Ćwiczenia z psychologii różnic indywidualnych
Ćwiczenia z psychologii różnic indywidualnych
Zjazd nr 4. FCZ-KT jako przykład
Zjazd nr 4. FCZ-KT jako przykład
kwestionariusza złożonego z kilku skal
kwestionariusza złożonego z kilku skal
Ewa Witkowska
Ewa Witkowska
ewa.m.witkowska@wp.pl
ewa.m.witkowska@wp.pl
FCZ – KT
FCZ – KT
– procedura badania
– procedura badania
czas – 20-30 min.
czas – 20-30 min.
miejsce badania powinno być dobrze oświetlone i
miejsce badania powinno być dobrze oświetlone i
umożliwiające wygodne pisanie;
umożliwiające wygodne pisanie;
czytanie odpowiedzi i zapisywanie jej przez
czytanie odpowiedzi i zapisywanie jej przez
psychologa oraz badania z wykorzystaniem
psychologa oraz badania z wykorzystaniem
komputera są
komputera są
zmianą procedury
zmianą procedury
(brak norm),
(brak norm),
należy sprawdzić, czy osoba badania zamieściła
należy sprawdzić, czy osoba badania zamieściła
dane demograficzne (normy!)
dane demograficzne (normy!)
Skala staninowa
Skala staninowa
1
2
3
4
5
6
7
8
9
0
+1s
-1s
+2s
-2s
19,
8% 17,
4%
17,
4%
12,
1%
12,
1%
6,6
%
6,6
%
4,0
%
4,0
%
M=5; SD=2;
standard nine
Temperament wg RTT
Temperament wg RTT
Temperament
Temperament
: podstawowe, względnie stałe
: podstawowe, względnie stałe
czasowo cechy osobowości, manifestujące się w
czasowo cechy osobowości, manifestujące się w
formalnej charakterystyce zachowania (w
formalnej charakterystyce zachowania (w
parametrach energetycznych i czasowych). Cechy
parametrach energetycznych i czasowych). Cechy
te występują już we wczesnym dzieciństwie i są
te występują już we wczesnym dzieciństwie i są
wspólne dla człowieka i zwierząt. Będąc
wspólne dla człowieka i zwierząt. Będąc
pierwotnie zdeterminowanym przez wrodzone
pierwotnie zdeterminowanym przez wrodzone
mechanizmy fizjologiczne, temperament podlega
mechanizmy fizjologiczne, temperament podlega
zmianom zachodzącym pod wpływem
zmianom zachodzącym pod wpływem
dojrzewania (i starzenia się) oraz niektórych
dojrzewania (i starzenia się) oraz niektórych
czynników środowiskowych
czynników środowiskowych
Postulaty Regulacyjnej Teorii
Postulaty Regulacyjnej Teorii
Temperamentu Jana Strelaua
Temperamentu Jana Strelaua
1. Temperament przejawia się w formalnej charakterystyce
1. Temperament przejawia się w formalnej charakterystyce
zachowania.
zachowania.
2. Cechy formalne zachowania można opisać w
2. Cechy formalne zachowania można opisać w
kategoriach
kategoriach
energetycznych i czasowych
energetycznych i czasowych
.
.
3. Pod względem formalnych charakterystyk zachowania
3. Pod względem formalnych charakterystyk zachowania
istnieją
istnieją
względnie stałe różnice indywidualne
względnie stałe różnice indywidualne
.
.
4. Każde zachowanie, niezależnie od rodzaju i treści, można
4. Każde zachowanie, niezależnie od rodzaju i treści, można
opisać w kategoriach energetycznych i czasowych, stąd
opisać w kategoriach energetycznych i czasowych, stąd
różnice indywidualne w temperamencie są
różnice indywidualne w temperamencie są
powszechne, tzn. odnoszą się do wszystkich
powszechne, tzn. odnoszą się do wszystkich
zachowań i reakcji
zachowań i reakcji
.
.
5. Różnice indywidualne pod względem intensywności i
5. Różnice indywidualne pod względem intensywności i
charakterystyki czasowej zachowań i reakcji występują od
charakterystyki czasowej zachowań i reakcji występują od
początku życia postnatalnego, stąd
początku życia postnatalnego, stąd
cechy temperamentu
cechy temperamentu
obecne są od wczesnego niemowlęctwa
obecne są od wczesnego niemowlęctwa
.
.
Postulaty Regulacyjnej Teorii
Postulaty Regulacyjnej Teorii
Temperamentu Jana Strelaua
Temperamentu Jana Strelaua
6. Niezależnie od specyfiki zachowania typowej dla człowieka i
6. Niezależnie od specyfiki zachowania typowej dla człowieka i
zwierząt, wszystkie ssaki (zapewne wszystkie kręgowce)
zwierząt, wszystkie ssaki (zapewne wszystkie kręgowce)
można scharakteryzować na podstawie cech, które odnoszą
można scharakteryzować na podstawie cech, które odnoszą
się do kategorii intensywności i czasu, stąd
się do kategorii intensywności i czasu, stąd
temperament
temperament
występuje zarówno u człowieka i zwierząt
występuje zarówno u człowieka i zwierząt
.
.
7. Biorąc pod uwagę postulaty 5 i 6 należy przyjąć, że
7. Biorąc pod uwagę postulaty 5 i 6 należy przyjąć, że
temperament
temperament
w swojej pierwotnej formie (filo- i
w swojej pierwotnej formie (filo- i
ontogenetycznej)
ontogenetycznej)
jest wynikiem ewolucji biologicznej
jest wynikiem ewolucji biologicznej
,
,
stąd czynnik genetyczny, jak i zależne od niego
stąd czynnik genetyczny, jak i zależne od niego
mechanizmy fizjologiczne i biochemiczne odgrywają
mechanizmy fizjologiczne i biochemiczne odgrywają
istotną rolę we współdeterminowaniu różnic
istotną rolę we współdeterminowaniu różnic
indywidualnych w temperamencie.
indywidualnych w temperamencie.
Postulaty Regulacyjnej Teorii
Postulaty Regulacyjnej Teorii
Temperamentu Jana Strelaua
Temperamentu Jana Strelaua
8.
8.
Cechy temperamentalne, choć względnie stałe,
Cechy temperamentalne, choć względnie stałe,
podlegają w ontogenezie zmianom
podlegają w ontogenezie zmianom
, co następuje w
, co następuje w
wyniku biologicznie zdeterminowanych zmian rozwojowych
wyniku biologicznie zdeterminowanych zmian rozwojowych
oraz specyficznego dla jednostki oddziaływania między
oraz specyficznego dla jednostki oddziaływania między
wyposażeniem genetycznym a szeroko rozumianym
wyposażeniem genetycznym a szeroko rozumianym
środowiskiem (fizycznym i społecznym).
środowiskiem (fizycznym i społecznym).
9. Temperament pełni funkcję regulacyjną, która polega na
9. Temperament pełni funkcję regulacyjną, która polega na
modyfikacji (moderowaniu) wartości stymulacyjnej
modyfikacji (moderowaniu) wartości stymulacyjnej
(energetycznej) i temporalnej sytuacji i zachowań,
(energetycznej) i temporalnej sytuacji i zachowań,
odpowiednia do posiadanych cech temperamentalnych.
odpowiednia do posiadanych cech temperamentalnych.
10. Rola temperamentu w regulacji stosunków człowieka ze
10. Rola temperamentu w regulacji stosunków człowieka ze
światem ujawnia się przede wszystkim w
światem ujawnia się przede wszystkim w
sytuacjach
sytuacjach
trudnych i/lub zachowaniach ekstremalnych.
trudnych i/lub zachowaniach ekstremalnych.
REAKTYWNOŚĆ EMOCJONALNA
REAKTYWNOŚĆ EMOCJONALNA
duża pobudliwość emocjonalna (reagowanie emocjami
duża pobudliwość emocjonalna (reagowanie emocjami
szczególnie łatwo i szczególnie silnie, nawet na drobne
szczególnie łatwo i szczególnie silnie, nawet na drobne
zdarzenia)
zdarzenia)
nieśmiałość, podatność na urazę
nieśmiałość, podatność na urazę
mała odporność emocjonalna i tendencja do załamywania
mała odporność emocjonalna i tendencja do załamywania
się w trudnych sytuacjach
się w trudnych sytuacjach
trudność z pracą w warunkach stresu
trudność z pracą w warunkach stresu
częste przeżywanie stanów napięcia emocjonalnego
częste przeżywanie stanów napięcia emocjonalnego
osoby takie są spięte i sztywne w zachowaniu, wykazują
osoby takie są spięte i sztywne w zachowaniu, wykazują
dużą labilność i małą dojrzałość emocjonalną
dużą labilność i małą dojrzałość emocjonalną
brak ufności, brak pewności siebie
brak ufności, brak pewności siebie
tendencja do wycofywania się z kontaktów społecznych i
tendencja do wycofywania się z kontaktów społecznych i
unikania sytuacji trudnych
unikania sytuacji trudnych
AKTYWNOŚĆ
AKTYWNOŚĆ
duża aktywność zawodowa i społeczna, często
duża aktywność zawodowa i społeczna, często
także fizyczna (sport)
także fizyczna (sport)
towarzyskość,
towarzyskość,
elastyczność w zachowaniu
elastyczność w zachowaniu
ekspansywność życiowa, tendencja do
ekspansywność życiowa, tendencja do
podejmowania wielu różnych działań
podejmowania wielu różnych działań
skłonność do zachowań impulsywnych i
skłonność do zachowań impulsywnych i
podejmowania ryzyka
podejmowania ryzyka
duża odporność emocjonalna
duża odporność emocjonalna
dobry nastrój
dobry nastrój
negatywne reakcje na brak zajęć oraz monotonię
negatywne reakcje na brak zajęć oraz monotonię
i brak wrażeń
i brak wrażeń
WYTRZYMAŁOŚĆ
WYTRZYMAŁOŚĆ
łatwość znoszenia trudów i niewygód
łatwość znoszenia trudów i niewygód
umiejętność radzenia sobie w niekorzystnych
umiejętność radzenia sobie w niekorzystnych
warunkach otoczenia (np. w hałasie)
warunkach otoczenia (np. w hałasie)
umiejętność długotrwałej intensywnej pracy
umiejętność długotrwałej intensywnej pracy
duża odporność emocjonalna i duża odporność na
duża odporność emocjonalna i duża odporność na
zagrożenia
zagrożenia
PERSEWERATYWNOŚĆ
PERSEWERATYWNOŚĆ
:
:
skłonność do drobiazgowej analizy zdarzeń
skłonność do drobiazgowej analizy zdarzeń
wielokrotne powracanie do tego, co już
wielokrotne powracanie do tego, co już
minęło
minęło
nadmierna koncentracja na przeszłości
nadmierna koncentracja na przeszłości
duża wrażliwość emocjonalna, tendencja
duża wrażliwość emocjonalna, tendencja
do reagowania lękiem w sytuacjach
do reagowania lękiem w sytuacjach
stresowych i obniżona wytrzymałość
stresowych i obniżona wytrzymałość
WRAŻLIWOŚĆ SENSORYCZNA
WRAŻLIWOŚĆ SENSORYCZNA
duża wrażliwość sensoryczna i
duża wrażliwość sensoryczna i
emocjonalna – wysubtelnienie
emocjonalna – wysubtelnienie
emocjonalne, delikatność, wrażliwość
emocjonalne, delikatność, wrażliwość
na poziomie poznawczym –
na poziomie poznawczym –
spostrzegawczość, czujność i otwartość na
spostrzegawczość, czujność i otwartość na
otoczenie zewnętrzne
otoczenie zewnętrzne
ŻWAWOŚĆ
ŻWAWOŚĆ
tendencja do szybkiego reagowania
tendencja do szybkiego reagowania
utrzymywanie wysokiego tempa
utrzymywanie wysokiego tempa
aktywności
aktywności
łatwość zmiany jednego zachowania
łatwość zmiany jednego zachowania
(reakcji) na inne adekwatnie do
(reakcji) na inne adekwatnie do
zmian zachodzących w otoczeniu
zmian zachodzących w otoczeniu
REGULACJA STYMULACJI
REGULACJA STYMULACJI
Pojęcie regulacji stymulacji odnosi się głównie do
Pojęcie regulacji stymulacji odnosi się głównie do
aspektu energetycznego zachowania, czyli do
aspektu energetycznego zachowania, czyli do
relacji cech odzwierciedlających możliwości
relacji cech odzwierciedlających możliwości
przetwarzania stymulacji przez jednostkę. Te
przetwarzania stymulacji przez jednostkę. Te
silnie związane ze sobą cechy to:
silnie związane ze sobą cechy to:
reaktywność emocjonalna
reaktywność emocjonalna
wytrzymałość
wytrzymałość
wrażliwość sensoryczna
wrażliwość sensoryczna
aktywność
aktywność
•
pierwsze trzy są skorelowane z ostatnią
pierwsze trzy są skorelowane z ostatnią
Funkcjonalne znaczenie temperamentu
Funkcjonalne znaczenie temperamentu
- temperament a stres
- temperament a stres
KONSEKWENCJE
STRESU
STAN STRESU
STRESORY
ZALEŻNE OD
JEDNOSTKI
STRESORY
NIEZALEŻNE OD
JEDNOSTKI
RADZENIE
SOBIE
TEMPERAMEN
T
Zharmonizowane struktury
Zharmonizowane struktury
temperamentu wg RTT
temperamentu wg RTT
struktura zharmonizowana wskazująca na
struktura zharmonizowana wskazująca na
duże możliwości przetwarzania stymulacji
duże możliwości przetwarzania stymulacji
•
cechy energetyczne: duża wytrzymałość, mało
cechy energetyczne: duża wytrzymałość, mało
reaktywność oraz bardzo duża aktywność.
reaktywność oraz bardzo duża aktywność.
•
cechy czasowe: duża wrażliwość sensoryczna i żwawość
cechy czasowe: duża wrażliwość sensoryczna i żwawość
oraz mała perseweratywność
oraz mała perseweratywność
duże możliwości przystosowawcze
duże możliwości przystosowawcze
struktura zharmonizowana wskazująca na
struktura zharmonizowana wskazująca na
małe możliwości przetwarzania stymulacji
małe możliwości przetwarzania stymulacji
•
cechy czasowe: wysoka reaktywność emocjonalna, niska
cechy czasowe: wysoka reaktywność emocjonalna, niska
wytrzymałość i niska aktywność.
wytrzymałość i niska aktywność.
•
mała żwawość i wrażliwość sensoryczna oraz duża
mała żwawość i wrażliwość sensoryczna oraz duża
perseweratywność.
perseweratywność.
małe możliwości przystosowawcze
małe możliwości przystosowawcze
Niezharmonizowane struktury
Niezharmonizowane struktury
temperamentu wg RTT
temperamentu wg RTT
niezharmonizowana struktura temperamentu
niezharmonizowana struktura temperamentu
wskazującą na duże możliwości przetwarzania
wskazującą na duże możliwości przetwarzania
stymulacji
stymulacji
•
bardzo wysoka wytrzymałość, niska reaktywność emocjonalna i
bardzo wysoka wytrzymałość, niska reaktywność emocjonalna i
niska aktywność.
niska aktywność.
•
niska lub przeciętna wrażliwość sensoryczna, żwawość i
niska lub przeciętna wrażliwość sensoryczna, żwawość i
perseweratywność
perseweratywność
struktura niezharmonizowana wskazującą na małe
struktura niezharmonizowana wskazującą na małe
możliwości przetwarzania stymulacji
możliwości przetwarzania stymulacji
•
niska wytrzymałość, bardzo wysoką reaktywnością
niska wytrzymałość, bardzo wysoką reaktywnością
emocjonalną oraz bardzo dużą aktywność
emocjonalną oraz bardzo dużą aktywność
•
duża lub przeciętna wrażliwość sensoryczna,
duża lub przeciętna wrażliwość sensoryczna,
perseweratywność i żwawość
perseweratywność i żwawość
w zachowaniu takich osób
w zachowaniu takich osób
można zaobserwować tendencję do impulsywności i
można zaobserwować tendencję do impulsywności i
reagowania gniewem
reagowania gniewem
Zgodność wewnętrzna skal FCZ - KT
Zgodność wewnętrzna skal FCZ - KT
Skala
Skala
α
α
Cronbacha
Cronbacha
Żwawość
Żwawość
0,73 - 0,80
0,73 - 0,80
Perseweratywność
Perseweratywność
0,78 - 0,81
0,78 - 0,81
Wrażliwość
Wrażliwość
Sensoryczna
Sensoryczna
0,70 – 0,78
0,70 – 0,78
Reaktywność
Reaktywność
Emocjonalna
Emocjonalna
0,82 – 0,87
0,82 – 0,87
Wytrzymałość
Wytrzymałość
0,86 – 0,88
0,86 – 0,88
Aktywność
Aktywność
0,79 – 0,83
0,79 – 0,83
Schematyczna procedura konstrukcji
Schematyczna procedura konstrukcji
inwentarza Formalna Charakterystyka
inwentarza Formalna Charakterystyka
Zachowania - Kwestionariusz Temperamentu
Zachowania - Kwestionariusz Temperamentu
(FCZ-KT)
(FCZ-KT)
Regulacyjna Teoria Temperamentu: wyodrębnienie oraz analiza
Regulacyjna Teoria Temperamentu: wyodrębnienie oraz analiza
energetycznych i czasowych własności zachowania
energetycznych i czasowych własności zachowania
Generowanie pozycji (studenci, N=15; psychologowie N=5)
Generowanie pozycji (studenci, N=15; psychologowie N=5)
Formułowanie ("pisanie") pozycji [wstępna pula około 600
Formułowanie ("pisanie") pozycji [wstępna pula około 600
pozycji]
pozycji]
Wstępna ocena językowa pozycji (studenci, N=18);
Wstępna ocena językowa pozycji (studenci, N=18);
językoznawca)
językoznawca)
Ocena trafności treściowej:
Ocena trafności treściowej:
1. Sortowanie pozycji do skal (eksperci, N=12)
1. Sortowanie pozycji do skal (eksperci, N=12)
2. Ocenianie pozycji w skalach (eksperci, N=9)
2. Ocenianie pozycji w skalach (eksperci, N=9)
3. Sortowanie pozycji do podskal (eksperci, N=2)[redukcja puli do 392
3. Sortowanie pozycji do podskal (eksperci, N=2)[redukcja puli do 392
pozycji]
pozycji]
Schematyczna procedura konstrukcji
Schematyczna procedura konstrukcji
inwentarza Formalna Charakterystyka
inwentarza Formalna Charakterystyka
Zachowania - Kwestionariusz Temperamentu
Zachowania - Kwestionariusz Temperamentu
(FCZ-KT)
(FCZ-KT)
Ocena formalnych własności pozycji (grupa N=334)
Ocena formalnych własności pozycji (grupa N=334)
Badanie preferencji opcji odpowiedzi (grupa N=334)
Badanie preferencji opcji odpowiedzi (grupa N=334)
[redukcja puli do 381 pozycji]
[redukcja puli do 381 pozycji]
Prace końcowe: analiza zrównoważenia skal pod
Prace końcowe: analiza zrównoważenia skal pod
względem klucza odpowiedzi oraz przygotowanie
względem klucza odpowiedzi oraz przygotowanie
kwestionariusza do badań: tytuł, instrukcja, losowa
kwestionariusza do badań: tytuł, instrukcja, losowa
kolejność pozycji
kolejność pozycji
Badanie I wersją eksperymentalną kwestionariusza
Badanie I wersją eksperymentalną kwestionariusza
Podział grupy osób badanych na próbę „konstrukcyjną"
Podział grupy osób badanych na próbę „konstrukcyjną"
(N=1012)
(N=1012)
i próbę „testową" (N=1011)
i próbę „testową" (N=1011)
Schematyczna procedura konstrukcji
Schematyczna procedura konstrukcji
inwentarza Formalna Charakterystyka
inwentarza Formalna Charakterystyka
Zachowania - Kwestionariusz Temperamentu
Zachowania - Kwestionariusz Temperamentu
(FCZ-KT)
(FCZ-KT)
Psychometryczne opracowanie kwestionariusza:
Psychometryczne opracowanie kwestionariusza:
I. Konstrukcja podskal
I. Konstrukcja podskal
Na podstawie analizy pozycji - kryterium akceptacji pozycji:
Na podstawie analizy pozycji - kryterium akceptacji pozycji:
skorygowany współczynnik korelacji pozycja-skala (SKPS; wartość
skorygowany współczynnik korelacji pozycja-skala (SKPS; wartość
minimalna = 0,15)
minimalna = 0,15)
II. Analiza czynnikowa (Główne Składowe
II. Analiza czynnikowa (Główne Składowe
zał., że zmienne obserwowalne w
zał., że zmienne obserwowalne w
zbiorze w 100% wyjaśniają się wzajemnym skorelowaniem, brak błędu pomiaru i
zbiorze w 100% wyjaśniają się wzajemnym skorelowaniem, brak błędu pomiaru i
wariancji specyficznej
wariancji specyficznej
, Varimax
, Varimax
minimalizuje liczbę zmiennych na pojedynczym
minimalizuje liczbę zmiennych na pojedynczym
czynniku
czynniku
), oddzielnie dla charakterystyki
), oddzielnie dla charakterystyki
czasowej i energetycznej zachowania, prowadząca do wyodrębnienia
czasowej i energetycznej zachowania, prowadząca do wyodrębnienia
struktury temperamentu
struktury temperamentu
III. Konstrukcja skal
III. Konstrukcja skal
1. Budowa skal przez połączenie dwunastu podskal na podstawie ich
1. Budowa skal przez połączenie dwunastu podskal na podstawie ich
ładunków czynnikowych
ładunków czynnikowych
2. Selekcja pozycji na podstawie ich korelacji czynnikowych (minimalna
2. Selekcja pozycji na podstawie ich korelacji czynnikowych (minimalna
wartość korelacji = 0,30), która umożliwiła:
wartość korelacji = 0,30), która umożliwiła:
a) akceptację zbliżonej liczby pozycji z każdej podskali
a) akceptację zbliżonej liczby pozycji z każdej podskali
b) uzyskanie liczby pozycji wystarczającej do zbudowania skali (minimalna
b) uzyskanie liczby pozycji wystarczającej do zbudowania skali (minimalna
liczba = 20)
liczba = 20)
Selekcja pozycji, które wykazywały SKPS wyższy niż korelację z innymi
Selekcja pozycji, które wykazywały SKPS wyższy niż korelację z innymi
skalami
skalami
4. Skrócenie skal do 20 pozycji w każdej z nich, przez wybór pozycji o
4. Skrócenie skal do 20 pozycji w każdej z nich, przez wybór pozycji o
najwyższym SKPS - wersja końcowa FCZ-KT - 120 pozycji
najwyższym SKPS - wersja końcowa FCZ-KT - 120 pozycji
Schematyczna procedura konstrukcji
Schematyczna procedura konstrukcji
inwentarza Formalna Charakterystyka
inwentarza Formalna Charakterystyka
Zachowania - Kwestionariusz Temperamentu
Zachowania - Kwestionariusz Temperamentu
(FCZ-KT)
(FCZ-KT)
Weryfikacja charakterystyki psychometrycznej FCZ-KT
Weryfikacja charakterystyki psychometrycznej FCZ-KT
parametry rozkładu wyników
parametry rozkładu wyników
oszacowanie rzetelności pomiaru na podstawie
oszacowanie rzetelności pomiaru na podstawie
zgodności wewnętrznej) 5 prób "weryfikacyjnych" o
zgodności wewnętrznej) 5 prób "weryfikacyjnych" o
liczebnościach:
liczebnościach:
1
1
N=828, 2
N=828, 2
N=475, 3
N=475, 3
N=527,
N=527,
4
4
N=392, 5
N=392, 5
N=407)
N=407)
Oszacowanie stabilności czasowej pomiaru FCZ-KT:
Oszacowanie stabilności czasowej pomiaru FCZ-KT:
po 2 tygodniach (2 grupy: N=96 i N=90) oraz po 6
po 2 tygodniach (2 grupy: N=96 i N=90) oraz po 6
miesiącach (2 grupy: N=90 i N=65)
miesiącach (2 grupy: N=90 i N=65)
Schematyczna procedura konstrukcji
Schematyczna procedura konstrukcji
inwentarza Formalna Charakterystyka
inwentarza Formalna Charakterystyka
Zachowania - Kwestionariusz Temperamentu
Zachowania - Kwestionariusz Temperamentu
(FCZ-KT)
(FCZ-KT)
Badanie trafności pomiaru FCZ-KT:
Badanie trafności pomiaru FCZ-KT:
1. Analiza porównawcza diagnozy cech temperamentu za
1. Analiza porównawcza diagnozy cech temperamentu za
pomocą samoopisu i szacowania
pomocą samoopisu i szacowania
2. Analiza porównawcza diagnozy cech temperamentu za
2. Analiza porównawcza diagnozy cech temperamentu za
pomocą samoopisu i metod laboratoryjnych (wybrane
pomocą samoopisu i metod laboratoryjnych (wybrane
wskaźniki psychofizyczne i psychofizjologiczne)
wskaźniki psychofizyczne i psychofizjologiczne)
3. Analiza relacji cech temperamentu do innych
3. Analiza relacji cech temperamentu do innych
biologicznych wymiarów osobowości
biologicznych wymiarów osobowości
4. Badanie związków pomiędzy cechami temperamentu a
4. Badanie związków pomiędzy cechami temperamentu a
zdolnościami
zdolnościami
5. Analiza funkcjonalnego znaczenia temperamentu:
5. Analiza funkcjonalnego znaczenia temperamentu:
cechy temperamentu a adaptacja zawodowa i stan
cechy temperamentu a adaptacja zawodowa i stan
zdrowia
zdrowia
6. Analiza relacji pomiędzy strukturą temperamentu a
6. Analiza relacji pomiędzy strukturą temperamentu a
stylami zachowania wiążącymi się z ryzykiem choroby
stylami zachowania wiążącymi się z ryzykiem choroby
psychosomatycznej
psychosomatycznej
7. Badanie struktury temperamentu u osób chorych
7. Badanie struktury temperamentu u osób chorych
Schematyczna procedura konstrukcji
Schematyczna procedura konstrukcji
inwentarza Formalna Charakterystyka
inwentarza Formalna Charakterystyka
Zachowania - Kwestionariusz Temperamentu
Zachowania - Kwestionariusz Temperamentu
(FCZ-KT)
(FCZ-KT)
Normalizacja skal FCZ-KT
Normalizacja skal FCZ-KT
Opracowanie podręcznika do FCZ-KT
Opracowanie podręcznika do FCZ-KT
Trafność FCZ - KT
Trafność FCZ - KT
Grupa społeczna
Wrażliwość
sensoryczna
Wytrzymałość
Przestępcy
13,39
11,18
Zapaśnicy
13,43
11,18
Artyści muzycy
15,68
8,76
Średnia
(mężczyźni)
15,00 (3,45)
10,26 (4,78)
Nauczycielki
16,67
12,57
Artystki muzyczki
17,32
6,38
Średnia (kobiety)
16,23 (2,86)
8,04 (4,58)
Wiek i aktywność mierzona FCZ-KT (wyniki
standaryzowane z badań w 7 krajach).
Wytyczne do przygotowania
Wytyczne do przygotowania
raportu z badania FCZ-KT
raportu z badania FCZ-KT
1. Informacje o osobie badanej.
1. Informacje o osobie badanej.
•
Rodzaj relacji:
Rodzaj relacji:
•
Płeć:
Płeć:
•
Wiek:
Wiek:
•
Miejsce zamieszkania:
Miejsce zamieszkania:
•
Wykształcenie:
Wykształcenie:
•
Zawód: (w przypadku studentów także: uczelnia i rok studiów)
Zawód: (w przypadku studentów także: uczelnia i rok studiów)
2. Cel diagnozy.
2. Cel diagnozy.
3. Charakterystyka warunków badania. – pora badania,
3. Charakterystyka warunków badania. – pora badania,
dystraktory, oświetlenie, obecność osób trzecich
dystraktory, oświetlenie, obecność osób trzecich
4. Obserwacja przebiegu wykonywania testu i wnioski o
4. Obserwacja przebiegu wykonywania testu i wnioski o
nastawieniu badanego do procedury testowej.
nastawieniu badanego do procedury testowej.
5. Wyniki w FCZ-KT (w tym istotne różnice między skalami)
5. Wyniki w FCZ-KT (w tym istotne różnice między skalami)
6. Interpretacja wyników z uwzględnieniem celu diagnozy
6. Interpretacja wyników z uwzględnieniem celu diagnozy
7. Bibliografia
7. Bibliografia
8. Podpis
8. Podpis