Projekt z ergonomii

Spawacz

Część 4

Ocena zgodności stanowiska z

cechami

antropometrycznymi

człowieka.

Radosław Wachowiak
Tomasz Walkowiak

Definicje

Antropometria - zespół technik dokonywania

pomiarów ciała ludzkiego.

W ocenie przestrzennych rozwiązań stanowisk

pracy, należy uwzględnić kinematykę ruchów

człowieka w odniesieniu do:

• 1.układu: powierzchnia - przestrzeń robocza

-przestrzeń odpoczynkowa,

• 2.wysokości i kształtu obszaru pracy,

• 3.ukształtowania pola widzenia,

• 4.usytuowania środków i przedmiotów pracy,

• 5.pozycji człowieka przy pracy.

• Prowadzenie oceny antropometrycznej przy

zastosowaniu danych antropometrycznych

polega na porównaniu parametrów

wymiarowych badanych struktur (maszyn,

urządzeń, stanowisk pracy) z ekstremalnymi

cechami wymiarowymi użytkowników,

wyrażonymi kwantylami: górnym i dolnym.

Powoduje to konieczność ujmowania w

liczbach wymiarów i proporcji człowieka. Do

ustalenia tych wartości wykonywane są

pomiary cech antropometrycznych populacji

ludności, dla której projektuje się określone

urządzenia lub przedmioty, względnie

pomiary pewnej grupy osób przyszłych

użytkowników produkowanych urządzeń i

wyrobów.

Stanowisko pracy

• Z uwagi na to, że opisywany przez

nas spawacz nie ma ściśle
określonego stanowiska pracy,
dlatego nie możemy w pełni ocenić
go pod względem
antropometrycznym.

• Pozycja pracy to kuczna, stąd nie

analizujemy siedziska.

Porównanie przyrządów

spawalniczych z cechami

antropometrycznymi człowieka

• Spawarka ARC 400B
• Wymiar konstrukcyjny: wys. 580 mm
• Wymiar na rysunku 159 (dolny

ręki w pozycji stojącej)

• Wymiary z tablic: 688 (C5♂) – 777 (C95♀)
• Uwagi: Wysokość uchwytu spawarki za

niska – w celu przesunięcia należy
się pochylić

• Przyłbica spawalnicza
• Wymiar mocowania: 500 – 600 mm
• Wymiar na rysunku: 12
• Uwagi: Regulowana przyłbica zgodna jest z

cechami antropometrycznymi człowieka

Porównanie przyrządów

spawalniczych z cechami

antropometrycznymi człowieka

• Uchwyt elektrodowy
• Wymiar:
średnica: 40 – 60 mm
długość: 120 mm

Porównanie przyrządów

spawalniczych z cechami

antropometrycznymi człowieka

• Młotek
• Rękojeść „sprężyna”
• Wymiar:
średnica: 40 mm
długość: 90 mm

Porównanie przyrządów

spawalniczych z cechami

antropometrycznymi człowieka

• Kleszcze uniwersalne
• Wymiar:
rozpiętość: 80 mm
długość rękojeści: 90 mm

Porównanie przyrządów

spawalniczych z cechami

antropometrycznymi człowieka

Granice maksymalnego zasięgu

rąk

• Drobne przedmioty używane podczas

spawania (młotek, kleszcze, elektrody) nie

znajdują się w granicy obszaru normalnego

ze względu na brak miejsca. Cały obszar

normalny zajmuje przedmiot spawany.

Zasięg wzroku

• Polem optymalnego widzenia jest obszar przestrzeni, w

której umieszczamy elementy najczęściej w czasie pracy
obserwowane jak dokumenty czy ekran monitora. Pole
widzenia tworzy stożek o kącie wierzchołkowym około 30`,
którego osią jest symetryczna, centralna linia pola widzenia
na wprost oczu, pod kątem 15` w dół od poziomej linii oczu
pracownika.

W centralnej linii widzenia
spawacza znajduje się punkt
spawania (koniec elektrody,
łuk elektryczny, jeziorko
spawalnicze i materiał spawany).

Zalecane odległości płaszczyzn

pracy od oczu

W pracy spawacza odległość
płaszczyzny pracy wynosi ok. 250 – 350 mm

Konieczność zastosowania przestrzeni

pomiędzy wierzchem dłoni trzymającej

rękojeść a

dowolnymi elementami stanowiska

• Ten element jest trudny do oceny ze względu na

charakterystykę pracy spawacza. Czasem wystąpi
konieczność spawania w trudnodostępnych
miejscach gdzie przestrzeń między wierzchem
dłoni jest ograniczona elementem spawanym.
Średnica rękojeści jest zmienna i zależna od
metody spawania jak i używanych przyrządów.

Pozycja dłoni

Pozycja dłoni
wymagana
na stanowisku
spawacza
zgodna jest z
cechami
antropometryczn

mi

Człowieka.

Wymiary rękojeści

Wymiary rękojeści

• Zawory, gałki i pokrętła na spawarce

o wymiarach 50 mm mieszczą się w
przedziale 38 – 100 mm, a więc
zgodne są z cechami
antropometrycznymi człowieka

• Rękojeść kleszczy o wymiarach 80

mm mieszczą się w przedziale <100
mm, a więc zgodne są z cechami
antropometrycznymi człowieka

Lista kontrolna stanowiska

pracy

Pytanie

Tak

NIe

Czy przestrzeń pracy pozwala na pełen zakres ruchów?

x

Czy jest dostępne mechaniczne wspomaganie i
wyposażenie?

x

Czy powierzchnie pracy można pochylać lub ustawiać pod
kątem?

x

Czy pracownicy mają możliwość zmiany pozycji podczas
pracy?

x

Czy wszystkie elementy stanowiska pracy są widoczne z
wygodnej pozycji?

x

Czy konstrukcja stanowiska pracy redukuje lub eliminuje:
-Zginanie lub skręcanie nadgarstka?

-Sięganie powyżej stawu barkowego?

-Obciążenie statyczne mięsni?

-Unoszenie łokci

x

Wnioski

• Strefa robocza jest dostatecznie przestrzenna, niezależnie od pozycji

pracownika. Jest dość miejsca na nogi, kolana , stopy i łokcie.

• umieszczenie przyrządów, przedmiotów pracy ułatwia prawidłową

postawę przy pracy, a także odpowiada kolejności i częstości
wykonywanych ruchów

• pozycja pracownika pozwala na osiągnięcie właściwej, ze względu na

charakter
czynności, odległości oczu od obszaru zadania wzrokowego

• Powierzchnia przycisków jest dość duża, a opór przycisków i na

rękojeści nie jest zbyt mały aby przy częstym używaniu nie był
przyczyną błędów

• Różne rozmiary uchwytów w szerokim zakresie ułatwiają dopasowanie

narzędzi do rozmiarów rąk pracowników. Uchwyty, w które
wyposażone narzędzia, wykonano z odpowiednich materiałów
izolacyjnych.