System dydaktyczny
szkoły aktywnej

Systemy dydaktyczne szkoły aktywnej



Przyczyny podjęcia reform szkoły



Istota procesu uczenia się w szkole

aktywnej



Przykłady rozwiązań systemowych z

przełomu XIX i XX wieku



Krytyczna ocena dorobku szkoły

aktywnej

Systemy dydaktyczne szkoły

aktywnej/progresywistycznej, Nowego

Wychowania/

Szkoły pracy

Reformy
organizacyjne

Reformy
programowe

Szkoła pracy
J.Deweya

Techniki Freineta

Metoda ośrodków
zainteresowań -

O. Decroly

Politechniczna
szkoła pracy P.
Błońskiego

System
mannheimski – A.
Sickinger

Nauczanie łączne
– K. Linke

Szkoła pracy G.
Kerschensteinera

Plan daltoński – H.
Parkhurst

Metoda M.

Montessori

Metoda

winnetkowska- C.
Washburn

1.

Indywidualizm w

wychowaniu



Ellen Key – 1900r.,
„Stulecie dziecka”-
uzasadniała ideę
prymatu dziecka w
życiu rodzinnym i
społecznym
przewidując, że XX
wiek będzie
należał do dziecka

Stulecie dziecka



miało stać się wiekiem symbolicznej i

rzeczywistej naprawy zła wyrządzonego

dziecku w wiekach poprzednich;



wiek XX przyznał dzieciom szereg praw

m.in. prawo do nauki, prawo do bezpłatnej

opieki medycznej, dążenia do ochrony

dzieciństwa sfinalizowała Konwencja o

prawach dziecka, podpisana w 1980

roku przez ponad 150 krajów



tymczasem ...

Wiek XX określany jako
najgorszy wobec dziecka (

za

Danutą Waloszek, 2006, s. 33)



250 mln dzieci przymuszanych jest na świecie

do ciężkiej pracy;



150 mln dzieci umiera rocznie z głodu;



130 mln dzieci nie uczy się (21% populacji);



10 mln okaleczonych zostało psychicznie przez

wojny;



10 mln zarażonych jest wirusem HIV (ilość ta

ustawicznie rośnie);



1 mln dzieci ginie rocznie na wojnach;



co piąte dziecko w Polsce dotknięte jest

ubóstwem;

2. Wyniki prowadzonych
badań psychologicznych nad
dzieckiem



pokazując i
opisując
rozwojowe zmiany
w psychice
dziecka ukazały
jednostronność
pedagogiki
tradycyjnej

3. Naturalizm w

wychowaniu i kształceniu



Naturalizm
środowiskowy



Naturalizm
psychologiczny



Naturalizm
biogenetyczny

4. Pedagogika

pragmatyczna



Peirce - treść
naszych pojęć jest
rezultatem
działania /działanie
drogą poznania/



James - to jest
prawdziwe, co jest
skuteczne w
działaniu /działanie
kryterium
weryfikacji wiedzy/

DZIAŁANIE

centralne pojęcie

pedagogiki

Istota uczenia się: UCZYMY SIĘ

PRZEZ DZIAŁANIE



Przyjęcie
założenia,że
człowiek jest
istotą działającą
prowadzi do
nowego
określenia
procesu uczenia
się

  

John Dewey (1859-1952)

Istota uczenia się: UCZYMY SIĘ

PRZEZ DZIAŁANIE



Materiał nauczania

winien pobudzać

dziecko do

myślenia i

działania;



Uczenie się jako

proces badawczy

opartym o

rozwiązywanie

problemów.

John Dewey (1859-
1952)

Akt myślenia wg. Deweya

1)

odczucie trudności,

/w trakcie działania/

2)

wykrycie i określenie trudności,

3)

nasuwanie się możliwego rozwiązania

problemu,

poszukiwanie

pomysłów

rozwiązania,

4)

wyprowadzenie wniosków z

przypuszczonego rozwiązania – logiczne

uzasadnienie hipotezy,

5)

praktyczna

weryfikacja

hipotezy,

działanie, które potwierdzi lub zaneguje

rozwiązanie.

Instrumentalizm myślenia

Myślenie rodzi się w działaniu, bo

działając człowiek napotyka na
trudności/problemy/, działanie
weryfikuje też poprawność
myślenia /rozwiązania problemu/.

Procesy myślenia są tu na

usługach działania, stanowią
instrument działania

Politechniczna szkoła pracy
Pawła Błońskiego (1884-1941)



Celem szkoły
Błońskiego było

przygotowanie
do życia i pracy

.

Politechniczna szkoła
pracy Pawła Błońskiego

Szkołą zorganizowana była dla dzieci

w wieku od 6 do 18 roku życia,

podzielona na 3 szczeble:

1/ przedszkole 6-8 r.ż.
2/ szkoła I stopnia 8-12 r.ż

(szkoła- dom)

3/szkoła II stopnia 12-18 r.ż.

politechniczna szkoła pracy

Politechniczna szkoła
pracy Pawła Błońskiego

Od przedszkola wprowadzał

Błoński narzędzia człowieka
dorosłego.

„Dziecka nie interesują pozory,

ale narzędzia człowieka
dorosłego”.

Politechniczna szkoła
pracy Pawła Błońskiego



W I roku uczniowie poznają najbliższą

okolicę: szkołę i dom,



W klasie II znajdowały się 2 bloki

tematyczne:

1/ prace rolnicze, budowa gleby, siew,

nawożenie itp.

2/ zajęcia z zakresu gospodarstwa

domowego,



Tematyka klasy III obejmuje prace rolnicze

i przemysł chałupniczy.

Politechniczna szkoła
pracy Pawła Błońskiego



W klasie IV poznają podstawy
leśnictwa i sadownictwa, w okresie
jesienno-zimowym zajmują się
stolarstwem



W klasie V latem staja się
bartnikami i rybakami, a zimą
pracują przy obróbce metalu.

Politechniczna szkoła
pracy Pawła Błońskiego



Szkoła II stopnia, 4-o letnia
politechniczna szkoła stanowiła
formę połączenia pracy w
zakładzie wytwórczym z pracą i
zajęciami w szkole.

System mannheimski

Antoni Sickinger (1858-1930)



Przyczyna
niepowodzeń
szkolnych
uczniów –
szablonowa
organizacja klas
szkolnych.

System mannheimski



Zamiast
„każdemu to
samo”,
„każdemu to, co
dla niego
właściwe”.

System mannheimski



 Obok tradycyjnego –

podłużnego podziału

dzieci na klasy – wg.

wieku, zaproponował

podział wg, miary

uzdolnień:

1)

Od 100% do 50% -

dzieci normalnie

rozwijające się;

2)

Od 50% do 20% - dzieci

słabo rozwijające się;

3)

Poniżej 20% - dzieci

opóźnione w rozwoju.

System mannheimski

kompensacyjne przedszkole

klasy

klasy

klasy

głowne

popierają-pomocni-
ce rozwój cze

4 lata

8 lat nauki 6/7 lat

po 4 klasie

nauki

ciągu klas
głownych

7 i 8 rok
klasy

klasy

przejścio- języków
we

obcych

szkoła średnia

Owidiusz Decroly (1871-1932)

– metoda ośrodków
zainteresowań



Zadaniem szkoły
jest przygotowanie
do życia,
polegające na

przystosowaniu
dziecka do
środowiska
społecznego i
przyrodniczego w
którym żyje

.

Owidiusz Decroly – metoda

ośrodków zainteresowań



Należy dać dzieciom okazję do
poznania i zrozumienia ich własne
życie i jego otoczenie



Kształcenie zatem powinno
koncentrować się wokół
naturalnych zainteresowań i
potrzeb dziecka

Owidiusz Decroly – metoda

ośrodków zainteresowań

4 podstawowe grupy potrzeb dziecięcych:

1.

potrzebę pożywienia, z którą łączy się
potrzeba oddychania oraz czystości;

2.

walki z ujemnymi wpływami klimatu;

3.

potrzeba obrony przed niebezpieczeństwami
i różnymi nieprzyjaciółmi;

4.

potrzeba pracy zbiorowej, rozrywki i
doskonalenia

Owidiusz Decroly – metoda

ośrodków zainteresowań



Proces nauczania przebiegał od
obserwacji



przez kojarzenie



do wyrażania.

Owidiusz Decroly – metoda

ośrodków zainteresowań



Nauczanie rozpoczyna się od
obserwowania
przedmiotów/zjawisk w otoczeniu
dziecka, połączonego z
określonymi czynnościami
skierowanymi na dany
przedmiot/zjawisko.

Owidiusz Decroly – metoda

ośrodków zainteresowań



Kojarzenie – powiązania informacji
zdobytych w czasie obserwacji ze
zdobytymi wcześniej.



Wyrażanie zdobytych wiadomości poprzez
malowanie, modelowanie, lepienie,
rysunek, taniec, ćwiczenia, opowiadania,
wypracowania, streszczenia, sporządzanie
tabeli, wykresów, prowadzenie prac w
ogrodzie, hodowli

Celestyn Freinet



 

                                                           

          

