Typy systemów

prawa

Kultury prawne świata

JJB - Wstęp do prawoznaws
twa - Wszelkie prawa zast
rzeżone

System prawa

• W ujęciu abstrakcyjnym
• W ujęciu typologicznym
• W ujęciu konkretnym

Elementy systemu prawa:

normy generalnie –abstrakcyjne

Powiązania norm:

merytoryczne i formalne

JJB - Wstęp do prawoznaws
twa - Wszelkie prawa zast
rzeżone

System prawa stanowionego a

system prawa precedensowego.

Podstawowe źródło

prawa: ustawa

precedens

Tworzenie prawa

stosowanie prawa

Stosowanie prawa

tworzenie
prawa

Prawodawca:

parlament,

sądy nie

tworzą

prawa

Prawodawca:

sąd







JJB - Wstęp do prawoznaws
twa - Wszelkie prawa zast
rzeżone

Prawo stanowione

(ustawowe)

Akt prawodawczy – źródło prawa – akt
prawotwórczy: tekst zawierający obowiązujące
przepisy prawne.

a) jednostronny akt

stanowienia

b) dwustronny akt

współstanowienia

Prawo = przepisy +

wykładnia

Zróżnicowanie mocy prawnej aktów

prawodawczych

Moc prawna a moc obowiązująca

JJB - Wstęp do prawoznaws
twa - Wszelkie prawa zast
rzeżone

Prawo precedensowe

Precedens prawotwórczy o

charakterze konkretnym

(konkretnie indywidualna decyzja

sądu – podstawa rozstrzygnięcia

spraw podobnych)

Samoistne źródło prawa



Zasada stałości decyzji – stare

decisis



Zasada rozstrzygnięcia – ratio

decidendi



Okoliczności poboczne – obiter

dicta

1

2

3

4

3

2

1

2

1

2

1

1

)

(

)

(

:

)

(

)

(

:

K

f

f

O

O

D

K

f

f

O

O

D

















Precedensy i

Precedensy i

kontrprecedensy

kontrprecedensy

Precedensy i ustawy

Precedensy i ustawy

Ekspansja prawa

Ekspansja prawa

ustawowego

ustawowego

Precedensy abstrakcyjne

Precedensy abstrakcyjne

JJB - Wstęp do prawoznaws
twa - Wszelkie prawa zast
rzeżone

• Decyzja „precedensowa” jako

decyzja mająca wpływ na inne
decyzje (ale nie samoistna podstawa
decyzji), np. jako argument w
uzasadnieniu rozstrzygnięcia.

• Praktyczne znaczenie orzecznictwa

w systemie prawa ustawowego

• Niedopuszczalność orzekania na

zasadzie precedensu konkretnego w
systemie prawa ustawowego

JJB - Wstęp do prawoznaws
twa - Wszelkie prawa zast
rzeżone

Prawo zwyczajowe

1.

Praktyka postępowania

2.

Przekonanie o zgodności praktyki z
normami
i o wiążącym jej charakterze

3.

Organ państwa podejmuje decyzje na
podstawie normy ukształtowanej
zwyczajowo (uznanie normy)

„sankcjonowanie zwyczaju”

Prawo zwyczajowe a zwyczaje
prawne

a ustalone zwyczaje

a zasady dobrej praktyki

JJB - Wstęp do prawoznaws
twa - Wszelkie prawa zast
rzeżone

Prawo wyznaniowe

(muzułmańskie)

Integralna kontrola etyczna, religijna, prawna

Koran (610-632)



Podstawa doktrynalna jedności islamskiej religii i

muzułmańskiego państwa



Poszanowanie nakazów prawa = obowiązek religijny

muzułmanów



Sunna  arabskie prawo zwyczajowe



Szariat: Koran + Sunna



Szariat jako źródło ustawodawstwa



Fakh – nauka o prawie islamu (idżma + kijas)



Muzułmański prawnik-teolog



Prawo stanowione inspirowane duchem Koranu i Sunny

JJB - Wstęp do prawoznaws
twa - Wszelkie prawa zast
rzeżone

Prawo w państwach Czarnej

Afryki

Prawo w państwach

Dalekiego Wschodu

Koniec

Do zobaczenia za tydzień o tej samej

porze 