Sektor jabłek
Autorzy:
1.Joanna Stańczyk
2.Mateusz Stanisławek
3.Mateusz Żugaj
4.Monika Smolińska
5.Katarzyna Sulińska
6.Joanna Piekarska
7.Aleksandra Owczarek
Spis treści
1.Podaż surowca: 4.Handel zagraniczny:
-produkcja krajowa -”emigracja” polskich jabłek
-produkcja w UE-27 wg.Eurostat i wg.Faostat -sadownicy wolą mutanty
-produkcja światowa -rubinstar
2.Popyt krajowy: 5.Prognozy
-brak estetyki odstrasza Polaków -perspektywy rozwoju sektora
-Polacy nie jedzą polskich jabłek -przewidywania dotyczące
zbiorów
-przeciętne spożycie w Polsce na tle innych owoców 6.Podsumowanie
-jabłka każdego dnia 7.Piśmiennictwo
-jabłka z napisami
-a jak się właściwie robi takie jabłka
3.Przetwórstwo krajowe:
-główne odmiany w przetwórstwie
-produkcja koncentratu jabłkowego w Polsce
-soki nas zaleją…
-co ma wpływ na kondycję polskiego przetwórstwa
-świadomość i dochody konsumenta
1. Podaż surowca
Podaż jabłek jest duża nie tylko w
Polsce. Z danych na dzień 1 stycznia
2009r. wynika, że poziom zapasów
jabłek w UE (3,6 mln t) był o 12%
wyższy w relacji rocznej, natomiast w
USA (1,7 mln t) - o 22%. => Popyt
jabłek na świecie wzrasta.
Produkcja krajowa (1990-
2009)
Jabłka to najważniejsze pod względem produkcji
owoce w naszym kraju. W 2009 r. zbiory jabłek
stanowiły 85 proc. ogólnych zbiorów owoców z
drzew. Jabłka odgrywają też ważną rolę w polskim
eksporcie, gdyż wpływy z ich sprzedaży stanowiły w
ostatnich latach 17-18 proc. całkowitych wpływów z
eksportu owoców świeżych i przetworzonych.
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Polska (tys.
ton)
1604.
2
1450.
4
2433.
9
2167.
5
2427.
8
2521.
5
2075.
0
2304.
9
1040.
0
2830.
9
2626.
3
:
Produkcja w UE-27
(wg Eurostat)
Podanie danych dotyczących produkcji jabłek
w poszczególnych latach 1999 - 2010 dla całej
Unii Europejskiej (łącznie) nie jest możliwe z
powodu braku danych o produkcji jabłek w
niektórych krajach.
Jedyne dane dotyczące produkcji jabłek dla
całej UE (wg Eurostatu) dotyczą lat 1999 i
2000
1999
2000
UE-27 (tys.
ton)
12444.0
12437.1
Źródło: Eurostat
Kraj
2000
2005
2009
2010
Francja
2536.6
2246.4
:
:
Włochy
2232.0
2192.0
2176.2
:
Polska
1450.4
2075.0
2626.3
:
Niemcy
1130.8
891.4
1070.7
:
Hiszpania
813.8
774.2
552.9
:
Belgia
545.5
317.2
310.6
:
Węgry
694.6
510.4
575.4
468.9
Austria
490.4
452.6
485.6
332.0
Rumunia
490.3
611.2
513.6
558.8
Holandia
461.0
359.0
407.0
340.0
Czechy
339.4
134.1
142.0
133.4
Grecja
330.0
247.0
:
:
Portugalia
226.7
251.5
280.1
224.9
UK
208.7
213.7
:
:
Słowenia
129.7
106.2
95.7
:
Litwa
101.6
84.4
43.8
:
Bułgaria
89.0
26.1
35.5
:
Łotwa
35.4
37.5
12.8
:
Słowacja
30.0
36.3
37.7
34.2
Szwecja
21.9
17.7
21.0
:
Dania
20.3
35.3
:
:
Estonia
18.5
4.3
:
:
Irlandia
14.6
:
:
:
Cypr
11.3
10.8
6.6
6.8
Luksemburg
12.0
3.8
10.2
:
Finlandia
2.7
3.6
4.3
:
Malta
0.1
0.1
0.1
:
Produkcja w UE-27
(wg Faostat)
2000
2005
2009
UE-27 (ton)
17735528
15474938
15921565
Źródło: Faostat
Kraj
2000
2005
2009
Niemcy
3136800
891402
965100
Francja
2156900
2241480
2050000
Włochy
2232100
2192000
2176200
Polska
1450376
2074951
2626273
Hiszpania
813780
774210
552900
Węgry
694586
510361
575368
Romunia
490300
637979
517491
Austria
490363
452607
485609
Belgia
545460
324960
Holandia
461000
359000
Czechy
339431
209214
Grecja
314510
250019
235000
Portugalia
226745
249143
280078
UK
208800
218100
Słowenia
129653
106196
95662
Litwa
98600
96533
53259
Słowacja
81497
47000
50000
Bułgaria
88983
26130
35456
Dania
25000
35307
32000
Łotwa
35423
37524
12828
szwecja
21900
17683
22000
Luksemburg
11950
3815
10190
Cypr
11300
10781
6640
Irelandia
14600
45000
Estonia
18507
10663
5446
Finlandia
2749
3610
4268
Malta
66
66
57
Produkcja światowa
Szacuje się, że zbiory jabłek na półkuli południowej wyniosą
5,19 mln ton i będą większe od ubiegłorocznych o 4,1 proc.
Na półkuli północnej to jabłek zebrano więcej niż to
wcześniej szacowano. Według raportu WAPA w całej UE
zebrano 11,09 mln ton, a w Polsce aż 2,8 mln ton,
najwięcej w ciągu ostatnich 10 lat. Na dzień 1 stycznia
2009 zapasy jabłek na 3,6 mln ton. W przypadku jabłek jest
to o 12 proc. więcej niż rok temu,
2000
2005
2009
Świat
59059783
62516506
71736938
Chiny
20437065
24016882
31204163
USA
4681980
4408870
4514880
Turcja
2400000
2570000
2782365
Iran
2141655
2661901
:
Polska
1450376
2074951
2626273
Źródło: Faostat
2. Popyt krajowy
W latach 2001-2003 spożycie jabłek na
osobę przekraczało 23 kg, w ostatnich
latach wynosiło zaledwie 15 kg. Główną
tego przyczyną jest ich jakość.
Brak estetyki odstrasza
Polaków
Wędrując poprzez wielkie sieci handlowe,
jak i małe sklepiki osiedlowe ciężko
znaleźć taki, aby oferował jabłka
spełniające jakiekolwiek normy jakościowe.
Właściciele marketów traktują jabłka na
równi z kartoflami, usypują je w pryzmy i
trzymają na ekspozycji z nieskończoność.
Jabłka tam przejrzewają, gniją i stają się
towarem, który raczej odstręcza od zakupu
Polacy nie jedzą polskich
jabłek…
Konkurencją dla polskich jabłek są przede
wszystkim owoce południowe. Od kilku lat wzrasta
ich spożycie, konsumenci chętnie je kupują mimo,
że najczęściej są droższe od jabłek, nawet tych
wysokiej jakości.
Warto też zwrócić uwagę, że cena jabłek nie ma
większego wpływu na wielkość ich spożycia. W
naszym kraju jabłka nadal są najtańsze na świecie.
Zapewne jednak, gdyby na półkach sklepów sieci
handlowych zamiast „przemysłu” po 1,00 – 1,50
zł/kg leżały piękne, jędrne, świeże jabłka, nawet w
cenie 3,00 zł/kg, klienci chętnie by je kupili zamiast
importowanego Granny Smitha czy Red Deliciousa,
których cena obecnie w sieciach handlowych waha
się w granicach 7,00 – 10,00 zł/kg
Przeciętne spożycie
Obecnie zjadano w kraju o ponad 20
kg mniej owoców niż zaleca model
konsumpcji ustalony przez Instytut
Żywienia i Żywności. Przy założeniu,
że w latach 1990–2000 średni
roczny wzrost spożycia wyniósł
3,9%, przyjąć można, iż zalecany
poziom możemy uzyskać w 2011
roku.
Spożycie jabłek w Polsce na
tle innych owoców
Źródło: dane GUS
Jabłka Każdego Dnia
Cel akcji: Wzrost popytu na jabłka, a
tym samym zwiększenie sprzedaży
polskich jabłek poprzez zapoznanie
konsumentów oraz przedstawicieli
branży z ich wysoką jakością i
niepowtarzalnymi walorami smakowymi
i odżywczymi jest cele nowej akcji
informuje ZSRP.
Jabłka z napisami
Od kilku lat coraz modniejsze stają się
jabłka z napisami bądź symbolem serca.
Są one szczególnie popularne wśród
mieszkańców dużych miast, szczegłólnie
z okazji Walentynek. Zapakowane w
ozdobne kartoniki są ładnym i zdrowym
prezentem w cenie kilu złotych za
sztukę.
A jak się właściwie robi takie
jabłka?
O napisach na jabłkach lub tzw. grawerach
trzeba pomyśleć już na początku lata, kiedy to
owoce dopiero rosną na drzewach. Można
zrobić je samemu lub zamówić w firmie
specjalizującej się w tego typu owocach.
Zasada jest bardzo prosta. Na jabłkach, które
nie zaczęły się jeszcze wybarwiać należy
nakleić naklejki w interesującym nas kształcie
zasłaniające w danym miejscu skórkę
uniemożliwiając jej wybarwienie. Naklejki te po
zbiorze jabłek należy zdjąć odsłaniając zieloną
część tworzącą napis lub symbol.
3. Przetwórstwo krajowe
Polska głównie produkuje koncentrat jabłkowy
oraz soki.
Producenci soków alarmują - mamy globalną
nadprodukcję koncentratu jabłkowego, spadek
spożycia soków i najniższe ceny koncentratów
na świecie.
Przy spadającej jakości jabłek deserowych i
zastoju w handlu zagranicznym wstępne
szacunki wskazują, że udział jabłek
przemysłowych w ogólnych zbiorach tych
owoców będzie wynosił ok. 50-55 proc.
Główne odmiany w
przetwórstwie
Idared
Szampion
Jonagored
Gloster
Golden Delicious
Gala Royal
Must
Produkcja koncentratu
jabłkowego w Polsce ( w
tys. ton)
Źródło: IERiGŻ-PIB
Co ma wpływ na kondycję
polskiego przetwórstwa?
Na kondycję polskiego przetwórstwa
mają wpływ charakterystyka i
preferencje smakowe konsumenta, który
ma do wyboru wiele rodzajów napojów.
Są to soki, nektary, napoje owocowe,
napoje gazowane, a także wiele
rodzajów wód mineralnych.
Świadomość i dochody
konsumenta
Konsumenci dokonując wyborów zakupowych
kierują się głównie ceną, czego dowodem jest
spadek spożycia soków. Sok pitny jest
najdroższy z wszystkich dostępnych napojów
owocowych i warzywnych na rynku z uwagi,
na konieczność wykorzystania znacznie większej
ilości surowca (owoce, warzywa) niż do
produkcji napojów. Sprawia to, że konsument
coraz rzadziej sięga po soki owocowe.
Wpływ na zmniejszającą się ilość spożywanych
soków ma także brak wiedzy, powodujący, że
konsument podejmując decyzje zakupowe nie
odróżnia soku od napoju czy nektaru
4. Handel zagraniczny
Jabłka odgrywają ważną rolę w polskim eksporcie,
gdyż wpływy z ich sprzedaży stanowiły w ostatnich
latach 17-18 proc. całkowitych wpływów z eksportu
owoców świeżych i przetworzonych.
Eksport jabłek z Argentyny osiąga corocznie około
200 tys. ton. Głównymi odbiorcami argentyńskich
jabłek są: Brazylia, Rosja, Holandia, Belgia,
Norwegia, Portugalia, Hiszpania, Szwecja i USA.
Do UE trafia 46 proc. eksportowanych z Argentyny
jabłek. Eksport do UE ma dobre perspektywy gdyż
szacowany jest wzrost konsumpcji jabłek. Jednak,
aby osiągnąć dalszy wzrost i utrzymać sie na rynku
europejskim Argentyna musi przyjąć wiele
rozwiązań prawnych i biznesowych.
„Emigracja” polskich jabłek
Duże ilości są eksportowane do krajów
Unii Europejskiej i Rosji (ale eksport na
wschód spada!).
W ostatnich latach wzrósł popyt na
polskie jabłka przez importerów z
krajów , takich jak Algieria, Maroko,
Tunezja i inne ponieważ ich cena jest
niższa w porównaniu z ofertą innych
krajów Europejskich
Sadownicy wolą mutanty
Jonagold jest jedną z popularniejszych
odmian w Polsce, jednak ze względu na
dość słabe i niejednolite wybarwienie
owoców sadownicy coraz częściej
decydują się na różnego rodzaju
mutanty tej odmiany. Najpopularniejsze
z nich to Jonagored i Decosta, jednak
coraz częściej producenci decydują się
na sporty takie jak Red Jonaprince czy
Rubinstar.
Rubinstar
Jabłka odmian czerwonych, szczegól
nie mocno
wybarwiających się, są obecnie bardz
o
poszukiwane,
dlatego posiadacze pięknie
wybarwio
nego
Rubinstara powinni być
zadowoleni z
oferowanej im
obecnie ceny.
Rubinstar jest mutantem odmiany Jonagold o
pięknie wybarwiających się - na
ciemnoczerwono owocach. Odmiana ta nie
różni się ani podatnością na choroby, ani
wytrzymałością na mróz od odmiany Jonagold.
Wymaga także zastosowania tych samych
zabiegów agrotechnicznych co Jonagold.
5. Prognozy
Wzrost cen detalicznych spowoduje zmniejszenie
spożycia jabłek. Przewiduje się, że konsumpcja
tych owoców w sezonie 2010/11 wyniesie w
gospodarstwach domowych ok. 15 kg w
przeliczeniu na osobę, wobec 16,4 kg w sezonie
poprzednim. Spożycie będzie niewiele wyższe (o
ok. 5%) od rekordowo niskiego w sezonie 2007/08
i równocześnie o ponad 30% niższe od
notowanego na początku obecnej dekady.
Konsumpcja jabłek w Polsce wykazuje tendencję
spadkową z powodu rosnącego spożycia owoców
południowych oraz soków i napojów owocowych.
Perspektywy rozwoju sektora
(2011)
ceny skupu jabłek będą dwukrotnie wyższe niż
w sezonie poprzednim
ceny hurtowe wzrosną o ponad 80%, detaliczne
o ok. 50%, a eksportowe o 70-80%. Największe
będą różnice cen jabłek w bieżącym i
poprzednim sezonie w okresie kwiecień-
czerwiec
konsumpcja tych owoców wyniesie w
gospodarstwach domowych ok. 15 kg/osobę
import jabłek deserowych wynieść może 30-35
tys. ton, wobec 15 tys. ton w sezonie 2009/10.
Udział importowanych jabłek w spożyciu
zwiększy się z 2% do 5-6%.
Wartości Odżywcze
Świeże nieuszkodzone jabłka zawierają pewną
ilość witaminy C (8mg/100g),większość innych
witamin i minerałów, dużą ilość błonnika
roślinnego, kwercetynę (44 mg/ 1kg), a także
pektynę (1-1,5g/100g) oraz cukry
m.in. fruktozę.
Wpływ na zdrowie
Regularnie spożywając jabłka
podnosimy odporność organizmu na
infekcje i choroby, obniżamy ciśnienie
krwi, wzmacniamy swoje włosy i
paznkocie, regulujemy florę bakteryjną,
pozbywamy się toksyn i obniżamy
poziom złego cholesterolu. Mając jabłka
w swoim menu zapobiegamy takim
chorobom jak: nadćisnienie tętnicze,
miażdżyca i nowotwory jelita grubego.
6. Podsumowanie
- jabłka to najważniejsze pod względem produkcji
owoc w Polsce
- w 2009 r. zbiory jabłek stanowiły 85 proc. ogólnych
zbiorów owoców
- Polska jest jednym z głównych producentów jabłek
w UE
- w UE szacowany jest wzrost konsumpcji jabłek
- konsumpcja jabłek w Polsce wykazuje tendencję
spadkową z powodu rosnącego spożycia owoców
południowych oraz soków i napojów owocowych
- ceny skupu jabłek będą większe niż w poprzednich
latach
7. Piśmiennictwo
-faostat.fao.org
-epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/eurostat/home/
-sadinfo.pl
-Przemysł fermentacyjny i owocowo-warzywny 10/2010
-Bezpieczeństwo i Higiena Żywności 10/87/2010
-Przemysł Fermentacyjny i Owocowo-warzywny 7-8/2010
-
Bezpieczeństwo i Higiena Żywności 02/91/2011
-
Bezpieczeństwo i Higiena Żywności 01/90/2011
-
Przemysł spożywczy 01/2011 tom 64
-
Przemysł spożywczy 01/2011 tom 65