CHOROBA
WRZODOWA
ŻOŁĄDKA A STRES

Anna Ścibut

Alicja Tomecka

Katarzyna Ziółkowska

CHOROBA WRZODOWA



Schorzenie przewlekłe, owrzodzenie
trawienne



Główny objaw – ból, pojawiający się
okresowo (wiosna, jesień)



Sięga do blaszki mięśniowej żołądka

Etiologia choroby wrzodowej

Wieloczynnikowa:



Uwarunkowania genetyczne



Zakażenie Helicobacter pylori



Styl życia (w tym stres, a także palnie

papierosów)



Niesteroidowe leki przeciw zapalne

(najbardziej toksyczne działanie w

stosunku do śluzówki żołądka wykazują

piroksykam i indometacyna, mniej szkód

wywołuje ibuprofen)

OBJAWY



ból zlokalizowany w nadbrzuszu



pieczenie występujące za mostkiem (tzw.

zgaga)



nudności, wymioty



kwaśne lub gorzkie odbijanie



brak apetytu



niesmak w ustach



zaparcia na przemian z biegunkami



spadek masy ciała



wzdęcie



czkawka

OSTRE OWRZODZENIE

POSTRESTRESOWE



powierzchowne



nie przekracza blaszki mięśniowej



zajmuje dużą powierzchnię



po ustąpieniu reakcji stresowej
obficie krwawi



ustępuje samoistnie

Jedynym czynnikiem jest

silny stres wywołany przez:



Urazy wielonarządowe z dużą utrata krwi



Urazy głowy ze wzmożeniem ciśnienia

śródczaszkowego



Masywne krwotoki



oparzenia (wrzody Curlinga)



Wstrząs



Wyziębienie



Hipowolemia



Ból



Zabiegi operacyjne

Naturalne czynniki obronne

•

wydzielanie ochronnej warstwy śluzu

o prawidłowym składzie

•

odpowiedni przepływ krwi przez błonę

śluzową przewodu pokarmowego

•

prawidłowa regeneracja nabłonka

śluzówki

•

sprawne mechanizmy neutralizacji

kwaśnej

treści żołądkowej



Stres wpływa na działanie ośrodkowego
układu nerwowego i pośrednio na żołądek.
W jego ścianie znajdują się bowiem
zakończenia nerwów błędnych, które
stymulują wytwarzanie soków żołądkowych
- często z nadmiarem kwasu solnego.

Osoby, które długo żyją w stresie, niejako
prowokują swój organizm do wydzielania
większej porcji kwasu, a stąd prosta droga
do powstania wrzodów.

MECHANIZM POWSTAWANIA

OWRZODZEŃ STRESOWYCH

(wspólny dla choroby wrzodowej i owrzodzeń

postresowych)



Poprzez oś podwzgórzowo –

przysadkowo – korowo –

nadnerczową (poprzez ACTH)



Poprzez pobudzenie miejsca sinawego



Poprzez pobudzenie nerwu błędnego

Poprzez oś podwzgórzowo –

przysadkowo – korowo –

nadnerczową (poprzez ACTH)

stresor

↓

CRH(+)

↓

ACTH (+)

↓

glikokortykosteroidy (+)

↓

spadek syntezy

prostaglandyn

↓

OUN

UKŁADY

OBWODOWE

ŻOŁĄDEK

Poprzez pobudzenie miejsca

sinawego

stresor

↓

CRH(+)

↓

aktywacja LC

↓

NA (+) A (+)

↓

spadek ukrwienia błony

śluzowej

↓

OUN

UKŁADY OBWODOWE

ŻOŁĄDEK

spadek syntezy

prostaglandyn

↓



Produkcja śluzu (-)



Wytrzymałość (-)



Regeneracja (-)



Produkcja NaHCO

3

(-)



Produkcja HCl (+)

spadek ukrwienia

błony śluzowej

↓

ŻOŁĄDEK

Poprzez pobudzenie nerwu
błędnego

stresor

↓

CRH (+)

↓

aktywacja n. X

↓

perystaltyka(-)

sok żołądkowy(+)

OUN

ŻOŁĄDEK

Mechanizm związany z produkcją przez

podwzgórze tyreoliberyny (TRH)

charakterystyczny dla powstawania owrzodzeń

ostrych

TRH wydzielana bezpośrednio (receptor nie

znany) i pośrednio (uk. adrenergiczny)

↓

obkurczenie trzewnych naczyń oporowych

↓

zahamowanie śluzówkowego przepływu krwi

↓

zmniejszenie produkcji śluzu i dwuwęglanów

spadek zdolności regeneracyjnych

Metody profilaktyki owrzodzeń
stresowych



Żywinie enteralne



Leki zobojętniające



Sukralfat



H2 blokery



Inhibitory pompy protonowej

Jeśli chcesz zmniejszyć

dolegliwości:



Unikaj sytuacji stresowych.



Zrezygnuj z picia kawy i alkoholu.



Rzuć lub chociaż ogranicz palenie papierosów.



Wyeliminuj z diety te produkty, które zaostrzają objawy

choroby, m.in. soki owocowe, ostre, tłuste oraz smażone dania,

tłuste mleko.



Staraj się nie jadać produktów dużą ilością konserwantów

(można je rozpoznać po długim czasie przydatności

do spożycia).



Jadaj o stałych porach, pięć razy dziennie, w małych porcjach,

przeżuwając dokładnie każdy kęs dania.



Unikaj doustnych leków przeciwzapalnych

i przeciwbólowych (zastosuj lek w innej formie, np. czopka

Helicobacter pylori



Gram-ujemna bakteria o spiralnym kształcie, zaliczana do

pałeczek



Obecnie wiadomo, że jest ona odpowiedzialna za chorobę

wrzodową



WHO szacuje, że zainfekowanych tą bakterią jest ok. 70%

ludzi w krajach rozwijających się i ok. 30% w krajach

rozwiniętych



Jest ona odpowiedzialna za ok. 80% przypadków choroby

wrzodowej żołądka i ok. 90% dwunastnicy.



Za odkrycie znaczenia bakterii dla zdrowia australijscy

uczeni w 2005 r. zostali uhonorowani nagrodą Nobla.



Choroba wrzodowa występuje u około 5-10% całej

dorosłej populacji

Dieta

Produkty nasilające dolegliwości:



herbata



napoje gazowane



potrawy ciężkostrawne



cebula



pikantne przyprawy



smażone oraz tłuste potrawy

Produkty dopuszczalne:



twarożki



chude gotowane mięso



galaretki



kasza



ciasto, nie zawierające tłuszczów



jasne, czerstwe pieczywo



(kawa "Inka") kawa zbożowa

Bibliografia:



„Skrypt do medycyny i epidemiologii
środowiskowej” J.Jośko



Internet



„Stres w chorobach przewlekłych”
J.Jośko

Dziękujemy za uwagę!