PIELĘGNOWANIE
PIELĘGNOWANIE
PACJENTÓW W
PACJENTÓW W
WYBRANYCH
WYBRANYCH
ZABURZENIACH SFERY
ZABURZENIACH SFERY
PSYCHICZNEJ
PSYCHICZNEJ
Dr n. med. Mariola Glowacka
Dr n. med. Mariola Glowacka
l. Utrata poczucia sensu życia i
l. Utrata poczucia sensu życia i
myśli samobójcze występujące w
myśli samobójcze występujące w
stanie depresji
stanie depresji
Cel pielęgnowania:
Cel pielęgnowania:
brak zachowań zagrażających życiu
brak zachowań zagrażających życiu
pacjenta.
pacjenta.
Działania pielęgniarskie:
Działania pielęgniarskie:
•
•
ścisła obserwacja zachowania
ścisła obserwacja zachowania
chorego ; na oddziale, w którym on
chorego ; na oddziale, w którym on
przebywa;
przebywa;
•
•
obecność przy chorym nie rzadziej
obecność przy chorym nie rzadziej
niż co 15 minut
niż co 15 minut
•
•
wysłuchanie chorego i rozmowa z nim (1-2 razy
wysłuchanie chorego i rozmowa z nim (1-2 razy
dziennie po 20 minut) na temat charakteru myśli
dziennie po 20 minut) na temat charakteru myśli
samobójczych i przeżywanych problemów;
samobójczych i przeżywanych problemów;
•
•
rozmowa (raz dziennie, 30 minut) w celu
rozmowa (raz dziennie, 30 minut) w celu
wyjaśnienia motywów zachowań samobójczych/
wyjaśnienia motywów zachowań samobójczych/
ustalenia czynników zewnętrznych, które je
ustalenia czynników zewnętrznych, które je
uruchamiają oraz rozważenie wraz z chorym
uruchamiają oraz rozważenie wraz z chorym
możliwości ich eliminacji;
możliwości ich eliminacji;
•
•
zapewnienie pacjenta o gotowości udzielenia
zapewnienie pacjenta o gotowości udzielenia
wszelkiej potrzebnej pomocy;
wszelkiej potrzebnej pomocy;
•
•
dyskretne kontrolowanie pobierania leków w
dyskretne kontrolowanie pobierania leków w
celu przieciwdziałania ich gromadzeniu w celach
celu przieciwdziałania ich gromadzeniu w celach
samobójczych;
samobójczych;
•
•
aktywne słuchanie i odwracanie
aktywne słuchanie i odwracanie
uwagi pacjenta od myśli samobójczych
uwagi pacjenta od myśli samobójczych
poprzez rozmowę, zachęcanie do
poprzez rozmowę, zachęcanie do
uczestnictwa w zajęciach
uczestnictwa w zajęciach
terapeutycznych i organizowanie czasu
terapeutycznych i organizowanie czasu
wolnego;
wolnego;
•
•
zapewnienie bezpiecznego otoczenia,
zapewnienie bezpiecznego otoczenia,
np. zabezpieczenie okien kratami w
np. zabezpieczenie okien kratami w
celu uniemożliwienia skoku, odebranie
celu uniemożliwienia skoku, odebranie
pacjentowi ostrych i niebezpiecznych
pacjentowi ostrych i niebezpiecznych
przedmiotów.
przedmiotów.
2. Brak poczucia własnej wartości
2. Brak poczucia własnej wartości
Cel pielęgnowania:
Cel pielęgnowania:
prawidłowa samoocena pacjenta.
prawidłowa samoocena pacjenta.
Działania pielęgniarskie:
Działania pielęgniarskie:
•
•
rozmowa (raz dziennie, 30 minut) mająca na
rozmowa (raz dziennie, 30 minut) mająca na
celu ukazywanie pozytywnych faktów w życiu
celu ukazywanie pozytywnych faktów w życiu
pacjenta, jego szczególnych osiągnięć,
pacjenta, jego szczególnych osiągnięć,
poprawianie samooceny i dowartościowywanie;
poprawianie samooceny i dowartościowywanie;
•
•
uświadamianie choremu jego możliwości,
uświadamianie choremu jego możliwości,
znaczenia dla innych i jego roli w rodzinie oraz
znaczenia dla innych i jego roli w rodzinie oraz
grupie zawodowej;
grupie zawodowej;
•
•
stopniowe aktywizowanie, tzn.
stopniowe aktywizowanie, tzn.
powierzanie do wykonania zadań
powierzanie do wykonania zadań
adekwatnych do możliwości (od
adekwatnych do możliwości (od
zadań łatwiejszych do trudniejszych)
zadań łatwiejszych do trudniejszych)
i nagradzanie słowne;
i nagradzanie słowne;
•
•
zachęcanie rodziny do odwiedzin i
zachęcanie rodziny do odwiedzin i
rozmów z pacjentem, brak
rozmów z pacjentem, brak
ograniczeń czasowych w
ograniczeń czasowych w
odwiedzinach.
odwiedzinach.
3. Trudności w nawiązywaniu
3. Trudności w nawiązywaniu
kontaktu z otoczeniem,
kontaktu z otoczeniem,
odosobnienie
odosobnienie
Cel pielęgnowania:
Cel pielęgnowania:
pacjent utrzymuje kontakt z 6-7 osobami
pacjent utrzymuje kontakt z 6-7 osobami
(w tym rodzina, personel, współpacjenci).
(w tym rodzina, personel, współpacjenci).
Działania pielęgniarskie:
Działania pielęgniarskie:
•
•
nawiązywanie rozmowy co 30 minut;
nawiązywanie rozmowy co 30 minut;
•
•
udzielanie wyjaśnień, dodawanie otuchy;
udzielanie wyjaśnień, dodawanie otuchy;
;
;
•
•
jeżeli
kontakt
słowny
jest
jeżeli
kontakt
słowny
jest
niemożliwy do nawiązania (w ciężkiej
niemożliwy do nawiązania (w ciężkiej
depresji endogennej) - utrzymanie
depresji endogennej) - utrzymanie
kontaktu niewerbalnego i poruszanie
kontaktu niewerbalnego i poruszanie
się
wokół
chorego
z
się
wokół
chorego
z
przeświadczeniem, że świadomość
przeświadczeniem, że świadomość
pacjenta jest zachowana i może ci
pacjenta jest zachowana i może ci
odbierać
dochodzące
do
niego
odbierać
dochodzące
do
niego
bodźce
bodźce
•
•
rozpoznanie zainteresowań chorego i
rozpoznanie zainteresowań chorego i
zachęcanie do czytania zgodnych z
zachęcanie do czytania zgodnych z
zainteresowaniami czasopism, książek,
zainteresowaniami czasopism, książek,
słuchania radia, oglądania TV, udziału w
słuchania radia, oglądania TV, udziału w
muzykoterapii/
nabożeństwach
muzykoterapii/
nabożeństwach
religijnych;
religijnych;
•
•
zachęcanie pacjentów, którzy przeżyli
zachęcanie pacjentów, którzy przeżyli
epizod depresyjny, a obecnie są w
epizod depresyjny, a obecnie są w
dobrym
stanie
psychicznym,
do
dobrym
stanie
psychicznym,
do
nawiązania kontaktu z chorym.
nawiązania kontaktu z chorym.
4. Trudności z zasypianiem,
4. Trudności z zasypianiem,
budzenie się w nocy i wcześnie
budzenie się w nocy i wcześnie
rano, sny o ponurej treści
rano, sny o ponurej treści
Cel pielęgnowania:
Cel pielęgnowania:
sen głęboki (7-8 godz./dobę) zapewniający
sen głęboki (7-8 godz./dobę) zapewniający
odczucie wypoczynku.
odczucie wypoczynku.
Działania pielęgniarskie:
Działania pielęgniarskie:
•
•
stworzenie warunków do snu: wietrzenie sali 3
stworzenie warunków do snu: wietrzenie sali 3
razy dziennie), kąpiel przed snem, cisza i spokój na
razy dziennie), kąpiel przed snem, cisza i spokój na
sali i korytarzu (uspokojenie innych chorych,
sali i korytarzu (uspokojenie innych chorych,
zamknięcie drzwi);
zamknięcie drzwi);
•
•
obecność pielęgniarki przed zaśnięciem w
obecność pielęgniarki przed zaśnięciem w
sytuacjach, kiedy np. chory boi się prześladowców z
sytuacjach, kiedy np. chory boi się prześladowców z
zewnątrz i rozmowa w celu odwrócenia uwagi od
zewnątrz i rozmowa w celu odwrócenia uwagi od
obaw i zapewnienie o bezpieczeństwie
obaw i zapewnienie o bezpieczeństwie
;
;
•
•
uregulowany tryb życia chorego,
uregulowany tryb życia chorego,
ostatni posiłek 2-3 godziny przed
ostatni posiłek 2-3 godziny przed
snem;
snem;
•
•
podanie leków nasennych według
podanie leków nasennych według
zaleceń lekarza;
zaleceń lekarza;
•
•
kontrolowanie przebiegu snu
kontrolowanie przebiegu snu
poprzez obecność przy cho rym co 30
poprzez obecność przy cho rym co 30
minut.
minut.
5. Niechęć do przyjmowania posiłków
5. Niechęć do przyjmowania posiłków
Cel pielęgnowania:
Cel pielęgnowania:
spożycie posiłku zgodnie z dziennym
spożycie posiłku zgodnie z dziennym
zapotrzebowaniem kalorycznym pacjenta.
zapotrzebowaniem kalorycznym pacjenta.
Działania pielęgniarskie:
Działania pielęgniarskie:
•
•
zachęcanie do jedzenia, towarzyszenie w
zachęcanie do jedzenia, towarzyszenie w
czasie posiłków, pomoc przy karmieniu (w
czasie posiłków, pomoc przy karmieniu (w
razie konieczności),
razie konieczności),
•
•
podawanie jedzenia przez sondę żołądkową,
podawanie jedzenia przez sondę żołądkową,
jeżeli chory przez 4-5 dni zdecydowanie
jeżeli chory przez 4-5 dni zdecydowanie
odmawia spożywania posiłków.
odmawia spożywania posiłków.
6. Zaparcie
6. Zaparcie
Cel pielęgnowania:
Cel pielęgnowania:
wypróżnienia co drugi dzień
wypróżnienia co drugi dzień
Działania pielęgniarskie:
Działania pielęgniarskie:
•
•
stosowanie środków naturalnych: szklanka
stosowanie środków naturalnych: szklanka
przegotowanej wody na czczo, raz dziennie,
przegotowanej wody na czczo, raz dziennie,
kwaśne mleko 2 razy dziennie rano i
kwaśne mleko 2 razy dziennie rano i
wieczorem, razowe pieczywo 2 razy dziennie,
wieczorem, razowe pieczywo 2 razy dziennie,
owoce np. jabłka ze skórą, 3 razy dziennie,
owoce np. jabłka ze skórą, 3 razy dziennie,
herbatki ziołowe z sene
herbatki ziołowe z sene
sem lub korą kruszyny
sem lub korą kruszyny
(np. regulavit, normosan) raz dziennie ;
(np. regulavit, normosan) raz dziennie ;
rano lub wieczorem (w przypadku rzadszego
rano lub wieczorem (w przypadku rzadszego
stosowania)
stosowania)
•
•
zachęcanie do udziału w porannej
zachęcanie do udziału w porannej
gimnastyce, np. skłon tułowia,
gimnastyce, np. skłon tułowia,
przysiady;
przysiady;
•
•
masaż i ćwiczenia mięśni brzucha;
masaż i ćwiczenia mięśni brzucha;
•
•
aktywność w ciągu dnia, np.
aktywność w ciągu dnia, np.
spacery, chodzenie po schodach
spacery, chodzenie po schodach
:
:
•
•
udział pielęgniarki w
udział pielęgniarki w
farmakoterapii.
farmakoterapii.
7. Niechęć do dbałości o higienę,
7. Niechęć do dbałości o higienę,
wygląd zewnętrzny i wygląd
wygląd zewnętrzny i wygląd
otoczenia
otoczenia
Cel pielęgnowania',
Cel pielęgnowania',
samodzielne wykonywanie toalety c;; i przynajmniej 2
samodzielne wykonywanie toalety c;; i przynajmniej 2
razy dziennie.
razy dziennie.
Działania pielęgniarskie:
Działania pielęgniarskie:
•
•
rozmowa z chorym na temat znaczenia dbałości o
rozmowa z chorym na temat znaczenia dbałości o
higienę, estetyczny wygląd dla poprawy własnego
higienę, estetyczny wygląd dla poprawy własnego
samopoczucia
samopoczucia
•
•
rozmowa motywująca (2 razy w tygodniu) do
rozmowa motywująca (2 razy w tygodniu) do
wykonywania toalety;
wykonywania toalety;
•
•
pomoc w utrzymaniu higieny włosów i ułożeniu
pomoc w utrzymaniu higieny włosów i ułożeniu
fryzur
fryzur
•
•
kąpiel raz dziennie (pomoc w czasie kąpieli);
kąpiel raz dziennie (pomoc w czasie kąpieli);
•
•
prowadzenie pogadanek na tematy dotyczące
prowadzenie pogadanek na tematy dotyczące
konieczności utrzymania higieny osobistej 2 razy w
konieczności utrzymania higieny osobistej 2 razy w
tygodniu;
tygodniu;
•
•
przypominanie o goleniu, zmianie
przypominanie o goleniu, zmianie
bielizny osobistej, odzieży;
bielizny osobistej, odzieży;
•
•
pomoc przy obcinaniu paznokci,
pomoc przy obcinaniu paznokci,
kontrola wyglądu skóry, dbanie o
kontrola wyglądu skóry, dbanie o
higienę intymną w okresie
higienę intymną w okresie
menstruacji;
menstruacji;
•
•
dostrzeganie wysiłków pacjenta i
dostrzeganie wysiłków pacjenta i
stosowanie nagradzania słownego raz
stosowanie nagradzania słownego raz
dziennie.
dziennie.
8. Brak wiary w poprawę stanu
8. Brak wiary w poprawę stanu
zdrowia i niechęć do przyjmowania
zdrowia i niechęć do przyjmowania
leków
leków
Cel pielęgnowania:
Cel pielęgnowania:
poprawa stanu zdrowia, stosowanie leków
poprawa stanu zdrowia, stosowanie leków
zgodnie z planem terapii.
zgodnie z planem terapii.
Działania pielęgniarskie:
Działania pielęgniarskie:
•
•
podtrzymywanie wiary chorego w leczenie;
podtrzymywanie wiary chorego w leczenie;
•
•
przekonywanie pacjenta o konieczności i
przekonywanie pacjenta o konieczności i
podstawowym znaczeniu farmakoterapii;
podstawowym znaczeniu farmakoterapii;
•
•
upewnianie się, czy chory połyka leki;
upewnianie się, czy chory połyka leki;
•
•
ułatwianie ich przyjmowania
ułatwianie ich przyjmowania
(rozpuszczenie, iniekcje)
(rozpuszczenie, iniekcje)
9. Agresja i pobudzenie
9. Agresja i pobudzenie
maniakalne
maniakalne
Cel pielęgnowania:
Cel pielęgnowania:
brak zachowań agresywnych
brak zachowań agresywnych
powodujących sytuacje
powodujących sytuacje
niebezpieczne dla życia i zdrowia
niebezpieczne dla życia i zdrowia
pacjenta, personelu i innych chorych.
pacjenta, personelu i innych chorych.
Działania pielęgniarskie:
Działania pielęgniarskie:
•
•
sprawowanie opieki na oddziale
sprawowanie opieki na oddziale
przez
właściwą
liczbę
osób
(4
przez
właściwą
liczbę
osób
(4
pielęgniarki
+
sanitariusz)
dla
pielęgniarki
+
sanitariusz)
dla
zapewnienia
bezpieczeństwa
zapewnienia
bezpieczeństwa
pacjenta, innych chorych i personelu;
pacjenta, innych chorych i personelu;
•
•
obserwacja zachowania w kierunku
obserwacja zachowania w kierunku
wystąpienia
aktów
agresji
czy
wystąpienia
aktów
agresji
czy
nadmiernego pobudzenia;
nadmiernego pobudzenia;
•
•
stałe
monitorowanie
stopnia
stałe
monitorowanie
stopnia
pobudzenia pacjenta w manii oraz
pobudzenia pacjenta w manii oraz
ukierunkowania agresji (na siebie czy
ukierunkowania agresji (na siebie czy
na zewnątrz);
na zewnątrz);
•
•
zastosowanie przymusu bezpośredniego,
zastosowanie przymusu bezpośredniego,
wg uregulowań prawnych i założenie
wg uregulowań prawnych i założenie
dokumentacji
według
rozporządzenia
dokumentacji
według
rozporządzenia
wykonawczego do Ustawy o ochronie zdrowia
wykonawczego do Ustawy o ochronie zdrowia
psychicznego (zawiadomienie o zastosowaniu
psychicznego (zawiadomienie o zastosowaniu
przymusu bezpośredniego, karta przebiegu
przymusu bezpośredniego, karta przebiegu
unieruchomienia lub izolacji zawierająca:
unieruchomienia lub izolacji zawierająca:
dane
pacjenta,
powód
zastosowania
dane
pacjenta,
powód
zastosowania
przymusu, rodzaj unieruchomienia, czas
przymusu, rodzaj unieruchomienia, czas
trwania -początek, przedłużenie, koniec, kto
trwania -początek, przedłużenie, koniec, kto
zleca, obserwacja co 15 minut według kodów,
zleca, obserwacja co 15 minut według kodów,
również w czasie snu).
również w czasie snu).
10. Zagrożenie zdrowia z powodu
10. Zagrożenie zdrowia z powodu
nadmiernej ruchliwości i
nadmiernej ruchliwości i
rozproszenia uwagi
rozproszenia uwagi
Cel pielęgnowania:
Cel pielęgnowania:
zdrowie pacjenta niezagrożone.
zdrowie pacjenta niezagrożone.
Działania pielęgniarskie:
Działania pielęgniarskie:
•
•
zapewnienie spokoju w czasie posiłku i
zapewnienie spokoju w czasie posiłku i
wyeliminowanie czynników
wyeliminowanie czynników
rozpraszających uwagę chorego celem
rozpraszających uwagę chorego celem
umożliwienia spożywania posiłków w
umożliwienia spożywania posiłków w
całości oraz zaspokajania pragnienia;
całości oraz zaspokajania pragnienia;
•
•
zapewnienie diety lekkostrawnej
zapewnienie diety lekkostrawnej
wysokokalorycznej;
wysokokalorycznej;
•
•
dbanie o możliwość wypoczynku i spokojny sen
dbanie o możliwość wypoczynku i spokojny sen
poprzez ograniczenie wpływu czynników
poprzez ograniczenie wpływu czynników
uniemożliwiających wypoczynek (np. hałas,
uniemożliwiających wypoczynek (np. hałas,
zamieszanie na oddziale, niewłaściwe
zamieszanie na oddziale, niewłaściwe
oświetlenie);
oświetlenie);
•
•
obecność przy chorym w trakcie golenia lub
obecność przy chorym w trakcie golenia lub
pomoc (zalecane golarki elektryczne, ewentualnie
pomoc (zalecane golarki elektryczne, ewentualnie
jednorazowe nożyki, nie żyletki) celem
jednorazowe nożyki, nie żyletki) celem
zminimalizowania ryzyka skaleczenia;
zminimalizowania ryzyka skaleczenia;
•
•
umiejętne wykorzystanie nadmiernej potrzeby
umiejętne wykorzystanie nadmiernej potrzeby
ruchu w terapii pracą, gimnastyce, na spacerach
ruchu w terapii pracą, gimnastyce, na spacerach
oraz aktywnym udziale chorego w życiu
oraz aktywnym udziale chorego w życiu
społeczności szpitalnej;
społeczności szpitalnej;
•
•
organizowanie (3 razy dziennie po 15-20 minut)
organizowanie (3 razy dziennie po 15-20 minut)
niedługich, atrakcyjnych zajęć celem właściwego
niedługich, atrakcyjnych zajęć celem właściwego
skupienia rozproszonej uwagi chorego.
skupienia rozproszonej uwagi chorego.
11. Wzmożona drażliwość chorego
11. Wzmożona drażliwość chorego
Cel pielęgnowania:
Cel pielęgnowania:
pacjent nie ulega nadmiernemu
pacjent nie ulega nadmiernemu
zdenerwowaniu
zdenerwowaniu
Działania pielęgniarskie:
Działania pielęgniarskie:
•
•
unikanie sytuacji konfliktowych poprzez nie wdawanie się
unikanie sytuacji konfliktowych poprzez nie wdawanie się
w niepotrzebne dyskusje i sprzeczki;
w niepotrzebne dyskusje i sprzeczki;
•
•
nienarzucanie własnych decyzji/ ponieważ powoduje to
nienarzucanie własnych decyzji/ ponieważ powoduje to
sprzeciw pacjenta;
sprzeciw pacjenta;
•
•
odwracanie uwagi chorego i zainteresowanie go innym
odwracanie uwagi chorego i zainteresowanie go innym
tematem, np. ciekawym programem telewizyjnym/
tematem, np. ciekawym programem telewizyjnym/
wydarzeniem sportowym itp.;
wydarzeniem sportowym itp.;
•
•
nieodpowiadanie złośliwością na przykrości ze strony
nieodpowiadanie złośliwością na przykrości ze strony
pacjenta w poczuciu zrozumienia, że są one przejawem
pacjenta w poczuciu zrozumienia, że są one przejawem
choroby, a nie złej woli pacjenta;
choroby, a nie złej woli pacjenta;
•
•
udzielanie rzeczowych i prawdziwych informacji
udzielanie rzeczowych i prawdziwych informacji
poprzedzających każdą czynność wykonywaną przy chorym.
poprzedzających każdą czynność wykonywaną przy chorym.
12. Lekkomyślność pacjenta i
12. Lekkomyślność pacjenta i
maniakalna postawa
maniakalna postawa
roszczeniowa.
roszczeniowa.
Cel pielęgnowania:
Cel pielęgnowania:
postępowanie pacjenta rozsądne i zgodne z przyjętymi
postępowanie pacjenta rozsądne i zgodne z przyjętymi
normami.
normami.
Działania pielęgniarskie:
Działania pielęgniarskie:
•
•
umieszczenie w depozycie, np. u pielęgniarki oddziału
umieszczenie w depozycie, np. u pielęgniarki oddziału
pieniędzy, biżuterii czy innych wartościowych rzeczy, aby
pieniędzy, biżuterii czy innych wartościowych rzeczy, aby
zapobiec ich rozdawaniu przez chorego;
zapobiec ich rozdawaniu przez chorego;
•
•
rozmowa w celu zachęcania chorego do
rozmowa w celu zachęcania chorego do
niepodejmowania pochopnych decyzji w przypływie
niepodejmowania pochopnych decyzji w przypływie
dobrego nastroju;
dobrego nastroju;
•
•
motywowanie w zakresie sposobu i kompletności
motywowanie w zakresie sposobu i kompletności
ubierania się oraz wykonywania akceptowanego przez
ubierania się oraz wykonywania akceptowanego przez
otoczenie
otoczenie
ma
ma
kijażu;
kijażu;
•
•
opóźnianie żądań realizacji pomysłów i roszczeń
opóźnianie żądań realizacji pomysłów i roszczeń
pacjentów lub spełnianie tych mniej istotnych.
pacjentów lub spełnianie tych mniej istotnych.
13. Lęk pozbawiony
13. Lęk pozbawiony
racjonalnych przyczyn i
racjonalnych przyczyn i
możliwość wystąpienia
możliwość wystąpienia
napadów lękowych
napadów lękowych
w stanie
w stanie
zaburzeń
zaburzeń
Cel pielęgnowania:
Cel pielęgnowania:
brak objawów lęku
brak objawów lęku
Działania pielęgniarskie:
Działania pielęgniarskie:
•
•
rozmowa 3 razy dziennie po 20 minut w celu
rozmowa 3 razy dziennie po 20 minut w celu
rozpoznania przyczyn i okoliczności
rozpoznania przyczyn i okoliczności
występowania lęku oraz wyjaśnienie
występowania lęku oraz wyjaśnienie
mechanizmów jego powstawania;
mechanizmów jego powstawania;
•
•
aktywne słuchanie, nawet wobec spraw
aktywne słuchanie, nawet wobec spraw
pozornie niejasnych (bez bagatelizowania) i
pozornie niejasnych (bez bagatelizowania) i
okazanie zrozumienia dla cierpienia pacjenta;
okazanie zrozumienia dla cierpienia pacjenta;
•
•
zapewnienie poczucia bezpieczeństwa i pomoc
zapewnienie poczucia bezpieczeństwa i pomoc
w znoszeniu lęku przez obecność przy chorym;
w znoszeniu lęku przez obecność przy chorym;
•
•
zachęcanie do udziału w zajęciach i
zachęcanie do udziału w zajęciach i
aktywności dla rozładowania napięcia;
aktywności dla rozładowania napięcia;
•
•
codzienna rozmowa z pacjentem celem zapewnienia go o
codzienna rozmowa z pacjentem celem zapewnienia go o
stałej gotowości personelu do udzielenia wszelkiej pomocy;
stałej gotowości personelu do udzielenia wszelkiej pomocy;
•
•
obserwacja ukierunkowana na narastanie niepokoju
obserwacja ukierunkowana na narastanie niepokoju
pacjenta, pogarszanie się jego samopoczucia i rozpoznanie
pacjenta, pogarszanie się jego samopoczucia i rozpoznanie
następujących objawów:
następujących objawów:
- nasilania się lęku (niemożność komunikacji,
- nasilania się lęku (niemożność komunikacji,
przerywanie rozmowy, zbędne ruchy, wstawanie,
przerywanie rozmowy, zbędne ruchy, wstawanie,
chodzenie, manipulowanie przedmiotami, pocieranie części
chodzenie, manipulowanie przedmiotami, pocieranie części
twarzy),
twarzy),
- silnego lęku (bladość, silne napięcie mięśni, czasem
- silnego lęku (bladość, silne napięcie mięśni, czasem
drżenie ciała, źrenice rozszerzone, oddech i tętno
drżenie ciała, źrenice rozszerzone, oddech i tętno
przyspieszone),
przyspieszone),
- ze strony układu autonomicznego (kołatanie serca lub
- ze strony układu autonomicznego (kołatanie serca lub
ucisk w jego okolicy, ściskanie w gardle, skurcze żołądka,
ucisk w jego okolicy, ściskanie w gardle, skurcze żołądka,
jelit, nudności, biegunka, częste oddawanie moczu);
jelit, nudności, biegunka, częste oddawanie moczu);
•
•
w czasie snu chorego z zaburzeniami
w czasie snu chorego z zaburzeniami
lękowymi obecność przy nim nie rzadziej niż co
lękowymi obecność przy nim nie rzadziej niż co
30 minut;
30 minut;
•
•
autentyczność w
autentyczność w
postępowaniu
postępowaniu
pielęgniarki
pielęgniarki
( udawanie zwiększa obawy chorego), np. nie
( udawanie zwiększa obawy chorego), np. nie
należy stwarzać pozorów serdeczności i
należy stwarzać pozorów serdeczności i
uprzejmości;
uprzejmości;
•
•
podanie leku przeciwlękowego na zlecenie lub
podanie leku przeciwlękowego na zlecenie lub
pla-cebo
pla-cebo
w celu szybkiego, psychologicznego
w celu szybkiego, psychologicznego
przeciwdziałania ewentualnym napadom
przeciwdziałania ewentualnym napadom
lękowym;
lękowym;
•
•
uczenie
pacjenta
umiejętności
uczenie
pacjenta
umiejętności
opanowywania lęku poprzez trening
opanowywania lęku poprzez trening
przerywania napadów lękowych (ostrożne
przerywania napadów lękowych (ostrożne
oddychanie przy zastosowaniu papierowej
oddychanie przy zastosowaniu papierowej
torebki, położenie się w zacisznym
torebki, położenie się w zacisznym
miejscu, rozluźnienie mięśni), radzenia
miejscu, rozluźnienie mięśni), radzenia
sobie w sytuacjach kryzysowych;
sobie w sytuacjach kryzysowych;
•
•
nabywanie zdolności redukowania Ja
nabywanie zdolności redukowania Ja
jasnego własnego pielęgniarki świadczącej
jasnego własnego pielęgniarki świadczącej
usługi medyczne i opanowanego działania
usługi medyczne i opanowanego działania
w sytuacjach nagłych poprzez wymianę
w sytuacjach nagłych poprzez wymianę
doświadczeń, analizę dotychczasowych
doświadczeń, analizę dotychczasowych
zachowań i wyciąganie wniosków.
zachowań i wyciąganie wniosków.
14. Lęk przed
14. Lęk przed
hospitalizacją
hospitalizacją
Cel pielęgnowania:
Cel pielęgnowania:
pacjent bez obawy ,
pacjent bez obawy ,
sprawne leczenie.
sprawne leczenie.
Działania pielęgniarskie:
Działania pielęgniarskie:
•
•
uspokojenie w Izbie Przyjęć i dyskretna
uspokojenie w Izbie Przyjęć i dyskretna
obserwacja mająca na celu poznanie chorego;
obserwacja mająca na celu poznanie chorego;
•
•
poinformowanie o braku różnic między szpitalami;
poinformowanie o braku różnic między szpitalami;
•
•
wyjaśnianie i udzielanie odpowiedzi na pytania i
wyjaśnianie i udzielanie odpowiedzi na pytania i
wątpliwości chorego;
wątpliwości chorego;
•
•
zapoznanie z personelem sprawującym opiekę na
zapoznanie z personelem sprawującym opiekę na
oddziale, samorządem pacjentów, topografią i
oddziale, samorządem pacjentów, topografią i
regulaminem oddziału, rozkładem zajęć, kartą praw
regulaminem oddziału, rozkładem zajęć, kartą praw
pacjenta,
pacjenta,
•
•
oprowadzenie po oddziale,
oprowadzenie po oddziale,
przedstawienie pacjentów ;
przedstawienie pacjentów ;
•
•
poinformowanie o możliwości i
poinformowanie o możliwości i
zasadach kontaktu z rodziną
zasadach kontaktu z rodziną
(odwiedziny, telefony);
(odwiedziny, telefony);
•
•
przyjazny, spokojny ton i postawa
przyjazny, spokojny ton i postawa
wzbudzająca zaufanie
wzbudzająca zaufanie
15. Utrudniony kontakt z rodziną z
15. Utrudniony kontakt z rodziną z
powodu niezrozumienia przez
powodu niezrozumienia przez
najbliższych
najbliższych
Cel pielęgnowania:
Cel pielęgnowania:
pacjent utrzymuje kontakt z rodziną ;
pacjent utrzymuje kontakt z rodziną ;
uczuciu akceptacji i zrozumienia dla jego choroby.
uczuciu akceptacji i zrozumienia dla jego choroby.
Działania pielęgniarskie:
Działania pielęgniarskie:
•
•
nawiązanie kontaktu z rodziną;
nawiązanie kontaktu z rodziną;
•
•
rozmowa w celu poinformowania, że lęk jest
rozmowa w celu poinformowania, że lęk jest
prawidłową reakcją na stres, a staje się patologią
prawidłową reakcją na stres, a staje się patologią
wówczas, kiedy nie jest proporcjonalny do
wówczas, kiedy nie jest proporcjonalny do
natężenia stresu, trwa po jego ustąpieniu bądź
natężenia stresu, trwa po jego ustąpieniu bądź
pojawia
się
bez
współistnienia
czynnika
pojawia
się
bez
współistnienia
czynnika
stresogennego;
stresogennego;
•
•
udzielanie rad, jak zrozumieć chorego
udzielanie rad, jak zrozumieć chorego
i w jaki sposób z nim postępować;
i w jaki sposób z nim postępować;
•
•
przekonanie najbliższych, że lęku
przekonanie najbliższych, że lęku
pacjenta nie można perswadować i jest
pacjenta nie można perswadować i jest
on często wynikiem nieuświadomionych
on często wynikiem nieuświadomionych
konfliktów wewnętrznych, na które nikt
konfliktów wewnętrznych, na które nikt
nie ma wpływu
nie ma wpływu
16.
16.
Nieuświadomienie psychologicznej
Nieuświadomienie psychologicznej
natury problemów zdrowotnych
natury problemów zdrowotnych
w stanie
w stanie
hipochondrii
hipochondrii
Cel pielęgnowania:
Cel pielęgnowania:
pacjent rozumie podłoże zaburzeń
pacjent rozumie podłoże zaburzeń
hipochondrycznych.
hipochondrycznych.
Działania pielęgniarskie:
Działania pielęgniarskie:
•
•
wyjaśnienie, ale bez udowadniania, iż skargi
wyjaśnienie, ale bez udowadniania, iż skargi
chorego spowodowane chorobą, nie zagrażają
chorego spowodowane chorobą, nie zagrażają
życiu i że jego stan nie jest ciężki;
życiu i że jego stan nie jest ciężki;
•
•
rozmowa ze zwróceniem uwagi na każdy
rozmowa ze zwróceniem uwagi na każdy
zgłaszany objaw chorobowy;
zgłaszany objaw chorobowy;
•
•
w miarę potrzeby dostarczenie choremu
w miarę potrzeby dostarczenie choremu
fachowej wiedzy na temat zachowań
fachowej wiedzy na temat zachowań
hipochondrycznych
hipochondrycznych
.
.
17. Brak skłonności do szukania
17. Brak skłonności do szukania
pomocy psychologicznej i
pomocy psychologicznej i
psychiatrycznej
psychiatrycznej
Cel pielęgnowania:
Cel pielęgnowania:
pacjent uznaje konieczność współpracy
pacjent uznaje konieczność współpracy
z personelem placówki psychiatrycznej.
z personelem placówki psychiatrycznej.
Działania pielęgniarskie:
Działania pielęgniarskie:
•
•
powstrzymywanie się od krytykowania
powstrzymywanie się od krytykowania
lęków o złośliwość i skarg pacjenta;
lęków o złośliwość i skarg pacjenta;
•
•
rozumienie
przez
personel
rozumienie
przez
personel
ekspansywnych działań chorego, które
ekspansywnych działań chorego, które
mają
na
celu
zamanifestowanie
mają
na
celu
zamanifestowanie
dolegliwości somatycznych;
dolegliwości somatycznych;
•
•
akceptowanie pacjenta, oferowanie mu
akceptowanie pacjenta, oferowanie mu
pomocy;
pomocy;
•
•
nieokazywanie
zniecierpliwienia
i
nieokazywanie
zniecierpliwienia
i
niezrażanie się przewlekłością zaburzeń
niezrażanie się przewlekłością zaburzeń
oraz początkowym brakiem rezultatów
oraz początkowym brakiem rezultatów
oddziaływania na chorego;
oddziaływania na chorego;
•
•
rozmowa w atmosferze zaufania, mająca
rozmowa w atmosferze zaufania, mająca
na celu ukierunkowywanie myśli pacjenta i
na celu ukierunkowywanie myśli pacjenta i
podjęcie
działań
z
nastawieniem
na
podjęcie
działań
z
nastawieniem
na
rozwiązanie własnych trudności i kłopotów
rozwiązanie własnych trudności i kłopotów
życiowych.
życiowych.
18. Stres wynikający z dużej ilości
18. Stres wynikający z dużej ilości
napięć,
lęku,
trudności
napięć,
lęku,
trudności
wewnętrznych i
wewnętrznych i
zewnętrznych
zewnętrznych
Cel pielęgnowania:
Cel pielęgnowania:
pacjent z powodu dolegliwości
pacjent z powodu dolegliwości
somatycznych nie ulega nadmiernemu
somatycznych nie ulega nadmiernemu
stresowi.
stresowi.
Działania pielęgniarskie:
Działania pielęgniarskie:
•
•
uspokojenie pacjenta poprzez zapewnienie
uspokojenie pacjenta poprzez zapewnienie
iż zgłaszane objawy chorobowe nie zagrażają
iż zgłaszane objawy chorobowe nie zagrażają
jego życiu i zdrowiu;
jego życiu i zdrowiu;
•
•
aktywne
słuchanie
pacjenta
bez
aktywne
słuchanie
pacjenta
bez
bagatelizowania jego dolegliwości;
bagatelizowania jego dolegliwości;
•
•
zachęcanie do aktywności innej niż troska
zachęcanie do aktywności innej niż troska
o
o
własne zdrowie, np. spędzanie czasu w
własne zdrowie, np. spędzanie czasu w
towarzystwie osób podróżujących po świecie;
towarzystwie osób podróżujących po świecie;
•
•
rozmowy ukierunkowane na przekonanie
rozmowy ukierunkowane na przekonanie
pacjenta o unikaniu obciążającego psychikę
pacjenta o unikaniu obciążającego psychikę
doszukiwania się dolegliwości somatycznych.
doszukiwania się dolegliwości somatycznych.
19. Możliwość nieuzasadnionego
19. Możliwość nieuzasadnionego
stosowania leków
stosowania leków
i trudności z podporządkowaniem się
i trudności z podporządkowaniem się
zaleceniom personelu
zaleceniom personelu
Cel pielęgnowania:
Cel pielęgnowania:
pacjent nie przyjmuje żadnych leków
pacjent nie przyjmuje żadnych leków
bez zaleceń lekarskich.
bez zaleceń lekarskich.
20. Dezorientacja pacjenta
20. Dezorientacja pacjenta
Cel pielęgnowania:
Cel pielęgnowania:
pacjent jest zorientowany co do
pacjent jest zorientowany co do
własnej osoby i otoczenia
własnej osoby i otoczenia
Działania pielęgniarskie:
Działania pielęgniarskie:
•
•
zapewnienie
chorego
o
zapewnienie
chorego
o
bezpieczeństwie;
bezpieczeństwie;
•
•
przedstawianie się i przypominanie o
przedstawianie się i przypominanie o
swojej obecności; np. my już się znamy,
swojej obecności; np. my już się znamy,
jestem pielęgniarką, która się panem
jestem pielęgniarką, która się panem
opiekuje, nazywam się itp.;
opiekuje, nazywam się itp.;
•
•
obecność pielęgniarki przy chorym w
obecność pielęgniarki przy chorym w
ciągu całej doby w zależności od stanu
ciągu całej doby w zależności od stanu
chorego;
chorego;
•
•
sprawowanie opieki przez jak
sprawowanie opieki przez jak
najmniejszą liczbę osób w celu
najmniejszą liczbę osób w celu
umożliwienia pacjentowi skuteczniejszego
umożliwienia pacjentowi skuteczniejszego
identyfikowania;
identyfikowania;
•
•
zachowanie stałego rozkładu dnia
zachowanie stałego rozkładu dnia
(toaleta, posiłki, odwiedziny);
(toaleta, posiłki, odwiedziny);
•
•
ograniczenie zmiany łóżka czy sali tylko
ograniczenie zmiany łóżka czy sali tylko
do sytuacji koniecznych
do sytuacji koniecznych
w sytuacji kiedy pacjent nie rozumie,
w sytuacji kiedy pacjent nie rozumie,
wielokrotne powtórzenie polecenia lub
wielokrotne powtórzenie polecenia lub
prośby;
prośby;
uprzedzanie chorego o zaplanowanych
uprzedzanie chorego o zaplanowanych
zabiegach tuż przed ich realizacją;
zabiegach tuż przed ich realizacją;
utrzymywanie niewerbalnego kontaktu z
utrzymywanie niewerbalnego kontaktu z
pacjentem;
pacjentem;
korygowanie co pewien czas błędnej
korygowanie co pewien czas błędnej
orientacji w czasie i przestrzeni, np. znajduje
orientacji w czasie i przestrzeni, np. znajduje
się pan w szpitalu, na oddziale............ dziś
się pan w szpitalu, na oddziale............ dziś
jest dzień...........
jest dzień...........
21. Niebezpieczeństwo doznania
21. Niebezpieczeństwo doznania
obrażeń ciała z powodu
obrażeń ciała z powodu
pobudzenia ruchowego
pobudzenia ruchowego
Cel pielęgnowania:
Cel pielęgnowania:
pacjent jest spokojny, nie stwierdza się
pacjent jest spokojny, nie stwierdza się
wzmożonej aktywności ruchowej.
wzmożonej aktywności ruchowej.
Działania pielęgniarskie:
Działania pielęgniarskie:
•
•
zabezpieczenie chorego przed urazami i
zabezpieczenie chorego przed urazami i
wypadnięciem z łóżka np. stosowanie drabinek;
wypadnięciem z łóżka np. stosowanie drabinek;
•
•
obserwacja zachowania chorego;
obserwacja zachowania chorego;
•
•
usunięcie zbędnych oraz niebezpiecznych
usunięcie zbędnych oraz niebezpiecznych
przedmiotów i tłukące rzeczy na szafce nocnej.
przedmiotów i tłukące rzeczy na szafce nocnej.
22. Trudności w zaspokojeniu
22. Trudności w zaspokojeniu
podstawowych potrzeb życiowych
podstawowych potrzeb życiowych
Cel pielęgnowania:
Cel pielęgnowania:
pacjent jest samodzielny w zaspokajaniu
pacjent jest samodzielny w zaspokajaniu
podstawowych potrzeb życiowych.
podstawowych potrzeb życiowych.
Działania pielęgniarskie:
Działania pielęgniarskie:
•
•
pomoc przy wykonywaniu toalety 2 razy dziennie;
pomoc przy wykonywaniu toalety 2 razy dziennie;
•
•
ścielenie łóżka 2 razy dziennie, wymiana osobistej
ścielenie łóżka 2 razy dziennie, wymiana osobistej
bielizny,
bielizny,
•
•
w miarę potrzeby pomaganie w spożywaniu
w miarę potrzeby pomaganie w spożywaniu
posiłków, utrzymaniu higieny jamy ustnej, skóry i
posiłków, utrzymaniu higieny jamy ustnej, skóry i
włosów;
włosów;
zapewnienie możliwości odpoczynku
zapewnienie możliwości odpoczynku
w ciągu dnia, np. 30-minutowy
w ciągu dnia, np. 30-minutowy
poobiedni odpoczynek;
poobiedni odpoczynek;
pielęgnowanie
chorego
leżącego
pielęgnowanie
chorego
leżącego
zgodnie z zasadami profilaktyki
zgodnie z zasadami profilaktyki
odparzeń i odleżyn.
odparzeń i odleżyn.
23.
23.
Brak
poczucia
choroby,
Brak
poczucia
choroby,
niedostrzeganie
wyniszczenia
i
niedostrzeganie
wyniszczenia
i
odrzucanie pomocy w anoreksji
odrzucanie pomocy w anoreksji
Cel pielęgnowania:
Cel pielęgnowania:
uznanie choroby i dostrzeżenie nadmiernego
uznanie choroby i dostrzeżenie nadmiernego
wychudzenia.
wychudzenia.
Działania pielęgniarskie:
Działania pielęgniarskie:
nawiązanie i utrzymanie
nawiązanie i utrzymanie
kontaktu z
kontaktu z
pacjentką;
pacjentką;
zdobycie zaufania poprzez okazywanie
zdobycie zaufania poprzez okazywanie
ciepła i zrozumienia;
ciepła i zrozumienia;
•
•
niezrażanie się brakiem motywacji do
niezrażanie się brakiem motywacji do
leczenia, wykrętami, oszustwami.
leczenia, wykrętami, oszustwami.