WADY ROZWOJOWE

NEREK

Marta

Niedźwiecka

Rozwój

nerek

Układ moczowo płciowy rozwija się z
mezodermy.
W okresie zarodkowym występują
wszystkie stadia rozwoju filogenetycznego

-przednercze

(pronephros)

-pranercze

(mezonephros)

-nerka ostateczna

(metanephros)

Przednercze

powstaje we wczesnym

życiu płodowym i zanika ok. 4 tyg.

Pozostaje jedynie przewód

pierwotny,który przekształci się w
przewód Wolffa.

Pranercze

funkcjonuje od 4 do 8 tyg.

Nerka ostateczna

powstaje po 8

tygodniu.Utworzona jest przez

mezodermalną tkankę nerkotwórczą

i

uwypuklenie kanału Wolffa-

pączek

moczowodu

.

Podział wad nerek

Wady ilości nerek

Wady wielkości nerek

Wady kształtu nerek

Wady położenia nerek

Wady ilości nerek

Agenezja nerki

- brak pierwotnego

zawiązka narządu i pęczka

naczyniowego od aorty.

Aplazja nerki

-Brak przekształcenia

się płodowej nerki ostatecznej w
czynną nerkę. Występuje
szczątkowa tętnica nerkowa.

Obustronna agenezja i aplazja
nerek

jest wadą rzadką i letalną.

Na zaburzony rozwój nerek może

wskazywać

małowodzie

występujące w czasie ciąży.

Nerka pojedyncza

Występuje z częstością 1:1000
Dwukrotnie częściej występuje u

chłopców.
Częściej spotyka się brak nerki lewej.
Zwykle brak dotyczy nerki i

moczowodu,czasem moczowód

może mieć postać ślepo

zakończonego przewodu.
Może wiązać się z wadami narządów

płciowych.

Może się nigdy nie ujawnić, jeżeli

nerka (zazwyczaj

przerośnięta

wyrównawczo

) jest w pełni sprawna.

Z reguły wadę wykrywa się w

przypadku odczytywania wyników

badań dodatkowych, wykonywanych

z powodu: nawracających zakażeń

układu moczowego, kamicy nerkowej

lub skrycie postępującej

niewydolności jedynej nerki.

Nerka nadliczbowa

Zwykle jest mniejsza od prawidłowych.
Najczęściej leży poniżej nerek
właściwych.
Częściej ulega zmianom chorobowym .
Może wykazywać inne wady
rozwojowe: wodonercze, niezupełny
lub nadmierny obrót.

Wady wielkości nerek

Niedorozwój (

hipoplazja

)

Przerost (

hiperplazja

)

Niedorozwój nerki

Dotyczy zwykle jednej nerki.
Morfologicznie nerka taka ma

charakterystyczną

budowę

zrazikową

( zraziki są wyrazem

kompensacyjnego przerostu kłębuszków,

których ilość jest zmniejszona).
Hipoplazji nerki mogą towarzyszyć wady

rozwojowe wewnętrznych narządów

płciowych.
Niedorozwój nerki należy różnicować z

zanikiem pozapalnym lub w wyniku

wodonercza

W przypadku, gdy funkcja drugiej nerki nie

jest upośledzona, czynność układu

moczowego jako całości jest zazwyczaj

prawidłowa.

Podobnie jak w przypadku braku jednej

nerki,urazy oraz choroby upośledzające

funkcję nerek szybciej doprowadzają do

niewydolności.

Nerka niedorozwinięta predysponuje do

częstszego występowania

zakażeń układu

moczowego

oraz

nerkopochodnego

nadciśnienia tętniczego.

Przerost nerki

Jest to przerost zastępczy

spowodowany brakiem,poważnym

niedorozwojem lub usunięciem

drugiej nerki.

Nerka hiperplastyczna jest zwykle

symetrycznie powiększona z

zachowaniem prawidłowego

kształtu.

Wady kształtu nerek

Zwykle wynikają z różnego stopnia

zrośnięcia tkanki nerkotwórczej

Predysponują do występowania

wodonercza, kamicy, zmian

zapalnych

Częściej występują u chłopców

Nerka plackowata

: zrośnięcie obu

nerek w linii pośrodkowej

Nerka podkowiasta

: zrośnięcie obu

górnych lub obu dolnych biegunów

Nerka esowata

: Zrośnięcie różnych

biegunów

Najczęściej występującą (1:400) wadą kształtu

jest

nerka podkowiasta.

U większości osób nie powoduje ona żadnych

dolegliwości.

Niekiedy może uciskać moczowody, utrudniając

odpływ moczu z układów kielichowo-

miedniczkowych. Skutkiem tego jest skłonność

do zakażeń i tworzenia się kamieni, najcięższym

zaś powikłaniem wodonercze lub roponercze.

Wady położenia nerek

W czasie życia płodowego nerki dokonują

obrotu (oś przednio tylna staję się osią

poprzeczną).

Zawiązek nerki przemieszcza się w

kierunku dogłowowym. Proces ten trwa

jeszcze w życiu pozapłodowym.

Zaburzenia przebiegu tych procesów

skutkują nietypowym położeniem nerek.

Do przemieszczenia wrodzonego nerki
może dojść również w przypadku:

Zahamowania wzrostu

pączka

moczowodu wychodzącego z kanału

Wolffa.

Zmiany kierunku wzrostu

pączka

moczowodowego np. z powodu wad

naczyniowych

W obu tych przypadkach następuje
Różnicowanie się tkanki nerkotwórczej
W nietypowym miejscu.

Wrodzone

przemieszczenie nerek

Różni się od nabytego (nerka ruchoma,

opadnięta, wędrująca) obecnością

krótkiego moczowodu i odejściem naczyń

wnękowych od aorty w miejscu położenia

nerki

Występuje najczęściej jednostronnie

Zdarza się przemieszczenie nerki na

przeciwną stronę ciała (przemieszczenie

skrzyżowane) wadzie tej towarzyszy

zazwyczaj zrośniecie nerek

Przemieszczeniu częściej ulega

nerka lewa

.

Wadzie tej niekiedy towarzyszą
trudności w odpływie moczu z
miedniczki.Skutkuje to kamicą,
wodonerczem i częstymi stanami
zapalnymi.
Przemieszczona nerka może
uciskać sploty nerwowe powodując
bóle brzucha.

Rodzaje przemieszczeń

jednostronnych nieskrzyżowanych

Biodrowe

Biodrowo-krzyżowe

Krzyżowe

Do klatki piersiowej ( w nastepstwie
przepukliny przeponowej)

Nerka położona w miednicy

mniejszej

Nerka przemieszczona do klatki

piersiowej

Rodzaje przemieszczeń

skrzyżowanych

Zwykłe przemieszczenie
skrzyżowane (bez zrośnięcia nerek)
Jednostronne zrośnięcie nerek
Nerka esowata
Nerka w kształcie litery L
Nerka tarczowa
Nerka plackowata

Ektopia skrzyżowana

Diagnostyka wad rozwojowych

nerek

Przeglądowe zdjęcie jamy
brzusznej
USG jamy brzusznej
Urografia
Tomografia komputerowa
Rezonans magnetyczny