Proces racjonalizacji decyzji – świadomy akt woli decydenta dokonującego nielosowego wyboru jednego ze zbioru możliwych wariantów rozwiązania problemu.
Podejmowanie decyzji powinno przebiegać w sposób metodyczny, systematyczny, naukowy.
Modelowanie procesów decyzyjnych:
model klasyczny – zakłada logiczną i racjonalną naturę u menadżerów; przyjmuje, że ich decyzje najlepiej wpływają na organizację
Teoria Stiuarda – menadżerowie mają kompetencje, działają z interesem i celami organizacji. Powinno nastąpi „oddanie władzy w ręce menadżerów”.
model psychologiczny – decydent to specjalista, ma wiedzę teoretyczną i praktyczną, łączy zasoby pamięci trwałej(wiedza, doświadczenie, zdolności) z zasobami pamięci świeżej (zaistniały problem)
model menadżerski (administracyjny) – menadżerowie mają ograniczoną racjonalność działania gdyż poddawani są presji otoczenia, różnym grupom nacisku, np. presje polityczne, presje związków zawodowych.
model uwzględniający interes własny decydenta (menadżera) – model, w którym podejmuje się decyzje zorientowane na siebie, własne korzyści menadżera. Podejmowane decyzje zorientowane na siebie/
Profesjonalizacja zarządzania – zawód „menadżer” opiera się na:
wiedzy teoretycznej i wiedzy z doświadczenia
logice, logicznym myśleniu
intuicji, umiejętności przewidywania przyszłości
Preparacja decyzji:
zebranie właściwej ilości i jakości informacji:
informacje powinny być:
istotne dla danego problemu
prawdziwe ( możliwe do sprawdzenia)
aktualne
ciągłe
szybkie
oszczędne
adekwatna do problemu
informacja kosztuje, im bardziej specjalistyczna informacja tym bardziej kosztowna
za mało i za dużo informacji może prowadzić do problemów
rozpoznanie problemu – określenie czy problem jest ilościowy czy jakościowy. Liczymy to za pomocą rachunku ekonomicznego lub innych równań.
W ekonomi jest więcej problemów jakościowych, które mogą być niekwantyfikowane lub policzalne. Możemy podjąć decyzję satysfakcjonującą nas.
W problemach ilościowych zachodzi kwantyfikacja problemu, czyli możliwość dokonania obliczeń. Możemy podjąć wtedy decyzję optymalną, np. w wojsku.
rozpoznanie sytuacji decydenta – czy ma czas, ilość informacji posiadanych, ilość rozwiązań problemu, czy powinny to być decyzje optymalne czy satysfakcjonujące (zadowalające) – preparacja, przygotowania do podjęcia decyzji.
Antycypacja skutków decyzji – przewidywanie skutków decyzji (czy są łatwe czy nie).
zjawisko histerezy – skutki danej decyzji pojawiają się po pewnym czasie
narzędzia:
prognozowanie
ekstrapolacja trendów – tendencje, jeżeli jest wzrost to dalej też powinien być wzrost
cykl koniunkturalny
analogia zjawisk
prawa naukowe – zasady, przepisy
znajomość metod heurystycznych – metody twórczego myślenia
Ekonomizacja decyzji – możemy pewne zjawiska, procesy maksymalizować, inne minimalizować a jeszcze inne optymalizować (np. czas pracy, warunki pracy)