System ubezpieczeń,
System ubezpieczeń,
12.11.2012
12.11.2012
Przygotowanie:
Przygotowanie:
Anna Jastrzębska, Karolina Borysiuk
Anna Jastrzębska, Karolina Borysiuk
Zadośćuczynienie za krzywdę
Zadośćuczynienie za krzywdę
w konsekwencji szkody na
w konsekwencji szkody na
osobie
osobie
POLSKA
POLSKA
ZADOŚĆUCZYNIENIE PIENIĘŻNE
ZADOŚĆUCZYNIENIE PIENIĘŻNE
na rzecz osób poszkodowanych
na rzecz osób poszkodowanych
oraz najbliższych członków rodziny
oraz najbliższych członków rodziny
to ŚWIADCZENIE,
to ŚWIADCZENIE,
którego celem jest
którego celem jest
kompensata
kompensata
powstałej krzywdy niemajątkowej
powstałej krzywdy niemajątkowej
poszkodowanych, jak i ich najbliższych.
poszkodowanych, jak i ich najbliższych.
Cechy świadczenia
Cechy świadczenia
zadośćuczynienia
zadośćuczynienia
(na rzecz poszkodowanego)
(na rzecz poszkodowanego)
:
:
►
pieniężne,
pieniężne,
►
mające stanowić sposób złagodzenia
mające stanowić sposób złagodzenia
cierpień – celem jest wyrównanie
cierpień – celem jest wyrównanie
uszczerbków niematerialnych,
uszczerbków niematerialnych,
związanych z doznaną krzywdą
związanych z doznaną krzywdą
(kalectwo, oszpecenie, ograniczenia ruchowe,
(kalectwo, oszpecenie, ograniczenia ruchowe,
ograniczenia w życiu codziennym, długotrwałe
ograniczenia w życiu codziennym, długotrwałe
leczenie, cierpienie, rehabilitacja, poczucie
leczenie, cierpienie, rehabilitacja, poczucie
bezradności, ograniczenie perspektyw na przyszłość),
bezradności, ograniczenie perspektyw na przyszłość),
►
osobiste,
osobiste,
►
fakultatywne (uznaniowe).
fakultatywne (uznaniowe).
Miarkowanie – ustalanie wysokości
Miarkowanie – ustalanie wysokości
zadośćuczynienia (jednorazowe i całościowe)
zadośćuczynienia (jednorazowe i całościowe)
►
stopień trwałego uszczerbku,
stopień trwałego uszczerbku,
►
długotrwałość
długotrwałość
i bolesność choroby
i bolesność choroby
►
okres dochodzenia do względnej sprawności,
okres dochodzenia do względnej sprawności,
►
wiek poszkodowanego,
wiek poszkodowanego,
►
płeć poszkodowanego,
płeć poszkodowanego,
►
poczucie bezradności życiowej, niekorzystne widoki i możliwości
poczucie bezradności życiowej, niekorzystne widoki i możliwości
w przyszłości,
w przyszłości,
►
aktualna i zmieniająca się stopa życiowa społeczeństwa i
aktualna i zmieniająca się stopa życiowa społeczeństwa i
sytuacja materia
sytuacja materia
lna społeczności (praca, rozrywka),
lna społeczności (praca, rozrywka),
►
inne czynniki (uwzględniające pozycję społeczną, zawodową)
inne czynniki (uwzględniające pozycję społeczną, zawodową)
,
,
►
ekonomicznie odczuwalna wartość,
ekonomicznie odczuwalna wartość,
umiarkowanie,
umiarkowanie,
►
uwzględnianie doznanej krzywdy
uwzględnianie doznanej krzywdy
i wszystkich okoliczności
i wszystkich okoliczności
wypadku,
wypadku,
►
podobieństwo sytuacji jako wyznacznik.
podobieństwo sytuacji jako wyznacznik.
Zadośćuczynienie na rzecz
Zadośćuczynienie na rzecz
najbliższych członków rodziny
najbliższych członków rodziny
(cechy):
(cechy):
►
j
j
ednorazowe
ednorazowe
i całościowe
i całościowe
,
,
►
pieniężne,
pieniężne,
►
jako złagodzenie ogółu cierpień po utracie
jako złagodzenie ogółu cierpień po utracie
osoby najbliższej, mogące ujawnić się w
osoby najbliższej, mogące ujawnić się w
psychice i egzystencji emocjonalnej,
psychice i egzystencji emocjonalnej,
►
fakultatywne.
fakultatywne.
Roszczenie zadośćuczynienia przysługuje
Roszczenie zadośćuczynienia przysługuje
osobie należącej do kręgu osób najbliższych
osobie należącej do kręgu osób najbliższych
zmarłego.
zmarłego.
Miarkowanie:
Miarkowanie:
►
długotrwałość i stopień bólu,
długotrwałość i stopień bólu,
►
osamotnienie, cierpienia moralne, wstrząs
osamotnienie, cierpienia moralne, wstrząs
psychiczny,
psychiczny,
►
okres traumy i dochodzenia do względnej
okres traumy i dochodzenia do względnej
normalności
normalności
►
stopień pokrewieństwa, bliskości,
stopień pokrewieństwa, bliskości,
►
stopień krzywdy, wynikający z utraty pomocy,
stopień krzywdy, wynikający z utraty pomocy,
wsparcia osoby bliskiej,
wsparcia osoby bliskiej,
►
rola pełniona w rodzinie przez zmarłego,
rola pełniona w rodzinie przez zmarłego,
►
utrata czerpania przyjemności z życia rodzinnego,
utrata czerpania przyjemności z życia rodzinnego,
zaburzenie normalnego funkcjonowania rodziny,
zaburzenie normalnego funkcjonowania rodziny,
►
wiek uprawnionego do zadośćuczynienia.
wiek uprawnionego do zadośćuczynienia.
Analiza polskiego rynku:
Analiza polskiego rynku:
►
firmy ubezpieczeniowe – do 20.000zł,
firmy ubezpieczeniowe – do 20.000zł,
►
odszkodowanie na drodze sądowej ~
odszkodowanie na drodze sądowej ~
100.000zł,
100.000zł,
►
tendencja wzrostu wysokości świadczeń,
tendencja wzrostu wysokości świadczeń,
►
p
p
ot
ot
rzeba wprowadzenia rozwiązań
rzeba wprowadzenia rozwiązań
prokonsumenckich
prokonsumenckich
(wprowadzenie minimów,
(wprowadzenie minimów,
swoboda sądu w ocenie
swoboda sądu w ocenie
, komisje lekarskie
, komisje lekarskie
)
)
.
.
ŚWIAT
ŚWIAT
Modele normatywne roszczenia
Modele normatywne roszczenia
o zadośćuczynienie pieniężne z
o zadośćuczynienie pieniężne z
tytułu śmierci osoby bliskiej
tytułu śmierci osoby bliskiej
►
W oparciu na regulacjach ustawowych bądz
W oparciu na regulacjach ustawowych bądz
w zasadach wypracowanych przez
w zasadach wypracowanych przez
judykaturę
judykaturę
►
Wykluczenie roszczeń w krajach
Wykluczenie roszczeń w krajach
germańskich
germańskich
►
Tradycyjne w krajach skandynawskich
Tradycyjne w krajach skandynawskich
Kryteria powstania
Kryteria powstania
roszczenia
roszczenia
►
Rodzaj krzywdy osoby trzeciej
Rodzaj krzywdy osoby trzeciej
►
Charakter związku faktycznego osoby
Charakter związku faktycznego osoby
uprawnionej ze zdarzeniem
uprawnionej ze zdarzeniem
►
Charakter odpowiedzialności sprawcy
Charakter odpowiedzialności sprawcy
►
Rodzaj relacji osobistej między zmarłym a
Rodzaj relacji osobistej między zmarłym a
osobą trzecią
osobą trzecią
Krąg osób legitymowanych
Krąg osób legitymowanych
►
Można wyróżnić trzy systemy:
Można wyróżnić trzy systemy:
►
Z zamkniętą liczbą osób legitymowanych
Z zamkniętą liczbą osób legitymowanych
►
W którym ustawodawca posługuje się
W którym ustawodawca posługuje się
jednym pojęciem ogólnym takim jak rodzina,
jednym pojęciem ogólnym takim jak rodzina,
członek rodziny, osoba najbliższa
członek rodziny, osoba najbliższa
►
W którym orzecznictwo utrzymuje otwarty
W którym orzecznictwo utrzymuje otwarty
krąg legitymowanych
krąg legitymowanych
Roszczenie w przypadku śmierci
Roszczenie w przypadku śmierci
poszkodowanego
poszkodowanego
W obcym piśmiennictwie oraz
W obcym piśmiennictwie oraz
judykaturze sądów europejskich i
judykaturze sądów europejskich i
amerykańskich można wyróżnić wypadki
amerykańskich można wyróżnić wypadki
natychmiastowej śmierci oraz śmierci,
natychmiastowej śmierci oraz śmierci,
która nastąpiła po pewnym czasie od
która nastąpiła po pewnym czasie od
zdarzenia.
zdarzenia.
Ocena wysokości
Ocena wysokości
zadośćuczynienia w Europie
zadośćuczynienia w Europie
►
Na podstawie tzw. tabel zadośćuczynienia
Na podstawie tzw. tabel zadośćuczynienia
►
Tabel normatywnych
Tabel normatywnych
►
Kwoty orzeczone w danym roku
Kwoty orzeczone w danym roku
►
Zasady Europejskiego Prawa czynów
Zasady Europejskiego Prawa czynów
Niedozwolonych
Niedozwolonych
Wysokości zadośćuczynienia na
Wysokości zadośćuczynienia na
świecie
świecie
►
Hiszpania – ok 100 000 euro za utratę
Hiszpania – ok 100 000 euro za utratę
małżonka, ok 44 000 euro na śmierć rodzica
małżonka, ok 44 000 euro na śmierć rodzica
►
Włochy – 106 000 – 212 000 euro
Włochy – 106 000 – 212 000 euro
►
Portugalia – 2 500 –
Portugalia – 2 500 –
2
2
5 000 euro
5 000 euro
►
Szwecja – ok 25 000 SEK (ok 24 000 euro)
Szwecja – ok 25 000 SEK (ok 24 000 euro)
►
Niemcy – 500 – 5 000 euro
Niemcy – 500 – 5 000 euro
DZIĘKUJEMY
DZIĘKUJEMY