Kulturowe podstawy życia
społecznego
Rozumienie kultury
• Atrybutywne – człowieka a przyroda
• Dystrybutywne – czas i przestrzeń,
mamy do czynienia z kulturami
Atrybutywne rozumienie
kultury
• Kultura to granica pomiędzy
człowiekiem/człowieczeństwem a
przyrodą/zwierzętami – podejście
ewolucyjne (homo sapiens sapiens)
• Kultura a natura – przeciwstawienie
pojęć
• Kultura jako zaprowadzenie ładu
(porządku) w świecie natury – cultura
(łac.) – uprawa roli
• Kultura jako „ogród” (Z.Bauman)
Dystrybutywne rozumienie
kultury
• Kultura jako cecha charakterystyczna społeczeństwa
• sposób życia, wspólny dla całej społeczności
• normy, wartości, idee, sposoby działania
społeczeństwa
• to sposoby myślenia, zachowania się współdziałania
i porozumiewania się przekazywana przez pokolenia
przy pomocy języka i innych sposobów
komunikowania się (gesty, malarstwo, pismo,
architektura, muzyka, moda, pożywienie).
• to sposób postępowania, przyjęty przez grupę ludzi,
wykształcony na przestrzeni długiego czasu i
przekazywany z pokolenia na pokolenie.
Składniki kultury
• Kultura materialna
• Kultura niematerialna
1) wiedza (zbiór pojęć opartych na
wnioskach pochodzących z
doświadczenia empirycznego);
2) przekonania (poglądy i idee, które
odnoszą się do sytuacji i faktów w
których uczestniczyliśmy i
uczestniczyć będziemy);
3) wartości – pojęcia abstrakcyjne
mówiące co społeczeństwo uważa
za dobre; rola konfliktów wartości
4) normy (są szczegółowe i ogólne
zinstytucjonalizowane) –
zwyczaje, obyczaje, tabu, prawa;
5) znaki i symbole – znaki to
reprezentacje, przedstawienie
zastępujące coś innego niż one
same - znaki konwencjonalne i
naturalne; język i gesty;
Typy kultur
• Kultura elitarna i masowa
• Kultura narodowa
• Kultura grup społecznych (rycerska,
robotnicza, chłopska, biznesu,
polityczna, studencka,
subkultury/kontrkultury etc.)
• Kultura terytoriów – kultura miejska i
wiejska, kultura regionalna
• Kultura dominująca i podporządkowana
Czym jest etnocentryzm i relatywizm
kulturowy
Ważne pojęcia związane z
kulturą:
Pojęcia
• dyfuzja kulturowa – proces przenikania
elementów jednej kultury do drugiej
• akulturacja – przeobrażenia spowodowane
przepływem treści między odmiennymi
kulturowo zbiorowościami.
• Ewolucja kultury – zmiany składników
kulturowych
• Transkulturowość – przemiany kulturowe
współczesnego świata, wzajemne
przenikanie się kultur