Ortozy dzielimy zgodnie z anatomicznym

obszarem zastosowania oraz wiodącą
rolą, jaką spełniają:



Stabilizujące,



Unieruchamiające,



Korekcyjne,



Odciążające,



Dynamiczne,



Redresyjne.

Każda orteza musi spełniać okrełśone

kryteria i powinna:



Być lekka,



Być dokładnie dopasowana do kończyny,



Być wykonana z materiału rozciągającego
się zgodnie z kierunkiem jej działania,



Podtrzymywać kończynę w pozycji
funkcjonalnej lub poprawiać efektywność
ruchu

Ortotyka kończyn górnych, zwłaszcza ręki

jest zagadnieniem trudnym, ponieważ
dotyczy bardzo precyzyjnego elementu
narządu ruchu, o obszernej
reprezentacji w korze mózgowej.

1. Mogą one powstawać w wyniku

uszkodzenia górnego neuronu
ruchowego- wtedy dochodzi do
niedowładu globalnego kończyn- oraz
wzmożonego napięcia mięśniowego w
grupach zginaczy stawu łokciowego,
nadgarstka i palców, co daje
charakterystyczny układ

„ręki

spastycznej”

Uszkodzenie tego typu wymaga

stosunkowo wczesnego
zabezpieczenia, by nie dopuścić do
powstania przykurczy, poprawić
możliwości ruchowe, a niekiedy
stworzyć dogodne warunki powrotu do
utraconej funkcji. Ortoza nie może
uniemożliwiać czy utrudniać używania
„ręki spastycznej.

2. Uszkodzenia neurologiczne mogą

również powstać z powodu uszkodzenia
dolnego neuronu ruchowego. Wtedy
niedowład jest ograniczony do mięśni
unerwianych przez uszkodzony neuron,
a napięcie mięśniowe w tych grupach
mięśniowych jest obniżone

(niedowład wiotki)

Stosunkowo szybko pogarsza się trofika

unerwianych mięśni i pojawiają się
zaniki mięśniowe. Dochodzi do
zaburzenia stosunków sił działających
na stawy, zaznacza się przewaga mięśni
zdrowych, co doprowadza do
rozciągnięcia struktur okołostawowych.
Konsekwencją jest niemożność
wykonania określonych ruchów i/lub
pojawienie się zespołów bólowych.

Działanie stabilizujące łuski łączy się z

działaniem korekcyjnym, czyli
nadaniem poprawnego ustawienia.
Funkcję taką pełni łuska na przedramię
i rękę lub na ramię, przedramię i rękę.

W przypadkach niedowładu różnego pochodzenia rękę należy

ustawić pozycji funkcjonalnej:



Nadgarstek w zgięciu grzbietowym 20

, 15- stopniowym

odwiedzeniu łokciowym;



Palce II- V- w lekkim zgięciu;



Kciuk- w zgięciu i opozycji;

Pozycja funkcjonalna to najgodniejsze ustawienie podczas

czynności związanych z chwytaniem. Jest to natomiast
niedogodna pozycja w czasie wykonywania czynności
dosiebnych, takich jak: ubieranie się, zapinanie guzików,
czesanie itp., kiedy konieczna jest rotacja wewnętrzna
kończyny. Dlatego dobierając rodzaj szyny, należy określić
jaką ma odgrywać rolę leczniczą czy funkcjonalną.



Łuska z tworzywa termoplastycznego
na rękę i przedramię



Szyna dłoniowa
szyna na rękę i przedramię



Ortoza stabilizująca nadgarstek z
zachowaną czynnością palców



Ortoza grzbietowa nadgarstka u
pacjentów z „ręką spastyczną”



Ortoza nadgarstka ze stabilizacją
kciuka
(ruchomym i modulowanym
usztywnieniem metalowym na kciuk)



Aparat Stacka



Szyna statyczna redresyjna na palec do
korekcji przykurczu zgięciowego

Są to ortozy pozwalające na samodzielne

wykonywanie przez pacjenta ćwiczeń
usprawniających po instruktarzu
terapeutycznym.



Aparaty typu Capenera

Stosuje się go w przypadku zaburzeń
czynności palców, takich jak przykurcz
zgięciowy.



Aparaty typu Bunnela



Aparat dynamiczny wspomagający
prostowanie stawów międzypaliczkowych
bliższych;



Aparat dynamiczny wspomagający zginanie
stawów międzypaliczkowych bliższych;



Ortoza sprężynowa wspomagająca
(prostowanie ręki, dzięki umieszczeniu na
stronie grzbietowej aparatu sprężyny)



Ortoza wspomagająca prostowanie
palców (działanie rozwierające sprężyny
znajduje się po stronie dłoniowej)



Ortoza wspomagająca przy pisaniu



Ortoza umożliwiająca grę na pianinie

Duże stawy kończyny górnej – barkowy i

łokciowy- praktycznie nie poddają się
korekcji ortotycznej ze względu na
przewagę występujących tu oporów

(np. masa kończyny) nad siłami

korekcyjnymi, do których rozwinięcia
zdolny jest aparat korekcyjny o możliwie
lekkiej konstrukcji. Zastosowanie więc
korekcji ortotycznej ogranicza się w
zasadzie do ręki i stawu nadgarstkowgo.



Zawieszenie szelkowe kończyny górnej.
Zastosowana ortoza stabilizuje staw barkowy.
Przedramię umieszcza się w mankiecie
wykonanym z winylu lub materiału tekstylnego i
dwoma lejcami prowadzi do zawieszenia
barkowego. Element barkowy pełni rolę
mechaniczną, a także umożliwia kosmetyczne
odtworzenie zaników w okolicy ramienia i barku.
Zawieszenie poprawia też bezpieczeństwo
porażonej kończyny a w przypadku niedowładu w
pewnym stopniu umożliwia czynność ręki.



Kapa barkowa
To ortoza obejmująca staw oraz bliższą
część ramienia z zawieszeniem
szelkowym przechodzącym pod
przeciwległą pachą. Wytwarzane są z
lekkich, elastycznych materiałów.
Podtrzymują bark w stanach osłabienie
mięśni.

Zaburzenia napicia mięśniowego, pod postaci

jego zwiększenia lub zmniejszenia,
najczęściej w różnym stopniu, obejmują
określone grupy mięśniowe.

Prowadzi to do zaburzenia bilansu mięśniowego

między grupami o podwyższonym i
obniżonym napięciu mięśniowym, co
powoduje wtórne deformacje w ustawieniu
poszczególnych odcinków kończyn dolnych i
ograniczenie ich ruchomości (przykurczu).



Ułatwienie wykonywania funkcji;



Profilaktyka powstania dysfunkcji;



Skorygowanie dysfunkcji;



Działania przeciwbólowe;

…przygotowując zaopatrzenie od strony

technicznej, należ uwzględnić:



Stopień niedowładu- nie powinna być
zbyt ciężka;



Napięcie mięśni- musi być wytrzymałe
na odkształcenia;



Ogólny stan chorego- urządzenie musi
być przystosowane do wydolności
fizycznej i psychicznej pacjenta.

U osób z obniżonym napięciem mięśniowym

(globalnym) stosuje się aparaty szynowo-
opaskowe, ortozy stabilizujące stawy kolanowe,
zapobiegające przeprostowi, łuski na stopę i
goleń oraz obuwie o odpowiedniej konstrukcji.

U chorych z niedowładem spastycznym

pochodzenia mózgowego problemem jest
tworzące się wadliwe ustawienie w stawie
skokowym (końsko- koślawe lub końsko-
szpotawe) oraz przykurcze stawów kolanowych i
biodrowych.

Ortoza kończyny dolnej działa w pozycji pionowej,

dlatego w konstrukcji zwykle należy przewidzieć
jej podparcie- strzemieniem mocowanym do
buta, sandałem, metalową płytką- albo
zawieszenie za pomocą paska na tułowiu czy
użycie szyny pod- lub nadgrzenieniowej.

Aby zapewnić właściwe funkcjonowanie, konieczne

może być zastosowanie przegubów: stawu
skokowego, kolanowego i biodrowego z
ewentualną blokadą lub unieruchomieniem
zamkiem.

Większość ortoz jest budowana na zasadzie

konstrukcji szynowo- opaskowej z
elementami metalowymi lub szynowo-
tulejkowymi. Tulejkę robi się z żywicy
epoksydowej, polipropylenu lub ze skóry.

Aparaty szynowo- opaskowe oraz aparaty z

tulejkami uda lub goleni pełnią funkcję
stabilizującą kończyny dolne, podporową
oraz odgrywają ważną rolę w lokomocji.

zdjecia

Aparat może obejmować tylko goleń, albo

całą kończynę. Z obuwiem łączy się za
pomocą strzemienia. W niektórych
przypadkach strzemię może mieć
konstrukcję sandała wkładanego do
zwykłego obuwia.

Aby zapobiec opadaniu stopy, w przebiegu

stawu skokowego wykonuje się blokadę
tylną , a w przypadku stopy piętowej-
przednią

zdjecia

U chorego z porażeniem mięśni

prostowników kolana stosuje się
stabilizację zamkiem zapadkowym, tak
zwanym szwajcarskim.

Łuski wykonuje się z polietynelu

(wzmocnieniem jest zbrojenie wkładką
żywiczo- węglową), z włókna
szklanego, orfitu oraz z tak zwanych
materiałów ery kosmicznej, takich jak
na przykład kewler.