Wiodąca i integrująca rola

edukacji polonistycznej w

procesie nauczania

i wychowania– klasy I - III

Plan

1. Edukacja polonistyczna, jako

dziedzina – obszar kształcenia
zintegrowanego w klasach I – III.

2. Zadania i rola edukacji polonistycznej.
3. Funkcje języka polskiego.
4. Cele edukacji polonistycznej.
5. Źródła nauczania edukacji

polonistycznej.

Edukacja polonistyczna – wiodąca, integrująca,
korelująca, najważniejsza wśród obszarów czy
dziedzin.
Wyposaża w:
*umiejętności czytania
*poprawnego mówienia
*umiejętności pisania
Sprawności językowe nabywane stopniowo
Edukacja polonistyczna obejmuje treści z różnych
dziedzin o świecie
Tematyka zawarta w programach edukacji
wczesnoszkolnej nadaje kierunek pracy na
zajęciach w zakresie innych dziedzin, dając w ten
sposób podstawę do nauczania polonistycznego.

Edukacja polonistyczna

Klasy I – III

Klasa IV (język polski)

jeden z wielu przedmiotów nauczania

(źródło wiedzy o

otaczającym świecie)

Edukacja polonistyczna to obszar wielofunkcyjny.
Obejmuje naukę:
*Czytania
*mówienia
*pisania
*gramatyki
*ortografii

Oprócz tego obejmuje szeroki zakres

treści z:

*przyrody
*higieny
*geografii
*historii
*kultury
*techniki
*życia społecznego
*działalności ludzi

Treści z edukacji

polonistycznej

Stanowią materiał
do ćwiczeń językowych

Dostarczają wstępnych
wiadomości z wielu dziedzin
otaczającej rzeczywistości

Zajęcia z edukacji polonistycznej w

klasach I – III stwarzają okazję do:

*poznawania
*uświadamiania
*utrwalania

Materiał nauczania

norm moralnych

Czerpiemy z życia

Nawiązujemy do
różnych form sztuki

Odnosimy się
do literatury dziecięcej

Na zajęciach z edukacji
polonistycznej kształtujemy cechy
osobowościowe ucznia:
*dokładność
*staranność
*systematyczność
*wytrzymałość
*obowiązkowość
*pracowitość
*uczynność

Zadania i rola edukacji

polonistycznej

Edukacja polonistyczna:
*centralny obszar we wczesnoszkolnym przekazywaniu

wiedzy,

*skupia i koreluje treści poznawcze, kształcące i

wychowawcze związane z faktami przyrodniczymi,

życiem społecznym bliższego i dalszego środowiska,

*rozwija najpierw umiejętności, a następnie sprawności

w poprawnym posługiwaniu się językiem,

*umożliwia pełniejsze poznanie rzeczywistości,
*umożliwia uczestnictwo w życiu społecznym,
*umożliwia przyswojenie zdobyczy kultury i techniki.

Język polski

procesy poznawcze

W edukacji polonistycznej:
*dzięki ćwiczeniom słownikowym, ćwiczeniom w

mówieniu uczniowie lepiej precyzują swoje myśli,

łatwiej rozumieją to, co mówią lub piszą inni,
*istotne jest opanowanie techniki czytania oraz

umiejętności poprawnego czytania tekstu ze

zrozumieniem,
*uczeń korzysta z lektury, która jest nie tylko

źródłem przeżyć, ale wpływa na poznawanie

rzeczywistości oraz przyczynia się do

kształtowania wartościowych społecznie cech

osobowości,
*w procesie przyswajania treści programowych

uczniowie poznają podstawowe elementy wiedzy

o języku i posługiwaniu się nim.

Zadania edukacji

polonistycznej

1. Kształtowanie umiejętności poprawnego i jasnego

wypowiadania się w mowie i piśmie, opanowanie

techniki czytania.

2. Zaznajomienie się z podstawowymi regułami pisowni

w zakresie zasad ortografii polskiej, wyrabianie

umiejętności zastosowania jej w praktyce.

3. Wstępne przygotowanie do pracy z książką oraz do

korzystania z masowych środków przekazu i źródeł

informacji.

4. Uświadomienie uczniom roli edukacji polonistycznej

jako narzędzia porozumienia się między ludźmi oraz

jako środka ekspresji uczuciowej.

5. Wszechstronny rozwój osobowości, kształtowanie

postaw społeczno – moralnych.

6. Kształtowanie i rozwijanie sprawności myślowej i

językowej dzieci.

7. Wdrażanie do analizy tekstów literackich

Funkcje edukacji polonistycznej

– języka polskiego

1. Poznawczo - znaczeniowa – nazywanie rzeczy,

faktów, zjawisk.

2. Komunikatywno - informacyjna – porozumiewanie

się z drugim człowiekiem, odbieranie informacji.

3. Ekspresywna – przekazywanie i odbieranie uczuć

przekazywanych przez nadawcę

4. Impresywna – odbieranie wrażeń przez nadany

komunikat.

5. Estetyczna – słowo literackie pozwala na

zaspokojenie wzruszeń estetycznych.

6. Wychowawcza – wspólne komunikaty zawarte w

języku pozwalają na poczucie wspólnoty.

Sposoby zdobywania

umiejętności językowych w

klasach I – III

1. Sposoby posługiwania się językiem
2. Wiedza pogłębiana o teoretycznych podstawach

języka prowadząca do doskonalenia form (nauka o

języku i nauka języka).

Obszar:
1. Doskonalenie języka mówionego.

Rozpatrujemy go w klasach I – III w aspekcie:
*treści – zasób słownictwa, czyli leksyka, czynne

posługiwanie się określoną ilością słów,
*formy – wypowiedzi poprzez ćwiczenia

gramatyczne – ćwiczenia fleksyjne – odmiana części

mowy, ćwiczenia semantyczne – zrozumienie słów,

związków frazeologicznych (np. głowa domu),

syntaktyka – ćwiczenia syntaktyczne – nauka o

zdaniu czyli ćwiczenia, które mają kształtować u

ucznia umiejętności budowania, konstruowania,

przekształcania zdań.

Dzieci posługują się dwoma kodami
językowymi:
*kodem rozwiniętym – bogactwo
form, treści, bogactwo metafor,
przenośni, porównać, rozbudowany
dialog.
*kodem nierozwiniętym – ubogie
struktury gramatyczne, brak
przenośni, metafor, kod jednostronny.

Teoria Bourdieu wskazuje na duże
znaczenie środowiska, w którym dziecko
przebywa i z którego się wywodzi.
Uczniowie przyjmują wzory
środowiskowe.
Dzieci pochodzące z ubogich rodzin o
niskim statusie społecznym (niski
standard ekonomiczny, brak
wykształcenia) posługują się kodem
nierozwiniętym, natomiast dzieci o
wysokim standardzie społecznym
kodem rozwiniętym.

2. Poznawanie języka pisanego – umiejętność

posługiwania się znakami graficznymi,
łączenia liter, budowanie wyrazów, zdań
oraz innych rozbudowanych wypowiedzi
pisemnych itd.
Centralne miejsce edukacji polonistycznej
wynika z:
*roli języka w rozwoju umysłowym,
*funkcji komunikatywnej w życiu
społecznym
*funkcji ogólnokulturowej i wychowawczej

Główny cel edukacji polonistycznej:
Wdrażanie uczniów do posługiwania się językiem w

zakresie:
*mówienia,
*czytania,
*pisania,
*umiejętności pracy z tekstem,
*budzenie miłości do języka ojczystego,
*wyrabianie wrażliwości na piękno języka.
oraz kształcenie wartościowych społecznie postaw,

umożliwiających aktywne uczestnictwo w życiu

rodziny, środowiska i narodu, rozwijanie uczuć, a

także:
*kształtowanie refleksyjnego stosunku do języka i

zaznajomienie z elementami wiedzy o języku,
*wyrabianie wrażliwości estetycznej przez kontakt z

twórczością dla dzieci,
*przygotowanie do samokształcenia i korzystania z

środków upowszechniania informacji.

Cele edukacji polonistycznej cechuje
ich rozległość.
Dotyczą:
*kształcenia językowego,
*kształcenia literackiego,
*kształcenia kulturalnego,
*samokształcenia
*kształtowania wartościowych postaw,
umożliwiających aktywne
uczestnictwo w życiu rodziny, szkoły,
środowiska i narodu.