Czynności handlowe

- zagadnienia szczególne

Wykład nr 9

Interpretacja

• Oświadczenie woli należy tak tłumaczyć, jak tego wymagają

ze względu na okoliczności, w których złożone zostało,
zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje.

• W umowach należy raczej badać, jaki był zgodny zamiar

stron i cel umowy, aniżeli opierać się jej dosłownym
brzmieniu.

Składniki umów

• Essentialia negotii

• Naturalia negotii

• Accidentalia negotii

Essentialia negotii

(z łac. przedmiotowo istotne składniki treści czynności
prawnej) – składniki treści czynności cywilnoprawnej, które
określają typ tej czynności (w szczególności typ umowy) i
charakter wynikającego z niej stosunku prawnego. Ze
względu na swój zasadniczy dla czynności prawnej
charakter, konstytuujący tę czynność, zwane są właśnie
składnikami przedmiotowo istotnymi.

Naturalia negotii

• (z łac.; przedmiotowo nieistotne składniki treści czynności

prawnej) - składniki treści czynności cywilnoprawnej, które
powinny się znaleźć w jej treści, jednakże jeśli strony ich do
tej treści nie włączą, czynność jest ważna, a brakujące
elementy

można

ustalić

na

podstawie przepisów

dyspozytywnych, zasad

współżycia

społecznego i ustalonych zwyczajów.

• takim składnikiem jest np. ustalenie miejsca wykonania

umowy.

Accidentalia negotii

• (z łac.: podmiotowo istotne składniki treści czynności

prawnej, klauzule) - pojęcie z zakresu prawa cywilnego,

oznaczające kategorię składników treści czynności prawnej,

które nie wpływają na istotę tej czynności (np. na to, czy

daną umowę uznamy za umowę sprzedaży czy najmu),

jednakże mocą woli stron zostały podniesione do rangi

istotnych.

• do accidentalia negotii mogą należeć między innymi

postanowienia dotyczące warunku i terminu, pactum de

non

cedendo,

zastrzeżenie

kary

umownej, prawa

pierwokupu i wiele innych klauzul o mniej lub bardziej

uregulowanej treści.

Umowy

• nazwane

• nienazwane

• mieszane

Umowy

• przenoszące prawa majątkowe

• o korzystanie z cudzych rzeczy albo praw

• o świadczenie usług

• alimentacyjne/losowe/zabezpieczenia

Sprzedaż

Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się
przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz,
a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić
sprzedawcy cenę

Sprzedaż na raty

Sprzedażą na raty jest dokonana w zakresie działalności
przedsiębiorstwa sprzedaż rzeczy ruchomej osobie fizycznej
za cenę płatną w określonych ratach, jeżeli według umowy
rzecz ma być kupującemu wydana przed całkowitym
zapłaceniem ceny.

Zastrzeżenie własności rzeczy

sprzedanej Sprzedaż na próbę

• Jeżeli sprzedawca zastrzegł sobie własność sprzedanej

rzeczy ruchomej aż do uiszczenia ceny, poczytuje się w
razie wątpliwości, że przeniesienie własności rzeczy
nastąpiło pod warunkiem zawieszającym

• Sprzedaż na próbę albo z zastrzeżeniem zbadania rzeczy

przez kupującego poczytuje się w razie wątpliwości za
zawartą pod warunkiem zawieszającym, że kupujący uzna
przedmiot sprzedaży za dobry. W braku oznaczenia w
umowie terminu próby lub zbadania rzeczy sprzedawca
może wyznaczyć kupującemu odpowiedni termin.

Sprzedaż konsumencka

• Sprzedawca jest obowiązany podać do wiadomości

kupującego cenę oferowanego towaru konsumpcyjnego

oraz jego cenę jednostkową (cenę za jednostkę miary),

chyba że wyrażają się one tą samą kwotą. Przy sprzedaży

towaru konsumpcyjnego oferowanego luzem jest

wymagane podanie jedynie ceny jednostkowej. Taki sam

sposób podawania cen powinien być stosowany w reklamie

• Sprzedawca odpowiada wobec kupującego, jeżeli towar

konsumpcyjny w chwili jego wydania jest niezgodny z

umową; w przypadku stwierdzenia niezgodności przed

upływem sześciu miesięcy od wy- dania towaru

domniemywa się, że istniała ona w chwili wydania.

Umowa zawierana poza lokalem

przedsiębiorstwa

• Przedsiębiorca, który proponuje konsumentowi zawarcie

umowy poza lokalem przedsiębiorstwa, okazuje przed
zawarciem umowy dokument potwierdzający prowadzenie
działalności gospodarczej oraz dokument tożsamości. W
razie zawierania umów w imieniu przedsiębiorcy
zawierający umowę okazuje ponadto dokument
potwierdzający swoje umocowanie

• Konsument może od niej odstąpić bez podania przyczyny,

składając stosowne oświadczenie na piśmie w terminie
dziesięciu dni od zawarcia umowy.

Umowy zawierane na odległość

• Umowy zawierane z konsumentem bez jednoczesnej obecności obu

stron, przy wykorzystaniu środków porozumiewania się na odległość,

w szczególności formularza zamówienia niezaadresowanego lub

zaadresowanego,

listu

seryjnego,

reklamy

prasowej

z

wydrukowanym formularzem zamówienia, katalogu, telefonu, radia,

telewizji, automatycznego urządzenia wywołującego, wizjofonu,

wideotekstu, poczty elektronicznej, telefaksu, są umowami na

odległość, jeżeli kontrahentem konsumenta jest przedsiębiorca, który

w taki sposób zorganizował swoją działalność

• Konsument, który zawarł umowę na odległość, może od niej odstąpić

bez podania przyczyn, składając stosowne oświadczenie na piśmie,

w terminie dziesięciu dni liczonym od dnia wydania rzeczy albo od

dnia zawarcia umowy o świadczenie usługi. Do zachowania tego

terminu wystarczy wysłanie oświadczenia przed jego upływem.

.

Dostawa

Przez umowę dostawy dostawca zobowiązuje się do
wytworzenia rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku oraz
do ich dostarczenia częściami albo periodycznie, a odbiorca
zobowiązuje się do odebrania tych rzeczy i do zapłacenia
ceny.

Kontraktacja

Przez umowę kontraktacji producent rolny zobowiązuje się
wytworzyć i dostarczyć kontraktującemu oznaczoną ilość
produktów rolnych określonego rodzaju, a kontraktujący
zobowiązuje się te produkty odebrać w terminie
umówionym, zapłacić umówioną cenę oraz spełnić
określone świadczenie dodatkowe, jeżeli umowa lub
przepisy szczególne przewidują obowiązek spełnienia
takiego świadczenia.

Dzieło /

roboty budowlane

• przez umowę o dzieło

przyjmujący zamówienie

zobowiązuje się do

wykonania oznaczonego

dzieła, a zamawiający do

zapłaty wynagrodzenia

• przez umowę o roboty

budowlane wykonawca

zobowiązuje się do oddania

przewidzianego w umowie

obiektu, wykonanego zgodnie

z projektem i z zasadami

wiedzy technicznej, a inwestor

zobowiązuje się do dokonania

wymaganych przez właściwe

przepisy czynności

związanych z przygotowaniem

robót, w szczególności do

przekazania terenu budowy i

dostarczenia projektu, oraz do

odebrania obiektu i zapłaty

umówionego wynagrodzenia

Dzieło /

zlecenie

• przez umowę o dzieło

przyjmujący zamówienie
zobowiązuje się do
wykonania oznaczonego
dzieła, a zamawiający do
zapłaty wynagrodzenia.

• przez umowę zlecenia

przyjmujący zlecenie
zobowiązuje się do
dokonania określonej
czynności prawnej dla
dającego zlecenie

Najem /

dzierżawa

• Przez umowę najmu

wynajmujący zobowiązuje się
oddać najemcy rzecz do
używania przez czas
oznaczony lub nie oznaczony,
a najemca zobowiązuje się
płacić wynajmującemu
umówiony czynsz.

• Czynsz może być oznaczony

w pieniądzach lub w
świadczeniach innego
rodzaju.

• Przez umowę dzierżawy

wydzierżawiający zobowiązuje
się oddać dzierżawcy rzecz do
używania i pobierania
pożytków przez czas
oznaczony lub nie oznaczony,
a dzierżawca zobowiązuje się
płacić wydzierżawiającemu
umówiony czynsz.

• Czynsz może być zastrzeżony

w pieniądzach lub
świadczeniach innego rodzaju.
Może być również oznaczony
w ułamkowej części pożytków

.

Pożyczka

• Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się

przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy
albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący
zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę
samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Agencja

/

komis

• Przez umowę agencyjną

przyjmujący zlecenie

(agent) zobowiązuje się, w

zakresie działalności swego

przedsiębiorstwa, do

stałego pośredniczenia, za

wynagrodzeniem, przy

zawieraniu z klientami

umów na rzecz dającego

zlecenie przedsiębiorcy

albo do zawierania ich w

jego imieniu.

• Przez umowę komisu

przyjmujący zlecenie

(komisant) zobowiązuje się

za wynagrodzeniem

(prowizja) w zakresie

działalności swego

przedsiębiorstwa do kupna

lub sprzedaży rzeczy

ruchomych na rachunek

dającego zlecenie

(komitenta), lecz w imieniu

własnym.

Spedycja

/

skład

• Przez umowę spedycji

spedytor zobowiązuje się

za wynagrodzeniem w

zakresie działalności swego

przedsiębiorstwa do

wysyłania lub odbioru

przesyłki albo do

dokonania innych usług

związanych z jej

przewozem.

• Spedytor może

występować w imieniu

własnym albo w imieniu

dającego zlecenie.

• Przez umowę składu

przedsiębiorca składowy

zobowiązuje się do

przechowania, za

wynagrodzeniem,

oznaczonych w umowie rzeczy

ruchomych.

• Przedsiębiorca składowy jest

obowiązany wydać

składającemu pokwitowanie,

które powinno wymieniać

rodzaj, ilość, oznaczenie oraz

sposób opakowania rzeczy,

jak też inne istotne

postanowienia umowy.