IV. BADANIE METOD

PRACY

Badanie metod pracy stanowiąc

punkt wyjścia dla:

• doskonalenia technologu i organizacji

procesów produkcyjnych i pomocniczych;

• projektowania nowych procesów,

oddziałów, zakładów;

• doskonalenia organizacji zarządzania;
• doskonalenia organizacji i techniki pracy

biurowej;

• ustalenia prawidłowych technicznych

norm pracy.

Cykl badania i usprawniania

procesów pracy.

(1/2)

Badanie metod pracy odznacza się:

• kompleksowym podejściem do badanych

zjawisk;

• uniwersalnością;

• taniością.

Cykl badania i usprawniania

procesów pracy.

(2/2)

• usprawnianie procesów produkcyjnych i sposobów

wykonywania wszelkich innych prac;

• lepsze rozplanowanie zakładów, wydziałów i stanowisk

pracy;

• doskonalenie konstrukcji maszyn, urządzeń, środków

transportu, itd.;

• ekonomizacja wysiłku ludzkiego, redukcja czynności

zbędnych, łączenie i upraszczanie pozostałych
czynności;

• lepsze wykorzystanie materiałów, maszyn i siły roboczej;
• stwarzanie lepszych warunków pracy.

Zadania, jakie spełnia badanie metod pracy, są
następujące

Metody i techniki organizatorskie

(1/7)

• celu - są to metody i techniki służące realizacji

poszczególnych funkcji zarządzania;

• przedmiotu - metody i techniki służące optymalizacji

systemów -pracy człowieka, pracy maszyn, procesów,
wytworów, instytucji;

• języka (stosowanych modeli) - metody i techniki

badania pracy, matematyczno-logiczne, systemowe,
graficzne, heurystyczne, psychosocjologiczne;

Do rozwiązywania problemów organizacyjnych służą
metody i techniki organizatorskie, które można
pogrupować według kryteriów:

Metody i techniki organizatorskie

(2/7)

• zastosowania -metody i techniki podstawowe,

specjalistyczne, których zastosowanie wymaga udziału
organizatora-specjalisty oraz techniki pracy kierownika;

• gałęzi gospodarki — metody i techniki o

zastosowaniu uniwersalnym, a także o szczególnej
przydatności dla przemysłu, handlu, komunikacji itd.

Metody i techniki organizatorskie

(3/7)

Ze względu na cel rozróżnia się metody i techniki:

• wdrażania nowych

rozwiązań
organizacyjnych

3. kontroli, oceny i

analizy:

• kontroli działania
• analizy i oceny działania
4. motywacji
5. ogólne metody

zarządzania

1. planowania:
• prognozowania
• programowania
• planowania
2. organizowania:
• analizy organizacyjnej
• optymalizacji wariantów

rozwiązań

• projektowania nowych

rozwiązań organizacyjnych

Metody i techniki organizatorskie

(4/7)

Ze względu na przedmiot
wydzielono metody,
których obiektem są
systemy, takie jak:

1. praca człowieka
2. praca maszyn i urządzeń
3. rozmaite procesy
4. wytwory

Ze względu na język i
modele wyodrębniono
metody:

1. badania pracy
2. matematyczne
3. systemowe
4. informatyczne
5. ergonomiczna
6. psychosocjologiczne
7. graficzne
8. heurystyczne

Metody i techniki organizatorskie

(5/7)

1. Wstępna analiza potrzeb organizacyjnych badanego

przedsiębiorstwa lub jego fragmentu.

2. Ustalenie stanu organizacyjnego przedmiotu badania, czyli

zebranie pełnej informacji o poszczególnych czynnikach
oddziaływujących na przedmiot działania, a mianowicie:

Działania usprawniające procesy pracy zależą głównie od
działań organizatorskich, realizowanych zwykle w
następującej kolejności:

• cel badanej pracy;
• stosowane w procesie pracy “tworzywa”
• realizowany wzór wyrobu, ilość jednostek wyrobu, jego koszt;
• kolejność wykonywania czynności składowych badanego procesu;
• miejsce jego wykonywania;
• stosowane w procesie wyposażenie techniczne;
• sposób wykonania poszczególnych czynności składowych;
• wykonawców badanej pracy, ich liczbę, przygotowanie fachowe i

umiejętności, wzajemne stosunki, stosunek do kierownictwa, itd.

Metody i techniki organizatorskie

(6/7)

• uporządkowanie propozycji usprawnień i opracowanie zbiorczego

projektu usprawnienia;

• dokonanie oceny projektu;
• opracowanie dokumentacji organizacyjnej;
• wypróbowanie projektu usprawnienia w praktyce, w przypadku

gdy jest to niezbędne.

3. Krytyczna ocena aktualnego stanu organizacyjnego oraz analiza

wariantów usprawnień tego stanu wraz z wnioskami odnośnie
wyboru optymalnego wariantu.

4. Zaprojektowanie usprawnienia obejmującego następujące etapy:

Metody i techniki organizatorskie

(7/7)

• zatwierdzenie projektu przez kierownictwo;
• przygotowanie warunków technicznych;
• przygotowanie wykonawców;
• właściwy “rozruch" organizacyjny.

5. Wprowadzenie w życie nowego lub usprawnionego rozwiązania

organizacyjnego, jako normalnego sposobu wykonywania
określonej pracy, realizowane zazwyczaj w następującej
kolejności:

6. Kontrola przebiegu i analiza efektów usprawnienia.

Przebieg realizacji zadań

usprawnieniowych.

Przygotowanie organizacyjne.

Realizacja

Utrwalenie wprowadzonych zmian

usprawnieniowych.

Przyczyny oporu stawianego

usprawnianiu pracy.

• Niepewność.
• Zagrożenie osobistych interesów.
• Odmienne postrzeganie.
• Uczucie straty.

Przezwyciężanie oporu

stawianego usprawnianiu pracy.

• Współuczestnictwo.
• Uświadamianie i komunikacja.
• Ułatwianie.
• Analiza pola siłowego.

Racjonalna organizacja zespołu

stanowisk pracy wymaga:

• ustalenia celu funkcjonowania zespołu;
• ustalenia zadań zespołu w postaci określonych wyjść

materialnych i informacyjnych;

• określenia wejść materialnych i informacyjnych;
• ustalenia optymalnych metod wykonania pracy

zespołowej i zapewnienia optymalnych warunków
pracy;

• wyposażenia zespołu w odpowiednie środki

techniczne i ustalenia racjonalnego rozplanowania
zespołu stanowisk;

• doboru pracowników o właściwych kwalifikacjach.

Projekt realizacji

1. Przedsięwzięcia dotyczące zmian usprawnieniowych.
2. Przebieg wprowadzania zmian usprawnieniowych;
3. Harmonogram realizacji zmian;
4. Wyznaczenie pracowników odpowiedzialnych za

przeprowadzenie zmian oraz określenie obowiązków
wynikających ze zmian dla innych pracowników;

5. Sposób ujęcia zmian w przepisach, normach, w

planowaniu, ewidencji, w systemie wynagrodzeń, itd.

Realizacja

1. Omówienie zmian usprawnieniowych z pracownikami

obiektu stanowiącego przedmiot usprawniania.

2. Przeszkolenie pracowników.
3. Wprowadzenie organizacyjnych i techniczno-

technologicznych zmian w obiekcie stanowiącym
przedmiot usprawniania.

4. Pierwszy okres przyswajania zmian

usprawnieniowych.

5. Ocena zmian usprawnieniowych.

Usprawnianie pracy zespołowej.

Sposoby grupowania stanowisk pracy w zespoły zależą

od:

1. rodzaju procesu pracy;
2. stopnia specjalizacji i stabilności zadań realizowanych

przez poszczególne stanowiska pracy;

3. stopnia powiązania stanowisk i równomierności

przebiegu procesu pracy.

Usprawnianie pracy

indywidualnej

1. Formułowaniu celu, jakiemu ma służyć pracujący

człowiek;

2. Sposobie określania wyjść systemu;
3. Określeniu charakteru i przebiegu wejść;
4. Ustaleniu najbardziej efektywnego przebiegu

procesu.

Przystępując do usprawniania stanowiska pracy, trzeba
pamiętać o:

CZAS ROBOCZY PRACOWNIKA

CZAS PRACY

CZAS PRZERW

czas przygotowawczo zakończeniowy

t

pz

czas wykonania

t

w

czas główny

t

g

czas pomocniczy

t

p

czas obsługi organizacyjnej

t

oo

czas obsługi stanowiska

t

o

czas obsługi technicznej

t

ot

czas na potrzeby naturalne

t

fn

czas na odpoczynek

t

fo

czas na przerwy fizjologiczne

t

f

czas przerw technologicznych

t

t

czas strat

t

x

straty z przyczyn organiz.-techn.

t

xot

straty z przyczyn indyw.
(z winy pracownika)

t

fo

Czas
normowan
y

Tc = A + B +C + D

Całkowicy czas zuzywany na wyrób, operacje, proces

produkcyjny w aktualnych warunkach oraganizacyjno-

technicznych określonego przedsiębiorstwa

Tn = A + B

Rzeczywista pracochłonność

wyrobu, opreacji lub procesu

technologicznego

Tt = C + D

Całkowity czas tracony

P

ra

co

ch

ło

nn

oś

ć

ba

zo

w

a

A

P

ra

co

ch

ło

nn

oś

ć

do

da

tk

ow

a

B

C

za

s

tr

ac

on

y

z

w

in

y

ki

er

ow

ni

ct

w

a

C

C

za

s

tr

ac

on

y

z

w

in

y

pr

ac

ow

ni

ka

D