Rehabilitacja

ambulatoryjna

w

chorobach

zwyrodnieniowych

Choroby zwyrodnieniowe

- pierwotne (osteoarthrosis primaria)-

prawidłowo zbudowany staw, nieznane tło
lub nierozpoznane podłoże

- wtórne (osteoarthrosis secundaria)-

nieprawidłowa budowa, zniekształcenia,
przebyte urazy, procesy zapalne i inne
rozpoznane przyczyny

Przyczyny zmian zwyrodnieniowych

- uszkodzenie chrząstki stawowej

- uszkodzenie chrząstki i tkanki kostnej

podchrzęstnej na tle niefizjologicznych

warunków pracy stawu

- odkształcenie końców stawowych na tle

patologicznej podatności tkanki gąbczastej

na nacisk

Profilaktyka

• zapobieganie/ przywracanie prawidłowych

stosunków anatomicznych i czynnościowych
w stawach już w wieku dziecięcym

• fizjologiczne warunki pracy: unikanie

przeciążeń, pozycji niefizjologicznych

• dbanie o dobrą sprawność ogólną

organizmu (ćwiczenia, sport, rekreacja)

Leczenie

• walka z nadwagą
• zmiana rodzaju lub warunków pracy
• farmakoterapia
• fizykoterapia
• kinezyterapia

– ćwiczenia w odciążeniu
– ćwiczenia izometryczne
– wyciągi
– redresje

• leczenie operacyjne

Choroba zwyrodnieniowa stawu

biodrowego coxarthrosis

• Przyczyny:
- zaburzenia rozwojowe powodujące niezborność

stawu

- niepełna zborność po zachowawczym i

operacyjnym leczeniu wrodzonego zwichnięcia

- zniekształcenie po jałowej martwicy głowy

kości udowej

- złuszczenie nasady głowy kości udowej
- przebyte procesy zapalne
- zniekształcenia pourazowe

Choroba zwyrodnieniowa stawu

biodrowego coxarthrosis

• Objawy:
- ból w pachwinie, promieniujący do uda lub

kolana

- bolesne ruchy odwodzenia i rotacyjne
- ograniczenie ruchomości i przykurcz w

zgięciu, rotacji zewnętrznej i
przywiedzeniu

- czynnościowe skrócenie kończyny
- chód antalgiczny

Choroba zwyrodnieniowa stawu

biodrowego coxarthrosis

• Leczenie zachowawcze:
- farmakologiczne- przeciwbólowe,

przeciwzapalne, miorelaksacyjne

- fizykoterapia
- terapia manualna
- zaopatrzenie ortopedyczne
- kinezyterapia

– ćwiczenia w odciążeniu
– ćwiczenia izometryczne

Choroba zwyrodnieniowa stawu

biodrowego coxarthrosis

Wskazania do endoprotezoplastyki

• jałowa martwica głowy kości udowej

• coxarthrosis, RZS

• złamania u osób w podeszłym wieku

Przeciwwskazania

• infekcje stawu lub jego okolicy

• artropatia

• zaburzenia siły mm kończyny operowanej

(np. po udarach mózgu)

• zaburzenia ukrwienia kończyny

Choroba zwyrodnieniowa stawu

biodrowego coxarthrosis

• Rady medyczne po endoprotezoplastyce
- unikać infekcji i natychmiast leczyć wszelkie

ogniska zapalne

- zastrzyki domięśniowe po stronie

nieoperowanej, w razie konieczności- w górny
zewnętrzny kwadrant

- ostrożnie z fizykoterapią
- wyrównanie długości kończyn
- kontrola, a w razie potrzeby redukcja wagi

ciała

Choroba zwyrodnieniowa stawu

biodrowego coxarthrosis

• Kinezyterapia po endoprotezoplastyce:
- wzmacnianie mięśni warunkujących

prawidłową statykę i dynamikę stawu

- nauka chodzenia (zaopatrzenie

ortopedyczne, warunki domowe, różne
warunki terenowe)

- profilaktyka przeciwprzykurczowa
- ćw. ogólnokondycyjne i

ogólnousprawniające

Choroba zwyrodnieniowa stawu

biodrowego coxarthrosis

• Objawy świadczące o zagrożeniu endoprotezy:
- dyskretne utykanie na kończynę operowaną,

jeśli wcześniej nie obserwowane

- uczucie narastającego skracania się kończyny

operowanej

- pobolewania w pachwinie, udzie lub kolanie

przy obciążaniu lub ruchach rotacyjnych

- wrażenie zmniejszającej się siły mięśni

(mniejsza pewność przy obciążaniu
operowanej kończyny)

Choroba zwyrodnieniowa stawu

biodrowego coxarthrosis

• Rady praktyczne
- podwyższone siedzenie (WC)
- stanie z równomiernym obciążaniem kończyn
- skręcanie, zawracanie na obciążonej zdrowej

kończyny

- unikanie znacznych obciążeń
- wstawanie z łóżka- najlepiej ze złączonymi

nogami (podkładać nogę zdrową pod

operowaną)

- mycie się (lepszy natrysk niż wanna)

Choroba zwyrodnieniowa stawu

biodrowego coxarthrosis

• Rady praktyczne
- schylanie się z odsuwaniem nogi

operowanej do tyłu

- ubieranie się (skarpetki, buty)
- chodzenie po schodach
- domowe porządki (klękać, nie kucać! zasada

kąta prostego między tułowiem a udami)

- wsiadanie do samochodu- najpierw biodra,

później nogi

- uprawianie ogrodu- zakaz używania łopaty
- sport

Choroba zwyrodnieniowa stawu

biodrowego coxarthrosis

• Rady praktyczne
- środki komunikacji: wsiadanie, wysiadanie;

uważać na zakrętach, podczas hamowania itp.

- wycieczki:

- wybór terenu- płaski, równy, nie za twardy
- laska

- spanie- pozycje- unikać spania na boku

operowanym

- zakaz opuszczania domu w trudnych

warunkach pogodowych

Choroba zwyrodnieniowa stawu

kolanowego gonarthrosis

Przyczyny:

• zmiany pourazowe (uszkodzenia więzadeł,

łąkotek, chrząstki, wolne ciała, złamania)

• zmiany pozapalne (zapalenie

nieswoiste,RZS, tbc)

• statyczne odchylenia osi kończyny

(szpotawość, koślawość)

• ograniczenie ruchów stawu biodrowego i

skokowego

• ograniczanie obciążania kończyny przeciwnej

Choroba zwyrodnieniowa stawu

kolanowego gonarthrosis

Odczynowe zapalenie stawu w okresie
ostrym charakteryzują:

• podwyższenie ciepłoty skóry
• wysięk stawowy
• bolesność
• ograniczenie ruchów
• zanik mięśnia czworogłowego uda

Choroba zwyrodnieniowa stawu

kolanowego gonarthrosis

Objawy odczynowego zapalenia stawu po

kilku latach:

• wyrośla kostne wyczuwalne na

krawędziach stawowych kości udowej i
piszczelowej

• RTG- odwapnienie końców stawowych

kości, przewapnienie w okolicach
tworzących się wyrośli kostnych

• Zwężenie szpary stawowej

Choroba zwyrodnieniowa stawu

kolanowego gonarthrosis

• Leczenie zachowawcze:
- farmakologiczne- przeciwbólowe,

przeciwzapalne, miorelaksacyjne

- fizykoterapia
- terapia manualna
- zaopatrzenie ortopedyczne
- kinezyterapia

– ćwiczenia w odciążeniu
– ćwiczenia izometryczne

Choroba zwyrodnieniowa stawu

kolanowego gonarthrosis

Wskazania do implantacji sztucznych
stawów kolanowych:

• mała aktywność chorego
• wiek ponad 60 lat
• dużego stopnia destrukcja stawu z małym

zakresem ruchów

• duża niestabilność
• podwichnięcie stawu

Choroba zwyrodnieniowa stawu

kolanowego gonarthrosis

Przeciwwskazania do endoprotezoplastyki:
• infekcje stawu lub jego okolicy
• artropatia
• zaburzenia siły mm kończyny operowanej

(np. po udarach mózgu)

• zaburzenia ukrwienia kończyny

Choroba zwyrodnieniowa stawu

kolanowego gonarthrosis

Cel rehabilitacji pooperacyjnej-
odzyskanie:

• prawidłowej siły mięśni
• optymalnej ruchomości
• koordynacji ruchowej
• prawidłowej funkcji kończyny
• zaufania pacjenta do sprawności kolana

Choroba zwyrodnieniowa stawu

kolanowego gonarthrosis

• unikanie przeciążenia wszczepionych

struktur i zginania powyżej 100 stopni

• do 12 tygodni częściowe obciążanie
• klękanie, kucanie – 6 miesięcy