Handel

Zagraniczny i

wzrost

gospodarczy

Przedsiębiorcy w

żadnym państwie nie są

w stanie wyprodukować

wszystkich dóbr

niezbędnych dla jego

poprawnego

funkcjonowania. Część z

nich bardziej się opłaca

sprowadzić z innego

kraju.

Handel Zagraniczny

polega na odpłatnej

wymianie towarów i dóbr

między kontrahentami

mającymi swoje siedziby

w różnych krajach. Ten

typ handlu pozwala na

uzupełnienie tych dóbr,

które brakują na danym

terenie.

Rozwój handlu zagranicznego jest

motywowany następującymi

czynnikami :

• odmienna struktura

gospodarcza poszczególnych
państw,

• zróżnicowany poziom

techniczny osiągnięty przez
dany kraj,

• warunki klimatyczne
• nierówny podział surowców na

Ziemi.

Handel zagraniczny składa się z

następujących operacji

gospodarczych :

• eksport - to sprzedaż krajowych

towarów, lub świadczenie usług

kontrahentowi zagranicznemu,

• import - polega na nabywania dóbr za

granicą i przewożeniu ich do kraju,

• reeksport - importowany towar jest

sprzedawany powtórnie za granicę np.

zakup towaru w Rosji i ich eksport do

Niemiec,

• tranzyt - polega na przewożeniu

towarów z jednego kraju do drugiego

przez terytorium trzeciego.

Handel zagraniczny

obejmuje :

• obroty towarowe i usługowe,

• obroty dobrami niematerialnymi w tym :
- know-how - pozyskanie wiedzy jak

wytwarzać dane dobro, dokumentacja

techniczna, receptura, instruktaż,

- licencja - uprawnienie do wykorzystania

rozwiązań naukowych chronionych

patentami lub prawami autorskimi np.

zakup wynalazku,

- leasing - polega na wydzierżawieniu

maszyn, urządzeń itp. importer może z

nich korzystać bez konieczności zakupu,

• migrację siły roboczej,

• obroty kapitałowe np. inwestycje,

kredyty.

Politykę i stosunek państwa do handlu zagranicznego

może być skrajnie różny, ale w zasadzie można

wymienić dwa główne sposoby postępowania państwa :

• polityka wolnego handlu -państwo nie ingeruje w

handel, nie określa jego wielkości. Uważa

bowiem, że handel ten przynosi duże korzyści, w

tym zwiększając konkurencję pozwala na

podnoszenie jakości i spadek cen. Wolny handel

wzmaga innowacyjność i pozwala na utrzymanie

wydajności na wysokim poziomie,

• polityka protekcyjna - państwo reguluje obroty

handlowe, mając na celu ochronę własnego

rynku przed napływem obcych towarów.

Przejawia się nie tylko ochroną własnego rynku ,

ale i wspieraniem krajowego eksportu. Polityka

protekcyjna przynosi określone korzyści w

krótkim okresie czasu (spadek importu, ochrona

własnych firm) ale w dłuższym terminie

powoduje wzrost cen, spadek wydajności i

zacofanie technologiczne, zwłaszcza w takim

kraju jak Polska.

Polityka protekcyjna państwa może się przejawiać

przez :

•

nakładanie ceł, czyli opłaty pobieranej przez państwo przy przywozie, przewozie lub

wywozie

towarów poza terytorium danego kraju. Cła mogą być (ze względu na

cel) :

• ochronne - w celu ochrony rodzimego rynku z ważnych powodów np.

przemiany gospodarcze,

• fiskalne - najczęściej nakładane na dobra luksusowe w celu zdobycia

przez budżet dodatkowych przychodów,

• antydumpingowe - wyrównują cenę towaru, który jest sprzedawany

poniżej kosztów jego wytworzenia, np. w stosunku do ceny światowej,

• odwetowe - nałożenie ceł w odpowiedzi na podobne działania

partnera handlowego,

• stosowanie opłat wyrównawczych - podobne do ceł antydumpingowy,

mają charakter zmienny i bardziej elastyczny, powszechnie stosowane

przez Unię Europejską,

• ograniczenia ilościowe (kontyngenty) - państwo przyznaje innemu

państwu lub producentowi określony limit, który pozwala na import

tylko określonej liczby towarów. Działania te mogą towarzyszyć

generalnemu zakazowi importu danego towaru. Narzędzie dosyć

korupcjogenne,

• narzucanie barier administracyjnych i technologicznych - dotyczą

dodatkowych warunków jakie musi przedsiębiorstwo sprowadzające

towary lub usługi ,np. normy zdrowotne, ochrony środowiska,

bezpieczeństwa pracy. Stanowią dużą zaporę dla przedsiębiorców z

krajów słabiej rozwiniętych dla wejścia na rynki państw zachodnich

(zwłaszcza Unii Europejskiej).

• wspieranie własnego eksportu - poprzez jego promocję lub dopłacanie

do niego.

Odnosząc się bardziej

wstecz, aby zapobiec

nadmiernie protekcyjnej

polityce rządów, w

1947r. podpisano Układ

Ogólny o Cłach I Handlu

(GATT). Jego celem była

liberalizacja i

zlikwidowanie

dyskryminacji w handlu.

Zasady GATT:

• bezwarunkowa klauzula

najwyższego uprzywilejowania -
jednolita polityka celna wobec
wszystkich partnerów handlowych
danego państwa,

• klauzula wzajemności - żadne

państwo nie było zobowiązane do
obniżki ceł bez gwarancji takiego
samego postępowania partnera,

• równe traktowanie produktów

krajowych i importowanych.