HIPERBARIA
HIPERBARIA
Grzegorz Pilecki
Grzegorz Pilecki
Magdalena Majchrzak
Magdalena Majchrzak
Grupa 7a
Grupa 7a
Hiperbaria czyli zwiększone ciśnienie
Hiperbaria czyli zwiększone ciśnienie
atmosferyczne jest problemem związanym
atmosferyczne jest problemem związanym
przede wszystkim z nurkowaniem, może
przede wszystkim z nurkowaniem, może
powodować wiele zaburzeń ustrojowych
powodować wiele zaburzeń ustrojowych
Zasadnicze zagrożenie wynika z
Zasadnicze zagrożenie wynika z
konieczności powrotu do normalnego
konieczności powrotu do normalnego
ciśnienia w procesie dekompresji, czyli
ciśnienia w procesie dekompresji, czyli
obniżania ciśnienia i związanej z tym
obniżania ciśnienia i związanej z tym
eliminacji rozpuszczonego w organizmie
eliminacji rozpuszczonego w organizmie
gazu.
gazu.
•
Człowiek może znosić ciśnienie sprężonego
Człowiek może znosić ciśnienie sprężonego
powietrza dochodzące do 1820kPa (18atm.).
powietrza dochodzące do 1820kPa (18atm.).
•
Podwyższone ciśnienie utrudnia wymianę gazową
Podwyższone ciśnienie utrudnia wymianę gazową
w płucach, oddziałuje na krew, układ krążenia i
w płucach, oddziałuje na krew, układ krążenia i
oddychania (zwiększa pracę mięśni oddechowych)
oddychania (zwiększa pracę mięśni oddechowych)
•
Na każde 10 m zanurzenia pod wodę ciśnienie
Na każde 10 m zanurzenia pod wodę ciśnienie
zwiększa się o 1 atm., a objętość powietrza
zwiększa się o 1 atm., a objętość powietrza
zmniejsza się o połowę.
zmniejsza się o połowę.
•
Na zatrzymanym głębokim wdechu można
Na zatrzymanym głębokim wdechu można
maksymalnie zanurzyć się na głębokość 30m
maksymalnie zanurzyć się na głębokość 30m
(głębiej płuca zapadają się i ulegają uszkodzeniu)
(głębiej płuca zapadają się i ulegają uszkodzeniu)
•
Dzia
Dzia
ł
ł
anie biochemiczne hiperbarii
anie biochemiczne hiperbarii
powoduje zwi
powoduje zwi
ę
ę
kszenie ci
kszenie ci
ś
ś
nie
nie
ń
ń
cz
cz
ą
ą
stkowych gazów wchodz
stkowych gazów wchodz
ą
ą
cych w sk
cych w sk
ł
ł
ad
ad
powietrza lub mieszaniny oddechowej.
powietrza lub mieszaniny oddechowej.
•
Oddychanie gazem pod zwi
Oddychanie gazem pod zwi
ę
ę
kszonym
kszonym
ci
ci
ś
ś
nieniem cz
nieniem cz
ą
ą
stkowym mo
stkowym mo
ż
ż
e
e
powodowa
powodowa
ć
ć
w organizmie zmiany
w organizmie zmiany
toksyczne zwi
toksyczne zwi
ą
ą
zane z chemicznymi
zane z chemicznymi
w
w
ł
ł
a
a
ś
ś
ciwo
ciwo
ś
ś
ciami tych gazów.
ciami tych gazów.
CHOROBA
CHOROBA
DEKOMPRESYJNA (DCS)
DEKOMPRESYJNA (DCS)
To zespół objawów wywołanych nieprawidłowym procesem dekompresji, czyli
To zespół objawów wywołanych nieprawidłowym procesem dekompresji, czyli
desaturacji tkanek organizmu z rozpuszczonych w nich gazów obojętnych.
desaturacji tkanek organizmu z rozpuszczonych w nich gazów obojętnych.
Została po raz pierwszy rozpoznana u osób pracujących w kesonach
Została po raz pierwszy rozpoznana u osób pracujących w kesonach
Zbyt szybka dekompresja powoduje, że gaz rozpuszczony we krwi oraz
Zbyt szybka dekompresja powoduje, że gaz rozpuszczony we krwi oraz
saturujący inne tkanki szybko rozpręża się, tworząc większe pęcherzyki.
saturujący inne tkanki szybko rozpręża się, tworząc większe pęcherzyki.
Z uwagi na rodzaj i ciężkość objawów, DCS podzielono na dwa typy:
Z uwagi na rodzaj i ciężkość objawów, DCS podzielono na dwa typy:
Typ I – łagodny, w którym wyróżniamy:
Typ I – łagodny, w którym wyróżniamy:
Postać stawowo-mięśniową (ból stawów)
Postać stawowo-mięśniową (ból stawów)
Postać skórną (plamista wysypka, marmurkowatość skóry, silny świąd)
Postać skórną (plamista wysypka, marmurkowatość skóry, silny świąd)
Typ II – ciężki, w którym mogą wystąpić objawy typu I wraz z:
Typ II – ciężki, w którym mogą wystąpić objawy typu I wraz z:
Postacią neurologiczną (parestezje, zaburzenia czucia, osłabienie siły mięśniowej,
Postacią neurologiczną (parestezje, zaburzenia czucia, osłabienie siły mięśniowej,
porażenie kończyn, zaburzenia w oddawaniu moczu i stolca, bóle i zawroty głowy,
porażenie kończyn, zaburzenia w oddawaniu moczu i stolca, bóle i zawroty głowy,
utrata przytomności)
utrata przytomności)
Postacią płucno-sercową (bóle zamostkowe, spłycony, przyspieszony oddech,
Postacią płucno-sercową (bóle zamostkowe, spłycony, przyspieszony oddech,
kaszel, duszność, obrzęk płuc, zawał serca)
kaszel, duszność, obrzęk płuc, zawał serca)
Istnieje również postać DCS z objawami z ucha wewnętrznego, ale nie dotyczy
Istnieje również postać DCS z objawami z ucha wewnętrznego, ale nie dotyczy
ona nurkowań rekreacyjnych.
ona nurkowań rekreacyjnych.
Podobnie rzadkie u nurków amatorów jest odległe powikłanie częstych
Podobnie rzadkie u nurków amatorów jest odległe powikłanie częstych
ekspozycji na hiperbarię – jałowa martwica kości.
ekspozycji na hiperbarię – jałowa martwica kości.
CHOROBA
CHOROBA
DEKOMPRESYJNA (DCS)
DEKOMPRESYJNA (DCS)
c.d.
c.d.
Czynnikami wpływającymi na wystąpienie i stopień
Czynnikami wpływającymi na wystąpienie i stopień
nasilenia objawów DCS mogą być:
nasilenia objawów DCS mogą być:
Wysiłek fizyczny
Wysiłek fizyczny
Niska temperatura
Niska temperatura
Otyłość
Otyłość
Wiek
Wiek
Płeć
Płeć
Zła kondycja fizyczna
Zła kondycja fizyczna
Zły stan psychiczny
Zły stan psychiczny
Znaczna głębokość i długość nurkowania
Znaczna głębokość i długość nurkowania
Nurkowanie wielopoziomowe i wielokrotne
Nurkowanie wielopoziomowe i wielokrotne
Znalezienie się w warunkach obniżonego ciśnienia
Znalezienie się w warunkach obniżonego ciśnienia
DZIAŁANIE AZOTU
DZIAŁANIE AZOTU
•
Rozpuszcza się 5-krotnie lepiej w tk. tłuszczowej
Rozpuszcza się 5-krotnie lepiej w tk. tłuszczowej
•
Wzmożone samopoczucie przypominające
Wzmożone samopoczucie przypominające
upojenie alkoholowe
upojenie alkoholowe
•
Obniżony samokrytycyzm
Obniżony samokrytycyzm
•
Zaburzenia orientacji
Zaburzenia orientacji
•
Neurogenny zespół hiperbarii (HPNS) –
Neurogenny zespół hiperbarii (HPNS) –
rozpuszczenie dużych ilości N
rozpuszczenie dużych ilości N
2
2
w błonach
w błonach
komórkowych - wzrost przepuszczalności kanałów
komórkowych - wzrost przepuszczalności kanałów
Na
Na
+
+
- upośledzenie transmisji synaptycznej
- upośledzenie transmisji synaptycznej
•
Przy 4atm. ma właściwości narkotyczne
Przy 4atm. ma właściwości narkotyczne
•
Przy 8atm. całkowicie znieczula – narkoza azotowa
Przy 8atm. całkowicie znieczula – narkoza azotowa
DZIAŁANIE TLENU
DZIAŁANIE TLENU
Podczas długotrwałego oddychania jest już toksyczny przy ciśnieniu od
Podczas długotrwałego oddychania jest już toksyczny przy ciśnieniu od
0,4-1,8 atm. dla płuc
0,4-1,8 atm. dla płuc
Powyżej 1,8 atm. jego działanie manifestuje się najbardziej w
Powyżej 1,8 atm. jego działanie manifestuje się najbardziej w
zaburzeniach pracy mózgu
zaburzeniach pracy mózgu
Mechanizm toksyczność tlenu jest bardzo złożony i obejmuje zaburzenia
Mechanizm toksyczność tlenu jest bardzo złożony i obejmuje zaburzenia
funkcji enzymatycznych wielu białek oraz działania poprzez wolne rodniki
funkcji enzymatycznych wielu białek oraz działania poprzez wolne rodniki
Wyróżniamy dwie postaci zatrucia tlenem:
Wyróżniamy dwie postaci zatrucia tlenem:
Ostrą – mózgową, tzw. efekt Paula Berta:
Ostrą – mózgową, tzw. efekt Paula Berta:
Drżenia mięśni twarzy, jej bladość i potliwość
Drżenia mięśni twarzy, jej bladość i potliwość
Podniecenie
Podniecenie
Zwężenie pola widzenia
Zwężenie pola widzenia
Zmiany rytmu oddechowego
Zmiany rytmu oddechowego
Nudności i wymioty
Nudności i wymioty
Przewlekłą – płucną (Lorrain Smitha):
Przewlekłą – płucną (Lorrain Smitha):
Uczucie pieczenia, gniecenia lub bólu za mostkiem
Uczucie pieczenia, gniecenia lub bólu za mostkiem
Zaburzenia oddychania
Zaburzenia oddychania
Zmniejszenie pojemności życiowej płuc
Zmniejszenie pojemności życiowej płuc
DZIAŁANIE DWUTLENKU
DZIAŁANIE DWUTLENKU
WĘGLA
WĘGLA
Do najczęstszych przyczyn przyczyn zatrucia CO2
Do najczęstszych przyczyn przyczyn zatrucia CO2
należą: nieprawidłowe oddychanie, zanieczyszczenie
należą: nieprawidłowe oddychanie, zanieczyszczenie
mieszaniny oddechowej, zwiększone opory
mieszaniny oddechowej, zwiększone opory
oddechowe lub zbyt duża przestrzeń martwa aparatu
oddechowe lub zbyt duża przestrzeń martwa aparatu
oddechowego oraz czynniki towarzyszące nurkowaniu
oddechowego oraz czynniki towarzyszące nurkowaniu
(wysiłek, strach, napad paniki)
(wysiłek, strach, napad paniki)
Zaburzenia oddychania pojawiają się już powyżej
Zaburzenia oddychania pojawiają się już powyżej
stężenia 1% zawartości CO2 mieszaninie oddechowej
stężenia 1% zawartości CO2 mieszaninie oddechowej
Objawy rozwijają się od bólów i zawrotów głowy,
Objawy rozwijają się od bólów i zawrotów głowy,
zaburzeń rytmu oddechowego, upośledzenia
zaburzeń rytmu oddechowego, upośledzenia
sprawności psychoruchowej, aż do sinicy, drgawek i
sprawności psychoruchowej, aż do sinicy, drgawek i
utraty przytomności.
utraty przytomności.
DZIAŁANIE TLENKU WĘGLA
DZIAŁANIE TLENKU WĘGLA
Do zatrucia CO dochodzi rzadko.
Do zatrucia CO dochodzi rzadko.
Jest bardzo niebezpieczne ze względu na
Jest bardzo niebezpieczne ze względu na
bardzo dużą toksyczność i znaczne
bardzo dużą toksyczność i znaczne
powinowactwo do hemoglobiny.
powinowactwo do hemoglobiny.
Karboksyhemoglobina uniemożliwia
Karboksyhemoglobina uniemożliwia
transport tlenu do tkanek, prowadząc w
transport tlenu do tkanek, prowadząc w
efekcie do ciężkiego niedotlenienia i
efekcie do ciężkiego niedotlenienia i
szybkiego uszkodzenia narządów
szybkiego uszkodzenia narządów
ważnych dla życia – mózgu i serca.
ważnych dla życia – mózgu i serca.
TERAPIA HIPERBARYCZNA
TERAPIA HIPERBARYCZNA
(HBO)
(HBO)
W tej terapii w składzie mieszaniny oddechowej znajduje się
prawie lub dokładnie 100% tlenu, tj. prawie 5 razy więcej niż
w powietrzu.
Ciśnienie wdychanego tlenu zwykle przekracza 1,5 razy (a
może nawet 3 krotnie) ciśnienie atmosferyczne.
Tym sposobem, poprzez HBO można dostarczyć pacjentowi
prawie piętnaście razy więcej tlenu niż znajduje się pod
,,normalnym ciśnieniem” w atmosferze.
Dodatkowy tlen dostając się poprzez płuca do krążenia, ulega
rozpuszczeniu w osoczu a następnie dostarczany jest do
wszystkich tkanek w organizmie.
Efekty działania ,,tlenu dodatkowego” są różne w różnych
częściach ciała; w pewnych medycznych stanach może
ratować życie, w innych stymulować gojenie i naprawę
tkanek.
TERAPIA HIPERBARYCZNA
TERAPIA HIPERBARYCZNA
(HBO) c.d.
(HBO) c.d.
Zastosowanie:
Zatorowość płucna i powietrzna
Choroba dekompresyjna
Zatrucie CO
Zgorzel gazowa
Inne agresywne zakażenia (zgorzel Fourniera, martwicze zapalenie
powięzi)
Uraz wypadkowy
Oparzenia
Nagły niedosłuch
Ostra krwotoczna niedokrwistość
Podduszenie
Niedokrwienne ubytki skóry oraz przeszczepy skórne
Zapalenie kości oporne na leczenie
Popromienne uszkodzenia kości i tkanek miękkich
Rany trudno gojące się
TERAPIA HIPERBARYCZNA
TERAPIA HIPERBARYCZNA
(HBO) c.d.
(HBO) c.d.
Działania uboczne są rzadkie,
Działania uboczne są rzadkie,
jednak mogą występować:
jednak mogą występować:
Klaustrofobia
Klaustrofobia
Suchy kaszel
Suchy kaszel
Problemy uszne
Problemy uszne
Drgawki (3/10 000)
Drgawki (3/10 000)
Okresowa krótkowzroczność
Okresowa krótkowzroczność
DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ
DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ