Choroby przewodu
pokarmowego
świń
(dyzenteria, spirochetoza,
adenomatoza)
Dyzenteria świń
Nazywana także krwotoczno - martwicowym
zapaleniem żołądka i okrężnicy (gastrocolitis
haemorrhagica necroticans suum)
Z ekonomicznego punktu widzenia jest jedną z
najważniejszych chorób świń
Powoduje duże straty gospodarcze, które
wynikają z upadków świń (kilka do 30-50%), ale
przede wszystkim są rezultatem zmniejszenia
przyrostów masy ciała świń i gorszego
wykorzystania paszy, co przedłuża okres tuczu o
15-25 dni
Występowanie
Dyzenteria występuje na całym świecie
w krajach gdzie prowadzony jest
intensywny tucz trzody chlewnej; w
małych
gospodarstwach
przypadki
dyzenterii są rzadko spotykane
Największe
nasilenie
zachorowań
przypada na okres jesieni, zimy i wiosny
Czynnik etiologiczny
Brachyspira
hyodysenteriae
Gram-ujemny krętek,
odznaczający się
łagodnymi skrętami i
ruchem obrotowym
Posiada zdolność
wywoływania
hemolizy
Bakteria beztlenowa
Czynnik etiologiczny
B. hyodysenteriae jest wrażliwa na
wysychanie, niskie pH i wysoką
temperaturę
W środowisku organicznym, w niskich
temperaturach przeżywa kilka tygodni
Główną rolę w chorobotwórczości odgrywają:
• hemolizyna
- posiada silne właściwości cytotoksyczne i
hemolityczne –
powoduje uwolnienie dużej ilości
jonów żelaza, niezbędnych do wzrostu bakterii
• zdolność ruchu
- determinowana obecnością włókienek osiowych (7-
14)-
posiadają zdolność kurczenia się i rozkurczania i
tworzą specyficzny aparat ruchu
- krętki mogą przemieszczać się w środowisku o
stosunkowo dużej gęstości (w błonie śluzowej okrężnicy i
jelita ślepego) ruchem przypominającym pełzanie
- Endoflagelle i ruchliwość krętków determinują
proces
kolonizacji bakterii w jelicie grubym- mogą
poruszać się z
dużą szybkością w charakteryzującym
się dużą
lepkością
śluzie.
Źródła i drogi zakażenia
Najintensywniejszym źródłem zakażenia są
świnie chore- wydalają zarazek z kałem
Świnie klinicznie zdrowe które przechorowały
lub są zakażone bezobjawowo
W przenoszeniu zarazka mogą brać udział
przenosiciele bierni np. ludzie przez
zanieczyszczone przedmioty i obuwie, inne
gatunki zwierząt domowych, dzikie gryzonie
(myszy, szczury), niektóre owady.
Do zakażenia dochodzi drogą pokarmową
przez zanieczyszczone krętkami odchody.
•Choroba może mieć początkowo przebieg ostry- z
licznymi przypadkami zachorowań i upadków lub
łagodny, ale utrzymujący się w stadzie przez
dłuższy czas
•Dyzenteria często pojawia się w stadzie cyklicznie,
przy czym nawroty występują po 3-, 4-, 6-
tygodniowych okresach braku zachorowań.
Ponowne zachorowania stwierdza się zazwyczaj po
odjęciu z karmy lub wody leków użytych do
leczenia lub zapobiegania chorobie.
•Na dyzenterię chorują głównie warchlaki i
tuczniki w wieku 2-6 miesięcy, ale w ogniskach
zarazy objawy kliniczne obserwuje się także u
świń młodszych i starszych
•Rzadko chorują prosięta ssące do momentu
odsadzenia (odporność bierna od macior)
•W przypadku zachorowania macior karmiących,
które nie stykały się wcześniej z zarazkiem, ich
prosięta zakażają się od nich, chorują i padają.
•Najczęściej chorują świnie w przedziale 15-70 kg
masy ciała.
Patogeneza
Dyzenteria pojawia się w stadzie na
ogół po wprowadzeniu zwierząt
będących siewcami zarazka, które
powróciły do zdrowia po pierwotnej
infekcji
Proces patologiczny toczy się głównie w
przewodzie pokarmowym, zwłaszcza w
jelitach grubych
Patogeneza
Krętki po dostaniu się do żołądka zostają
otoczone śluzem, który chroni je przed
działaniem kwasu solnego
Następnie przenikają do jelit, gdzie
zasiedlają krypty śluzówki jelit grubych i
penetrują do enterocytów i komórek
kubkowych
Wnikając w głąb ściany jelita, uszkadzają
błonę śluzową i podśluzową, wywołując
powierzchowną martwicę z obrzękiem błony
śluzowej i nacieczeniem komórek zapalnych,
głównie leukocytów
Patogeneza
Czynnikami umożliwiającymi kolonizację
bakterii w jelicie jest obecności rzęsek i ich
ruchliwość; duża szybkość i ruchliwość
ułatwia wnikanie w głąb śluzówki
Głównym czynnikiem patogenności jest
hemolizyna- uwalniając do środowiska
zawartość erytrocytów, umożliwia
bakteriom pobieranie ważnych substancji
odżywczych, głównie lipidów i
cholesterolu, a także jonów żelaza.
Patogeneza
Hemolizyna dzięki właściwościom
cytotoksycznym prowadzi do uszkodzenia
komórek błony śluzowej jelit
Dochodzi do zaburzenia gospodarki wodnej i
elektrolitowej, a co się z tym wiąże, utraty
płynów w wyniki ich biernej sekrecji do światła
jelita. Jest to spowodowane wzrostem
przepuszczalności błony śluzowej oraz
wzrostem ciśnienia hydrostatycznego w
tkankach
Jednocześnie zostaje uszkodzony mechanizm
aktywnego transportu sodu i chlorków ze
światła jelita do krwi
.
Patogeneza
Dużą rolę w patogenezie odgrywają także
warunki bytowania zwierząt:
•
Podłogowy system żywienia
•
Nadmierne zagęszczenie zwierząt
•
Stosowanie pasz ułatwiających procesy
fermentacyjne w jelitach (np. serwatka)
Objawy kliniczne
Okres inkubacji co najmniej 6
dni- jeżeli choroba pojawi się
wcześniej można uznać, że
wprowadzone zwierzęta były
zainfekowane w momencie ich
zakupu.
Pierwsze zachorowania są
zwykle niezauważane, a liczba
zakażonych świń wzrasta
niepostrzeżenie, co później
sprawia wrażenie nagłego
wybuchu choroby
Najważniejszym objawem jest
biegunka- kał jest płynny,
szarożółtozielony lub
czekoladowy, aż do
żywokrwistego
W kale dużo śluzu i strzępy
włóknika
Szybkie chudnięcie i
pogarszanie stanu ogólnego
Objawy kliniczne
W przebiegu choroby wyróżnia się 3 postacie
nadostrą- gwałtowne upadki zwierząt, głównie
tuczników o m.c. powyżej 60 kg; brak widocznych
objawów klinicznych
Ostrą (najczęstszą)- ciągła biegunka o charakterze
krwawym prowadzi do znacznego odwodnienia,
gwałtownego osłabienia i zejść śmiertelnych
Przewlekłą- biegunka trwająca 14 dni lub dłużej,
doprowadza do charłactwa i śmierci z powodu
wyczerpania lub powikłań o charakterze
posocznicowym
Objawy kliniczne
Znana jest też postać atypowa-
charakteryzuje
się
zmniejszonym
łaknieniem
i
niestrawnością,
co
prowadzi do obniżenia przyrostów m.c.,
przy stosunkowo znacznym zużyciu
paszy; czasem dochodzi do biegunki
Zmiany
anatomopatologiczne
Padłe świnie wychudzone, skóra pokryta
nastroszoną sierścią
W badaniu sekcyjnym dominują objawy
krwotoczno-martwicowego zapalenia żołądka i
okrężnicy
Żołądek wypełniony zbitą treścią z domieszką
śluzu i włóknika
Treść jelit grubych źle strawiona, półpłynna lub
papkowata o zabarwieniu brunatnym
Zmiany makroskopowe w jelicie grubym
pojawiają się początkowo w bliższej części
okrężnicy i obejmują z czasem całą okrężnicę i
jelito ślepe, wyjątkowo całe jelito grube
Zmiany
anatomopatologiczne
W postaci ostrej- obrzęk i przekrwienie ściany
jelita i krezki
Nieżytowo-krwotoczne zapalenie błony
śluzowej jelita grubego z otrębiastymi
nalotami
Błona śluzowa pokryta śluzem z włóknikiem i
strzępami krwi, które z czasem tworzą grube
śluzowo- włóknikowe błony rzekome
W postaci przewlekłej- ogniska martwicy na
błonie śluzowej jelit grubych
Krwotoczno – martwicowe zapalenie
okrężnicy i jelita ślepego
Diagnostyka różnicowa
Pomór świń (zwłaszcza w początkowym
okresie choroby)
Rozrostowe zapalenie jelit
Salmonelloza (postać ostra i przewlekła)
Kolibakteriozy
Spirochetoza jelit prosiąt
Trichiuriaza
Wrzody żołądka
Diagnostyka
laboratoryjna
Materiał do badań:
•
Przyżyciowo- kał lub wymazy z prostnicy
•
Pośmiertnie- treść jelit i zeskrobiny błony
śluzowej jelita grubego, głównie okrężnicy i
jelita ślepego.
Próbki powinny być dostarczone do
laboratorium jak najszybciej- do 24 h od
pobrania (długi kontakt materiału z tlenem
jest niekorzystny)
Diagnostyka
laboratoryjna
Badanie
mikroskopowe
•
Mikroskop z
ciemnym polem lub
kontrastowo-fazowy
•
Obserwuje się
charakterystyczny
dla krętków sposób
poruszania się
Diagnostyka
laboratoryjna
Badanie bakteriologiczne
•
Warunki względnie beztlenowe
•
Podłoże tryptozowo-sojowe
Potwierdzeniem obecności krętków
chorobotwórczych w materiale
biologicznym jest wykazanie obecności
genu hemolizyny tlyA techniką PCR
Leczenie
Leczenie przyczynowe z wykorzystaniem chemioterapeutyków: tiamulina,
walnemulina, linkomycyna, Linco-Spectin, doksycyklina, tylozyna- podawane
doustnie (z wodą lub paszą) lub w postaci iniekcji
Zwierzętom wykazującym objawy kliniczne a nie pobierającym wody należy niezwłocznie
podać antybiotyk w formie iniekcji aż do ustąpienia objawów, a po zakończeniu terapii
skierować do uboju (nosicielstwo)
Pozostałym zwierzętom podawać antybiotyki z wodą do picia przez 5-7 dni
Terapię powtarzać w odstępach trzytygodniowych; leki stosować naprzemiennie by nie
doszło do rozwoju oporności
Po każdym cyklu chemioterapeutycznym należy przeprowadzać dezynfekcję pomieszczeń
Zwalczanie
Bezwzględnie przestrzegać zasady „całe
pomieszczenie pełne – całe pomieszczenie puste”
Zapewnić właściwe warunki bytowania zwierząt i
optymalne warunki środowiskowe
Systematyczne usuwanie odchodów, częste
czyszczenie kojców, przeprowadzanie dezynfekcji
bieżącej, deratyzacji i dezynsekcji.
Program eliminacji dyzenterii w stadach
zapowietrzonych należy przeprowadzać latem (w
niskich temperaturach bakteria długo zachowuje
żywotność)
Zwalczanie
Uwalnianie stada od dyzenterii polega na usunięciu z
niego wszystkich zwierząt z wyjątkiem stada
podstawowego i prosiąt ssących
Należy wyeliminować także wszystkie lochy i knury
przeznaczone do wybrakowania oraz będące w ostrej
fazie choroby (wykazujące objawy kliniczne) po
uprzedniej antybiotykoterapii
Ograniczyć liczbę wyproszeń w stadzie
Materiał do remontu stada wprowadzany na fermę
powinien być wolny od dyzenterii
Wszystkie nowo zakupione zwierzęta należy poddać 30-
dniowej kwarantannie
Stado można uznać za wolne od dyzenterii jeżeli przez
okres 6 miesięcy nie wystąpiły objawy kliniczne choroby i
nie stosowano żadnej antybiotykoterapii
Program A
Świniom chorym, a szczególnie tym które straciły apetyt
i nie podchodzą do poideł, wstrzyknąć i.m tiamulinę
(Tiamowet 200); warchlakom u których w ciągu doby po
iniekcji nie doszło do poprawy stanu zdrowia, podać lek
ponownie. Generalnie jedna iniekcja tiamuliny wystarcza
do wyleczenie zwierzęcia. Całemu stadu (z wyj
ciężarnych samic) podawać tiamulinę w wodzie do picia
lub w płynnej karmie (Tiamutin 45% granulat,
Tetramutin) przez 5 dni.
Dla ustrzeżenia się przed nawrotami dyzenterii
powtórzyć przedstawiony tok postępowania po upływie 3
tygodni od daty zakończenia pierwszej kuracji
Program B
Maciorom tydzień przed porodem i tydzień po porodzie
podawać Linco-Spectin w paszy
Od momentu dokarmiania prosiąt aż do 6 tyg po
przerzucie prosiąt do warchlakarni podawać Linco-Spectin
w paszy leczniczej
Tam gdzie nie ma możliwości stosowania pasz leczniczych
z dodatkiem Linco-Spectinu podawać go w wodzie
Po osiągnięciu przez świnie m.c. ok. 75 kg przerwać
kontynuowanie programu (ze względu na koszty), a
ewentualne indywidualne przypadki dyzenterii leczyć
iniekcyjną formą Linco-Spectinu
Po ok. 6 mieś stosowania programu wycofać się ze
stosowania Linco-spectinu (aby nie doszło do powstania
szczepów opornych)
w tuczarniach – metafilaktyczne podawanie
tiamuliny w wodzie do picia, przez 3-5 dni po
wstawieniu do tuczarni
Metafilaktycznie leki powinny być aplikowane
dopiero po zetknięciu się wprowadzonych zwierząt
z krętkami a nie natychmiast po wprowadzeniu
świń (umożliwia to nabycie odporności na bytujące
w chlewni patogenne bakterie)
W obiektach w których efekty stosowania
tiamuliny i Linco-Spectinu są niezadowalające
uzasadnione jest wprowadzenie walnemuliny
(Econor 10%)- schemat stosowania taki sam jak
tiamuliny.
Profilaktyka swoista
Brak skutecznej szczepionki
Spirochetoza jelitowa
Spirochaetosis intestinalis
porcellorum
Porcine Colonic Spirochetosis-
PCS
Spirochetoza jelitowa:
Występuje u warchlaków i
tuczników niekiedy też u
prośnych macior
podobna do dyzenterii świń,
jednak ma przebieg
łagodniejszy
charakteryzuje się zapaleniem
okrężnicy i jelita ślepego oraz
biegunką
Czynnik etiologiczny
krętek Brachyspira pilosicoli
G-, 4-7 włókien osiowych,
w kale utrzymuje się przy życiu przez kilkadziesiąt
godzin
stwierdzono oprócz świń także u człowieka psa i
szczura.
różni się od B.hyodysenterie tym, że wytwarza
małą strefę hemolizy na agarze z krwia, nie
wykazuje chemotaksji do śluzu przewodu
pokarmowego.
u świń występują również krętki podobne
morfologicznie i pod względem właściwości
hemolitycznych do B. pilosicoli-Brachyspira
Innocent i Brachyspira murdochii. Nie są one
chorobotwórcze. Udaje się je odróżnić od B.
pilosicoli i między sobą na podstawie różnych
właściwości biochemicznych i genetycznych.
Patogeneza
infekcja następuje w wyniku dostania się kału z zarazkami
do przewodu pokarmowego świń, zwłaszcza w rezultacie
wprowadzania do stada świń nosicieli i siewców B.
pilosicoli.
Okres inkubacji- 6-20 dni
bakteria kolonizuje krypty jelitowe i komórki nabłonka
śluzówki jelit grubych, przyczepiając się do ich
powierzchni, uprzednio uszkodzonej przez działanie
czynników cytolitycznych.Następnie bakterie wnikają aż
do błony podśluzowej jelit.
B. pilosicoli wnikają również do makrofagów, w których
mogą się rozmnażać.
w efekcie zakażenia rozwija się zapalenie
charakteryzujące się zgrubieniem ściany jelita ślepego i
okrężnicy
biegunka jest następstwem zmniejszenia adsorpcji ze
światła jelit, spowodowanej zmianami chorobowymi w
mikrokosmkach jelitowych
uszkodzoną błonę śluzową kolonizują komórki Balantidium
coli. Podobnie jak w przypadku dyzenterii świń.
Objawy kliniczne
Objawy pojawiają się po odsadzeniu prosiąt od
maciory i po przemieszczeniu warchlaków do sektora
tuczu.
spirochetoza jelitowa może być obserwowana
jednocześnie w różnych wiekowo grupach zwierząt w
danej chlewni.
Zasadniczym objawem jest biegunka. Kał jest
papkowaty lub wodnisty, z domieszką śluzu barwy
zielonkawej lub brunatnej, a niekiedy z domieszką
krwi. Biegunka trwa 2-14 dni i ustępuje samoistnie.
Apetyt, mimo objawów chorobowych, bywa
zachowany,
przyrosty m.c. są mniejsze ze względu na obniżoną
konwersję karmy
Upadki z reguły nie przekraczają 2% - 3%.
Zmiany anatomopatologiczne
zmiany chorobowe stwierdza się w jelicie
ślepym i okrężnicy, a nie w żołądku
nieżyt ze znaczną obecnością śluzu i
płynną treścią pokarmową w świetle jelita
w stadium bardziej zaawansowanym
można spotkać ogniska martwicy i
owrzodzenia, a nawet drobne wylewy
krwawe, znacznie mniej wyraźnie
zaznaczone niż w dyzenterii świń
Zmiany histologiczne:
przekrwienia
błony śluzowej
obecność w
kryptach
jelitowych
znacznej ilości
śluzu
zaburzenia
mitozy przy
podziale
enterocytów i
obecność
krętków.
Diagnostyka:
Materiał do badań:
-zmienione chorobowo wycinki okrężnicy, jelita
ślepego
-kał
Badanie bakteriologiczne jest takie samo jak w
przypadku dyzenterii świń
Odróżnienie od B. hyodysenteriae i 3
wspomnianych słabo hemolitycznych
niechorobotwórczych gatunków krętków jest
możliwe przy zastosowaniu prób biochemicznych i
badań genetycznych (PCR).
Diagnostyka różnicowa:
Dyzenteria
Rozrostowe zapalenie jelit
Salmonelloza
Biegunki na tle niezakaźnym
Zwalczanie
Do stada wolnego od choroby należy
wprowadzać świnie ze stad wolnych od
spirochetozy, monitorowanych w tym
kierunku drogą badań laboratoryjnych.
Zakupione świnie winno się poddać 30-
dniowej kwarantannie.
Profilaktyka.
Brak skutecznych szczepionek, w
związku z czym profilaktyka swoista nie
znajduje zastosowania.
Leczenie:
Leczenie wzorowane jest na
stosowanym w przypadku
dyzenterii świń.
Leki są dodawane do wody do
picia.
Skuteczne są podawane
doustnie: tiamulina,
valnemulina i Linco-spectin.
Rozrostowe zapalenie jelit
(Proliferative enteropathy – PE,
adenomatoza,
zapalenie jelita biodrowego (ileitis),
rozrostowa enteropatia świń)
Występowanie .
występuje wszędzie tam gdzie podjęte
zostały badania w tym kierunku
w Polsce stwierdza się obecność
przeciwciał dla L. intracellularis sięga
90% , natomiast obecność samych bakterii
stwierdzono w ok. 60% tych
gospodarstw .
L. intracellularis izolowana była również od
owiec, cieląt , psów , lisów , świnek
morskich, fretek, szczurów i królików
Etiologia:
Czynnik etiologiczny:
Gram-ujemne pałeczki Lawsonia
intracellulars, charakteryzujące się lekko
spiralnym kształtem.
dronoustrój wewnątrzkomórkowy, w
warunkach naturalnych zasiedla enterocyty
jelita
Siewcy-zakażone świnie
Zarazek wydalany nieregularnie z kałem.
Siewstwo może utrzymywać się nawet przez
13 tygodni po zakażeniu.
Zarażenie per os
chorują świnie w wieku 8-16 tygodni
okres inkubacji wynosi ok. 14 dni
choroba cechuje się powolnym
przebiegiem zakażenia w obrębie grupy
do maksymalnego nasilenia objawów
klinicznych dochodzi w 3 tygodnie po
zakażeniu
Patogeneza
enterocyty krypt jelitowych infekowane są w
trakcie podziałów komórek.
Odsetek komórek zakażonych po 2 - 6 dniach
od infekcji przekracza 90%, a następnie
spada, w zależności od szczepu i liczby
drobnoustrojów.
Uwalniany przez bakterie czynnik mitogenny
powoduje zahamowanie apoptoz, co prowadzi
do proliferacji komórek nabłonka.
Skutkiem działania L. intracellularis
jest:
-obniżenie lokalnych mechanizmów
odpornościowych.
-zaburzonie procesu wchłaniania
substancji odżywczych i wody
-uszkodzenie i zanik komórek kubkowych
nabłonka
- zmniejszenie produkcji śluzu
Objawy kliniczne
dwie kliniczne postacie rozrostowego
zapalenia jelit
-
chroniczna-występującą przede
wszystkim u świń o m.c. 20 - 50 kg
-
ostrą, stwierdzaną głównie u tuczników
50 - 100 kg, a także niekiedy wśród
zwierząt stada podstawowego.
Postać ostra- enteropatia
krwotoczna
występuje najczęściej po wprowadzeniu do stada nowo
zakupionych loszek lub knurków oraz w grupach
tuczników osiągających wagę rzeźną
Nagłe padnięcia świń są pierwszym symptomem choroby
- w niektórych przypadkach sięgają one ok. 6%. Do
padnięć dochodzi w ciągu 48 godz. po pojawieniu się
pierwszych objawów chorobowych.
.
Objawy:
-ciemnoczerwony lub czarny,
rozluźniony kał; nie stwierdza się w
nim obecność śluzu
-bladość skóry, osłabienie, brak
apetytu
-u loch może dojść do poronień.
-opisane zmiany chorobowe
obserwuje się u ok. 10 - 15%
warchlaków i/lub tuczników
Postać chroniczna
zwykle u świń między 6-20
tygodniem życia
Biegunka występuje u ok. 25%
świń w grupie. Najczęściej
przypomina wyglądem kał
bydlęcy lub zaprawę
cementową.
Pogorszenie apetytu
występować może u 40 - 50%
świń;
padnięcia są sporadyczne
Zauważa się zahamowanie
przyrostów m.c. i pogorszenie
współczynnika zużycia paszy.
Wewnętrzna ciepłota ciała jest w
normie lub nawet poniżej
(38,3°C - 38.6"~C).
Za typowe można uznać
zwiększenie się odsetka
osobników charłaczych i
odstających wagowo od innych
zwierząt w grupie.
Czynniki sprzyjające wystąpieniu obu
wymienionych postaci:
nadmierne zagęszczenie
zwierząt
zbyt wczesne odsadzanie
niska temperaturę
pomieszczeń
nieprawidłowości pod
względem jakości paszy
wprowadzanie do
chlewni zwierząt o
nieznanym statusie
zdrowotnym
Zmiany
anatomopatologiczne:
Postać ostra:
Bladość błon śluzowych
W obrębie przewodu pokarmowego
zmiany zapalne, głównie w jelicie
biodrowym nastepnie w czczym, ślepym
oraz w okrężnicy.
Zmienione odcinki jelit są rozszerzone i
wzdęte, tkanka podśluzowa jest
obrzękła czasem z wybroczynami.
W świetle jelit stwierdzić można
obecność świeżej krwi lub skrzepy
włóknika.
Błona śluzowa jest wyraźnie zgrubiała, z
powiększonymi fałdami, niekiedy
pokryta włóknikiem. W jelicie ślepym
oraz w początkowym (1/3) odcinku
okrężnicy stwierdzić można obecność
lepkiej, półpłynnej smolistej treści
koloru brunatnoczerwonego
zewnętrzna ściana jelita miejscami
występuje zabarwienie sinoczarne lub
prawie czarne.
Węzły krezkowe obrzekłe i przekrwione
Zmiany
anatomopatologiczne:
Postać chroniczna:
zgrubienie jelita cienkiego
i/lub jelita grubego przede
wszystkim górnego odcinka
okrężnicy
Zgrubiała ściana jelita jest
konsystencji tęgiej, a od
strony otrzewnej ma
zabarwienie ciemnoszare
Błona śluzowa jest
zgrubiała z wyraźnymi
głębokimi, poprzecznymi
fałdami
W okrężnicy można
dostrzec polipowate twory
z błony śluzowej
Niekiedy stwierdza się
owrzodzenia jelit.
Zmiany
histopatologiczne:
przerost nabłonka błony śluzowej krypt
jelitowych
krypty są wydłużone, powiększone i
wyłożone stłoczonymi, dzielącymi się i
niedojrzałymi komórkami nabłonka.
Straty powodowane przez ileitis są
skutkiem:
obniżenia przyrostów dziennych (8% do 30%)
pogorszenia wykorzystania paszy (6% do 33%)
dodatkowych kosztów leczenia (długotrwałe
podawanie antybiotyków)
niewyrównanych partii tuczników
pogorszenia jakości poubojowej tusz (gorsza
mięsność)
upadków (szczególnie w przebiegu ostrym
formy krwotocznej)
Diagnostyka laboratoryjna:
Materiał do badań:
3-4-centymetrowe wycinki zmienionego
fragmentu jelita,najlepiej biodrowego lub
okrężnicy- badania histopatologiczne
Kał i zeskrobiny błony śluzowej-do badań
PCR
Surowica lub pełna krew-określenie
miana przeciwciał (test ELISA)
Techniki bezpośredniego wykrywania
patogenu:
PCR
realtime PCR
test bezpośredniej immunofluorescencji
Badania histopatologiczne z wykorzystaniem specjalnych
technik barwienia
Techniki pośredniego wykrywania
patogenu:
•test immunofluorescencji
(IFAT)
•test ELISA.
Dostępny jest test ELISA pod nazwą „Enterisol Ileitis
ELISA”, pozwalający na pośrednie wykrycie patogenu
(kontaktu z patogenem) poprzez określenie miana
specyficznych przeciwciał. Badanie to pozwala na
potwierdzenie zakażenia L.intracellularis danego
osobnika, a pobranie prób z różnych grup
technologicznych i wiekowych pozwala na dokładną
analizę dynamiki i przebiegu zakażenia w danym
stadzie. Do serokonwersji (pojawienia się specyficznych
przeciwciał) dochodzi średniow trzecim tygodniu po
zakażeniu. Przeciwciała te mogą utrzymywać się przez
okres 3-4 miesięcy. Pozytywna próbka oznacza więc, że
do zakażenia doszło na co najmniej 3 tygodnie przed
pobraniem krwi.
Leczenie:
Tylozyna, tiamulina, linospektyna
Tetracykliny, makrolidy
Profilaktyka:
Profilaktyka ogólna:
Przebadanie nowo wprowadzonych
osobników do stada
W stadach zakażonych powinna być
prowadzona jak najczęstsza
dezynfekcja
należy ograniczać nadmierne
zagęszczenie zwierząt
Profilaktyka swoista:
szczepionka Enterisol lleitis.
Żywa, atenuowana
przeznaczona dla świń w wieku od 3.
tygodnia życia. Może być stosowany
także u loch
podaje się w wodzie do picia,
bezpośrednio do pyska
Immunizacja zwierząt indukuje
odporność powstającą po 3
tygodniach po szczepieniu
Odporność utrzymuje się ok. 17 - 22
tygodnie
Przy immunizacji należy pamiętać o
konieczności usunięcia antybiotyków z
paszy lub z wody na 3 dni przed i 3
dni po uodpornianiu.