Chirurgia W3 19.10.04r.

„Stany naglące w chorobach przewodu pokarmowego”

Ostry brzuch - nagłe i burzliwie przebiegające choroby chirurgiczne wymagające często natychmiastowej lub pilnej operacji.

W większości z nich bez zabiegu operacyjnego dochodzi do zejścia śmiertelnego.

Do ostrych chorób jamy brzusznej zaliczamy te choroby, w których bólom brzucha towarzyszą:

• objawy ostrego zapalenia otrzewnej

• objawy niedrożności jelit

• objawy krwotoku

• objawy wstrząsu

Lepiej skierować chorego do szpitala niepotrzebnie!

BÓL BRZUCHA

→ jest najczęstszym i najważniejszym objawem chorób jamy brzusznej

15-30% chorych z bólem brzucha będzie wymagało leczenia chirurgicznego.

Ból trzewny

(podrażnienie receptorów w określonym narządzie jamy brzusznej)

• brak objawu otrzewnowego (objaw Blumberga)

• trudna lokalizacja

• tępy, głęboki

• o zmiennym nasileniu (kurcz, kolka)

• chory niespokojny, zmienia stale pozycję ciała

• nie towarzyszy znaczniejsza bolesność uciskowa

Ból somatyczny

(podrażnienie receptorów w obrębie otrzewnej ściennej, krezkowej)

• obecność objawu otrzewnowego

• ściśle zlokalizowany

• stały

• odpowiada miejscu podrażnienia otrzewnej

• towarzyszy bolesność uciskowa

• chory spokojny i unika ruchów

Ból przeniesiony

→ odczuwany w odległej okolicy w stosunku do toczącego się procesu chorobowego

np. ból barku przy podrażnieniu przepony

CHARAKTER BÓLU

- umiejscowienie

- właściwości (kurczowy, palący, ostry)

- promieniowanie (klatka piersiowa, plecy)

- czas (nagły, naprzemienny)

- czynniki nasilające i łagodzące (ruch, ułożenie, jedzenie, leki).

Podział z uwagi na przebieg kliniczny:

1. stały (nowotwory, przewlekłe zapal. trzustki)

2. napadowy (kolki)

3. okresowy (dobowo → np. choroba wrzodowa XII, sezonowo → np. wrzody żołądka)

Objawy towarzyszące bólom:

• wymioty (żółciowe, kałowe, fusowate, krwiste)

• brak łaknienia, nudności

• biegunka (krwawa, smolista)

• nadmierne wysklepianie powłok brzusznych

• cisza w brzuchu (rozlane zapalenie otrzewnej)

• gorączka, poty, dreszcze

• utrata masy ciała

• wstrząs

BADANIE BRZUCHA

• Oglądanie:

- blizny pooperacyjne

- wzdęcia

- perystaltyka

- głowa meduzy

• Palpacja:

- opory

- powiększenie narządów

- objaw otrzewnowy

• Opukiwanie

• Osłuchiwanie

- metaliczne, dźwięki wzmożonej perystaltyki (np. ileus)

- brak dźwięków perystaltyki (np. proces zapalny otrzewnej, ileus)

OBJAWY ZAPALENIA OTRZEWNEJ

---