Ostre stany
Ostre stany
przewodu
przewodu
pokarmowego
pokarmowego
Choroba wrzodowa żołądka i
Choroba wrzodowa żołądka i
dwunastnicy
dwunastnicy
Wrzód
Wrzód
- ubytek błony
- ubytek błony
śluzowej żołądka
śluzowej żołądka
obejmujący także jej
obejmujący także jej
warstwę mięśniową i
warstwę mięśniową i
głębsze warstwy.
głębsze warstwy.
Epidemiologia
Epidemiologia
Wrzód dwunastnicy: 150
Wrzód dwunastnicy: 150
zachorowań/100.000
zachorowań/100.000
Wrzód żołądka: 50 zachorowań/ 100.000
Wrzód żołądka: 50 zachorowań/ 100.000
Wrzód dwunastnicy częściej u mężczyzn.
Wrzód dwunastnicy częściej u mężczyzn.
Wrzód żołądka jednakowo często u obu płci.
Wrzód żołądka jednakowo często u obu płci.
Etiololgia
Etiololgia
Helicobacter pylori-
Helicobacter pylori-
powoduje przewlekłe
powoduje przewlekłe
zapalenie błony śluzowej.
zapalenie błony śluzowej.
Niesterydowe leki przeciwzapalne
Niesterydowe leki przeciwzapalne
(ibuprofen, ketoprofen, kwas acetylosalicylowy-aspiryna,
(ibuprofen, ketoprofen, kwas acetylosalicylowy-aspiryna,
naproksen, piroksykam, diklofenak)- zaburzają równowagę
naproksen, piroksykam, diklofenak)- zaburzają równowagę
pomiędzy czynnikami ochronnymi błony śluzowej, a kwasem
pomiędzy czynnikami ochronnymi błony śluzowej, a kwasem
solnym.
solnym.
Ostre owrzodzenia- wrzody
Ostre owrzodzenia- wrzody
stresowe-
stresowe-
OIOM, duże operacje, urazy
OIOM, duże operacje, urazy
wielonarządowe, oparzenia, urazy czaszki.
wielonarządowe, oparzenia, urazy czaszki.
Objawy
Objawy
Nie można postawić
Nie można postawić
rozpoznania tylko na podstawie
rozpoznania tylko na podstawie
objawów klinicznych!!!
objawów klinicznych!!!
- wrzód dwunastnicy- ból w
- wrzód dwunastnicy- ból w
nadbrzuszu, późne, na czczo, poprawa
nadbrzuszu, późne, na czczo, poprawa
po przyjęciu pokarmu.
po przyjęciu pokarmu.
- wrzód żołądka- ból występujący
- wrzód żołądka- ból występujący
natychmiast po przyjęciu pokarmu.
natychmiast po przyjęciu pokarmu.
Powikłania!!!
Powikłania!!!
Ostre :
Ostre :
-
-
krwawienia
krwawienia
(25% wszystkich
(25% wszystkich
chorych z wrzodem.
chorych z wrzodem.
-
-
perforacja
perforacja
-
-
penetracja-
penetracja-
np. do trzustki
np. do trzustki
Późne:
Późne:
-
-
zwężenie odźwiernika
zwężenie odźwiernika
Różnicowanie
Różnicowanie
Choroba refluksowa
Choroba refluksowa
Rak żołądka
Rak żołądka
Kaskada żołądkowa
Kaskada żołądkowa
Kamica pęcherzyka żółciowego
Kamica pęcherzyka żółciowego
Zapalenie trzustki
Zapalenie trzustki
Choroby jelita grubego
Choroby jelita grubego
Rozpoznanie
Rozpoznanie
Endoskopia z biopsja-
Endoskopia z biopsja-
badanie w
badanie w
wyboru.
wyboru.
Jeśli nie możemy wykonać biopsji:
Jeśli nie możemy wykonać biopsji:
- badanie radiologiczne- pasaż
- badanie radiologiczne- pasaż
żołądkowo- jelitowy
żołądkowo- jelitowy
Krwotok żołądkowo-
Krwotok żołądkowo-
jelitowy
jelitowy
Krwotok z
Krwotok z
górnego
górnego
odcinka
odcinka
przewodu pokarmowego- żołądek,
przewodu pokarmowego- żołądek,
dwunastnica
dwunastnica
(80-90%)
(80-90%)
Krwotok z
Krwotok z
dolnego
dolnego
odcinka przewodu
odcinka przewodu
pokarmowego- jelito cienkie, jelito
pokarmowego- jelito cienkie, jelito
kręte, okrężnica, odbytnica
kręte, okrężnica, odbytnica
(10-20%)
(10-20%)
Krwawienie z wrzodów
Krwawienie z wrzodów
Fusowate wymioty
Fusowate wymioty
Krwiste wymioty-
Krwiste wymioty-
jeśli krwawienie jest
jeśli krwawienie jest
bardzo obfite
bardzo obfite
Smoliste stolce-
Smoliste stolce-
czarne, jeśli krwawienie
czarne, jeśli krwawienie
bardzo obfite- możliwa świeża czerwona
bardzo obfite- możliwa świeża czerwona
krew wymieszana ze stolcem
krew wymieszana ze stolcem
Ostry krwotok
Ostry krwotok
podejrzewamy też gdy:
podejrzewamy też gdy:
Krótkotrwała utrata przytomności,
Krótkotrwała utrata przytomności,
zwłaszcza gdy wiemy z wywiadu, że
zwłaszcza gdy wiemy z wywiadu, że
chory miał bóle brzucha lub inne
chory miał bóle brzucha lub inne
objawy dyspeptyczne.
objawy dyspeptyczne.
Nagły niewyjaśniony spadek
Nagły niewyjaśniony spadek
ciśnienia tętniczego.
ciśnienia tętniczego.
Czynności podstawowe
Czynności podstawowe
Założyć cewnik dożylny dużego kalibru
Założyć cewnik dożylny dużego kalibru
(pomarańczowy, szary, biały).
(pomarańczowy, szary, biały).
Pobrać 20 ml krwi w celu wykonania
Pobrać 20 ml krwi w celu wykonania
natychmiastowych badań.
natychmiastowych badań.
Ocenić utratę krwi na podstawie
Ocenić utratę krwi na podstawie
wywiadu i objawów podmiotowych:
wywiadu i objawów podmiotowych:
częstość tętna, ciśnienie tętnicze,
częstość tętna, ciśnienie tętnicze,
ucieplenie skóry, powrót
ucieplenie skóry, powrót
włośniczkowy)
włośniczkowy)
Badania na cito
Badania na cito
Morfologia krwi
Morfologia krwi
Próba krzyżowa co najmniej
Próba krzyżowa co najmniej
4 jednostek pełnej krwi
4 jednostek pełnej krwi
Hemostaza
Hemostaza
Mocznik i jonogram
Mocznik i jonogram
Chorzy we wstrząsie
Chorzy we wstrząsie
Tlen, monitor ekg
Tlen, monitor ekg
Szybkie przetaczanie płynów koloidowych do
Szybkie przetaczanie płynów koloidowych do
uzyskania ciśnienia skurczowego 100 mmHg
uzyskania ciśnienia skurczowego 100 mmHg
Natychmiast po otrzymaniu krwi rozpocząć
Natychmiast po otrzymaniu krwi rozpocząć
jej podawanie przez drugi cewnik dożylny
jej podawanie przez drugi cewnik dożylny
(jeśli po przetoczeniu koloidów ciśnienie
(jeśli po przetoczeniu koloidów ciśnienie
nadal jest niskie- podać krew zgodną
nadal jest niskie- podać krew zgodną
grupowo bez krzyżowania).
grupowo bez krzyżowania).
Cewnik do pęcherza moczowego dla
Cewnik do pęcherza moczowego dla
monitorowania diurezy.
monitorowania diurezy.
Chorzy bez wstrząsu
Chorzy bez wstrząsu
Chorzy którzy utracili znaczną ilość krwi
Chorzy którzy utracili znaczną ilość krwi
rozpocząć podawanie płynów koloidowych
rozpocząć podawanie płynów koloidowych
i przetaczać krew, gdy tylko będzie
i przetaczać krew, gdy tylko będzie
dostępna.
dostępna.
Monitorować parametry życiowe: tętno,
Monitorować parametry życiowe: tętno,
ciśnienie, oddech.
ciśnienie, oddech.
Kontrolować ucieplenie kończyn, powrót
Kontrolować ucieplenie kończyn, powrót
włośniczkowy.
włośniczkowy.
Kontrola diurezy.
Kontrola diurezy.
Objawy znacznej utraty krwi
Objawy znacznej utraty krwi
bez wstrząsu
bez wstrząsu
W wywiadzie krótkotrwała utrata
W wywiadzie krótkotrwała utrata
przytomności towarzysząca krwotokowi.
przytomności towarzysząca krwotokowi.
Utrzymujący się częstoskurcz
Utrzymujący się częstoskurcz
(tętno>100/min).
(tętno>100/min).
Chłodne kończyny (wydłużony powrót
Chłodne kończyny (wydłużony powrót
włośniczkowy).
włośniczkowy).
Ortostatyczny spadek ciśnienia
Ortostatyczny spadek ciśnienia
skurczowego >20 mmHg
skurczowego >20 mmHg
Dalsze postępowanie
Dalsze postępowanie
TRANSFUZJA KRWI-
TRANSFUZJA KRWI-
kontynuujemy
kontynuujemy
transfuzję krwi do przywrócenia
transfuzję krwi do przywrócenia
prawidłowej objętości krwi.
prawidłowej objętości krwi.
-świadczy o tym:
-świadczy o tym:
tętno<100/min
tętno<100/min
RR skurczowe>110/min
RR skurczowe>110/min
Ciepłe kończyny
Ciepłe kończyny
Diureza >30ml/h (0,5 ml/kg na godzinę)
Diureza >30ml/h (0,5 ml/kg na godzinę)
ENDOSKOPIA PRZEWODU
ENDOSKOPIA PRZEWODU
POKARMOWEGO
POKARMOWEGO
BADANIE Z WYBORU WE
BADANIE Z WYBORU WE
WSZYSTKICH KRWAWIENIACH Z
WSZYSTKICH KRWAWIENIACH Z
PRZEWODU POKARMOWEGO!!!!
PRZEWODU POKARMOWEGO!!!!
BADANIE MA ZNACZENIE ZARÓWNO
BADANIE MA ZNACZENIE ZARÓWNO
DIAGNOSTYCZNE JAK I
DIAGNOSTYCZNE JAK I
LECZNICZE.
LECZNICZE.
KRWAWIENIE Z ŻYLAKÓW
KRWAWIENIE Z ŻYLAKÓW
PRZEŁYKU
PRZEŁYKU
Żylaki przełyku stanowią następstwo
Żylaki przełyku stanowią następstwo
nadciśnienia wrotnego.
nadciśnienia wrotnego.
Nadciśnienie wrotne jest najczęściej
Nadciśnienie wrotne jest najczęściej
wynikiem
wynikiem
marskości wątroby
marskości wątroby
.
.
Pęknięcie i krwawienie z żylaków
Pęknięcie i krwawienie z żylaków
przełyku jest
przełyku jest
głównym powikłaniem
głównym powikłaniem
nadciśnienia wrotnego, obciążonym
nadciśnienia wrotnego, obciążonym
dużą śmiertelnością.
dużą śmiertelnością.
Żylaki przełyku
Żylaki przełyku
Stwierdza się u 24- 70% chorych z
Stwierdza się u 24- 70% chorych z
marskością wątroby.
marskością wątroby.
Krwawienie występuje u 30% z nich.
Krwawienie występuje u 30% z nich.
Po pierwszym krwotoku 30% chorych
Po pierwszym krwotoku 30% chorych
krwawi ponownie podczas najbliższych 6
krwawi ponownie podczas najbliższych 6
tygodni, 70% w ciągu roku.
tygodni, 70% w ciągu roku.
Krwotoki z żylaków stanowią 10 %
Krwotoki z żylaków stanowią 10 %
krwawień z górnego odcinka przewodu
krwawień z górnego odcinka przewodu
pokarmowego.
pokarmowego.
Objawy
Objawy
Charakterystyczny wywiad: wirusowe zapalenie
Charakterystyczny wywiad: wirusowe zapalenie
wątroby, alkoholizm bądź inne choroby prowadzące
wątroby, alkoholizm bądź inne choroby prowadzące
do marskości wątroby
do marskości wątroby
.
.
WYMIOTY
WYMIOTY
ŚWIEŻA KRWIĄ LUB SKRZEPAMI, RZADZIEJ
ŚWIEŻA KRWIĄ LUB SKRZEPAMI, RZADZIEJ
WYMIOTY FUSOAWATE LUB TYLKO SMOLISTY STOLEC.
WYMIOTY FUSOAWATE LUB TYLKO SMOLISTY STOLEC.
HIPOWOLEMIA
HIPOWOLEMIA
ZE SPADKIEM CIŚNIENIA TĘTNICZEGO
ZE SPADKIEM CIŚNIENIA TĘTNICZEGO
I PRZYSPIESZENIEM CZYNNOŚCI SERCA, OBJAWAMI
I PRZYSPIESZENIEM CZYNNOŚCI SERCA, OBJAWAMI
WSTRZĄSU.
WSTRZĄSU.
CZĘSTO PACJENCI WYGLĄDAJĄ CHARAKTERYSTYCZNIE:
CZĘSTO PACJENCI WYGLĄDAJĄ CHARAKTERYSTYCZNIE:
CHUDE KOŃCZYNY, DUŻY BRZUCH „KASZTANOWY
CHUDE KOŃCZYNY, DUŻY BRZUCH „KASZTANOWY
LUDZIK”, ŻÓŁTACZKA.
LUDZIK”, ŻÓŁTACZKA.
POSTĘPOWANIE
POSTĘPOWANIE
MONITOROWANIE
MONITOROWANIE
HEMODYNAMICZNE
HEMODYNAMICZNE
ZABEZPIECZENIE DOSTĘPU DO ŻYŁY (DWA
ZABEZPIECZENIE DOSTĘPU DO ŻYŁY (DWA
WKŁUCIA DOŻYLNE, NAJWIĘKSZE CEWNIKI
WKŁUCIA DOŻYLNE, NAJWIĘKSZE CEWNIKI
DOŻYLNE BĄDŹ DOJŚCIE CENTRALNE)
DOŻYLNE BĄDŹ DOJŚCIE CENTRALNE)
KOREKCJA EWENTUALNYCH ZABURZEŃ
KOREKCJA EWENTUALNYCH ZABURZEŃ
KRZEPNIĘCIA (OSOCZE ŚWIEŻO MROŻONE, KKCz)
KRZEPNIĘCIA (OSOCZE ŚWIEŻO MROŻONE, KKCz)
LECZENIE WSTRZĄSU HIPOWOLEMICZNEGO.
LECZENIE WSTRZĄSU HIPOWOLEMICZNEGO.
METODA Z WYBORU
METODA Z WYBORU
ENDOSKOPIA- METODA Z WYBORU!!!
ENDOSKOPIA- METODA Z WYBORU!!!
SKLEROTERAPIA
SKLEROTERAPIA
(OBLITERACJA,
(OBLITERACJA,
NASTRZYKIWANIE LUB
NASTRZYKIWANIE LUB
OSTRZYKIWANIE )
OSTRZYKIWANIE )
ENDOSKOPOWE OPSKOWANIE
ENDOSKOPOWE OPSKOWANIE
LECZENIE
LECZENIE
FARMAKOLOGICZNE
FARMAKOLOGICZNE
POLEGA NA OBNIŻENIU CIŚNIENIA W
POLEGA NA OBNIŻENIU CIŚNIENIA W
KRĄŻENIU WROTNYM:
KRĄŻENIU WROTNYM:
-WAZOPRESYNA
-WAZOPRESYNA
-TERLIPRESYNA
-TERLIPRESYNA
-SOMATOSTATYNA
-SOMATOSTATYNA
-OKTREOTYD
-OKTREOTYD