Zmiana społeczna według Dariusza

Niedźwieckiego oznacza przejście do nowego
porządku społecznego, w zależności od jej
głębokości i zakresu mniej lub bardziej
odmiennego od stanu wyjścia.
Zawsze związana z wywołanym strachem
egzystencjalnym przed nieznaną przyszłością.

Inni autorzy charakteryzują zmianę

społeczną jako:

„Transformacja zachodząca w organizacji

społeczeństwa oraz we wzorach myślenia

i działania w czasie”

(Macionis 1987)

„Zmiany społeczne są to przemiany wzorów

zachowań, relacji społecznych,
instytucji i struktury społecznej w czasie”

(Farley 1990)

W dyskursie politycznym obecności zmiany

jest związana z niepokojem władzy o zachowanie
panowania w różnych warunkach
funkcjonowania społeczeństwa.

W dyskursie intelektualnym powodem

szerokiego zainteresowania jest poznawcza
atrakcyjność tego procesu. Znalezienie sensu i
ostatecznego kierunku dziejów to wyzwanie
pobudzające filozofów i badaczy społecznych.

Zmiana społeczna to

:



Zmiany środowiska naturalnego



Zmiany liczebności populacji



Rozwój technologiczny



Zmiany wartości kulturowych



Dyfuzja kulturowa



Akulturacja



Ludzka aktywność

Środowisko przyrodnicze
(środowisko naturalne)

jest to zespół naturalnych elementów ściśle ze sobą

powiązanych otaczających organizmy żywe. W jego

ramach można wyróżnić następujące elementy:



budowa geologiczna



rzeźba terenu



klimat



stosunki wodne



gleba



organizmy żywe



środowisko przyrodnicze znajduje się w ciągłej interakcji

z człowiekiem.

Dynamika liczebności populacji -

zmiany liczebności osobników w czasie.
Jest ona wynikiem procesów
rozrodczości i śmiertelności, a w
przypadku zwierząt także i migracji.

Technologia – całokształt wiedzy dotyczącej konkretnej

metody wytworzenia jakiegoś dobra lub uzyskania

określonego efektu przemysłowego lub usługowego.

Technologie to produkty działalności inżynieryjnej.

Wiele produktów wymaga zastosowania lub może być

wytworzonych w różnych technologiach (np. zegarek

mechaniczny czy cyfrowy), a o ich wyborze decyduje wiele

czynników technicznych, ekonomicznych, społecznych czy

kulturowych, jak np. koszt, czas, obwarowania prawne,

bezpieczeństwo, wygoda itp.



Wartości to przedmioty i przekonania o nie normatywnym

charakterze, determinujące względnie podobne przeżycia psychiczne i

działania jednostek. W rozumieniu kulturowym wartości to

powszechnie pożądane w społeczeństwie przedmioty o symbolicznym

charakterze oraz powszechnie akceptowane sądy egzystencjonalno -

noramtywne (orientacje wartościujące).



System wartości to zespół wartości uporządkowany według stopnia

ważności. Powiązania między wartościami nie są wyłącznie liniowe. Do

ujawnienia hierarchii wartości dochodzi najczęściej w sytuacji

konfliktowej, gdy konieczny jest wybór i rezygnacja z danych wartości.



Wartości pełnią rolę kryteriów wyboru dążeń ogólnospołecznych, są

standardem integracji jednostki ze społeczeństwem, różnicują

społeczną sferę osobowości ludzkiej.

Dyfuzja jest to przestrzenne bądź

strukturalne przenoszenie się lub

rozchodzenie elementów kultury.

Dyfuzję rozumie się jako element

uczenia się kultury i przekazywania jej

na drodze pozabiologicznej. Zjawisko to

prowadzi do zapożyczeń kulturowych, a

w konsekwencji do zwiększenia

podobieństw między kulturami.

Akulturacja – ogół zjawisk powstałych w wyniku

bezpośredniego lub pośredniego kontaktu (zderzenie

kultur) dwóch grup kulturowych, prowadzący do zmian

wzorów kulturowych jednej, drugiej lub obu kultur.

Końcowym efektem tego procesu może być unifikacja

wzorów kulturowych obu grup, bądź przejęcie wzorów

jednej grupy przez drugą. Przez akulturację rozumie się

szczególnie proces rozwiązywania problemów

związanych ze znalezieniem się w kulturze odmiennej od

tej, w której nastąpiła pierwotna kulturalizacja

Obecnie w psychologii powszechnie
przyjmuje się cztery możliwe
rezultaty procesu akulturacji:



asymilację



integrację



separację



marginalizację

Piotr Sztompka – „Socjologia zmian
społecznych”, Wydawnictwo „Znak”
Kraków 2005
Dariusz Niedźwiedzki – „ Władza -
Tożsamość - Zmiana Społeczna”
Universitas, Kraków 2003