
dominuje rozdrażnienie, wybuchy złości i
dominuje rozdrażnienie, wybuchy złości i
gniewu, napięcie i nadwrażliwość na bodźce, niemożność
gniewu, napięcie i nadwrażliwość na bodźce, niemożność
skupienia uwagi, poczucie zniechęcenia
skupienia uwagi, poczucie zniechęcenia
Może sygnalizować początek różnych
Może sygnalizować początek różnych
zaburzeń i chorób psychicznych
zaburzeń i chorób psychicznych
Zespół depersonalizacji-
Zespół depersonalizacji-
derealizacji
derealizacji
Rzadko spotykany zespół kliniczny
Rzadko spotykany zespół kliniczny
Charakteryzuje się poczuciem obcości własnej
Charakteryzuje się poczuciem obcości własnej
osoby i otaczającego świata
osoby i otaczającego świata
Przeżycia o charakterze depersonalizacji-
Przeżycia o charakterze depersonalizacji-
derealizacji mogą pojawiać się m.in. w
derealizacji mogą pojawiać się m.in. w
stanach ekstatycznych, w nie leczonej
stanach ekstatycznych, w nie leczonej
bezsenności, w padaczce skroniowej,
bezsenności, w padaczce skroniowej,
podczas medytacji, w ostrej reakcji na stres,
podczas medytacji, w ostrej reakcji na stres,
po intoksykacji amfetaminą, Extasy,
po intoksykacji amfetaminą, Extasy,
marihuaną.
marihuaną.
Pytania o objawy lękowe
Pytania o objawy lękowe
Czy jakieś konkretne sytuacje wywołują u ciebie większy lęk niż inne.
Czy jakieś konkretne sytuacje wywołują u ciebie większy lęk niż inne.
Czy unikasz takich sytuacji w obawie przed wystąpieniem silnego lęku
Czy unikasz takich sytuacji w obawie przed wystąpieniem silnego lęku
Czy ostatnio czułeś się szczególnie zaniepokojony, podenerwowany
Czy ostatnio czułeś się szczególnie zaniepokojony, podenerwowany
Czy odczuwasz niejasne poczucie zagrożenia, lęk przed codziennymi
Czy odczuwasz niejasne poczucie zagrożenia, lęk przed codziennymi
trudnościami
trudnościami
Czy stale obawiasz się o swoje zdrowie, o zdrowie najbliższych,
Czy stale obawiasz się o swoje zdrowie, o zdrowie najbliższych,
Czy kiedykolwiek miałeś atak lęku panicznego
Czy kiedykolwiek miałeś atak lęku panicznego
Jak długo trwał napad, czy był związany z jakąś sytuacją, jak często
Jak długo trwał napad, czy był związany z jakąś sytuacją, jak często
występują napady lęku, czy pomiędzy napadami lęku odczuwasz
występują napady lęku, czy pomiędzy napadami lęku odczuwasz
niepokój
niepokój
Czy w ostatnim czasie nie wydarzyło się nic tragicznego w twoim życiu
Czy w ostatnim czasie nie wydarzyło się nic tragicznego w twoim życiu
Czy jakieś myśli ciągle powracają nawet gdy starasz się je odrzucić
Czy jakieś myśli ciągle powracają nawet gdy starasz się je odrzucić
Czy kiedykolwiek spędziłeś wiele czasu powtarzając te same czynności
Czy kiedykolwiek spędziłeś wiele czasu powtarzając te same czynności
np. sprawdzanie , mycie, sprzątanie
np. sprawdzanie , mycie, sprzątanie
Leczenie zaburzeń
Leczenie zaburzeń
nerwicowych
nerwicowych
Psychoterapia jako podstawowa metoda
Psychoterapia jako podstawowa metoda
leczenia
leczenia
-grupowa
-grupowa
-indywidualna
-indywidualna
-kompleksowa psychoterapia w ośrodku leczenia nerwic
-kompleksowa psychoterapia w ośrodku leczenia nerwic
poznawczo-behawioralna, behawioralna
poznawczo-behawioralna, behawioralna
psychodynamiczna,
psychodynamiczna,
▪
▪
Farmakoterapia- leki przeciwdepresyjne,
Farmakoterapia- leki przeciwdepresyjne,
przeciwlękowe
przeciwlękowe