1

Zespoły specyficznych

objawów klinicznych

( toksydromy )

2

Poszukiwanie objawów

zatrucia



Prawidłowo wykonane badanie
przedmiotowe powinno
pozwolić na określenie stopnia
ciężkości, głębokości i
przyczyny zatrucia

3

Zadaniem badania

przedmiotowego



Jest zawężenie rozpoznania do klasy
leków, substancji chemicznych czy
toksyn, które odpowiadają za
stwierdzone objawy zatrucia



Koncepcja ta to tzw. poszukiwanie
objawów klinicznych zespołów
toksykologicznych, czyli toksydromów,
najistotniejsze są 4 toksydromy

4

Toksydromy



Cholinergiczny



Cholinolityczny (antycholinergiczny)



Sympatykomimetyczny



Opioidowy



Serotoninowy (serotoninergiczny)



Odstawienny od alkoholu

5

Toksydrom cholinergiczny



Spowodowany nadmiernym
pobudzeniem przywspółczulnego
układu nerwowego

6

Patofizjologia – toksydromu

cholinergicznego

Do jego powstania dochodzi na

drodze



Bezpośredniej – zwiększenie
wydzielania ACh



Pośredniej – blokowanie AChE

7

Toksydrom cholinergiczny



Ślinotok, brady- lub tachykardia,

szpilkowate źrenice, łzawienie,

nadmierne pocenie się, wzmożona

perystaltyka jelit, nietrzymanie moczu

i/lub stolca, drżenia mięśniowe,

drgawki, zaburzenia świadomości



Grzyby - muchomor sromotnikowy

8

Diagnostyka różnicowa



Toksydrom opiatowy



Zatrucie pokarmowe ,



Zatrucie salicylanami – poziom
salicylanów



Zatrucia lekami



Ukąszenia owadów



Posocznica

9

Leczenie



Objawowe



Podawanie Atropiny

1
0

Toksydrom cholinolityczny



Antycholinergiczny



To heterogenny zespół objawów
klinicznych wynikających z
kompensacyjnego blokowania działania
Ach na receptory muskarynowe i
nikotynowe

1
1

Toksydrom cholinolityczny



Hipertermia, tachykardia, hipotensja,
zaczerwieniona, sucha skóra, rozszerzone
źrenice, zmniejszona perystaltyka jelit,
zaburzenia świadomości – podniecenie,
halucynacje, zaburzenia rytmu serca, drgawki
toniczne, zatrzymanie moczu



Leki przeciwdepresyjne, przeciwastmatyczne,
przeciwpadaczkowe, atropina, skopolamina,
niektóre rośliny np. bieluń dziędzierzawa

1
2

Różnicowanie



Zespół odstawienny od alkoholu



Zapalenie opon mózgowych i mózgu



Przełom tarczycowy



Hipoglikemia



Zatrucie metyloksantami (kofeina,

teofilina)



Zespół serotoninowy



Posocznica



Zatrucie amfetaminą

1
3

Leczenie



Objawowe



Obniżanie temperatury



Postępowanie przeciwdrgawkowe



Unieruchomienie – czasem przymus
bezpośredni



Swoista odtrutka salicylan fizostygminy

1
4

Toksydrom

sympatykomimetyczny



To heterogenny zespół objawów
klinicznych wynikających z bardzo
silnego pobudzenia układu
współczulnego

1
5

Toksydrom

sympatykomimetyczny



Zaburzenie świadomości – podniecenie,
gonitwa myśli, brak koncentracji uwagi,
halucynacje, urojenia, agresywność,
drgawki, śpiączka, drżenia rąk



Hipertermia, tachykardia, hipotensja,
rozszerzone źrenice, obfite pocenie się,
gęsia skórka, uczucie suchości w ustach,



Niewydolność nerek

1
6

Diagnostyka różnicowa



Zespół cholinolityczny



Zespół odstawienny od alkoholu



Guz chromochłonny nadnerczy



Zapalenie opon mózgowych i mózgu



Przełom tarczycowy



Posocznica



Hipoglikemia



Zatrucie matyloksantami (kofeina, teofilina)

1
7

Leczenie



Objawowe,



Benzodiazepiny, leki betablokery,
obniżające ciśnienie, ochładzenie ciała

1
8

Toksydrom serotoninowy



To zespół różnorodnych, często
niecharakterystycznych objawów
klinicznych wynikających z pobudzenia
przekaźnictwa w OUN i tkankach
odwodowych



Śmiertelność szacuje się na około 10 %

1
9

Toksydrom serotoninowy



Prawie nigdy nie rozwija się po zażyciu
jednorazowej dawki



Prawdopodobieństwo rozwoju ZS jest
tym większe im więcej substancji
serotoninergicznych jest zażywane

2
0

Toksydrom serotoninowy



Objawy ze strony OUN dezorientacja, splątanie,
śpiączka, senność, drgawki, bezsenność,
halucynacje, zawroty głowy, hipertermia



Objawy ze strony układu autonomicznego –
wzmożona potliwość, tachykardia, nadciśnienie,
szerokie, sztywne źrenice, zaczerwienie skóry,
ślinotok, biegunki, kurcze jelit



Mioklonie, wzmożenie odruchów ścięgnistych,
drżenia kończyn, czopląs, szczękościsk, odruch
Babińskiego

2
1

Toksydrom serotoninowy



Zatrucia – sympatykomimetykami,

salicylanami



Zespoły odstawinne od alkoholu,

barbituranów, leków uspokajających



Posocznica



Zakażenia OUN



Tężec



Przełom tyreotosyczny



Zespół złośliwej hipertmii

2
2

Leczenie



Leczenie objawowe – zwalczanie
pobudzenia



Zapobieganie powikłaniom – nawadnianie,
zapobieganie urazom, unieruchmienie,
benzodiazepiny w przypadku
szczękościsku



Zastosowanie cyprohrptadyny

2
3

Toksydrom

opioidowy/sedatywny



Śpiączka, depresja oddechowa,
obniżenie czucia bólu, zwężenie źrenic,
bradykardia, hipotensja, zwolnienia
perystaltyki

2
4

DZIĘKUJĘ ZA

DZIĘKUJĘ ZA

UWAGĘ

UWAGĘ