Zaburzenia psychotyczne koncentrują się na 3 osiach orientacji co do: miejsca, czasu, otoczenia.
Zaburzenia, które dotyczą zachowania:
- pobudzenie, które wyraża się w zamaszystych ruchach, chodzie lub widocznym napięciu, niezdolności do koncentracji lub pobudzenie psycho - ruchowe (25 - 50% w zespole otępiennym)
- zaburzenia w zakresie snu i czuwania (pobudzenie ma często charakter nocny)
- agresja (30 - 40%) z tym, że połowa z agresywnych pacjentów przejawia agresję fizyczną np. niszczenie, rzucanie przedmiotami, występuje też agresja słowna.
- opór przed myciem, przed kontaktami z innymi
- czasem wulgaryzmy
O co dopytać:
a) przy afazji:
czy pacjent:
- m trudności w znalezieniu właściwego słowa
- podstawia nieprawidłowe słowa np. „krzesło” zamiast „stół”
- przerywa w pół zdania lub traci wątek myśli
- jąka się
b) przy apraksji:
czy pacjent ma trudności z:
- samodzielnym ubieraniem się, kąpielą
- używaniem szczoteczki lub grzebienia
- samodzielnym jedzeniem
Jeśli odp na któreś z tych pytań jest twierdząca pytamy czy pacjent wie jak wykonać czynność.
c) przy agnozji:
czy pacjent ma trudności z rozpoznawaniem:
- znajomych miejsc
- znajomych przedmiotów lub rzeczy osobistych
d) przy zaburzeniach zdolności działania:
- czy chory ma trudności ze zrozumieniem tego co dzieje się wokół
- czy jest w stanie zaplanować nadchodzące wydarzenia
- czy ma trudności z posługiwaniem się znanymi sobie urządzeniami lub z obsługą nowych przedmiotów codziennego użytku.
Zaburzenia poznawcze typowe dla:
- fizjologicznego starzenia się
- wczesnej fazy choroby Alzheimera
- depresji
N- norma
- nieznaczne zaburzenie
- umiarkowane zaburzenie
- głębokie zaburzenie
- bardzo głębokie zaburzenie (im więcej strzałek tym silniejsze zaburzenie)
|
Fizjologiczne starzenie się |
Wczesna choroba alzheimera |
Depresja |
Uwaga |
|
|
|
Uczenie się i pamięć |
- norma |
- umiarkowane |
- norma |
II |
|
|
|
Funkcjonowanie języka |
- norma |
|
|
Funkcje wzr. - przestrz. |
|
|
|
Skąd się biorą zespoły otępienne:
1) pierwotne zespoły i schorzenia neurofizjologiczne
- choroba alzheimera
- choroba naczyniowa mózgu np. udar
- otępienie z ciałkami Lewy'ego
- choroba Picka
- pląsawica Huntingtona
- zmiany urazowe mózgu
2) choroby uogólnione, które mogą uszkodzić czynności poznawcze:
- stan majaczeniowy
- depresja
- niedotlenienie
-choroby zakaźne np. HIV
- choroba Creutzfielda - Jacoba
- zaburzenia hormonalne (nadczynność i niedoczynność tarczycy, hipoglikemia)
- niedobory witamin
- zaburzenia metaboliczne (choroby wątroby, nerek)
- choroby nowotworowe
Diagnostyka zaburzeń funkcjonowania poznawczego dotyczy m.in.:
- majaczenia ( w otępieniu stałe lub nawracające się)
- upośledzenia umysłowego
Zaburzenia zachowania, które wymagają diagnozy i leczenia:
- zespoły depresyjne
- myśli i próby samobójcze
- omamy
- urojenia
- pobudzenie
- zachowania agresywne
- rozhamowanie zachowania
- lęk, apatia
- zaburzenia snu
W sferze czynności poznawczych zaburzenia:
- pamięci
- działania wykonawczego
- mowy
- osądu
- myślenia przestrzennego
ocena bezpieczeństwa chorego i jego otoczenia:
- ocena ryzyka samobójczego
- ustalenie stopnia skłonności do agresji
- udzielanie porad dotyczących odpowiedniego nadzoru
- zapobieganie wypadkom
Afazja, zaburzenie mowy, powstałe w wyniku uszkodzenia ośrodka mowy w dominującej półkuli mózgu i upośledzające proces mówienia lub rozumienia mowy. Afazja nie jest wynikiem zaburzeń samej artykulacji, polega na ograniczeniu zdolności rozumienia komunikatów werbalnych oraz reguł ich tworzenia. Wyróżnia się afazję całkowitą i częściową, najczęściej występują formy mieszane.
Apraksja, utrata bądź ograniczenie zdolności do wykonywania dowolnych i celowych czynności, spowodowana uszkodzeniem mózgu.
Agnozja, niemożność lub trudność rozpoznawania obiektów czy bodźców, także znanych, przy jednoczesnym braku zaburzeń czuciowych (sensorycznych), pojawiająca się zwykle po uszkodzeniu płatów ciemieniowych mózgu.
Zespoły otępienie
1