Zmiana społeczna
Zmiana społeczna
Dr Marek Gramlewicz
Pojęcie zmiany
Pojęcie zmiany
Terminy pokrewne:
Reforma, rozwój, innowacja
modyfikacja, usprawnienie,
udoskonalenie.
Niekiedy na określenie zmiany
używa się terminu reengineering.
Pojęcie zmiany
Pojęcie zmiany
Zmiana
może
oznaczać
wykreowanie czegoś nowego,
dotychczas
nieznanego,
albo
adaptację rozwiązania już
stosowanego
lecz
w
innym
miejscu lub czasie do warunków
istniejących
w
konkretnej
sytuacji.
Rodzaje zmian
Rodzaje zmian
Globalne, lokalne,
Makrosystemowe,
mikrosystemowe,
Zewnętrzne, wewnętrzne
Strategiczne, operacyjne,
Gruntowne, powierzchowne,
Efektywne, nieefektywne,
Rzeczywiste, pozorne,
Pozytywne, negatywne
Kierowanie zmianą
Kierowanie zmianą
Czy zmianą można kierować ?
MOŻNA Etapy
postępowania
Etapy postępowania
Etapy postępowania
Na zmianę składają się :
Przygotowanie zmiany,
Wdrożenie zmiany,
Ocena efektywności.
Uwaga :
Sposób przedstawiania etapów
kierowania zmianą nie uwypukla
podmiotów zmiany –
ludzi.
Analiza pola sił Kurta
Analiza pola sił Kurta
Levina
Levina
Analiza ta pozwala uzmysłowić
sobie zarówno :
1.
Siły napędowe (inspirujące,
wspierające, dynamizujące),
2.
Siły hamujące ( powstrzymujące
utrudniające, przeciwdziałające).
Uwaga: siły napędowe i hamujące
działają w przeciwnych kierunkach,
zaś między nimi znajduje się stan
względnej równowagi
Efektywność zmiany
Efektywność zmiany
Efektywność zmiany jest wypadkową
dwóch przeciwstawnych tendencji:
1.
Zwiększenia sił napędowych, które
może prowadzić do wzrostu
efektywności procesu zmiany, może
tez wywołać sytuację odwrotną –
dynamizując siły hamujące .
2.
Zmniejszane sił hamujących ,który
zamiast zwiększania sił napędowych
proponuje się zmniejszenie sił
hamujących. Jest to bardziej
efektywne rozwiązanie.
Analiza pola sił
Analiza pola sił
Zastosowanie :
1.
Skonkretyzowanie i ocena sił
napędowych, które występują na
zewnątrz i wewnątrz instytucji,
systemu w jej otoczeniu.
Ludzie w analizie pola sił
Ludzie w analizie pola sił
1.
Ludzie mogą w równym stopniu
wspierać zmianę ( stanowić siłę
napędową),
2.
Ludzie mogą utrudniać
wprowadzenie zmiany (być siła
hamującą).
Problemy ze wprowadzaniem
Problemy ze wprowadzaniem
zmian
zmian
Reguła:
Irracjonalny opór ludzi przed
zmianą wynika stąd, że ludzie i
społeczeństwa pragną takich
zmian, które by niczego nie
zmieniły.
Masa krytyczna zmiany
Masa krytyczna zmiany
Żeby przeprowadzić zmianę
potrzebne jest wsparcie :
a./ 10% ?
b./ 20% ?
c./ 25% ?
d./ 30% ?
ogółu ludzi , których zmiana
dotyczy. Jeżeli nie zmiana nie
zostanie efektywnie wprowadzona.
Masa krytyczna zmiany
Masa krytyczna zmiany
Żeby przeprowadzić zmianę
potrzebne jest wsparcie :
10% ogółu ludzi , których zmiana
dotyczy. Jeżeli nie zmiana nie
zostanie efektywnie
wprowadzona.
Wdrażanie zmiany
Wdrażanie zmiany
Opór jest typową reakcją na
zmianę. Najczęściej objawia się w
formie:
1./ Konformizmu – zgody na zmianę
dla tzw. świętego spokoju,
2./ Wycofania się – przystąpienie do
wprowadzania zmiany i w pewnym
momencie , przy wystąpieniu
pierwszych trudności, dokonanie
odwrotu od powziętego zamiaru,
Wdrażanie zmiany
Wdrażanie zmiany
3./ Rytualizmu – przerostu formy
nad treścią w procesie
wprowadzania zmiany
(eksponowanie zewnętrznych
oznak zmiany, a nie istoty rzeczy),
4./ Odrzucenie – wykazywanie
otwartego oporu przeciw zmianie,
5./ Zaadaptowanie – dostosowanie
zmiany do swoich potrzeb.
Postępowanie w sytuacji
Postępowanie w sytuacji
wystąpienia oporu wobec
wystąpienia oporu wobec
zmian
zmian
Sposoby postępowania :
1./ Wyjaśnianie i komunikowanie –
jeśli ludziom wyjaśni się na czym
zmiana ma polegać, a także co z niej
wyniknie i dla kogo przekonane do
zmiany osoby będą pomagać.
2./ Włączenie do uczestnictwa i
zaangażowanie – opór wobec
zmian można zmniejszyć lub
wyeliminować włączając przyszłych
uczestników do projektowania zmian.
Postępowanie w sytuacji
Postępowanie w sytuacji
wystąpienia oporu wobec
wystąpienia oporu wobec
zmian
zmian
Sposoby postępowania :
3./ Wspieranie – wprowadzanie
zmian wiąże się z ponoszeniem
rozmaitych kosztów. Łagodzenie
ich i udzielanie wsparcia ludziom
uwikłanym w proces zmiany
minimalizuje opór.
Postępowanie w sytuacji
Postępowanie w sytuacji
wystąpienia oporu wobec
wystąpienia oporu wobec
zmian
zmian
Sposoby postępowania :
4./ Negocjowanie – negocjowanie
z otwartymi lub potencjalnymi
przeciwnikami zmiany sposobu jej
wdrażania i skutków. Stanowi to
okazję do uzgodnienia stanowisk
oraz wymiany poglądów.
Postępowanie w sytuacji
Postępowanie w sytuacji
wystąpienia oporu wobec
wystąpienia oporu wobec
zmian
zmian
Sposoby postępowania :
5./ Manipulowanie i kooptacja
– Dokooptowanie głównego
przeciwnika zmiany na przykład
do zespołu mającego opracować
plan wdrożenia lub w inny
sposób przeciągnięcie go na
swoja stronę zmniejsza opór.
Postępowanie w sytuacji
Postępowanie w sytuacji
wystąpienia oporu wobec
wystąpienia oporu wobec
zmian
zmian
Sposoby postępowania :
6./ Wyraźne lub ukryte wymuszanie
– stawianie ludzi w sytuacji
przymusowej, celem skłonienia ich do
pogodzenia się ze zmianą.
Uwaga:
Wybór sposobu postępowania łączenie
kilku w przypadku wystąpienia oporu
wymaga orientacji i indywidualnego
podejścia.