POWIKŁANIA INFEKCYJNE
U CHORYCH LECZONYCH
NERKOZASTĘPCZO
Główne infekcyjne
powikłania dializoterapii:
• Bakteriemia
• Gruźlica
• Infekcja cytomegalowirusowa
• Infekcje dostępu naczyniowego
• Infekcje grzybicze
• Infekcyjne zapalenie wsierdzia
• Zapalenie otrzewnej u chorych leczonych DO
• Zapalenie ujścia i/lub tunelu cewnika do DO
• Wirusowe zapalenie wątroby typu B
• Wirusowe zapalenie wątroby typu C
Zakażenia bakteryjne
- Wśród chorych dializowanych dostęp
naczyniowy jest głównym miejscem
zakażenia.
Stanowi 80% wszystkich
infekcji bakteryjnych.
Śmiertelność z powodu zakażenia
dostępu naczyniowego stanowi 10%
populacji pacjentów.
Najczęstsze czynniki
patogenne:
Bakterie Gram- dodatnie
Paciorkowce
Gronkowce
Enterokoki
Głównym problemem zakażeń
dostępu naczyniowego jest rosnąca
oporność bakterii na antybiotyki w
tym odpornych na Vankomycynę.
Profilaktyka zakażeń
stałego
i czasowego dostępu
naczyniowego
• Wykonywanie wszystkich czynności przy
cewniku przez wykwalifikowany personel
zgodnie z przyjętymi procedurami.
• Zabezpieczenie ujścia cewnika jałowym
opatrunkiem.
• Przy zmianie opatrunku obserwacja w kierunku
wystąpienia cech infekcji.
• Każdy wzrost temperatury u pacjenta
z dostępem naczyniowym wymaga wykluczenia
zakażenia, należy wykonać posiewy krwi z
cewnika i obwodu oraz wymaz z okolicy ujścia
cewnika.
• U chorych dializowanych otrzewnowo
najczęstsze zakażenia bakteryjne to
zapalenie ujścia i kanału cewnika
otrzewnowego oraz dializacyjne zapalenie
otrzewnej.
najczęstszym patogenem zarówno w HD jak
i DO jest Staphylococcus aureus, zaleca się
regularną kontrolę nosicielstwa ( wymazy
z jamy nosowej). W przypadku nosicielstwa
zaleca się stosowanie miejscowo mupirocyny
2 razy dziennie przez 5 dni w miesiącu przez
kolejne 3 miesiące.
Zakażenia swoiste
- Chorzy z PNN znacznie częściej
zapadają na gruźlicę niż pacjenci z
prawidłową funkcją nerek.
- Rozpoznanie gruźlicy u chorych
dializowanych jest trudne, gdyż ponad
40 % pacjentów ma postać pozapłucną.
Najczęściej dotyczy ona węzłów
chłonnych, przewodu pokarmowego,
osierdzia i układu moczowego.
Zakażenia wirusowe
• U chorych leczonych nerkozastępczo
głównym problemem są zakażenia
wirusami hepatotropowymi zwłaszcza
HBV i HCV.
Zakażenie wirusem zapalenia
wątroby typu B
• Częstość zakażenia wirusem zapalenia wątroby typu B
( HBV, hepatitis B virus) w polskich stacjach dializ
systematycznie się zmniejsza i wynosi poniżej 5%.
• U ponad połowy nosicieli antygenu powierzchniowego
HBV stwierdza się aktywną replikację wirusa HBV
( dodatni antygen HBe, obecne HBV DNA)
• Szansa spontanicznej eliminacji HBV u chorego
dializowanego wynosi 30 -70%.
• Przebieg kliniczny zapalenia wątroby u chorych
dializowanych jest łagodny bez fazy ostrej.
• Pacjenci zakażeni HBV dializowani są na wydzielonych
stanowiskach.
• W profilaktyce stosuje się stosowanie szczepionki
rekombinowanej w schemacie: 0, 1, 2, 3, 6 miesięcy.
Miano przeciwciał powinno wynosić powyżej 10 jm./l.
( doszczepiać w przypadku spadku poziomu przeciwciał.)
Zakażenie wirusem
zapalenia wątroby typu C
• Częstość zakażeń w polskich stacjach w 2004r
wynosiła 13,3% i wykazuje tendencję malejącą.
• Aktywne zakażenie HCV (replikacja wirusa)
rozpoznaje się oznaczając w surowicy materiał
genetyczny wirusa ( HCV RNA) metodą PCR.
• Czynnikami ryzyka infekcji u pacjentów
dializowanych są: liczba przetaczanych
jednostek krwi, czas leczenia dializami, rodzaj
dializy
( częściej hemodializy)
• Brak możliwości immunizacji biernej i czynnej
• Profilaktyka: stosowanie zasad sanitarno-
epidemiologicznych.
Zakażenie HIV
• Najczęściej do zakażenia dochodzi
przed rozpoczęciem hemodializ.
• Hemodializoterapia jest powszechnie
stosowaną metodą terapii
nerkozastępczej u pacjentów HIV-
seropozytywnych.
• W Polsce zaleca się wydzielanie
stanowisk dla pacjentów zakażonych
HIV.
Zakażenia grzybicze
• Częstość występowania infekcji
grzybiczych u chorych z PNN i leczonych
nerkozastępczo jest wyższa niż w
populacji ogólnej.
• Szczególnie dotyczy to chorych
leczonych immunosupresyjnie.
• Innym czynnikiem ryzyka jest obecność
cewnika w jamie otrzewnej, dużych
naczyniach czy w pęcherzu moczowym.
Rodzaje grzybic:
Kandydoza; najczęściej występująca
infekcja grzybicza wywołana przez
drożdżaki z rodzaju Candida.
Kryptokokoza; wywołana przez grzyb
drożdżopodobny cryptococcus neoformans
(występuje jako zakażenie egzogenne)
Aspergiloza; wywołana przez kropidlaka
Aspergillus , który jest grzybem
pleśniowym, może kolonizować drogi
oddechowe objawiając się zapaleniem płuc.