Historia prasy i
czasopismiennictwa w latach
1865 – 1939.
I. Zwiazki prasy z historią
narodu
II. Źródła informacji
prasowej
• Żródła informacji prasowej w XIX w. nie
zmienił się prawie wcale w porownaniu
z wiekiem XVIII.
• Wiadomości, ogloszenia i enuncjacje
do władz publikacji oraz inne
dokumenty z miasta i pobliskich okolic
redakcja zdobywała droga kontaktów
osobistych.
• Z prowincji oddalonych o male odległosci
od centrum wydawniczego materiały
informacyjne przychodziły dośc szybko za
pośrednictwem poczty - kilka dni.
• Informacje z zagranicy otrzymywano
poprzeztłumaczenie i przedruk wiadomości
z świadomie wybranych gazet. Informacje
uzyskiwane poprzez indywidualne
korespondencje stosowano b. rzadko.
• Wiadomości z prasy Niemieckiej
publikowano z opóźnieniem 7-8 dni,
Z Francji, Belgi i innych krajów
Europy zachodniej z opóxnieniem 12-
15 dni. Na najnowsze Doniesienia
Hiszpani i Portugali czekało sie ponad
miesiąc.
• Założenie lini kolejowej Warszawa -
Wiedeń przyczyniło sie do znacznego
usprawnienia z źrodeł informacji
prasowej. CZas otrzymywania
najnowszych informacji z krajów
Europy Zachdniej skrócił się 2 lub 3
krotnie.
• Kolejnym usprawnieniem w przekazywaniu
najswieższych wiadomości zza granicy było
pojawienie się pierwszych lini
telegraficznych. Pierwszy telegraf optyczno-
semaforowy datuje sie na rok 1839. Wtedy
to rozpoczęto budowę lini telegraficznej
pomiędzy Warszawa a Petersburgiem.
• W 1856 na tej samej trasie uruchomiono
przekazy telegraficzne techniką alfabetu
Morse’a
Agencje prasowe
• Do 1918 r. na ziemiach polskich nie
istnialy niezalezne agencje
informacyjne. Redakcje zmuszone
były korzystac z materiałów
dostarczonych przez agencje państw
zaborczych i biura informacyjne o
zasięgu międzynarodowym.
Przedewszystkim brytyjski „Reuter” i
francuski „Havas”.
• W grudniu 1918 r. powstała "Polska
Agencja Telegraficzna" przejęta przez
państwo. Po roku działalności miała 15
agend w największych miastach polski.
• Po 1926 r. prowadziła aktywną,
skierowana przeciw opozycji polityke
ogłoszeniowa, rozwijajac sieć
wydawnictw oficjalnych rządu min.
"Monitor Polski" czy "Biuletyn
Giełdowy".
• Posaiadała od 8 do 10 stałych
korespondentów zagranicznych.
• Praca agencji kierowali kolejno:
Alfred Wysocki, Aleksander Grott,
Piotr Górecki, Roman starzyński,
Konrad Libicki, Mieczysław Obarski.
• W czasach Drugiej Rzeczypospolitej
działało ok. 50 innych agencji prasowych
ale PAT nadal pozostawał największym
biurem informacyjnym.
• W pierwszych latach niepodległości
konkurencję dla PAT zaczeła stanowic East
Express załozona przez Adama
Szczepanika a nastepnie przekształcona w
agencje Wschodnią subwencjonowaną
przez MSZ.
• Od 1929 r. obóz rządzący dysponował
Agencją Prasowa i Publicystyczna "Iskra"
kierowaną przez Mieczysława Wyżeł-
Ściezyńskiego, ktora pełniła rolę wewnatrz
krajową.
• Stronnictwo Piłsudczyków założyło także kilka
angencji o charakterze politycznym poza
granicami kraju m.in. Agencja Telegraficzna
Express, agencja "Ofinor", Agencja Prasowo-
Informacyjna "Wschód" we Lwowie.
• Od 1927 r. działała Katlicka Agencja
Prasowa prowadzona przez ks.
Zygmunta Kaczyńskiego. Od 1931 r.
istniała takze Polska agencja Agrarna i
Ogólno informacyjna załozona przez
Henryka Dzendzla. Istniała równiez od
1919 r. Żydowska AgencjaTelegraficzna
obejmujaca swoim zasięgiem Rumunie
i kraje nadbałtyckie związana z
londyńską Jewish Telegrafic Agency.
• Agencje nie były jedynym źródłem
informacji prasowych. Taką role pełniły
również także pewnego rodzaju biuletyny
wielkich instytucji państwowych, organizacji
społecznych, gospodarczych i politycznych.
Bogatsze wydawnictwa mogły sobie
pozwolić na abonowanie wielu biuletynów,
prowadzenie całodobowych nasłuchów
radiowych a także na utrzymywanie
własnych korespondentów w najwiekszych
miastach Polski i stolicach Europejskich.
Koniec
Dziekuje za uwage.
Adrian Kędzierski